Logo DBNL
Werken. Deel 4. Dat rike der ghelieven. Vanden vier becoringhen. Vanden seven sloten. Van seven trappen (1861)

Werken. Deel 4. Dat rike der ghelieven. Vanden vier becoringhen. Vanden seven sloten. Van seven trappen

(1861)–Jan van Ruusbroec–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Vander gaven der conste. C. XVIII.

10Die derde godlike gave die die siele ciert, dat is godlike 11Const en̄ wetenheit(6). Si chiert die ‧ij‧ vorste gaven, dat is 12Vrese en̄ Goedertierenheit; en̄ is een overnatuerlic licht ghestort 13in die redelike cracht der sielen, op dat die mensche 14een sedelic leven volvoere, na der hoechster volcomenheit. 15Ute deser const comt gherechte besceydenheit; want die 16mensche, overmits ghelove en̄ minlike vrese, des viants joc, 17dat is die sonde, aſ gheworpen heeft, en̄, overmits oetmoe-

1dicheit en̄ ghehoirsamheit, sijns eyghens willen verteghen 2hevet, Gode onderdanich te sine en̄ sijn joc te draghene in 3allen doechden: dit ciert inden wille die tornighe cracht(1). 4En̄ overmits goedertierenheit en̄ compassie en̄ mildicheit, den 5evenkersten bi te stane in alre noot, inden werken der ontfermicheit(2): 6dit ciert echter(3) den wille nader begheerliker 7cracht(4). Maer besceydenheit in allen dienste, welken tijt, 8waer omme en̄ wien, en̄ hoe vele ofte hoe luttel, en̄ in welker 9wise men yegheweles pleghen sal, dat is besceiden te sine in 10allen dinghen: dit ciert dat verstaen nader redeliker cracht.

11Dese besceydenheit is ene cierheit ende ene volmaectheit 12alre sedeliker doechde; ende sonder hare en mach ghene 13doecht geduerich bliven: want si is moeder der doechde. Si 14doet den mensce merken welc si die ere Gods, en̄ welc si die 15noet en̄ dat profijt sijns evenkerstens, en̄ hoe hi elken ghenoech 16sal sijn. Hier ute comt bekennisse sijns selfs, dat is dat 17hi proeſt(5) en̄ merct dat hi Gode dicke ghebrect in eren, in 18reverencien, in love, in werdicheiden en̄ in ghewarighen 19dienste van oetmoedicheiden; en̄ dat hi sinen naesten dicwile 20ghebrect, overmits lauheit der minnen en̄ roekeloesheit(6). 21Hier ute comt een mishaghen sijns selfs en̄ al sijnre 22werke, en̄ een bedroeven, want hi bekint dat hi Gode noch 23niemene recht en doet. Dit doet dat die mensche luttel van 24hem selven hout en̄ van al sinen werken. Bekennisse ons 25selfs doet ons proeven en̄ kinnen wanen wi comen, en̄ waer 26wi sijn, en̄ waer wi henen(7) selen(8). Wi comen van Gode

1en̄ sijn in ene elende(1). Want minlike begherte wil altoes te 2Gode, daer omme is si altoes in elenden. Wy sijn, naden 3lichame van buten, in menichfoudighe pine van honghere, 4van dorste, van couden, van hitten, van siecheiden, en̄ van 5menigherhande ghebreken. Wy sijn vanden viant en̄ vanden 6menschen oec dicwile zwaerlike becoert. Alle dese dinghe 7leert godlike const te bekinnene, dat hem die mensche niet 8en verwane noch en verblide in verganckeliken dinghen, 9noch in allen sinen werken; maer dat hi hem bedroeve, 10want hi een onnutte knecht Gods is, ende een ghebreckelic 11creatuer in allen dinghen. Dit is dat hoechste inder gaven 12godliker const. Dit sijn die ghene daer Christus aſ sprect: 13‘Salich sijn die bedroefde, want si selen ghetroest werden(2).’ 14Die hem bedroeven omme hare ontbliven inden 15dienst Gods en̄ in die ere Gods, nochtan dat si al doen dat si 16gheleisten moghen, dat comt van minnen en̄ van trouwen 17die si te Gode hebben en̄ ter doecht. Al wrachten si al die 18doechde die ye ghewracht worden, het dochte hem te luttel; 19want dien si minnen onnen si meer eren en̄ dienst, dan alle 20menschen gheleysten mochten. Dit sijn die salighe bedroeſde, 21want si selen ghetroest werden inden ewighen rike ons Heren.

22Dese menscen sijn wel ghelijc den inghelen inden derden 23chore; en̄ si sijn haer ghesellen, en̄ behoren te haren chore. 24Die inghele heten Doechde ofte Crachte(3): beyde moghen si 25wel heten. Si heten Doechde, want si claerre(4) sijn na 26besceydenheden dan die ‧ij‧ nederste chore(5). Daer omme

1hebben sise te wisene en̄ te verclaerne in al haren werken, 2want si hebben die const der besceidenheit claerre dan die 3andere. Si moghen den mensche verclaren met haren lichte, 4en̄ mit insprekene in beelden en̄ in gheliken(1). En̄ si hebben 5wel gheestelike wandelinghe met dien menschen, die hem 6ghelijc sijn in godliker const en̄ in claerre besceidenheit. Si 7heten oec Crachte, want si ghebieden die ‧ij‧ nederste chore 8waer si willen, daert orbaerlic is(2); ende si sijn die overste 9inder nederster iherarchien, ende ene volmaectheit der 10‧iij‧ chore(3); ende si sijn die overste die sedelic leven te 11berichtene hebben(4).

12Die mensche die vol is godliker const en̄ besceydenheiden, 13die is ghelijc Gode na godliker naturen en̄ oec na menscheliker 14naturen. Na godliker naturen, want hi is met sijnre 15ewigher const en̄ besceydenheid neder ghekeert, aensiende 16alle creaturen, ende chierende en̄ ordinerende hemelrike en̄ 17eertrike en̄ al dat daer binnen is, na gherechter besceydenheit, 18en̄ na yeghewelker creaturen noetorſticheit. En̄ hi is 19yeghewelken mensce antwoerdende in al sinen werken, en̄ 20in al sinen levene, na alle der wisen dat hi hem toevoeghende 21es(5). Ende hi verclaert den mensche van buten en̄ 22van binnen, na alre wijs dats die mensche ontſanclijc es(6).

23Christus, na menscheliker naturen, was vol godliker 24const en̄ besceydenheiden, want hi heeſt in al sinen levene

1ende in al sinen werken, gherechte besceydenheit ghe- 2houden.

3Die dese gave godliker const en̄ besceydenheiden aldus 4volbracht heeft, die hevet verciert en̄ verclaert dat derde 5element, die lucht, dat is die redelike cracht inder sielen 6met sonderlingher claerheit. Die redelike cracht, die doerschenen 7is met lichte godliker const, die is ene chierheit der 8erden, dat is der tornigher cracht, omme dat si die nederste 9cracht is die den mensche neder ghedruct hevet in oetmoedicheiden 10en̄ in ghehoirsamheiden(1); en̄ si is oec ene chierheit 11der watere, dat is der begheerliker cracht, die den 12mensche vloyen doet inden werken van ontfermicheden.

13Dese locht der redeliker cracht is gheciert met menigherhande 14voghelen. Die voghele dat sijn bescedene werke. 15Selke voghele wandelen opter erden, en̄ selke vlieten inden 16watere, en̄ selke vlieghen inder locht, en̄ selke vlieghen in 17dat overste der locht tote biden viere. Die inder erden wandelen, 18dat sijn die ghene die met aertschen goede na besceydenheit 19mildelijc den armen dienen: die sijn alre orberlijest 20den menschen naden lichame. Men sal oec vlieten inden 21watere, in allen einden van eertrike, dat is met compassien 22en̄ met ontfermicheiden in alre menschen noot: die sijn alre 23orberlijest in gheesteliker hulpen nader sielen. Men sal oec 24vlieghen in der locht der redeliker cracht, dat is dat die mensche 25hem selven aensie en̄ proeve in al sinen werken, en̄ 26leve na besceydenheit: dese is alre orberlijest hem selven. 27Men sal oec vlieghen boven der locht der redeliker cracht, 28tote in dat vier der minnen ghelijc den aer, dat is alle werke

1en̄ alle doechde op draghen met groter begheerten ter eren 2Gods: die sijn alre hoechst voir Gode.

3Aldus sijn die drie crachte der sielen gheciert met godliken 4doechden: dat is die toernighe cracht, met minliker 5vresen, ende met oetmoedicheiden, ende met ghehoirsamheiden, 6en̄ al verteghen eyghenheiden(1); die begheerlike cracht, 7met sachtmoedicheiden, en̄ met goedertierenheiden, en̄ met 8compassien, en̄ met mildicheiden; die redelike cracht, met 9consten ende mit besceydenheiden, en̄ met ordinancien alre 10dinc in wetenheiden. Dese doechde al dus volbracht, dit is 11een volcomen werkende leven, ende ene ghereescap tote allen 12doechden en̄ tote allen godlíken gaven.


Vorige Volgende