Logo DBNL
Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit (1868)

Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

(1868)–Jan van Ruusbroec–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Van viere manieren van reden die deren moghen den menschen. C. XXXII.

4In viere manieren van reden vallen bi wilen dese men- 5schen die vervult sijn met quaden humoren, dat is met 6ongheoirdender gheneychtheit lijflies ghemaecs en̄ vreems 7troests van creaturen(2)

8Die ierste rede die heetet daghelijks(3), dat is menichful- 9dicheit van herte(4); want dese menschen willen van alle 10dinghen weten, ende te allen dinghen spreken(5), en̄ alle 11dinc callingieren en̄ berechten(6); ende haers selfs verghe- 12tense dicwile. Vremder sorghen dragen si vele; dicwile 13moeten si haren onwille horen(7); met cleynen ocsuynen 14mach mense stoeren(8). Haer ghepeys es menigherhande, 15nu dus, nu soe, nu hier, nu daer; het gheliket den winde. 16Dit es een dagelics rede; want hiermede sijn si becommert en̄ 17onledich en̄ menichfuldich, van smorgens toten avonde en̄ 18bi willen snachs, slapende en̄ wakende. Al mach dit bestaen

1metter gracien Gods en̄ sonder dootsonde, het hindert doch 2der ynnicheit ende inwendighe oefeninghe, en̄ smaec van 3Gode en̄ van allen dogheden. En̄ dit is ene ewighe scade.

4Die ander rede comt over anderen dach. Die hetet 5onghestadicheit. Al merret hi langhere, hi is dicwile 6sorchlikere(1). Dese rede es tweerhande: die een comt 7van ongheordender hitten, en̄ die ander van couden. Den 8ghenen die van onghetemperder hitten comt, dien hebben 9sommighe goede liede; want alsi gheroert werden van 10Gode, ofte die gheroert hebben gheweest en̄ daer ghe- 11laten werden van Gode, soe vallen si some in onghesta- 12dicheit. Alse nu kiesen si ene wise, alse morghen ene 13andere(2); ende alse in desen tide willen si swighen, enen 14anderen tijt willen si spreken. Nu willen si in dese ordene 15gaen, nu in die andere. Alse nu willen si al hare goet om 16Gode gheven, alse nu willen sijt behouden. Alse nu willen 17si achter lande lopen(3), alse nu willen si hem in ene cluse 18sluten. Alse nu willen si dicke ten Sacramente gaen, en̄ 19daer na in corten tiden achten sijs luttel. Selke wile willen 20si harde vele lesen, ende daer na in corten tide vele zwi- 21ghen. Dit es algader nievinghelheit(4) en̄ onghestadicheit 22die den mensce hindert, ende ledt te verstane inwendighe 23waerheit; en̄ si benemt den gront en̄ de oefeninghe alre 24ynnicheit.

25Nu verstaet waer af dese onghestadicheit comt in goeden

1menschen. Wanneer die mensche sijn meninghe ende sine 2werclike drift van binnen meer set op doghede en̄ op utewen- 3dighe wisen, dan op God en̄ op enicheit met Gode: al blijft 4hy inder gracien Gods (want hi meynt God inden dogheden), 5doch is sijn leven onghestadich; want hi en ghevoelt hem 6niet rastende in God boven alle doghede. Ende hier omme 7heeft hi, dies hi niet en weet; want dien hi soect in dogheden 8ende in menichfuldigher wisen, dien heeft hi in hem selven 9boven meyninghe, en̄ boven doeghede, en̄ boven alle wisen. 10Daer omme sal dese mensche dese onghestadicheit ver- 11winnen, soe moet hi leren te rastene, boven alle dogheden, 12in Gode en̄ in die hoghe enicheit Gods. Die ander rede der 13onghestadicheit, die van couden comt, dien hebben alle die 14menscen die Gode meynen, ende yet daer bisetten dat mede 15ghesocht en̄ ghemeynt wert onordenlike(1). Dese rede comt 16van couden; want daer is cleyne die hitte der caritaten, daer 17vremde dinghen met Gode de werken der doghede driven 18en̄ herwecken. Dese lieden sijn onghestadich van herten, 19want in alle dinghen die si doen soect nature heymelike dat 20hare, en̄ dicwile sonder hare weten, want si en kennen hem 21selven niet wale. Dese menscen kiesen en̄ vertien(2) alse nu 22ene wise, alse nu ene andere; alse nu willen si den enen te 23biechten en̄ te rade gaen van al haren levene(3); en̄ alse 24merghen kiesen si enen anderen. Van allen dinghen willen 25si raets vraghen, en̄ selden yemants raets volghen. Al datmen 26hem mispriset en̄ lachtert, dat souden si gherne onsculdighen 27ende verscoenen. Scoenre woerden hebben si vele, maer

1daer is luttel ynne. Gherne namen si dicwile ere van doghe- 2den met cleynen werken(1). Si begheren dat hare dogheden 3openbare werden, ende hier omme sijn si ydel en̄ en smaken 4hem noch Gode niet. Andere menscen willen si leren, en̄ 5node willen si gheleert ofte berespt sijn. Ene natuerlike 6gheneychtheit op hem selven, en̄ ene verborghene hoverde, 7maect dese onghestadich. Dese lieden gaen op den boert 8vander hellen: misterden sy yet meer, si vallen daer ynne.

9Ute desen rede der onghestadicheit comt bi wilen, in 10selken menschen, de vierden dach rede(2), dat is ene ver- 11vreemtheit Gods en̄ sijns selfs ende der waerheit en̄ alre 12doghede. En̄ soe valt de mensche in ene dwalinghe, dat hi 13niet en weet waer hijt heeft, ofte wat hi doen soude. Dese 14siecheit es sorchlikere dan enighe der andere.

15Ute deser vervremtheit valt die mensce, bi wilen, in enen 16rede die hetet die dobbel quaerteyne, dat is onachtsamheit. 17Dan wert die vierde dach ghedobbeleert(3), en̄ cume mach 18hi meer ghenesen; want hi wert roekeloes, en̄ onachtsam 19alles dies hem noot es ten ewighen levene. Soe mach hi in 20sonden vallen ghelijc enen die noyt van Gode en wiste. Mach 21hem dat ghescien die hem qualike regeren in deser wisen 22der ghelatenheit, soe moghen si hem sere ontsien die nye 23van Gode noch van ynnighen levene en wisten, noch van 24enighen smake dien goede menschen hebben in haerre 25oefeninghen.


Vorige Volgende