Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

[p. 130]

Vander derder toecomst Christi, die ons volmaect in ynnigher oefeninghen, ende vanden innichsten uteganc des gheests overmits een godlic gherinen. C. LII.

1Nu spreet Christus inwendich inden gheeste overmits dit 2gherinen: ‘Gaet ute met oefeninghen, na wise des ghe- 3rinens.’ Want dit diepe gherinen trect ende noet onsen 4gheest in die ynnichste oefeninghe, die creature gheleisten 5mach creatuerliker wijs in ghescapenen lichte. Hier verheft 6hem die gheest, overmits die minnende cracht, boven 7werken in enicheden, daer dese levende adere des gherinens 8walt⁽¹⁾. En̄ dit gherinen cyscht den verstane⁽²⁾ Gode te 9bekennene in sire claerheit, ende het trect en̄ noet de min- 10nende cracht Gods te ghebrukene sonder middel⁽³⁾; ende 11dit begheert de minnende gheest natuerlijc en̄ overnatuerlic 12boven alle dinc. Overmits verlichte redene, verheft hem 13de gheest in ynnighen ghemerke, en̄ scouwet en̄ merket in 14dat ynnichste sijns gheests, daer dit gherinen leeft. Hier 15faelgiert redene en̄ al ghescapen licht, in voirtgane⁽⁴⁾. Want 16die boven zwevende godlike claerheit die dat gherinen maect, 17die verblindet in haren ghemoete alle ghescapene ghesich- 18en, omdat si afgrondich is⁽⁵⁾. En̄ alle verstane, in ghesca- 19penen lichte, houden hem hier alse die oghe der vledermuys

(1) Sur. ubi tactûs hujus vivida emergit ac erumpit scaturigo.

(2) Sur. exigit ab intellectu ut, enz.

(3) Sur. et (exigit) à vi amativa sive à voluntate, ut Deo citra medium perfruatur

(4) Sur. et omne lumen creatum deficit, nec potest ultrà progredi.

(5) Sur. Etenim supereminens illa claritudo, ex qua contactus iste trahit originem, suo occursu visum omnem creatum, cùm sit immensa ac infinita, prorsùs excaecat.

[p. 131]

1in claerheit der sonnen. Nochtan wert die gheest altoes van 2nuwes gheeyscht en̄ gheweet van Gode en̄ van hem selven, 3om dit gront rueren te grondene⁽¹⁾ en̄ te wetene wat God 4si en̄ wat dit gherinen si. En̄ verlichte redene is altoes in 5nuwen vraghene wanen dit come, en̄ in nuwen grondene⁽²⁾ 6om vervolghen die honich adere in haren gronde; maer 7alsoe wijs es si dies op den ierstendach alse sijs nemmer- 8meer wert. En̄ hier omme sprect redene en̄ al ghemere. 9‘Ic en weet wat es’; want die boven zwevende godlike 10claerheit wedersleet⁽³⁾ en̄ verblyndet alle verstane in haren 11ghemoete.

12Aldus houdet hem God in sire claerheit boven alle gheeste 13in hemel en̄ in erde. En̄ die haren gront doer graven hebben, 14met dogheden en̄ met ynnigher oefeninghen, tote in haren 15oirspronc, dat is die dore des ewichs levens, si moghen des 16gherinens ghevoelen. Daer scijnt die claerheit Gods soe 17groet, dat redene en̄ alle verstannisse faelgeren in voirtgane, 18en̄ liden⁽⁴⁾ en̄ wiken moeten der ombegripeliker claerheit 19Gods. Maer die gheest die dit ghevoelt in sinen gronde, al 20eest dat redene en̄ verstannisse faelgiert yeghen die godlike 21claerheit, en̄ buten vore die poirte blivet, die minnende 22cracht wilt nochtan voert; want si is gheeyscht en̄ ghenoet 23ghelijc den verstane; en̄ si is blint en̄ wilt ghebruken: en̄ 24ghebruken leghet meer in smake en̄ in ghevoelene, dan in 25verstane. Hier omme wilt minne voert, daer verstennisse 26buten blivet.

(1) Sur. intimum hunc attactum perscrutari.

(2) Sur. itemque nova semper pervestigatione.... inquirit.

(3) repercutit, zegt Surius.

(4) Aldus onze brabantsche Hss. L en N hebben en̄ ontbliven. De uitgave van 1624 heeft ook lijden. Surius heeft het woord niet vertolkt.