Werken. Deel 2. Vanden gheesteliken tabernakel

Regelnummers proza verbergen

[p. 216]

Vanden Valcke. C. CXLI.

1Die seventienste voghel dat es de Valcke⁽¹⁾, een de edelste 2voghel die vliecht⁽²⁾. Hi es so starc, dat hi den aer doet. 3sleet, ende ·iiij· cranen ochte ·v·, met sijnre cracht⁽³⁾. Sijn 4aes moet versch sijn ende levende. Hi scudt heme, alse hi 5de pride siet die heme behaecht; maer alse hi ghemest, so 6comt hi noede weder van groten overmoede⁽⁴⁾.

7Met desen valke verstaen wi verkeerde princen der 8werelt, ende oec de prelate die met overwoede ende 9sonder kinnesse haers selfs⁽⁵⁾ Gods volc besitten. Al sijn 10si de meeste voghele der werelt, gelijc den valke, ende 11starc ende edel van lijfleker gheboert, si verliesen noch- 12tan de hoechste edelheit der naturen, wanneer dat si 13den aer verwinnen ende doeden, dat es haers selfs rede- 14leecheit ende de ghenade Gods, daer si mede vlieghen sou- 15den in een bekinnesse ewegher dinghe, ende in werken der 16gerechticheit⁽⁶⁾. Ende hieromme slaen si ter neder ·iiij· 17cranen ochte ·v·: dat sijn de ·iiij· cardinale doechde (de 18vyfte crane dat es de vreese ons Heren⁽⁷⁾). Want die

(1) In het Levit. 11, 19. heet hy Herodio, maer de vertalers erkennen daer den reiger in, geen' valk of roofvogel.

(2) Surius vertaelt ponitur inter volatilia ex praecipuis unus. Thans zeggen wy een der edelste voghelen, welke constructie oudtyds ook gebruikelyk was. Zie Grimms Grammatik, IV, bl. 417, en Bormans op Christina, bl. 64.

(3) Sur. ut aquilam perimat, et quatuor aut quinque grues elidat in terram.

(4) Sur. ubi praedam gratam sibi contemplatur, totum se concutit: ubi verò suo conatu frustratur, prac superbia aegrè ad eum à quo emissus est, revertitur.

(5) Sur. et absque suî cognitione

(6) Sur. id est, dum rationem suam Deique gratiam, quibus ad aeternorum cognitionem et justitiae operationem subvolare deberent, miserè perdunt et extinguunt.

(7) Sur. Ita enim et quatuor vel quinque simul elidunt grues, quae sunt quatuor virtutes cardinales, et timor Domini.

[p. 217]

1cranen leeren ons een sedeleec leven, in dien dat si houden 2ordene ende maniere in vlieghene, in singhene, in slapene 3ende in wakene, in sciltwachten⁽¹⁾ ende in al haren doene. 4Ende hier omme, alse de princen der werelt die ·iiij· 5doechde ter neder slaen, dat es vroetheit, ghematicheit, 6starcheit, ende gerechticheit⁽²⁾, ende daer toe de vreese 7ons Heren: dan sijn si rechte alse gheer valken⁽³⁾, die 8altoes versch ende levende aes begheren, dat es ghenoechte 9haers lichamen ende voerspoet der werelt. Ende hier omme 10verscudden si hen ende verbliden, ghelijc den valke⁽⁴⁾, alse 11si de pride sien die hen behaecht, dat es alse hen alle dinc te 12poente comen, na scalcheit haerre naturen: want si sijn 13de gripenste diere die leven. Maer wanneer dat si in haer 14vlieghen ghemessen, ende niet vercrighen en connen dat 15si begheren, dan scamen si hen van overmoede vore dat 16volc der werelt.

(1) Sur. excubias agendo.

(2) Sur. putà prudentiam, temperantiam, fortitudinem, justitiam et cum eis timorem Domini, jam planè, enz.

(3) Zie hiervoren, bl. 205

(4) Itaque in falconis morem concutiunt sese, et exhilarescunt.