Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

Vanden eersten grade der gaven van Verstendicheit. C. LXVI.

6En̄ hier omme ghevet hem God die seste gave, dat is den 7gheest der Verstendicheit. Dese gave hebben wi vore gheliket 8eenre fonteynen met drien rivieren; want si stedicht onsen 9gheest in enicheit, ende si openbaert die waerheit, ende si 10maect ene wide minne in ghemeenheden⁽¹⁾. Dese gave is oec 11wel ghelijc den schine der sonnen; want de sonne, met haren 12schine, vervult de locht met eenvoldigher claerheit, ende si 13verclaert alle ghedaenten ende toent ondersceet van allen 14verwen. En̄ hier met gheeft si te bekennene hare eyghene 15macht; en̄ haer hitte is ghemeine in al de werelt, in orbore 16en̄ in vruchtbaerheit. Also ghelikerwijs, die ierste inblic deser 17gaven maect inden gheeste eenvoldicheit. En̄ die eenvoldicheit 18wert dore schenen met sonderlingher claerheit, rechte alse 19die locht des hemels mit lichte der sonnen; want die gracie 20Gods, die een fondament is alre gaven, die houdet hare 21weselic alse een eenvoldich licht in onsen moghenliken ver- 22stane⁽²⁾; en̄ overmits dit eenvoldighe licht, wert onse gheest 23ghestedicht, eenvoldich verclaert, vol gracien en̄ godliker 24gaven: en̄ hier is hi ghelijc Gode, overmits gracie en̄ godlike 25minne. En̄ want hi ghelijc is, en̄ hi Gode eenvoldichlike

(1) Sur. et churitatis erga omnes in communi praestat latitudinem.

(2) Sur. intellectum nostrum possibilem essentialiter inhabitat.

[p. 153]

1meint en̄ mint boven alle gaven, soe en laet hi hem niet ghe- 2noeghen in ghelijcheit, noch in ghescapenre claerheit; want 3hi heeft een gront neyghen, natuerlike en̄ overnatuerlike, in 4een afgrondich wesen, daer hi uteghevloten is. Ende die 5enicheit des godlijes wesens heeft een ewich trecken alle ghe- 6lijcheit in hare enicheit. En̄ hier omme onfunet die gheest 7hem selven ghebrukelike, en̄ vervlietet in Gode alse in sine 8ewighe raste; want die gracie Gods houdet hare te Gode alse 9die schine ter sonnen, en̄ si es middel en̄ wech die ons te 10Gode leit. En̄ hier omme scijnt si eenvoldichlike in ons, en̄ 11maect ons godvaerder⁽¹⁾, dat is Gode ghelijc. En̄ ghelijc⁽²⁾ ont- 12sinct hem selven alle uren, ende stervet in Gode, en̄ wert met 13Gode een, en̄ blijft een; want caritate doet ons werden met 14Gode een, en̄ bliven en̄ wonen in een. Nochtan behouden wi 15ewelike ghelijcheit in lichte der gracien ofte der glroien, daer 16wi ons selven werkelic in caritaten en̄ in dogheden besitten. 17En̄ wi behouden eenheit met Gode, boven onse werken, in 18bloetheit ons gheests, in godliken lichte, daer wi Gode boven 19alle doghede in rasten besitten. Want caritate inder ghe- 20lijcheit moet ewelike werken; en̄ eenheit met Gode in ghe- 21brukeliker minnen sel emmermeer rasten. Ende dit es min- 22nen pleghen; want in enen nu, en̄ in enen tide⁽³⁾ werket 23minne, en̄ rastet in haren gheminden. En̄ dat een wert vanden 24anderen ghesterket; want soe hoghere minne, soe mere raste, 25en̄ soe mere raste, soe ynnighere minne: want dat een leeft 26in dat ander; en̄ die niet en mint, hi en rastet niet, en̄ die 27niet en rast, hi en mint niet. Nochtan dunct selken goeden

(1) Aldus D. De andere codices hebben godvaer of god vaer, N. gotfar, dat is letterlyk godvarwig of, eerder misschien, godvormig, het aenzien gevende van. Zie daer meer van by Schmeller. Bayer. Wörterb. I, bl. 558.

(2) Sur. Qui autem Dei similis est, horis omnibus in Deum sese demergens.

(3) Sur. Uno nanque et eodem tempore.

[p. 154]

1mensce dat hi niet en mint noch en rast in Gode. En dat 2selve dunken comt van minnen; om dat hi meer begheert te 3minnene dan hi vermach, soe dunct hem dat hi ontblijft. En̄ 4in desen werke smaect hem minnen en̄ raste; want nieman 5en mach verstaen hoemen werkelike mint en̄ gebrukelike rast, 6dan die ghelatene, ledighe, verclaerde mensche. Nochtan is 7yeghewele minnare een met Gode en̄ in raste, en̄ Gode ghelijc 8inder minnen werken; want God, in sire hogher naturen 9daer wi een ghelijc af draghen, die houdet hem gebrukeliken 10in ewigher rasten nader weseliker enicheit, en̄ werkelic in 11ewighen werkene nader Drieheit; en yeghewelc es des anders 12volcomenheit, want raste leghet in enicheit, en̄ werken in 13drieheit. En̄ aldus blivet beide inder ewicheit. En̄ hier omme, 14sal die mensche Gods ghesmaken, soe moet hi minnen; en̄ 15wilt hi minnen, soe mach hi smaken. Maer laet hi hem met 16anderen dinghen genoeghen, soe en mach hi niet ghesmaken 17wat God es. En̄ hier omme moeten wi ons selven besitten, 18eenvoldich in dogheden en̄ in ghelijcheden; en̄ Gode boven 19ons selven, overmits minne in rasten en̄ in eenheden. En̄ 20dit is dat ierste poent hoe die ghemeyne mensce ghestedicht 21werdet.