Werken. Deel 3. Vanden XII dogheden. Een spieghel der ewigher salicheit. Vanden kerstenen ghelove

Regelnummers proza verbergen

[p. XIX]

Dat boec vanden twaelf dogheden.

[p. 1]

Hier beghint dat boec vanden twaelf dogheden.

Prologhe.

1Want wi van doechden scriven willen, soe ist wel recht 2dat wi an die duecht beghinnen, dair Christus, onse Heere 3ende onse ghetrouwe vrient, ierst aen began, en̄ legghense 4tote enen ſondamente. En̄ al hadde Christus alle doechde 5volmaecteliker danse enighe creatuer emmermeer hebben 6mach, nochtan specialijc hadde hi vercosen Oetmoedicheit, 7waer bi dat si gheheeten is die Doghet Christi, als sinte 8Pauwels seit: Gherne wil ic my verbliden in mijnre crancheit, 9opdat die doghet Christi in my blive⁽¹⁾, met welker 10doget dat men verstaet Oetmoedicheit; ende als ons Christus 11selve leert ende sprect: Leert aen my dat ic bin saechte 12ende oetmoedich van herten⁽²⁾. En̄ alsoe als hem een

(1) Cfr. II Cor. 12, 9.

(2) Cfr. Matth. II, 29.

[p. 2]

1waerlic⁽¹⁾ mensche soude verbliden, mocht hi dat doen⁽²⁾, 2daer hi den Keyser mede behaghede en̄ alder ghelijest mede 3werden mochte⁽³⁾: alsoe souden wi⁽⁴⁾ ons verbliden⁽⁵⁾, als 4wi Christum, die es een Coninc der coninghen en̄ een Heer 5der heren, mochten behaghen en̄ gheliken. En̄ alsoe engheen 6waerlijc⁽⁶⁾ mensche hem en soude scamen dat te 7doen, daer hi den Keyser mede ghelijc werden mochte: 8veel min souden wions⁽⁷⁾ scamen te doen, daer wi Christum 9alre ghelijcste mede werden mochten. En̄ want Christus 10Oetmoedicheit specialijc vercoren heeft⁽⁸⁾, om haer edelheit 11en̄ vruchtbaerheit⁽⁹⁾: soe ist wel recht dat wise verkiesen 12om sijnre ewigher eren wille⁽¹⁰⁾. En̄ want Oetmoedicheit is 13een fondament der doechden, sonder welke doecht gheen 14doecht en is (Want als sinte Gregorius seit, dat alle goet 15vervaert en̄ verdorft⁽¹¹⁾, het en si dat in oetmoedicheiden 16nerstelike behoet worde⁽¹²⁾. En̄ als een ander heylighe seit, 17dat beter is die doghet niet ghedaen, dan vander doghet te 18verhoverdighen. En̄ want alle scrifture der doechden is meer 19een val dan doghede, sonder oetmoedicheit⁽¹³⁾): soe is ons

(1) E. een weerlijc. Versta wereldlyk, homo secularis.

(2) E. mochte hy yet doen.

(3) Surius: Ut autem homini cuipiam seculari magno esset futurum gaudio, si quid tale posset efficere, unde Imperatoris obtineret gratiam, et ei quamsimillimus redderetur.

(4) Het hulpwoord is hier tweemael gebruikt in den zin van moeten, en zoo nog hierna.

(5) E. met rechte verblijden.

(6) Versta nog eens wereldlyk.

(7) D. kwalyk, souden ons. Dezezinsnede ontbreekt in het handschrift E.

(8) E. En̄ want Christus specialije die Oetmoedieheyt vercoren heeft, soe eest. De tusschenzin om haer, enz., ontbreekt in E.

(9) Sur. ob ejus tum praestantiam, tum utilitatem.

(10) Sur. ob Christi aeternum honorem.

(11) E. vergaet en̄ bederft.

(12) By Surius luidt de plaets anders. Ita ut etiam D. Gregorius dicat eum qui sine humilitate virtutes congregat, in vento pulverem porture.

(13) Deze plaets is bedorven, en wy kunnen ze niet vergelyken, want zy ontbreekt in E. By Surius leest men: Quandoquidem omnis virtutum structura sine humilitate, potiùs ruina sit quam structura. Lees derhalve: want alle structure der doechden sonder oetmoedicheit, is meer een val dan doghede.

[p. 3]

1noot⁽¹⁾ dat wi Oetmoedicheit legghen tot eenen fondamente, 2op dat wi een ghewarich leven der doechden daer op stichten 3moghen. 4Ende want wi op Oetmoedicheiden⁽²⁾ beginnen willen, soe 5is ons noot dat wi weten wat Oetmoedicheit is.

(1) E. hier om is ons noot.

(2) E. op oetmoedicheit.