Verzameld werk. Deel 3

[p. 646]

Ruth

In die dagen, toen er rechters over de stammen heersten, was er eens een hongersnood. Een man uit Bethlehem trok daarom heen met zijn vrouw, Naomi genaamd, zijn twee kleine zoons, zijn ezel en zijn geiten, naar Moab, het land der heidenen aan de andere kant van de Zoutzee. Hij stierf daar en Naomi werkte met de kinderen op het veld. Toen zij opgegroeid waren namen zij Moabitische meisjes tot vrouw. Na weinig jaren stierven ook zij, zodat Naomi alleen bleef met haar schoondochters.

In de tijd van haar rouw dacht zij aan haar land en aan haar volk. Daar zij vernam dat er weer brood was in Judea maakte zij zich op om daarheen terug te keren. Haar schoondochters vergezelden haar op het pad. In de avond van de eerste dagreis, vermoeid nedergezeten, zeide zij tot haar schoondochters dat het beter voor hen was niet verder mee te gaan. Gij zijt jong, zeide zij, waarom zoudt gij mijn bitter lot met mij delen? Keert terug, bij mijn volk zal geen man u tot vrouw nemen omdat gij een andere god dient. De vrouwen weenden heel die nacht, zij konden haar niet verlaten. Maar bij de dageraad kuste een der schoondochters haar ten afscheid, de andere, Ruth genaamd, ging verder met haar mee. In de rustpoze te zamen zittend staarde Naomi naar de verlaten bergen, denkend aan wat zij verloren had, hoe zij deze weg gegaan was en hoe zij terugkeerde. Zij wilde niet dat haar schoondochter het ongeluk met haar zou dragen en zij zeide nogmaals dat zij naar haar volk terug moest gaan. Ruth antwoordde: Dring niet aan. Ik blijf bij u waar gij gaat. Uw volk is mijn volk, uw god is mijn god. Waar gij sterft daar zal ik begraven worden.

Zo werd Naomi getroost met de liefde van een heidense. Zij reisden verder en toen zij voor de poort van Bethlehem kwamen traden er vrouwen buiten die haar gekend hadden voor zij ging, jong en sterk, maar nu zagen zij haar zwak en arm. Kan dat Naomi zijn? riepen zij. Zij antwoordde: Noemt mij niet Naomi, de liefelijke, maar Mara de bittere, want Jahweh heeft

[p. 647]

mij gestraft en arm gemaakt. En Naomi en haar schoondochter woonden te zamen in armoede onder de muur.

Het was een gewoonte van barmhartigheid in Judea dat, wanneer in de oogst de landlieden de aren met sikkels sneden, de arme mensen achter hen mochten lopen om de enkele aren te plukken die vergeten waren. Toen nu de gerst gemaaid zou worden zeide Ruth dat zij naar een akker zou gaan en vragen of zij achter de maaiers aan mocht lopen. Zij kwam op de akker die toebehoorde aan Boaz, een welgesteld man; de opzichter over het werk vergunde haar de overgebleven aren te lezen en Ruth liep heel die morgen met haar mandje door de stoppels, nu hier plukkende, dan daar.

Boaz kwam op de akker en groette zijn knechts met de wens: Jahweh zij met u! en zij antwoordden: Jahweh zegene u!

Toen, rondschouwende en Ruth ziende, vroeg hij de opzichter wie zij was. Dat is de vrouw uit Moab, zeide hij, die met Naomi is gekomen.

Boaz was een verre verwant van de man van Naomi die in Moab was gestorven en onder het volk van Israël was het een plicht dat men verwanten moest bijstaan in de nood. Hij liet haar roepen en zeide tot haar dat zij naar geen andere akker mocht gaan, maar gerust hier kon zamelen zoveel zij wilde en als zij dorst had mocht zij bij de knechts water vragen. Ruth boog diep voor hem neder en vroeg waaraan zij de gunst te danken had, zij, dochter van een ander volk. Ik heb gehoord, antwoordde hij, wat gij voor Naomi gedaan hebt nadat uw man gestorven was, dat gij uw ouders en uw land verlaten hebt en naar een volk zijt gegaan dat gij niet kent. Gij hebt u onder de hoede van de god van Israël gesteld en Jahweh zal weldadig voor u zijn, al zijt gij uit een ander volk.

En op het etensuur liet hij haar roepen om te eten met de maaiers en de schovenbindsters. Zij zat bij hem in de schaduw en hij zelf gaf haar de verse geroosterde gerstekorrels, zo veel dat zij ervan overhield voor haar schoonmoeder. Toen zij weer opstond om voort te gaan met zamelen beval Boaz zijn knechten haar ook tussen de schoven aren te laten lezen en uit hun garven nu en dan iets te laten vallen zodat zij het vinden kon. Wat Ruth die dag verzamelde was genoeg voor vele dagen.

Toen zij thuiskwam en vertelde dat zij die goede voorraad

[p. 648]

had mogen zamelen op de akker van Boaz die haar zeer begunstigd had, herinnerde Naomi zich dat hij een verwant was van haar man. Zij zeide Ruth dat hij daarom weldadig voor haar geweest was, zo wilde het de zede in Israël. Hij had zelfs het recht haar tot vrouw te vragen omdat haar man, zijn bloedverwant, geen kinderen had nagelaten.

Ruth ging naar de akkers van Boaz iedere dag gedurende de oogst van de gerst en van de tarwe. Hij groette haar met de zegenwens, en zag haar na waar zij ging de aren plukkende. En zij verzamelde voorraad genoeg voor het ganse jaar.

Toen Naomi hoorde van al de gunsten die Boaz haar schoondochter bewees, van de vriendelijke woorden die hij tot haar sprak, toen zij bemerkte dat Ruth hem was toegenegen, zeide zij tot Ruth: Ga naar de schuur waar de gerst gedorst wordt en zet u vanavond waar Boaz zich te slapen legt aan zijn voeten. Als hij vraagt wat gij wenst, antwoord dat de zoon van Naomi, die zijn verwant was, geen kinderen heeft nagelaten. Dan zal hij zich herinneren wat zijn recht is.

En Ruth volgde gaarne de raad, want zij droeg haar weldoener genegenheid toe. Zij ging naar de schuur en des avonds, nadat Boaz gegeten had, kwam zij en zette zich aan zijn voeten. Het was donker, hij herkende haar niet en vroeg wie zij was. Ik ben Ruth, zeide zij, uw dienares, de schoondochter van Naomi. Gij zijt bloedverwant van haar zoon die geen kinderen heeft nagelaten.

De vreugde sprong in het hart van Boaz, want hij begreep dat haar woorden genegenheid beduidden. Heel de stad, zeide hij, weet dat gij, de vreemdelinge uit Moab, een deugdzame vrouw zijt. Zeker wil ik doen wat mijn recht is. Maar er is een andere bloedverwant die meer recht heeft dan ik en als hij de nagedachtenis van de zoon van Naomi wil eren en u tot vrouw nemen, mag hij dat doen. Wil hij niet dan is het recht voor mij. Morgen zult gij het weten. Hij gaf haar een korf vol gerst omdat een verwant niet met lege handen mocht gaan. En toen Ruth terugkeerde en haar schoonmoeder vertelde wat Boaz gezegd had antwoordde zij dat zij gerust kon zijn. Er was hoop in de harten van die twee vrouwen.

Boaz ging op de marktplaats zitten en wachtte tot de bloedverwant van wie hij gesproken had voorbijkwam. Hij riep hem, hij legde hem uit hoe het stond met de nagedachtenis en

[p. 649]

de bezitting van hun beider verwant, die naar Moab was getrokken en daar gestorven, van zijn weduwe Naomi, zijn schoondochter Ruth, al de zaken die hij kennen moest voor het recht. Boaz vroeg tien mannen, naar wier oordeel en raad een ieder luisterde, rondom te zitten als getuigen. Nadat de andere bloedverwant geantwoord had dat hij van zijn recht geen gebruik kon maken, verklaarde Boaz dat het dan aan hem verviel en dat hij het aanvaardde. De mannen rondom getuigden dat zij het gehoord hadden.

Zij kwamen voor de woning van Naomi, de twee vrouwen traden in de deur en hun ogen blonken toen zij hoorden wat Boaz hun te zeggen had.

Het was die eigen dag bekend dat de vreemdelinge uit Moab de vrouw zou worden van Boaz, die vele akkers bezat. Er waren mannen die verontwaardigd de handen hieven dat een zoon van Israël de dochter van een heidens volk tot vrouw nam. Maar de wijzen antwoordden dat Ruth de rechtschapene altijd gedaan had wat de god van Israël eiste: er was geen smet aan haar te noemen, zij had Naomi in het ongeluk gediend en gevolgd en niets dan liefde had haar geleid. Dit was wat Jahweh wilde, zeiden die wijzen uit Bethlehem.

En zo werd Ruth de vrouw van Boaz.

Toen Naomi in de deur kwam en riep dat er in het huis een zoon geboren was, snelden de vrouwen toe met wens en zegen en zij prezen de goedheid van Jahweh die de bitterheid van Naomi in zoetheid had veranderd.

De zoon van Boaz en Ruth kreeg een zoon, en de zoon van die zoon was David, de koning van Israël.