Werken. Deel 4. Dat rike der ghelieven. Vanden vier becoringhen. Vanden seven sloten. Van seven trappen

Regelnummers proza verbergen

[p. 148]

Vander derder partiën van quaden menschen. C. IX.

1Die derde partie, dat sijn ghevensde menschen, die goede 2werke werken omme titeliken loen. Die ghevensde mensche 3sijn ghedeilt in ‧iiij‧ partien: die ierste dat sijn die, die hem 4vensen, en̄ smeken⁽¹⁾ die boven hem sijn, en̄ toenen goede 5werke, ende gherechticheit, en̄ gheseedtheit in allen doechden⁽²⁾, 6op dat si verhaven werden boven anderen menschen 7in eren, en̄ in vordele, ende in rijcdomme: datmen begheert 8Paus oſte Biscop te sine, oſte enighe andere digniteit te hebbene, 9in ordinen Prelaet te sine, Abt, Prior, Abdisse, in wat 10ordinen dat is boven andere te sine, oft wereltlic heerscap, 11en̄ hem die mensche venset, en̄ smeket, en̄ toent oetmoedich, 12gherechtich, ende gheordent in allen doechden. Dit doet al 13hoverdie ofte ghiericheit, dit is ghevenstheit⁽³⁾. En̄ want dese 14menschen ghevenst sijn, alle die werke die si doen in deser 15meyninghen, die sijn verloren.

16Die andere die vensen hem en̄ liden groten arbeit, om 17heylich gheheten te sine ofte omme ertsche gewin. In dese 18secte sijn vele menschen. Alle die haer goede werke openbaer 19werken en̄ meinen gheloeſt te sine vanden volke, dat is 20ghevenstheit en̄ en gheens loens werdich. Die priester die 21sine Misse sprect, en̄ sine overste meninghe is tijtlic ghewin 22oſte om goet schinen, dat is ghevenstheit en̄ ewighe pine⁽⁴⁾. 23Die monic, die nonne, die gheordende man, die Begaert,

(1) Versta vleijen, en zie Kiliaen.

(2) Sur. qui...bona forìs prae sc ferunt opera et justitiam, et virtutes omnes morales.

(3) Sur. Quae omnia vel ex superbia, vel avaritia proficiscuntur. Et haec est simulatio.

(4) Sur. hypoerita est, aeterna morte plectendus.

[p. 149]

1die zwestere⁽¹⁾, die Beghine, ofte wie hi is, die goede werke 2van buten doet in vastene, in wakene, in bedene, in pelgrimagien, 3in barvoet te gane, in prekene, in versmaden habite, 4in vele zwighene, in die woestine te ligghene, in menighe 5vremde wise aen te nemene, omme heylich gheheten te sine 6ofte omme tijtlyc ghewin, dit is al ghevenstheit.

7Die derde pertie der ghevensder menschen, dat sijn die 8goede werke bewisen, op datmen haers wel pleghe in etene 9ende in drinkene, en̄ op dat si een ghemackelic en̄ een ghenoechlyc 10leven leyden moghen. En̄ dese sijn bi wilen behendich 11en̄ subtijl. Si en achten der wereliker eren niet, si en 12achten gheens goets niet; mer si sijn lecker en̄ glusich, en̄ si 13sijn smekende alle die ghene daer hem⁽²⁾ yet aſ werden mach. 14Die vierde dat sijn die, die met heymeliken quaetheden omme 15gaen, en̄ vensen hem en̄ cieren in sommighen uutwendighen 16dogheden, op dat si hare quaetheit bedecken en̄ te bat pleghen 17moghen. Dese sijn alle gheveinst ende onwerdich der 18gracien Godes. Mer willen si keren en̄ werdich werden der 19minnen Gods, soe moeten si die goede werke die si werken 20omme ere, omme rijcdom oſte omme verhaven te sine boven 21die andere, ofte om heylich te schinene, oſte omme enich 22uutwendich gheniet van ertschen dinghen, oſte omme yeman 23te behaghene, oſte omme hare quaetheit mede te bedeckene: 24alle die goede werke die si werken, die selen si behouden; 25mer die valsche meninghe die selen si verwandelen, en̄ selen 26menen in al haren werken die ere en̄ den lof Gods en̄ hare 27ewighe salicheit; en̄ selen versmaden alle tijtlike dinc: soe 28moghen si vercrighen godlike minne en̄ dat ewighe leven.

(1) G, I. die swestere. F. die sweijstere. L. die suster.

(2) D. alleen, die hem, kwalyk. L. alleen heeft daer; in de andere Hss. is dat woord uitgelaten.