Verzameld werk. Deel 3

[p. 596]

X

Er heeft in de tijd der eerste belangstelling voor Pitcairn, gewekt door de wonderlijke verhalen die erover gedaan werden kort nadat Adams gestorven was, twijfel bestaan over het lot van Fletcher Christian. Vooral over hem, de aartsmisdadiger ter zee, die een schip der koninklijke marine geroofd had en de kapitein met de officieren van boord gezet, werd in Engeland gesproken en men vertelde verschillende geruchten hoe het hem gegaan was.

De kroniek der vroegste gebeurtenissen op Pitcairn was afkomstig van Adams alleen. Aan de kapiteins die er in 1814 kwamen had hij verteld dat Christian altijd geloofd had door zijn goed recht tot de muiterij gedreven te zijn en dat hij, wel verre van berouwvol of angstig, altijd opgewekt was geweest; hij was van de hoge overhellende kust in zee gevallen. Aan kapitein Beechey daarentegen had hij gezegd dat Christian van de eerste dag gejaagd en bang had rondgelopen of de klauwen van de duivel hem in de nek staken; hij was door een Tahitiër vermoord. De vrouwen en de jongelieden, die erbij zaten, hadden bij het een zowel als bij het ander verhaal geknikt en beaamd. En zij hadden gewezen naar de grot die Christian tot zijn vesting had gemaakt, achter de rotsen en kloven slechts met levensgevaar te bereiken.

Maar er werd ongeveer twintig jaar na de muiterij, terzelfder tijd dat Bligh, die toen gouverneur van Nieuw-Zuid-Wales was en weder in een opstand zijner officieren was afgezet, een ander gerucht verteld.

Christian hoorde thuis in de streek der meren, Westmoreland, daar woonden vele verwanten. In sommige dorpen was hij zeer bekend. Het gebeurde dat iemand hem op een avond het huis van een tante zag binnengaan. Ook anderen zagen hem, altijd 's avonds. Er werd veel over gesproken, want iedereen wist dat er een galg voor hem gereedstond, tot men het weer vergat. Een poos later echter zag men hem weer in een ander dorp. De verhalen werden opgesmukt met verschillende rede-

[p. 597]

nen waarom hij in de streek teruggekomen was en wat hij er zocht. De geruchten drongen wel tot Londen door, maar de Admiraliteit liet er niet naar onderzoeken.

Omstreeks die tijd werd Christian ook door een ander gezien die hem goed kende. Een der muiters, op Tahiti gevangen en naar Engeland vervoerd, was de jonge adelborst Peter Heywood. Hoewel hij klaarblijkelijk onschuldig was veroordeelde de krijgsraad hem door een vergissing in de getuigenis van een kameraad, maar hij kreeg terstond genade en werd weer in dienst gesteld.

Toen hij kapitein-ter-zee was bevond hij zich eens in Plymouth. In een eenzame straat in de dokken zag hij voor zich een man lopen in wie hij, zelfs op de rug gezien, dadelijk Christian van de Bounty herkende. Heywood had een scherpe herinnering van hem, want niet alleen had hij twee jaar met hem gevaren, maar het geding met de daarop gevolgde veroordeling was een grote gebeurtenis in zijn leven geweest. Het was middag, de man liep snel. Heywood, die eveneens snel liep, bemerkte dat Christian nog haastiger begon te lopen, waarop hij hetzelfde deed om hem in te halen. Christian keerde zich om en stond even stil. Het was Christian, die ook hem herkende. Toen rende hij weg zo hard hij kon, achtervolgd door Heywood, maar hij liep veel sneller.

De eerste opwelling van Heywood was de man op te sporen die zoveel onheil had veroorzaakt en ook hem dicht bij de galg had gebracht. Maar hij herinnerde zich de Bounty en Bligh en hij wist dat hij niet geheel en al tegen Christian zou kunnen getuigen. Hij sprak er niet van en daarom heeft later niemand meer getwijfeld wat het lot was van de man, zonder wiens daad, in een vlaag van opstandigheid bedreven, er geen gelukkige kolonie geweest zou zijn op een eiland in een verre zee.