Verzameld werk. Deel 2

[p. 18]

III
Transpadana

De glooiingen aan het meer werden licht van de nieuwe bloei der affodellen. In blijde dagen en rustige nachten hadden de meisjes dit voorjaar gewacht, de ene denkend wat de andere gevoelde van de eerste heimelijkheden waarmede het vrouwenleven begint. Ervan gesproken hadden zij niet. Salviene glimlachte nauw merkbaar wanneer zij de blik harer vriendin tot zachter staren zag worden bij het horen van een naam, en dikwerf op hun tochten langs het water het zij haar een poze alleen, achterblijvende met Witte en haar slavin. En als Blidmonde bij haar terugkwam hadden beiden een eender gevoel. Zij zaten soms zwijgend bij de bomen waar het nieuwe groen werd gezien, verlangend iets uit te spreken.

In die tijd verdween Witte. Men vond hem nergens. Blidmonde kende de aard van haar stamgenoten die vroeg in het voorjaar, wanneer de begeerte de hoofden verhit, wat hun het dierbaarst is verlaten voor een groter, onbekend geluk. Zij dacht aan haar vader, hoe hij met groot geluid de mannen aanvoerde, hoe hij haar aanzag met eenvoudige ogen; zij zag haar moeder die altoos ernstig naast haar ging op de tochten. En vaak stond zij droevig naar de klare hemel te kijken, of naar de witte toppen der bergen in de verte.

Maar toen kwam het bericht dat zij weldra naar de stad zouden keren om met de veldheer en zijn zoon verder te reizen. Verlangen en blijdschap werden luid in lachen en zang. De dienaren hoorden het in huis en lachten mee, maar de huurlingen die het buiten hoorden, in tuin of veld, schudden het hoofd en spraken over de ruwheid der barbaarse harten, want zij wisten dat er geen liederen te zingen waren wanneer de veldheer naar Rome terugtrok, de heidenen vielen gewis weer in machtiger menigte in het land.

En terwijl de toebereidselen werden gemaakt dwaalden de meisjes waar de velden het weligst bloeiden, in de eenzaamheid

[p. 19]

onbewust zoekend naar één ogenblik van inniger samenzijn vóór de sluiers van een andere leeftijd vielen. De zon straalde warm over de aarde, dicht bij elkander gaande zochten zij de heuvelen waar de lichte schaduw der olijven was. Daar lagen zij en spraken in voorzichte woorden.

En eensklaps schrokken zij, haastig naderde een man door het geboomte. Zij zaten bevend hand aan hand. Toen slaakte Blidmonde een kreetje van verbaasde vreugde, en de andere medevoerende liep zij hem snel tegemoet, de lieve makker van vroeger, Ruthbert als landman gekleed. Zij stond voor hem en zag tot hem op, de oude ontroeringen harer kindsheid ontwaakten in haar borst, zij kon niet spreken, en de minnaar lachte stil terug uit de liefste vreugde van zijn leven. De zachte zon schitterde in het loof.

Maar als hij haar beduidde dat zij zich reppen moesten en zij aarzelde en ten leste met tranen zei dat zij thans nog niet naar haar vader terug kon keren, verging de blijdschap van zijn gelaat. En na het zwijgen klonk de stem van de krijgsman. Hij nam haar op in zijn linkerarm, met de andere hand leidde hij Salviene mee. Die ging gewillig, want in de onderdrukte snikjes harer zuster hoorde zij wat zij kort tevoren bijna hadden uitgesproken.

In een woud, tussen hoge groene stenen, bleven zij staan. Toen hoorden zij het geluid van Witte, en verder gaande ontwaarden zij hem liggend in de kruiden met Willeric en drie paarden stonden nevens hen.

Zwijgend reden de meisjes achter elkander door het koele bos dalend en stijgend, de mannen hielden de teugels. In de middag kwamen zij aan de voet van een berg. Daar rustten zij. Toen, biddend voor haar brood, gevoelde Salviene haar eenzaamheid bij de vreemden. Blidmonde sprak niet.

En tot lang na de zon reden zij voort, moeilijk in de duisternis over de gesteenten des bergs, achter elkander. Het enig geluid somwijlen was de stem van Witte. Onder een steile rots die de helft van de hemel en de sterren verborg, spreidden de mannen een leger voor de meisjes en zij lagen dicht bij elkaar. Zij sliepen van vermoeienis, maar dra ontwaakte er een, verwonderd over de frisheid van de nacht en de hemel daarboven; dan zag zij de gedaante van de man die de wacht hield en herinnerde zich iets en weende. En als zij na een poze weder ontwaakte voelde zij

[p. 20]

een lichte vinger die het vocht van haar wangen streek en hoorde zij de naam van de Heiland zacht, zeer zacht gefluisterd.

In de dageraad, bij hun rokend vuur, sprak Ruthbert. Hij deed Blidmonde een korte vraag. Zij bloosde en antwoordde niet. Toen deed hij haar weder een vraag, Salviene verstond alleen de naam van haar god. Blidmonde antwoordde kort, verontwaardigd. In Salviene, ofschoon zij de woorden niet verstaan had, viel de zuivere droefheid der liefde, en met een glimlach naar de bloeiende hemel maakte zij een kruis over haar borst.

Zij reden de ganse dag door het gebergte, door het ontluikend gewas, en de volgende, en bereikten aan het eind van de derde de vlakte, en de kampen aan de stroom. Een verbaasde menigte ging hun juichend voor langs de tenten. Aldebrand die de kreten hoorde trad buiten en knipte zijn ogen. Toen hij zijn dochter zag viel menig man in het gedrang ter aarde, en aan de flank van het paard staande hield hij haar gehele lichaam dicht voor zijn gelaat. Hij riep Adalwine. Gelijk een bronzen klok klonk zijn stem, en de hemel weergalmde van het geluid der mannen.

Bij de rivier later, alleen met haar en zijn vrouw, vroeg hij haar wat zij het liefst begeerde. Zij staarde naar het snelle water en het schemerig dal waarheen het stroomde. Dan, op zachte toon en soms zwijgend wijl zij zich niet herinnerde of iets waarlijk gebeurd was, vertelde zij van haar leven in het schoon paleis van de veldheer. Het was een kort verhaal van zorgeloosheid. Doch haar vader had een klank verstaan, een wijsje zoals de vogels slechts in het voorjaar zingen, hij herinnerde zich gehoord te hebben dat wie eenmaal het zuiden gezien heeft immer daarheen blijft verlangen. En hij nam haar op en zwoer dat hij haar het zuiden zou geven. Blidmonde zweeg, huiverend. En ook haar moeder zweeg en zag rond naar de naderende duisternis.

Laat in de stilte leidde hij zijn dochter naar de tent die voor de meisjes bereid was en zag daar Salviene die wachtte. De vorst stond voor haar in zware ademhaling. En hij zeide dat hij haar naar haar vader terug zou zenden.

Toen hij heen was stonden zij beiden roerloos in de koele avond, verdwaald in gemijmerde vragen, zij volgden beiden een ster die verschoot en zagen de andere sterren stil in de he-

[p. 21]

mel. De wind ging zacht, de een of de andere zuchtte. Plots grepen zij elkander vast en snikten.

De volgende dag, in het geraas van strijdlustige mannen, van hinnikende paarden en loeiende runderen, reden zij in de wagen naast Adalwine, daarheen waar de zon was en de lente tierde in jonge bloemen en jong geluk. Blidmonde fluisterde woorden van dankbaarheid voor de zorgen harer moeder, in haar ziel was duisternis van tranen. Salviene staarde voor zich.

En groot klonk de stem van de vorst wanneer hij voorbijreed.