|
| |
Vierde Handelinghe.
Een Ioodtsch Ghesangh.
Israels Godt ghedenckt aen dijn Verbondt,
Siet op u Volck, bevvaerders dyner VVetten,
Vvilt op de daedt van dyne Dienaers letten
Die doch u VVoort steedts hebben inden Mondt.
Ghebenedijt 'tZaet Abrahams met kracht,
Draecht sorghe voor de uytverkoren Zielen,
Maer dempet uyt, en vvilt gheheel vernielen
'tGodloose Volck, haters van u Gheslacht.
| |
| |
Ghy hebt vvel eer d'Egyptenaers verdaen,
Die uvve Schaer ter doodt vvilden vervolghen,
Al 'tboos Gheslacht dat op ons is verbolghen
Die moetet oock als dese soo vergaen.
Heer dyne VVet, die Moyses heeft ontfaen,
VVy lesen hier, op dat doch niemandt dole,
Zeghent dit Volck, bevvaert dees Heylghe Schole,
Dijn Ooren laet doch over hun op-staen.
Gheslachte Abrahams, met oorlof, gheeft ghehoor,
O luystert! Heylich zaet, ick zal u draghen voor,
Hoe ghy der Zielen heyl, het eynde uwer Wetten,
In plaets van yd'len roem, meucht in u herte setten.
Ghy weet en zyt gheleert hoe uwer Vad'ren Godt
V zeer voordeelich is, en spreeckt tot u, als tot
Zyn Kind'ren die hy lieft, als tot zijn uyt-verkoren;
Want ghy van Abraham afkomstich zijt gheboren.
V is oock wel bekent, na 'toordeel van u mont,
Hoe treflijck u aengaet zijn Heylich goet Verbondt,
En 'thooghst van allen daer ghy u in sult verblyden,
Godt heeft deur Abrams Zaedt belooft 'tghebenedyden,
En d'wijl hy niet en seght, Zaden, maer Zaet, dats een,
Soo zou dien zeghen hem tot d'Heyd'nen oock uyt-breen:
Doch dese heyl komt toe voor d'ander u Gheslachte,
Maer uyt een eenich Zaet men alle trooft verwachte,
'tWelck Moses heeft ghesien, 'twelck Moses heeft verstaen,
Des hy noch voor zijn doodt heeft dit bevel ghedaen.
De Heere uwen Godt zal een Propheet verwecken
Wt u Broed'ren als ick, ghy zult u daer toe strecken,
Te hooren hem als my, want-Godes Heylich Woort,
Sal legghen in zijn mondt, so wie dat niet en hoort,
Werdt uyt zijn Volck gheroyt, de Heer sal hem verdryven.
Mijn Broeders soo wy nu ghelooven Moses schryven,
Mijn Broeders soo wy oock verstaen 'tverbondt doch yet,
Wy weten dat dien heyl belooft kan missen niet:
En Abram, die altijdt na 'teeuwich had verlanghen,
Die heeft al zynen troost in dees beloft ghehanghen.
Dewijl der zielen vreucht en 'teeuwich blyde goedt,
Deur dit beloofde zaet verkreghen wesen moet.
| |
| |
Soo heeft hy niet ghesien, als vele op 't vergancklijckt;
Maer op het ghene dat toekomend' was onwanck'lijck,
En d'Heere Zebaoth, daer al dit goet van komt,
Die heeft derhalven dit verbont eeuwich ghenoemt.
Ey siet dan heylich Volck, laet u gheen heyl ontrooven,
Maer wilt, als Abraham, des Heeren Woort ghelooven.
Nu weet ghy door Gods Woort, ghy hebt selfs wel aenschout
Dat God ons niet belooft, of dat hy 't ons oock hout,
Dat wy voor desen hem door yemant hebben kreghen,
Weet ghy wel neen (ghy wacht noch daegh'lijcx op dien seghen)
Noch oock van een Propheet, soo Moyses is gheweest,
Of van een soo als hy, ghy nerghens niet en leest.
Ghy hebt wel Vorsten g'hadt, Voorganghers en Propheten,
Maer gheen van allen heeft hem dien te zijn vermeten.
En of ghylieden, die begeerich zijt nae twist,
Seydet, daer Moys' af spreeckt, dats Iosua, die ist;
Want hy int goede Lant ons voor-Ouders ging vooren.
Dees spreuck ghy qualijck draeyt, dit moochdy dus aenhooren.
Is Iosua ghelijck als Moyses? jae, een Vorst.
Maer was hy een Propheet, die Wetten gheven dorst?
En was Gods heylich Woort soo in zijn mont gheleghen?
Heeft hy ghepropheteert? tot wien? waer van? waer teghen?
Ghebiedt heeft hy ghehadt, maer niet in sulcker voegh.
De gront van dese reen is klaer en vast ghenoegh.
Gods stemme ghy niet mocht aen Horebs Berch verdraghen,
Des in een Middelaer, als Moys', had God behaghen;
Dats een Propheet als hy, doch treflijcker van dienst,
Dit ist dat God belooft, en dit is ons het sienst.
Hoort reden met verstandt, moetwillich niet en zondicht,
Wt Davids Stam en Stadt is ons Heylandt verkondicht;
Oft seghdy Moses weet oft schrijft ons daer niet van!
So maeckt onwetent ghy oft trouweloos die Man.
Daer werdt hy af ghevrijt, God liet hem weten veylich,
Zijn recht en zeden goedt, en zijn verbondt zeer heylich.
Den troostelijcken troost ghy selver ons beschrijft,
Hy leert u'tminst der Wet, ontrou hy niet en blijft,
Het meeste dees Propheet, daer van leest zijn verklaren,
Ontschuldicht Mose dan, wilt liefst u zelfs beswaren,
Ondanckbaer Volck, ziet hoe ghy Mose niet en spaert,
En leefd' hy heden noch hy walchde van dijn aardt.
Mose maeckt ons bekent Iacobs voorseggingh heerlijck,
Van dees Heldt of Propheet, of Salichmaker leerlijck.
Ymmer dan, Mose heeft wel g'weten Gods beloft,
End' zyne wetenschap verborghen noch versloft.
| |
| |
V heeft hy die gheleert, op dat ghy ghehoorsaemlijck
Gods Woorden gheeft ghehoor, ghelijck u is betaemlijck.
Doch Mos' ist niet alleen die van Christo voorseydt;
Maer David spreeckt so klaer van al zijn heerlijckheyt:
Zijn lyden en verraet, en volghens zijn verrysen,
Wt Esata ist klaer en goet om bewysen,
Hoe dat hy ons belooft is tot een Vorst en Heldt,
Hoe tot 't Wijn-pars treen hy hem Godd'lijck heeft ghestelt;
Hoe hy ons last en schult heeft als de zijn ghedraghen,
Hoe dat hy is gheplaecht, ghemartert en gheslaghen.
d'Wtbeeldingh van zijn dienst is den ghevangh'nen swaer
Verlossingh te doen kond, en voorts een salich Iaer,
Den drucklighen zondaer te wassen van zijn sonden,
De Slaven worden deur hem vanden dienst ontbonden.
Ghelooft ghy, verstaet ghy, en weet ghy al wel dit?
God wil ghetrouw'lijck zijn ghena houden David.
Dit heeft hy vast belooft, dit is ons troost en leven,
's Heeren gheboorten Stadt is Bethlehem beschreven.
Al dit ghetuych der Schrift, benevens 't Wet-boeck stranck,
Hebt Israliten ghy, gheeft God den ghever danck.
Want u is Lieft ghejont, veel meer dan alle Volcken;
Ia soo den Hemel is bekleedt met duyster Wolcken,
Of soo de Boomen groen met Schorsen zijn omset,
Soo is ons Conincks dienst omvanghen in de Wet.
God wil dijn zalicheyt, wilt ghy die en zijn Woningh?
So maeckt dat ghy omhelst nu desen nieuwen Coningh.
Op dat ghy met begrijp mijn reden meucht verstaen,
't Gheen voortijts was belooft dat heeft Godt nu voldaen.
't Welck in d'Oudtvaders g'loof was werckend' een verlanghen.
De Kind'ren nauw'lijck weert die hebben dat ontvanghen,
O Mannen! luystert toe, ooren en hert ontsluyt,
d'Afbeeldinghe der Wet die is gheloopen uyt.
't Voorsegghen is vervult, den Heylandt isghecomen
Met kracht en teeck'nen groot, wy hebbent al vernomen.
Dat die stom, blint, oft lam, melaetsch of kreupel was,
Bezeten, doof, ja doodt, hy levendich ghenas.
Ghy hebbet selfs ghesien, oft g'hoort door 'tgoet gheruchte
Hoe Iesus helpsaem was elck een die tot hem suchte,
Oft mach Schrifts voorseggingh die men vervult nu sict,
Oft teecken, oft zijn Woort, of tuyg'nis gelden niet?
Ia wat sal ghelden dan? oft wat suldy ghelooven?
Gheloofdy stommen spraeck, noch 'tsnel ghehoor der dooven,
Noch 'tscherp ghesichte van den blindt gheboren, noch
De reynheyt van melaets? Volck ongheloovich och!
| |
| |
Ghelooft dan sulcke die van dootheyt alreets stoncken,
Ghelooft dat Iesus is de Christus ons gheschoncken,
Ghelooft dat hy zijn Bloet om onse schult vergoot,
Ghelooft oock dat hy is verresen vander doot.
Ghy wilt doch David niet als loghenaer bespotten,
Die secht dijn Heyl'ghe Heer en sal gheensins verrotten.
Hy selfs is al verrot, hem raeckt dan niet dees reen,
Maer ons Vorst heeft de doodt verwinnende vertreen.
Oft wilt ghy noch u hert tot dit Gheloof niet buyghen?
Hy heeft hem nae zijn doodt by ses hondert ghetuyghen
Levendich laten sien, van d'uwe doen een gast
Heeft ongheloovich hem zijn lit-teeckens ghetast.
Ghelooft ghy het dan niet? Veracht ghy Schrifts voorsegging?
Ghy veracht Moses Wet, met al 'tghetuychs voorlegging,
Daer in dat d'hoochste saeck aen drie ghetuyghen stont,
Ghelooft het tuyg'nis dan van menich hondert mont,
Ghelooft my, die ick selfs dit onkondich versmade,
Eer Iesus my verscheen met bysonder ghenade:
De Schrift ick ondersocht, en inde Psalmen vant,
De Heer spreeckt tot myn Heer, sit t'mijnder rechter hant,
Tot ick dijn Vyanden maeck tot dijn voetschabelle.
Davids Heer Iesus is, daer onder alle felle
Haer buyghen moeten haest, dit gheeft my noch een schrick,
Want mijn is sulcks gheschiet, mijn selfs ghetuych ben ick,
Gheen sond' wert wech ghedaen door Bocken bloet of Ossen,
Dit tuycht Schrifture, maer Iesus Bloet werckt verlossen.
O Heylich Volck! u is oock gheensins onbekent
De spreucke die daer seght van een nieuw Testament.
Ghedenckt te spreken niet, dit onse Wet verachticht,
De Wet die wert hier deur in hare kracht bekrachticht:
Want sy als Leyts-man goet die brengt ons hier ontrent,
Diese nu niet en volcht, haer lastert, breeckt en schent.
Maer wy en zyn alt saem ind' Wet niet vroom ghebleven,
Soo gheeft ons God een nieuw, om wel daer nae te leven,
Die met soo veel gheboon en dienst ons niet beswaert,
Maer t'pit en 'tmerch der Wet is ons daer in verklaert,
D'eenich hoochst' Offerhand' dit vast maeckt en beseghelt:
Ghy siet de Liefde Gods, soo ghy u daer naer reghelt.
Dees Vrede bootschap goet by u doch plaetse gheeft,
Ick spreeck ghelijck die Heer my uyt te spreken gheeft.
Men heeft dy toeghestaen met oorlof wat te spreken,
Dultmoedich dy ghehoort, doch niet gheacht dijn preken.
Oock weet ick dat ghy ons afmaelt als seer vervuylt.
| |
| |
Wy weten wat in dy en in dijn Leere schuylt.
Dees Leer men wederspreeckt, en staet in alles teghen.
Wy laten ons van Wint noch ydelheyt beweghen.
Die Schriften die ghy bruyckt, treckt ghy van haren sin,
De duydnis die ghy doet, heeft niet met allen in,
Want als Messias komt, sal hy ons haest verlossen;
Maer desen heeft noch Knaep, noch Waghen, noch gheen Rossen.
Armoedich heeft hy heen deurloopen al het Lant,
En dat ghy hem verheft, dat is dijn kleyn verstant.
Wy die de Schrift verstaen, en daghelycks deurlesen,
Weten dat Messi sal een machtich Coning wesen,
Zijn heerschappy gaet van d'een Zee tot d'ander breet.
Is dese Coning? toont zijn Coninglijck bescheet.
Waer is zyn Rijck? waer streckt de grense zijnder Landen?
Toehoorders let op my, dees Leeraer komt in schanden.
De naam van Iesus my noch inde ooren ruyst,
Die schand'lijck tusschen twee Moordenaers is ghekruyst.
Hy heeft zijn loon ontfaen, men moetse soo tracteren
Die Coning willen zyn, Gods Tempel schandiseren.
Ons Priesters hebben al verstaen wel dit bedrijf,
s' Hebben hem aenghetast, en voorts ghestraft aen't lijf.
Al scheen de saeck wat swaer, sy is nochtans begonnen,
En door ghetuyghen ist ghevonnist recht ghewonnen.
Niemant sy dan soo mal, dat hy hier gheef gheloof,
Verhert dijn hert, en hout dijn ooren stijf en doof.
Wilt op het spreken van den desen niet meer schaffen,
Dan offer eenen hout ghestelt waer om te blaffen.
Rabbani, heb dy niet uyt David dit verstaen?
Ick ben een worm, gheen mensch, een spot, veracht, vol smaen,
Al die my sien, haer mont tot spotten open splaten,
Myn handen zijn doorgraaft, myn voeten hebben gaten.
Stieren en honden groot die hebben my omringt,
Om mijn ghewaet en kleedt men met het lot omspringt.
Is David dit gheschiet? secht, Rabbi, zijn sijn voeten
Doorsteken en doorgraeft? heeft hy dit lyden moeten?
Bewyset, waer? wanneer? en hoe? of wert beschaemt,
Ick weet dat Messias een Coning wert ghenaemt;
Doch zijn Rijck sal hy niet als Coning aertsch bestueren,
Maer eeuwich sal zijn Rijck in eeuwicheyt ghedueren.
En eer hy in zijn Rijck intrect met groote macht,
Soo moeste zijn verlost zijn Goddelijck gheslacht.
Iae alle die vol hoops opt Rijck Israels hopen,
Daer van is hy de deur, en d'ingang die staet open.
| |
| |
Maer segdy, ja verlost? dit heeft hy niet ghedaen.
Van wien? waer in? en waer sydy dus hart ghevaen,
Dat ghy Lijf-lossing wacht om d'Heyd'nen te vernielen?
Ghevanghen heeft hy meest de Duyvel nae der zielen,
Wildy ghelooven, ghy wert flucx deur Iesum los.
Maer ghy zijt gantsch verblint, den arghen schalcken Vos
Maeckt u verkeerd'lijck wijs, dat ghy niet zijt ghevanghen.
Dees yd'le waen die heeft u herte vast omhanghen.
Dus wacht ghy op een heyl, die u in deser tijt
In alle wellust voert, en tydelijck verblijt.
Dus sydy Schrift-gheleert, verkeert in al u wanen.
Dit doet dat Iesu Woort, noch Leere, noch vermanen
By u niet ghelden mocht (maer bleeft verhart versteent.
Ghy hebt den Soon des huys vernedert en verkleent:
Veel meer wacht ick van u versmaetheyt, spot en laster.
Och hoorders die toe hoort, ghelooft my des te vaster.
Want soo op't voor-seg ghy opmercking nemen sult,
Siet toe, wacht u, of aen u wert de Schrift vervult,
Die spreeckt, dat ghy niet sien en sult met open ooghen,
Noch met 'thoorende oor oock gheen ghehoor ghedooghen,
Ey slaet myn reden ga, en ondersoeckt die Schrift,
Bidt God om zynen Gheest, oft des Vyandts vergift
Sal u verseeren gantsch, en dwalen doen u sinnen.
Des mint Godt d'wyl hy u noch selver wil beminnen.
My is alhier 'tghebiedt, als Hooft-Leeraer der School,
Wie raedt u hier soo stout te segghen dat ick dool?
Waert op een ander plaets, ghy sout soo veel niet spreken,
Of 'tsoud' my niet aen wil, maer aen de macht ontbreken.
Wat segdy dwael-gheest al? loopt heen, en elders snapt,
My lust te hooren niet een reden soo deurtrapt.
Ick weet u Leer, maer doet hier teeck'nen, spaert veel segghen,
Want ick en achts niet weert om al te wederlegghen.
De Ioden vervoerdy soo niet met reden slecht,
Want sy zijn aen Gods Wet verbonden en ghehecht.
Doedy een teecken valsch door quade konst met lachter,
Soo toondy dynen aert, wy wijcken van u achter.
't Swyghen wert dy geboon, dijn klap ons niet en lust,
Dijn moeyt' is te vergheefs, swijght stil, en hout dijn rust.
| |
| |
Men ziet de VVerelt heeft Afgodery verkoren,
Elck nae zijn vville leeft vvoest, vvilt en onherboren.
Niemant heeft hem te storen, als hy't nae zynen vvil
Al doet, gaet hy verloren, hy svvijcht met reden stil.
VVie soud' in sulcken stadt als 'tvvijs beroemt Athenen,
'tVermoen hebben ghehadt dat sy houten en steenen
Verheffen met goe meenen, en eeren die als Godt;
Daerom acht God met eenen als s'VVerelts vvijshey sot.
Maer of dees zijn ghesint tot Beelden en Altaren,
Veel and're diemen vint d'Afgod Mammon bevvaren.
En of vvel heele scharen Christi Leer nemen aen,
Sy om diesvvil van haren Afgod niet af en gaen.
Laet ons dan desen rom van God-gheleertheyt haten,
Soo lang tot vvy volkom d'Afgoden al verlaten,
Al eertmen op der straten gheen Beelt met goude kleen,
Noch kanmen in veel staten zijn met d'Afgoden een.
Veel segghen, uyt de Kerck moetmen d'Afgoden dryven,
Maer dits een ydel vverck, soo sy in ons noch blyven.
VVant soo ons vveer gheryven d'Afgoden in de kist,
Soo mach men ons beschryven elck als een Afgodist.
Al seyden wy mitsdien, vvy hebben noyt gheboghen
Voor d'Afgoden ons knien, 'tvvaer goet vvast niet gheloghen:
Doch vvy zijn veel bedroghen van d'Afgod onbekent,
Die ons buyten ons ooghen seer jammerlijcken schent.
De Ioden die gheleert vvaren deur Gods gheboden,
Hebben als blint gheeert der Heydenen Afgoden;
Gods dienstknechten sy dooden en dies soo veel te meer
Hebben sy uyt te roden ghesocht de Christen Leer.
| |
| |
De Griecken inden schijn vol vvijsheyt, doch verscheyden,
VVel de voornaemste zijn die van veel Goden seyden;
Soo dvvaeltmen dan in beyden, teghennatuur en vvet,
Die ons tot Gode leyden, men sich halstarich set.
Ioden en Griecken t'saem, hoevvel sy veel krackeelen,
En elck in zijn lichaem heeft veel verscheyden deelen,
Noch vviltste Christus heelen, en helpen uyt den tvvist,
En haer lieflijck bestreelen, dat sy een zijn in Christ.
|
|
Auteursrechtvrij