Abbingawâld

[p. 152]

8

Op in sneontemoarn rydt in auto de kant fan it Hearrenfean út; yn dy auto sit baron Victor. Boargemaster Suringa sjocht him sitten tusken syn koffers yn en nimt de hoed ôf; mar baron Victor hat grif neat sjoen, want hy groetet net werom. Ek Hessel de Boer sjocht him riden en achtet dat wichtigernôch, om it Hylke Berga, dy't yn 'e bakkerij oan it wurk is, te fertellen.

Bûten it doarp stoarret Wibren Berga, dy't syn moarnskuier makket, de auto in set efternei, de pet yn 'e hân, dy't er daliks ôfdien hat. En hy begrypt skoan, dat er daliks de pet net wer hoecht ôf te dwaan foar in baron. Dêr koe de lêste wolris hinnegean.

Letter fertelt freule Valéry de Charleville, dat baron Victor noch even op 'e fundaasje west hat om ôfskie te nimmen. Sa'n aardige man; wat is it spitich, dat er hjir net bleaun is. De hillige Veronica kin der noch altiten net oer út.

Boargemaster Suringa lykwols seit tsjin siktaris Jelles, dat er baron Victor in ûnfatsoenlike keardel fynt; al dy tiid, dat er hjir west hat, hat er net even de muoite naam, him foar te stellen. ‘Al bin ik dan gjin baron, ik bin op 't lêst dochs boargemaster,’ seit boargemaster Suringa. Dat is net te ûntstriden, en siktaris Jelles docht it dan ek net. Mar hy seit al, dat baron Victor hjir mar in wykmannich mei ferlof west hat; dan hoecht er dochs net mei alleman te fûstkjen, benammen net mei lju, dy't er net ken.

‘Ja, mar ho! Hy woe kantonrjochter wurde en dan leit it dochs yn 'e reden dat er ris oankaam wie by immen, dy't net allinne

[p. 153]

kantonrjochter-pleatsferfanger, mar ek hulpofsier fan justysje is.’ Dat is boargemaster Suringa syn slach. ‘Nee, ik leau, it is dochs sa mar it bêste.’

‘It skeelt ús fansels wol in stik yn 'e belesting,’ seit siktaris Jelles, dy't der yn syn hert krekt allyk oer tinkt. Folle omgong hat men hjir net yn Abbingawâld; notaris hie men neat oan, dominy Douwes Dekker is ek net folle oan kwyt te wurden en dokter De Leeuw syn ideeën kinne der mar amper op troch. En baron Victor hie himsels grif op in ôfstân hâlden. Faaks kriget men wat oan sa'n mynhear Van Heuvel.

‘Dy blinder, ja! De belesting,’ seit boargemaster Suringa; dêr hied er noch net iens op sind. ‘Soe it nochal útmeitsje?’

Siktaris Jelles lûkt oan de skouders.

‘Krekt kin ik it net sizze, mar altiten in tûzen of wat.’

‘Dan sil der dochs wol wer wat besunige wurde moatte. Dy wurkferskaffing en dy steun oan 'e arbeiders, dat kostet te folle. Yn ien klap der mei ophâlde, dat soe de baas wêze. Soks moast kinne.’

Dêr seit siktaris Jelles net folle op, al freget er himsels ek wolris ôf, hoe't dat op 'en doer komme moat. Op dizze manear kin it net altiten trochgean; mar nei de âlde tiid werom, dat kin ek net. Der moat wat feroarje op 'e wrâld, hoe en wat, dat soe siktaris net sizze kinne. Trouwens, der feroaret al wat. As it noch west hie lykas in fearnsieu lyn, dan wie baron Victor kantonrjochter wurden en mynhear Van Heuvel net.

‘Ja, ja,’ seit er dan. ‘Folle is der net mear te besunigjen. Wy moatte mar ris sjen.’

Dan krije hja it oer de state. Siktaris hat heard, dat it personeel dêr te'n earsten bliuwt, mar ûnderskate keamers binne sletten; dêr mei nimmen ynkomme. En Lomme Berga wurdt saakwaar-nimmer; no ja, dat wied er ek al lang.

De state leech! It wol de Abbingawâldsters hast net oan. Men kin der oer tinke sa't men wol, mar it is en bliuwt in strop.

De blomparken en de pôlen rodendrum en de fiver foar de state sjogge der better fersoarge út as yn jierren; ek de state sels

[p. 154]

toant mear as tefoaren, no't hja bûtenom himmele en nij opferve is. It is in mirakel, hoe moai alles liket fan 'e dyk ôf.

‘Wa wennet dêr no?’ freegje de earste fakânsjelju oan Jan Berga; hja hawwe der wol fan heard, dat Laerman baron Tinnegieter dea is.

‘Gjinien,’ seit Jan Berga, ‘mar ik tink, der sille mei koarten wol wer guon ynkomme.’

En oaren sizze it ek: der komme wol wer lju op 'e state. Mar hja sizze it, om't hja it graach wolle; want sels by freule Valéry de Charleville hat baron Victor dêr mei gjin wurd oer praat.