Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

Vander gaven des Raets. C. LXV.

17Soe wanneer dat den mensche enghene ghescapene crea- 18ture verwinnen noch gheletten en can, hi en blive in sire 19eenvoldigher opgaender meyninghen, vaste staende en̄ inden 20love Gods, en̄ God soekende en̄ meynende boven alle sine 21gaven, overmits dese stercheit: soe gheeft hem God die vijfte 22gave, dat es de gave des Raets. In deser gaven trect de Vader 23den mensche van binnen, en̄ cyschtene te sire rechter siden 24met den vercoernen in sire enicheit⁽⁴⁾. En̄ de Sone sprect

(4) Sur. vocatque cum clectis suis ad unitatis suae dexteram.

[p. 150]

1gheestelike in hem: ‘Volghet mi te minen Vader; eens 2es noet⁽¹⁾.’ En̄ die heylighe Gheest doet dat herte ont- 3pluken en̄ onfunken in berrender minnen. En̄ hier af comt 4een woedich leven en̄ ongheduericheit van binnen; want die 5desen raet ghehoirt, hi wert verstormt in minnen, en̄ hem 6en can niet ghenoeghen dan God allene. En̄ hier omme laet 7hi hem selven en̄ alle dine, opdat hi den ghenen vinden 8moghe, daer hi in levet en̄ alle dinc een met sijn⁽²⁾. Hier sal 9de mensche Gode eenvoldichlike meynen, ende hem selven 10met redenen dwinghen, en̄ al sijns willen vertien, en̄ verbei- 11den vrilike diere begheerder enicheit, tote ane dien daghe 12datse God gheven wilt. Soe werket die gheest des Raets in 13hem twevoldichlike; want hi is groet en̄ volghet der ordenen 14en̄ den rade Gods die hem selven laet en̄ alle dinc, en̄ sprect 15met der onghepayder woedigher berrender minnen: ‘Toe- 16come ons dijn rike⁽³⁾.’ En̄ hi is noch mere, ende volghet 17bat den rade Gods, die sijns selfs wille verwint en̄ vertijt in 18minnen, en̄ sprect te Gode in onderworpender weerdicheit: 19‘Dijn wille ghescie⁽⁴⁾ van allen dinghen; niet die mine.’ 20Doen Christus, onse lieve Here, sinen doghene naecte, doen 21sprac hy dit selve woert te sinen Vader, in een oetmoedich 22vernieten sijns selfs; en̄ het was hem dat ghenoechlijcste 23woert en̄ dat eerlijcste, en̄ ons dat orberlijeste, en̄ den Vader 24dat minlijcste, en̄ den duvel dat scandelijcste woert dat 25Christus ye ghesprac; want in vertijnghen sijns willen nader 26menscheit, sijn wi alle behouden. Aldus werdet dat willen 27Gods den minnenden oetmoedighen mensche, sine hoechste 28vroude en̄ sine alre meeste ghelosticheit na gheesteliken be- 29voelene, al voer hi oec inde helle, dat ommoghelic es. En̄

(1) Vglk. Luc. 10, 42.

(2) Sur. et in quo omnia unum sunt.

(3) Vglk. Matth. 6, 10.

(4) Vglk. Matth. loc. cit.

[p. 151]

1hier is nature ghedruct ten nedersten, en̄ God verhaven ten 2hoghesten; ende de mensche is ontfanclije alle der gaven 3Gods; want hi hevet sijns selfs verloechent en̄ sijns willen 4verteghen en̄ al om al ghegeven. En̄ daer vore en cyscht hi 5noch en wilt hi niet, dan dat God gheven wilt: wat God 6wille, dat is sine vroude; en̄ die hem overgheeft in minnen, 7dat is die vrijste die levet. En̄ hi leeft sonder sorghe; want 8God en mach sijns niet verliesen⁽¹⁾. Nu merket, al kent God 9alle herten, nochtan wert selc mensche besocht van Gode en̄ 10gheproeft ofte hi sijns selfs vrilijc verloechenen conne: soe 11mach hi verclaert werden, en̄ Gode eerlic leven, en̄ hem sel- 12ven orberlijc. En̄ hier omme settene God, bi wilen, vander 13rechter siden tot der slinker siden, vanden hemele inde helle, 14van alre weelden in groter elleinden: en̄ het schijnt ofte hi 15ghelaten en̄ versmaet ware van Gode en̄ van allen creaturen. 16Hevet hi dan sijns selfs en̄ sijns willen vore verloechent in 17minnen, en̄ in vrouden, dat hi sijns niet en soeket maer den 18liefsten wille Gods: hi verloechent oec lichte sijns in pinen 19en̄ in ellenden, dat hi oec sijns niet en soeket, maer altoes 20die ere Gods. Die willich es grote dinghen te werken, hi is 21willich grote dinghen te lidene; maer doghen ende liden in 22ghelatenheden es edelre, en̄ Gode weerdere, en̄ onsen gheeste 23ghenoechlikere, dan grote werke inder selver ghelatenheit⁽²⁾; 24want het is onser naturen meer contrarie. En̄ hier omme 25werdet die gheest meer ghehoghet, en̄ nature meer ghedruct 26in zwaer liden, dan in groet werken in gheliker minnen.

27Blivet de mensce in deser ghelatenheit, sonder ander ver- 28kiesen, rechte alse een die niet anders en wilt noch en weet:

(1) Sur. vitamque agit curis vacuam, certus Deum, quod suum est, amittere vel perderc non posse.

(2) Sur. quàm eadem cum resignatione magna quaedam agere.

[p. 152]

1soe hevet hi den gheest des Raets twevoldich; want hi is den 2wille en̄ den rade Gods ghenoech in werkene, en̄ in lidene, 3en̄ in ghelatenheit sijns selfs, en̄ in onderworpenre ghehoir- 4samheit, en̄ die nature es gheciert ten hoechsten. En̄ hi is 5hebbelijc verclaert te werdene naden gheeste.