Abbingawâld

[p. 79]

7

Heal jannewaris giet op in jûn de rein ynienen yn wiete snie oer, de nachts wurdt de wiete snie droege snie, en de oare deis komt de bleke sinne op boppe in wite wrâld en steane oeral de blommen op 'e glêzen.

‘It komt hommels, mar ja, it is de tiid,’ seit Hylke Berga tsjin Durkje, Hessel de Boer syn kreaze húshâldster, dy't er yn 'e steich tusken har huzen moetet. Op 'e dyk blaast him de kâlde eastewyn yn de troanje, dat hy lûkt de mûtse wat djipper oer de earen, ear't er op 'e fyts stapt.

‘Kâld, mynhear Wessels!’ ropt er noch tsjin de âld keardel, dy't op 'e lytse stientsjes oanstappen komt; en hy heart net iens mear, dat dy antwurdet: ‘Och, yn 'e sinne falt it wat ta.’

Ja, dat is dan de winter; mar wa't der bang fan is, net de hillige Veronica. Hja hat wer wat sinten om 'e hannen, omdat Laerman baron Tinnegieter daliks nei syn ûngelok skjin skip makke en syn baantsje oan in oar oerdien hat. Allinne noasket it freule Valéry de Charleville net sa bêst, dat in man sûnder in drip blau bloed yn 'e ieren fuortoan de saken fan de Adelheidfundaasje beädmini-strearje sil: Sybrandy, immen mei in kantoarke foar fersekering en soksoarte dingen. Fansels, it bestjoer moat it noch goedkarre, mar dat sil wol net ôfwike fan wat Laerman baron Tinnegieter útstelt. Nee, dat is wis net yn 'e geast fan frelle Adelheid silger; lykwols, de jildkwestjes sille nei alle gedachten fuortoan aardich flotter ôfdien wurde, en dat is ek wat wurdich.

De hillige Veronica set nei de skilder Hoitema ta; it wurdt tiid,

[p. 80]

dat er syn skilderij betelle kriget. Der is net akkoarte oer de priis, mar Hoitema hat wol faker wat makke foar de fundaasje en dan krige er altiten sa'n fjirtich gûne. No lykwols hopet hja, dat it wat minder kin; Hoitema syn fertúntsje mei dy Kanadees wit eltsenien fan, en dat de fundaasje wat skea hat fan notaris syn fallyt, is ek wol algemien bekend.

Yn de kjeld liket de troanje fan freule Valéry de Charleville noch witer en ynfallener as oars, mar hja panderet mei lytse, stevige stappen dapper troch de snie.

It is waarm yn Hoitema syn atelier. De skilder sit foar in rút; hy makket in potleadsketske, nei't it liket fan it winterske tún, dêr't men hjir op útsjocht.

‘Ik soe jo wat jild bringe,’ seit de hillige Veronica.

‘Dat is altiten wolkom,’ ferklearret de skilder Hoitema en giet oerein. ‘Sil ik mar even in kwitânsje skriuwe? Jou jo mar even del yn dy stoel.’

De frelle giet foarsichtich sitten yn in reiden stoel sûnder kessen; yn de fundaasje hawwe hja se al better.

De skilder Hoitema siket om papier; de hillige Veronica begrypt, hja moat him foar wêze. Hja giet daliks rjocht op it doel oan. ‘Kin it net wat skikt wurde diskear? Wy hawwe nochal wat skea en ik leau, jo hoege net te kleien.’

‘Skikke? It mei jo skikke?’ Hoitema draait him om. Hy glimket swiet. ‘Ik haw it altiten noch skikt mei de fundaasje.’

‘It is in minne tiid,’ seit freule Valéry de Charleville, en hja fandelet de rok wat bymankoar fanwege de ferve, dy't hja op 'e poaten fan de stoel ûntdutsen hat, ‘wy moatte mekoarren wat temjitte komme.’

‘Wat hiene jo tocht?’ Noch altiten glimket Hoitema.

‘In tsientsje of sa,’ seit de hillige Veronica. Hja tinget wol faker; as it Hoitema net goed is, moat er it mar sizze.

No is de skilder Hoitema dochs wat read om 'e holle wurden, foar it neist fan de waarmte. Mar hy laket noch jimmer.

‘Ik wit wol wat,’ seit er. ‘Jo in tsientsje en ik in tsientsje, dan ha wy moai tweintich gûne foar de earmen fan Abbingawâld.’

[p. 81]

‘Hoe bedoele jo?’ Dêr moat de hillige Veronica even oer prakkesearje. Sa'n frjemd ütstel is har noch nea dien. Dan sjocht hja de skilder Hoitema oan, dy't no net mear laket. ‘Miene jo dat wrychtich?’ It komt der wat dimmen út.

‘Miene, miene?’ Hoitema syn geduld is te'n ein. ‘Sil ik jo sizze wat ik mien? Dat jo jo skamje moatte, my mei soks oan te kommen! Ik haw altiten fierste goed west, mar no is it út! Fiifensantich gûne en gjin sint minder; dat is einliken noch ûnder de priis.’

‘Fiifensantich gûne? In skandaal... Safolle haw ik net ienris by my.’ Hja is lulk en ferslein tagelyk, de frelle.

De skilder docht de doar foar har iepen. ‘Ik sil Sybrandy wol even it rekkentsje stjoere. It hat gjin haast.’ Hy is alwer bekaam. Wêrom sil er him om dat âld fel sa tjirgje? Fan 't maaityd wol er nei Parys; al jierren soe it wêze, mar no hat er einlings jild.

‘Ik sil it ûnthâlde,’ seit freule Valéry de Charleville.

‘Dat moatte jo altiten dwaan,’ seit Hoitema.