Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

Van enen gheesteliken ontmoeten tusscen Gode ende ons. C. XXV.

4Alse de mensche siende es overmits die gracie Gods, en̄ 5ene pure consciencie heeft, en̄ hi ghemerct heeft die drie 6toecomste Christi ons brudegoms, en̄ hi ute ghegaen is met 7dogheden: daer na volghet dat ontmoet ons brudegoms, en̄ 8dat is dat vierde poent en̄ dat leste. In desen ontmoete leghet 9al onse salicheit, en̄ beghin en̄ einde alre doghede; en̄ sonder 10dit ontmoet, en wert nie doghet ghedaen.

11Soe wie Christum ontmoeten wilt als sinen gheminden bru- 12degom, en̄ besitten wilt in hem en̄ met hem ewich leven, hi 13moet, nu inder tijt, Christum ontmoeten in drien poenten 14ofte in drien manieren. Dat ierste poent is dat hi Gode 15meynen moet in allen dinghen, daer hi ewich leven in ver- 16dienen sal. Dat ander is, dat hi niet daer bi en sette dat hi 17boven Gode ofte ghelijc Gode meyne ofte minne⁽²⁾. Dat derde 18is dat hi in Gode raste met allen vlite, boven allen creaturen 19en̄ boven alle Gods gaven, en̄ boven alle doechdelike werke, 20en̄ boven al dat ghevoelen dat God storten mach in siele en̄ 21in lijf⁽³⁾.

22Nu verstaet, wie dat Gode meynen sal, hi moet Gode 23jeghenwoirdich hebben onder ene godlike redene⁽⁴⁾. Dat

(2) Sur. ut nihil illi conjungat, quod aut supra Deum, aut aeque ut Deum amet.

(3) Sur. et supra sensibilem gratiam omnem, quam Deus vel animae vel corpori adspirare seu infundere queat.

(4) Sur. ut eum divina quadam ratione praesentem habeat.

[p. 46]

1es dat hi dien allene meyne, die een here is hemelrijes en̄ 2erterijcs en̄ alre creaturen, die om hem ghestorven is, en̄ 3ewighe salicheit gheven mach ende wilt. In wat wisen ofte 4in wat namen hi Gode vore nemt⁽¹⁾, alse enen here alre 5creaturen, hem is altoes recht⁽²⁾. Nemt hi enighen godliken 6persoen in gronde en̄ in moghentheden godliker naturen, 7hem is recht⁽³⁾. Nemt hi Gode behoudere, verlossere, scep- 8pere, ghebiedere, salicheit, moghentheit, wijsheit, waerheit, 9goetheit, al onder ene grondelose redene godliker naturen, 10hem is recht⁽⁴⁾.

11Al is der namen vele, die wi Gode toe eyghenen, die hooghe 12nature Gods es een eenvoldich, een onghenaemt van crea- 13turen⁽⁵⁾; maer om sine ombegripelike edelheit en̄ hoecheit, 14gheven wi hem alle dese namen, om dat wine niet volnoemen 15noch volspreken en connen. Dit is die maniere en̄ dat ken- 16nisse⁽⁶⁾ hoe wi Gode yeghenwoirdich hebben selen inder 17meninghen; want Gode meynen dat is gheestelike Gode 18sien. Tot deser meininghen behoret oec liefde en̄ minne; 19want Gode bekennen, en̄ sijn sonder liefde, dat en smaect 20niet, noch en helpt noch en vordert⁽⁷⁾. Hier omme sal die 21mensche altoes op Gode neighen, met minnen in al sinen 22werken, dien hi meint en̄ mint boven alle dinc. Dits Gode 23ontmoeten met meyninghe en̄ met minnen.

24Sal de sondare bekeren van sinen sonden in werdigher 25penitencien, hi moet Gode ontmoeten met rouwe en̄ met

(1) Versta, zich voorstelt.

(2) Sur. benè semper sentit.

(3) Sur. Ita si divinam quamlibet capiat personam, in eaque naturae divinae majestatem, potentiam et essentiam, rectè habet.

(4) Sur. idque sub una eademque et quidem infinita seu incompraehensibili divinae naturae ratione sibi proponat, benè est ipsi.

(5) Sur. sublimis tamen illius natura simplex est, nec potest à creaturis nominari.

(6) Sur. Et isthaec ratio est atque modus.

(7) Sur. nec ullum praestat emolumentum.

[p. 47]

1vrien toekeere, en̄ met gherechter meyninghen emmermeer 2Gode te dienene, ende nemmermeer sonde te doene. Dan 3ontfeet hi in desen ontmoete, vander ontfermherticheit Gods, 4scker ghetrouwen ewigher salicheit en̄ verghiffenisse sijnre 5sonden⁽¹⁾, en̄ hi onfeet dat fondament alre doeghede, Ghelove, 6Hope en̄ Minne, en̄ goetwillicheit tote allen dogheden.

7Sal dese mensche voirtgaen in lichte des gheloefs, ende 8merken alle die werke Christi, en̄ al sijn doghen, en̄ al dat 9hi ons ghedaen en̄ gheloeft heeft, en̄ doen sal tote inden 10daghe des ordels en̄ inder ewicheit; sal de mensche dit mer- 11ken orberlic te sire salicheit, soe moet hi echter⁽²⁾ Christum 12ontmoeten en̄ yeghenwordich hebben met danke, met love, 13mit werdigher reverencien om alle sine gaven, en̄ om al dat 14hi ghedaen heeft en̄ doen sal inder ewicheit.

15Dan wert sijn ghelove ghesterket, en̄ hi wert innigher en̄ 16meer beweecht tote allen dogheden.

17Sal hi dan voirtgaen in doechdeliken werken, soe moet hi 18oec Christum ontmoeten met vertijnghen sijns selfs, dat hi 19hem selven niet en soeke, noch ghene vremde waer omme en 20sette⁽³⁾; maer dat hi besceden si in sinen werken, en̄ Gode 21meyne in allen dinghen, in sinen lof en̄ in sine ere⁽⁴⁾, en̄ 22dat volvoere tote in sine doot. Dan wert sine redene verclaert 23en̄ caritate ghemeerret, en̄ hi wert devoter en̄ ghereeder tote 24allen dogheden.

25Men sal Gode meinen in allen goeden werken: in quaden 26werken en can mens niet ghedoen. Men en sal niet ·ij· einden 27setten inder meyninghen, dat is dat men Gode meine en̄ yet 28daer toe; maer al dat de mensce mede meint, dat dat si

(1) Sur. certam consequitur ac concipit fiduciam et spem salutis aeternae, et remissionis pecatorum suorum.

(2) rursum, zegt Surius.

(3) Sur. nec extraneas sibi constituat causas aut rationes.

(4) Sur. et Deum Deique honorem et laudem pure velit et spectel in omnibus.

[p. 48]

1beneden Gode, niet in contrarien Gode; maer in eenre orde- 2nen, ende in hulpe, ende in vordernissen te bat te Gode te 3comene: soe is den mensche recht.

4Men sal oec rusten op den ghenen en̄ inden ghenen dien 5men meint ende mint, meer dan op alle sine boden die hi 6sendet: dat sijn sine gaven. Die siele sal oec rusten in Gode, 7boven alle die chierheit en̄ die presente die si met haren 8boden senden mach.

9Der sielen boden dat sijn meyninghe, minne en̄ begheer- 10licheit⁽¹⁾: dese draghen te Gode alle goede werke ende alle 11doechdelicheit. Boven al dit, sal die siele rusten in haren 12gheminden boven alle menichfuldicheit. Dit is die wise en̄ 13die maniere hoe wi Christum ontmoeten selen in al onsen 14levene, en̄ in al onsen werken, en̄ in al onsen dogheden, 15met gherechter meyninghen, op dat wine ontmoeten moghen 16in die ure onser doot, in lichte der glorien.

17Dese wise en̄ dese maniere, alsoe ghi ghehoirt hebt, heet 18een werkende leven: dies es allen menschen noet, ten 19minsten dat si gheenre doghet contrarie en leven, al en 20hebben si alle doghede in deser volcomenheit niet. Want 21contrarie ten dogheden leven, dat is in sonden leven; want 22Christus sprect: ‘Die met mi niet es, die is jeghen mi⁽²⁾.’ 23Die niet oetmoedich en es, hi es hoeverdich; die hoverdich 24es en̄ niet oetmoedich, die en behoirt te Gode niet. En̄ 25alsoe van allen sonden en̄ van allen dogheden; men moet 26emmer de doghet hebben en̄ in gracien sijn, ofte hare con- 27trarie, en̄ in sonden sijn. Elc mensche proeve hem selven en̄ 28leve alsoe hier bewijst es.

(1) Sur. animae autem nuncios intentionem, amorem, desiderium dicimus.

(2) Vglk. Luc. 11, 23.