Werken. Deel 2. Vanden gheesteliken tabernakel

Regelnummers proza verbergen

Vanden quaden ghevolghen ende vander remediën der oncuuscheit. C. LXXVIII.

7Dat es den mensche scadelec in menegher wijs. Het doet 8Gode lachter⁽¹⁾, want het ontreint sinen tempel, dat es die 9ziele. Het behaecht den duvelen, want si soeken raste in 10onsuverheiden. Het quetst den lichame ende scandalizeert 11den evenkersten. Het verdoemt die ziele, ende doetse dienen 12den vleesche ende der senlecheit. Ende hier omme leert ons 13Sente Gregorius ·viij· sware poente, daer een oncuusch 14mensche inne valt. Dat ierste es verblentheit der redenen 15ende der ghedachten; dat ander es ene onversienecheit der 16doet ende der hellen⁽²⁾; dat derde poent dat es ongheste- 17decheit in peisene ende in begherne, nu dit ende nu dat, 18alsoe alst heme in valt. Dat vierde poent dat es eighene 19minne sijns selfs: ende overmids dese minne, begheert hi 20langhe te levene, op dat hi langhe sijns willen ende sijnre 21ghenoechten pleghen moghe. Dat vifte poent es dat selc 22mensche sijn goet, ende sine eere, ende sijn leven in avon- 23turen sedt, omme te volbringhene sine onsuvere ghelost. 24Dat seste poent, es dat hi Gode hatende wert, omme dat 25God pijnt die ghene die na volghen der ghenoechten des

(1) Sur. Deum contumelia afficit.

(2) Sur. inconsideratio, quae mortis et inferni facit oblivisci.

[p. 16]

1lichamen, daer hi toe gheneicht es⁽¹⁾. Dat sevende poent 2dat es lost ende minne te deser werelt, want hi begheert 3eere, rijcheit, ghesontheit ende starcheit, ende alle die 4dinghe die heme helpen moghen in der tijt een weldech 5leven mede te leidene. Dat achtende poent dat es ·j· mes- 6hope⁽²⁾ des toecomenden levens; dat es dat hi Gode niet 7ghetrouwen en dar⁽³⁾, noch daer op heme verlaten dat 8hi gracie ochte glorie emmermeer vercrighen moghe. Ende 9dit es dat leste poent, ende dat quaetste, daer ·j· oncuusch 10mensche ochte enech sondere in vallen mach. Ende hier 11omme, alsoe langhe alse die mensche oncuusch ende gul- 12sech es, soe en es hi niet werdech priester te werdene, 13want hi versmaedt den dienst ons Heren, ende dient sinen 14onreinen vleesche in onsuverheiden.

15Maer soe welke mensche⁽⁴⁾ die, omme die eere Goods 16ende omme sijns selfs salecheit, sober ende cuusch wer- 17den wilt, ochte bliven wilt, hi moet minnen die dinghe 18die heme doer toe vorderen moghen, ende hi moet haten, 19scuwen ende vlien alle die dinghe die heme daer toe letten 20mochten. Ten iersten male, hi moet behoedt sijn in siene, 21in hoerne, in wandelinghe; ende hi moet scuwen alle die 22ocsune⁽⁵⁾ diene trecken mochten; ende hi en sal hem selven 23nemmer ghetrouwen, want die heileghe David viel, die 24wise Salemon, ende die starke Samson. Hi en sal nem- 25mer ledech sijn, maer hi sal heme altoes ufenen in ene- 26ghen goeden werken, van buten ochte van binnen. Hi moet

(1) Sur. ad quas luxuriosus propensum se sentit.

(2) Sur. desperatio.

(3) Derde persoon sing. praes. indic. (met de vokael van het imperfectum), van dorren. Zie De Vries, Woordenlijst, bl. 406.

(4) Sur. Contra verò quispis ob honorem Dei, enz.

(5) Sur. occasiones.

[p. 17]

1sinen lichame dwinghen⁽¹⁾ ende castien met redeleker 2penitencien, na sijn vermoghen. Ende hi sal dicwile peisen 3omme sine doet, ende omme dat gherechte ordeel Goods; 4ende hi moet met wijsheiden ende met crachte altoes den 5coringhen wederstaen⁽²⁾ in haren beghenne. Ende hier mede 6sal hi oncuuscheit verwinnen.

(1) Sur. rationabili poenitentiae labore corpus suum refrenet.

(2) Sur. et fortiter in ipsis initiis tentationibus resistat.