Stichtend en vermaeklijk handboekje voor kinderen en kindervrienden

VII. Het werkzaeme huisgezin.

De Heer de H..., een Koopman in Z.... was altijd gewoon te zeggen: ‘Ik kan niets minder dulden dan dat ledig loopen.’ Hij was niet slechts zelve den ganschen dag bezig, maer zag ook wel toe, dat zijn huisgezin steeds de handen vol had. Omtrent

[p. 85]

menschen, die door eenige ramp veel geleden hadden, of die wegens ouderdom, ziekte of gebreklijkheit niet konden werken, was hij zeer weldadig; maer, wanneer gezonde en tot den arbeid bekwaeme luiden aen zijn deur kwamen bedelen, vroeg hij doorgaens, waerom zij niet arbeidden? en indien ze dan zich daer meê ontschuldigden, dat ze geen werk konden krijgen, bood hij hen terstond werk aen in zijne eigene zaken; sloegen ze dit af, dan moesten zij zich nooit weder voor zijne deur laten zien, of het liep niet wel met hen af.

Zijne zucht voor de werkzaemheit ging zoo verre, dat zijne kinderen zelfs nimmer ledig mogten omloopen. Zijne twee knaepjes waren door zijne zorg onderwezen in alles, wat een bekwaem Koopman weten moet, en toen moesten zij het zich ook laten welgevallen, dat hij hen aen het een of ander handwerk zettede. Nooit werden 'er goederen ontpakt of ingepakt, zonder dat zijne zoonen Huibert en Willem daer aen mede de handen sloegen.

Hij had een tuintje bij zijn huis, 't welk zij in den zomer, onder het opzicht van eenen Hovenier, moesten bearbeiden. In

[p. 86]

den winter moesten zij zich bezig houden met schrijswerk, en intusschen ook op de draeibank het een en ander vervaerdigen, om aen lichaems arbeid gewoon te blijven.

Zijne drie dochters hadden even weinig gelegenheit, om te klagen, dat haer de tijd lang viel. Zij moesten allerleiën vrouwlijken arbeid doen, dien heur gezondheit en krachten toelieten. Opdat ze hierover niet misnoegd zouden worden, was hij gewoon, alles, wat zij maekten, te betalen, en ook wel eenige bijzondere belooningen uittedeelen aen de zulke, die bij uitstek vlijtig waren. Van dat geld moesten zij de kleederen en opschik zelve bekostigen.

Een geruimen tijd ging dit zeer goed. Men hoorde onder deze kinderen bijna nooit van krakeel of wanbedrijf. Zij waren gezond, en daer ging naeuwlijks één dag voorbij, die geen nieuwe vreugde aenbracht.

Dikwijls brachten de jongens ruikers aen haere zusters van de bloemen, die zij geplant hadden, en kreegen daer voor van haer weder lubben, beursjes, koussenbanden, en soortgelijke snuisterijën, welke de meisjes met heure bekwaeme vingeren be-

[p. 87]

reidden. Dikwijls leverden zij de eene of andere groente in de keuken, en hadden dan het genoegen, dat Vader, over tafel, die spijze roemde, en zei: ‘dit hebben wij aen die vlijtige hovenieren te danken!’ somtijds ook vereerden zij hunne ouderen een mandje vruchten, die aen de boomen gegroeid waren, welke zij geplant hadden.

Daer werden in dit huisgezin jaerlijks zeven Feestdagen gevierd - en deze waren de geboortedagen van vader, moeder, en vijf kinderen. Dan was alles vreugde; elk huppelde, zong en sprong; een ieder bevlijtigde zich om 't meeste, om den geenen, wiens geboortedag men vierde, met deze en geene geschenken te verrasschen. De jongens brachten doosjes, kistjes en kastjes, van bordpapier vervaerdigd, of andere kleenigheden, welke zij van hout of been op de draeibank gemaekt hadden. De meisjes waren niet uitgeput van vindingen; ieder bracht wat nieuws, dat zij heimlijk genaeid, gebreid of geknoopt had; en ook de Ouders verzuimden niet, om van hunne zijde iets bijtebrengen ter vermeerderinge der vreugde. Gemeenlijk bereidden zij een kleen gastmael, waerop

[p. 88]

eenige weinige goede vrienden met derzelver kinderen genodigd werden. Het Feest eindigde met een danspartij, die altoos vol genoegen was, terwijl de kinderen door zang en dans op de aengenaemste wijze vermaekt werden, en de ouders vol vreugde zagen, hoe lustig, frisch en vaerdig hunne kinderen waren.

Zou men nu wel konnen geloven, dat deze kinderen wars konden worden van eene zoo verstandig bestuurde leefwijze? en echter dit gebeurde.

Huibert bezocht eens de kinderen van zijnen neef V.S..... en kwam geheel misnoegd te huis. Zijn vader hield zich, als of hij dit niet bemerkte. Maer wanneer hij des daegs daer aen met een donker gezicht aen tafel kwam, nam zijn vader na de maeltijd de gelegenheit waer, om met hem in den tuin te gaen, zijn boomen eens te bezien, en met hem het volgende gesprek te voeren:

V. Ik ben zeer over u bekommerd; mijn lieve Huibert!

H. Hoe zoo? vader!

V. Ik zie, dat gij misnoegd zijt, en dit doet mij zorgen, dat u iets onaengenaems bejegend zij.

[p. 89]

H. Daer is mij niets onaengenaems bejegend.

V. Zijt gij evenwel niet misnoegd?

H. Dat kan ik niet lochenen.

V. Dan moet gij toch ook eenige reden hebben, om misnoegd te zijn?

H. Ja wel.

V. Welke is die reden?

H. Gij zult maer op mij kijven, wanneer ik u dit zegge.

V. Zoo. Gelooft gij dan, dat ik u liever verdrietig dan vergenoegd zie?

H. Gij moet ons wel gaern vergenoegd zien, daer gij ons zoo veel vreugde aendoet.

V. Wees dan toch oprecht, en zeg mij, waer over gij misnoegd zijt. Ik zal voorzeker alles doen, wat ik kan en mag doen, om u van dat misnoegen te ontheffen.

H. Nu, Vader! als gij het dan verkiest te weten, zal ik het zeggen. Wij worden door u behandeld als slaeven. Allen moeten wij arbeiden; en de kinderen van Neel v. S.... hebben altoos tijd. Konden wij het dan niet even goed hebben?

V. Zoo, - als het anders niet is, dan zal ik de zaek wel redden. Morgen, waer-

[p. 90]

de Huibert! zullen wij het met elkander overleggen. Het zij verre van mij, dat ik u tot den arbeid zou dwingen, als ik zie, dat gij daer door in uw genoegen gestoord wordt.