Skiednis fan de Fryske biweging

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar dbnl

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Skiednis fan de Fryske biweging van Sjoerd van der Schaaf uit 1977.

 

redactionele ingrepen

p. 403-407: de eindnoten op deze pagina's zijn in de lopende tekst geplaatst. Betreffende pagina's zijn daardoor komen te vervallen.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (p. 6) is niet opgenomen in de lopende tekst.

 

 

[pagina 1]

Skiednis fan de Fryske biweging

 

[pagina 3]

Sj. van der Schaaf

Skiednis fan de Fryske biweging

De Tille - Ljouwert

 

[pagina 4]

De yllustraesjes yn dit boek oantsjutten mei in * komme fan it Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaesjesintrum, dy mei ** fan it Fries Museum en dy mei *** fan de Provinsiale Bibliotheek. De oare yllustraesjes is de herkomst by meidield, hwerby't oantekene wurde moat dat foar de reproduksje almeast gebrûk makke is fan foto's út de foarrie fan it Letterkundich Museum. Foarsafier't it meitsjen fan aparte foto's needsaeklik wie hat dat it wurk west fan de fotograef Paul Janssen to Ljouwert.

 

Fryske Akademy

Nr. 520

 

© 1977 Fryske Akademy, Ljouwert

Utjower: De Tille B.V., Ljouwert

Printer: B.V. de Handelsdrukkerij van 1874, Ljouwert

 

Ut dizze útjefte mei neat formannichfâldige wurde troch middel fan druk, fotooffset, fotokopy, mikrofilm of op hokker oare wize dan ek, sûnder dat dêr in skriftlike tastimming fan de útjower oan foarôf giet.

 

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

 

ISBN 90 70010 51 8

 

[pagina 429]

YNHALD

Foarwurd		5
Ynlieding I		7
	Fryslân as berteplak fan in kultuer en in naesje. Folk sûnder hear: de sêge en de wierheit fan de Fryske frijheit. Undergong yn anarchy.
Ynlieding II		15
	Kommen en gean fan de frjemde macht. De reformaesje en de nije frijheit. Hearen en folk. It forline as forhoalen krêft.
It 18e-ieuske bigjin		24
	Nije geastesstreamingen. Opkommende middenklasse. Oanfallen op de oligarchy. Frjentsjer as sintrum fan forset en fan Frysk ûntweitsjen. Everwinus Wassenbergh. De bidaerde revolúsje en de Frânske tiid.
De bihearske romantyk I		38
	De godsfrede fan Willem I. Gysbert-feest en de oprjochting fan it Frysk Genoatskip. J.H. Halbertsma as fier orakel. De minsken en de dieden. It Jierboekje.
De bihearske romantyk II		54
	It bisiik fan Bowring: biweging yn de stille fiver. J.H. Halbertsma as driuwende krêft. Opkommend liberalisme. It Genoatskip fan de tael nei de terpen.
Folksromantyk en liberalisme		65
	Frysk-nasionael fielen. It Selskip fan 1844. Harmen Sytstra en Tiede Dykstra. It Frysk as fiertael. De lytse man komt op.
Iduna, rym en ûnrym		77
	It earste Fryske moanneblêd. Harmen Sytstra as propagandist. 1848: Wird oan ús Londsliudum. De stavering as striidpunt. Konflikt mei Waling Dykstra.
It liberale tiidrek		92
	De winst fan trije fearnsieu. De nije Genoatskipsgeneraesje. It Selskip ûnder Van Loon en Gerben Colmjon. De stientsjefeesten to Grou. It staveringsrapport. De grinzen fan de nije fase.
Fryske selsfoldienens		106
	Winterjounenocht en toaniel: it folk komt by de minsken. Dr. J.G. Ottema en it Oera Linda Boek. De greate totoanstelling as hichtepunt fan de ieu. Opkommende krisis.

 

 

[pagina 430]

De sosiale romantyk		122
	It Selskip stiet oan 'e kant. Oebele Stellingwerf en it ‘Friesch Volksblad’. Piter Jelles as dichter en as rebel. De striidskriuwerij tusken Piter en Lútzen.
De neidagen fan de lette romantyk		133
	Onno Sytstra en Piter Jelles. It Frysk wurdboek. It tydskrift ‘For Hûs en Hiem’. Hichtepunt en delgong fan de Folkspartij. Wagenaar en Troelstra út Fryslân wei.
Liberalisme sûnder striidberens		146
	It Selskipsjubileum. Waling Dykstra syn oardelûrs rede. Buitenrust Hettema privaet-dosint. ‘Sljucht en Rjucht’ set út 'e ein. Dr. Eeltsje Halbertsma bitocht. In kristlik studinteselskip. It Genoatskip en dr. Tj. de Boer.
Opgong nei de ieuwiksel		157
	It Selskip wint wer oan. P. de Clercq en it Frysk ûnderwiis. Fokke de Zee syn brief oan de riedsleden. De Fryske flagge. Jan Jelles Hof komt nei foaren. De Friezen om utens. It tredde stientsjefeest to Grou. Selskip efter de tiid oan.
Yn rommer banen		170
	It earste jongereinboun. Bûtenselskippen forienje har. Underwiis komt op gong; provinsje jowt hwat jild. Kristlik Selskip oprjochte. Stientsjedei to Boalsert.
Stilte foar de stoarm		183
	Piter Jelles' Fryske neisimmer. Kristlik Selskip kriget in tydskrift. Strideraesje yn it Selskip-1844. It lêste kroanjier fan Waling Dykstra en syn forstjerren. Earste wrâldoarloch brekt út.
Nije lûden			195
	De oarloch: Selskip-1844 net ré foar foroaring. Sipma en de reorganisaesje. Douwe Kalma syn earste fanfares. It bigjin fan de Jongfryske biweging. Sjouke de Zee syn iensum aventûr yn de Fryske Steaten. Ds. Huismans oer de ‘lytse imperialisten’. Mislearre bisykjen mei in Selskipswykblêd. Untbleatsjen fan de Waling Dykstra-stien.
Nasionalisme, de nije koerts		206
	Selskip-1844 forliest de lieding. Jong yntellekt komt nei foaren. ‘Frisia’, it tydskrift fan de avant-garde. It kongres fan Dimter. Radikale lûden út it Kristlik Selskip. Oprjochting fan it Roomsk Frysk Boun. It Boun fan Frysk-nasjonale Selskippen en it Ljouwerter kongres.

 

 

[pagina 431]

Foroare forhâldingen		221
	De ein fan de oarloch en in nije geast. ‘It Heitelân’, in wykblêd der by. Jongfryske Mienskip op hichtepunt en der oerhinne. Stil jubileum fan it Selskip-1844. De learskoalle en it bisykjen mei in Utjefteboun. De ûnderwiisadressen. Unienige aksje foar it professoraet; it bitankjen fan Siebs. Folkertsma syn stim út de iensumens.
Op 'e siik nei ienheit		234
	Alde tsjinstellingen. Douwe Kalma syn raem op it Frysk Genoatskip. ‘It Heitelân’ orgaen fan it Selskip-1844. Jongfryske Mienskip takket ôf. Jongfriezen yn it Selskip-1844. Folkertsma en syn maten baes yn it Kristlik Selskip. De Upstalbeam. Oprjochting fan de AFUK. Sipke Huismans forstoarn.
Ienriedigens as needsaek		249
	In nij Bûtenboun. Wumkes bibliothekaris. Selskip-1844 en ‘It Heitelân’ út mekoarren. It tydskrift ‘De Holder’. Jan Hof seit Kalma it mannewaer op. De Greatfryske kongressen. It Genoatskip hûndert jier. Oprjochting fan de Fryske Underwysrie. De AFUK ienheitsorgaen.
Yn politike banen		263
	Frysk idealisme: drankbistriding, steatspensionearring, pachtherfoarming. Jeugdbiweging en Fryske striid. Studinten opponearje har. ‘Friesch Dagblad’ yn tsjok waer mei Kristlik Selskip. Fedde Schurer de kweadwaner. Alde garde yn Selskip-1844 stapt op. In Grifformeard Selskip en in Sosiael-Demokratysk Frysk Forbân. It Greatfrysk kongres fan Husum.
Bigjinnende krisisjierren		278
	Nije ûnderwiisadressen. Piter Sipma lektor yn Grins. Douwe Kalma learaer yn Eindhoven. Unfoldienens oer it Bibeloeisetten. Studinte-aksje en -reboelje. It Frysk Faksistefront. De Mienskip reorganisearre.
Unwissens en driging		291
	Dizeniger forskillen. De Mienskip Selskipskrite. Stientsjedei to Stiens. Unheil yn 'e fierte. It ûnderwiis: forhael yn ôfleveringen. It 500-jierrich bistean fan Ljouwert as stêd. Einlings Frysk op skoallen mooglik. De Greatfryske lângeanne to Medemblik. Oprjochting fan de Fryske Akademy.
Foar de greate oerfal		307
	Konflikt yn 'e Mienskip en oprjochting fan de (nije) Fryske Folkspartij. Douwe Kalma promovearret op Fryske dissertaesje. Kiès en syn Troelstra-biweging. Frysk kultuerlibben. Wumkes huldige; Onno Sytstra forstoarn.

 

 

[pagina 432]

It bigjin fan de bisettingstiid		319
	Húsbisiik by Wumkes. It july-manifest. Eastfryske fûgelers. Douwe Kalma stapt oer. It trijemanskip. Dea en bigraffenis fan Jan Melles van der Goot. Wûns en Warns. It twamanskip. Twiljocht om Van Harinxma.
Bisetting en bifrijing		333
	De opfolging fan Wumkes. Sipma syn eare-doktoraet. Jelle Brouwer professor yn Grins. Saxo-Frisia en de Fryske Rie. Reinder Brolsma syn forkearde priis. Gjin papier foar Fryske tydskriften. De Warns-bitinkingen. Huldiging fan Jan Hof. De Fryske bibel ré; greate gearkomsten yn Ljouwert. It lieteboekje ‘Fryslân Sjongt’. Bigjin fan in Biwegingsried.
De ein fan de mythe		347
	Van Harinxma syn ôfgean. Bistraffing en suvering. De biwegingsrapporten. Federalisme. Frysk yn Steaten en rieden. De tsjerken en it Frysk. Nije bibeloersetting. Boeles út en Jaep Kalma yn bistjûr Genoatskip. Stheeman syn raem op it Frysk.
Deilis met de justysje		362
	Kantonrjochter as discipel fan Stheeman. Fedde Schurer syn forwoeden haedartikel. De rjochtsaek-Schurer en ‘kneppelfreed’. Weach fan opskuor hellet Den Haech. Regear moat hwat krimp jaen. Wumkes forstoarn.
It foroare byld		372
	Untjowing nei aktive kultuerpolityk. Breder ekonomyske grounslach. Mear wurdearring foar de Fryske tael. It rapport-Van Ommen. It Frysk gewoan learfak op 'e skoallen. Waeksdom fan de Fryske Akademy. Frysk Genoatskip tobek op in smelle basis.
Op 'e kriem fan de tiid		385
	Minsken en forskynsels: Douwe Kalma. Eeltsje Folkertsma, Fedde Schurer en Jan Piebenga. Tradysje en modernisme yn it kultuerlibben. Tinzen oer in selskipsleas tiidrek.
Bylagen		400
	Winners Gysbert-Japikspriis. Winners Joast Halbertsma-priis. Dissertaesjes yn de Fryske tael.
Noaten		402
	Ofkoartingen yn de noaten. Noaten fan alle haedstikken.
Registers		408