Werken. Deel 6. Die chierheit der gheestelijker brulocht. Vanden blinckenden steen. Dat boec der hoechster waerheit

Regelnummers proza verbergen

Vander ander toecomste Christi. C. VI.

23Die andere toecomst Christi ons brudegoms, die ghesciet 24daghelics in die goede menschen, dicke en̄ menich werf met 25gracien en̄ met nuwen gaven in alle die ghene diere hem

[p. 18]

1toevoeghen na hare vermoghen⁽¹⁾. Hier en wille wi niet spre- 2ken vanden iersten bekeerne des menschen, noch vander 3ierster gracien die hem ghegeven wart doe hy hem bekeerde 4van sonden toe den doegheden. Maer wi willen spreken van 5enen toenemene in nuwen gaven en̄ in nuwen dogheden van 6daghe te daghe, en̄ van ere yeghewoerdigher toecomst Christi 7ons brudegoms, daghelics in onse siele.

8Nu steet ons te merkene die sake ende die waeromme, 9die wise en̄ die werke deser toecomst. Derre waeromme 10sijn ·iiij· Gods ontfermherticheit en̄ onse noetorfticheit, Gods 11miltheit en̄ onse begheerlicheit⁽²⁾. Dese ·iiij· doen wassen 12die doghede en̄ die edelheit⁽³⁾.

13Nu verstaet, als die sonne gheeft hare rayen en̄ haren 14schijn in ene diepe valeye, tusschen ·ij· hoghe berghe, en̄ 15die sonne dan steet in dat hoechste des firmaments, alsoe 16datse bescinen mach den bodem ende den gront vander 17valeyen, soe ghescien daer ·iij· dinghe; want die valeye 18wert claerre en̄ wederblickende vanden berghen, en̄ si wert 19meer verhit, ende si wert vruchtbaerre dan een playn effen 20lant. Altoe ghelikerwijs, alse een goet mensche steet op sine 21cleinheit in dat nederste sijns selfs, en̄ hi bekent dat hi niet 22en heeft, noch niet en is, noch niet en vermach van hem 23selven, noch staende bliven noch voirtgaen, en̄ oec dicke den 24dogheden ontblivet en̄ goeden werken: soe bekent hi sijn 25armoede en̄ sine noet, soe maect hi een dal der oetmoedicheit. 26En̄ want hi dan oetmoedich is en̄ in node; en̄ want hi sine 27noot bekent, soe toent hi en̄ claghet sine noot der goeden⁽⁴⁾ 28en̄ der ontfermherticheit Gods. Soe merct hi Gods hoecheit

(1) Sur. et cunctis pro virili eò se accommodantibus.

(2) nostrumque desiderium, zegt Surius.

(3) Sur. Ex his quatuor virtutes excellenter adolescunt et accipiunt incrementa.

(4) L. kwalyk, gotheit. Het woord beteekent goedheid.

[p. 19]

1en̄ sine nederheit; soe es hy een neder dal. En̄ Christus is 2ene sonne der gherechticheit en̄ oec der onfermherticheit, die 3steet in dat hoechste des firmaments, dats ter rechter hant 4sijns Vaders, en̄ scijnt inden bodem der oetmoedigher herten; 5want Christus wert altoes beweecht van node, als mense⁽¹⁾ 6claghet en̄ toent met oetmoede. Dan wassen daer ·ij· berghe, 7dat es twerande begherte: die ene, Gode te dienene en̄ te 8lovene met werdicheden; die andere, doghede te vercrighene 9in edelheden⁽²⁾. Dese ·ij· berghe sijn hoghere dan die hemele, 10want dese begherten roeren Gode sonder middel, en̄ begheren 11sijnre liberaelre miltheit. Dan mach hare die miltheit niet 12onthouden, si en moet vloyen; want dan is die siele hebbelic 13en̄ ontfenclyc meerre gaven⁽³⁾.

14Dit sijn die waeromme van nuwer toecomst⁽⁴⁾ met nuwen 15doegheden. Dan ontfeet dit dal, dat oetmoedighe herte, drie 16dinghe: het wert meer verclaert en̄ verlicht met gracien, en̄ 17verhit in caritaten, en̄ vruchtbaerre in volcomenen dogheden 18en̄ in goeden werken. Aldus hebdi de waeromme, en̄ de wise, 19en̄ de werke deser toecomst.

(1) L. alleen heeft alsmen claghet. De andere Hss. hebben als mense, en in de uitgave van 1624 leest men als men zijnen noot claeght. Surius zegt: Neque enim potest ille non moveri misericordia, quoties cum humilitate pias ipsi offerimus querimonias ac preces. Noet of noot was eertyds fem. gen.

(2) Sur. alterum virtutes excellentes obtinendi.

(3) Sur. quae plura capiat dona.

(4) L en M voegen hier Christi by, en Surius vertaelt ook novi adventûs Christi.