Doe bleefs in mich

[p. 84]

Ein joegend-erinnering oet Zittert: Vastelaovend mit Puilke

Dao waren, aan hoes bi os, gein zöstesj - tot mienen aldergrootste sjpiet! Ich höb 't dan auch nooits konne versjtaon van mien kameraote-mit-zöstesj, dat ze zich dao euver kooste beklage...

Me, es veer dan auch gein maedjes haauwe, veer haauwe ei nichske, en dit leif kindje waar miene gans bezonjeren augappel. Sie moder waar widvrouw, en 't maedje heisjde Puilke. En omdat oos tant noe gein man mee haauw, en mer dat einzig döchterke, koume moder en kendj geregeld bi os logeire.

Dat waar altiet ei fees veur os jonges. Veer nuimde Puilke oos sösterke. Dao sjlouge veer os om, dao gouf 't oorlog veur en allerhand sjpektakel, woo de ganse Illias niks bi waar, en Troje neit, mit sien houte paerd! Mer omdat ich den auwdste waar, meinde ich auch de meiste rechte te höbbe op Puilke. Wie 't noe waar of neit, ich haauw ei sjtraepke veur bi 't nichske. Veer konne noe gerös in 't midde laote, wie dat koum; 't wáár zoo.

Ich weit 't noe nog, es of 't van gisteren waar, dae keer dat 't Vastelaovend waar en Puilke verwacht woordt, - Vastelaovend en Puilke!...

Es geer noe auch nog wost, waat Vastelaovend veur os beteikende in 't klei sjtedje woo ich gebaore woordt en woonde, dan koost geer gemaekeliker begriepe, dat die twee samen, Puilke en Vastelaovend, einvoudig de zevenden 'emel ware!

Drie daag gein sjool, en twee van die drie daag, de Maondig en den Daensdig, van zoo get twelf oeren aaf bes dat 't duuster woordt, oppe sjtraot loupe achter de verkleide... denkt uch dao ens in, es geer kondt!

De kaels, die zoo door den daag verkleid, euver de sjtraot leipe, mit de gekste mommegezichter veur hun pones*, ware gewönlik jong jonges van baeter luu, die zich dan toetakelde wie ze kooste, wie sjoeër wie leiver, es boere verkleid, mit sjtreu in de klompe, blaauw keilen aan, gruin-oetgesjlage hoog hui oppe kop, en kapotte parplu's: dit leste koos neit mankeire! Zoo jadsde ze dan mit trobbe rondj, mit honderde kenjer achter zich, die zich aan hun keile leite hange en ze zelfs in den erm krope!

‘Hoerae, sjelle, katten in de haelle...’

Dat waar 't, waat veer hun naoreipe: ich weit bes oppen daag

[p. 85]

van vandaag nog neit, waat de beteikenis van die weurd is.

Koum einen tweeden trop den eesjte taege, dan sjreefde veer: ‘Nuë, nuë!’ en leipe deks van den eine nao den angeren euver. De meiste kenjer leipen altied jus achter die Vastelaovendsgekke, die 't gekste ware, 't meiste laweit maakde, en... 't meiste oetsjmeete: want hie koum 't eigelik op aan!

Eederen trop haauw zoo get bie zich, veur de kenjer aan te lokke en mit te sjleipe. Den eine droug ein mat viege in den erm, den angere haauw paeperkouke menkes, einen driede sjmeet bebbelkes oet, of kuikskes en soekkergout ('t waar in de gouën aauwen tied!), en veer reipe dan auch zonger muig te waerde:

‘Moppe, viege, - krenten en roziene!’

Me heurde de gansen dag niks angesj roupe door de sjtad.

Mer altied waar den einen of den angere bie zoo eine sjwerm, dae aan eine sjtek mit ein touw, einen hering leit bengele, ein braodwoosj of ein ‘nonnevot’. Zoo heisj 't Sittesj Vastelaovensgebeks, - wie auch ‘Berliner deigböl’ mit soekker; zoodat auch heel veul door de kenjer baedelenderwies en zaengentaere gesjreef woordt:

‘Moppe, viege, - nonnevotte, böl!’

Mae behalve dat, drouge die leelike kaels nog waal ens get angesj bie zich, wie ei sjtök braodwoosj, of einen hering aan ein touw, of auch al ens ein tuut mael, dat ze dan hampele-vol* de kenjer in de moel sjmeete, tot ze wit zouge wie de möldesj, - of auch al ein verkesblaos, sjtief opgeblaose, woomit ze ze dan oppe poekkel* paafde*.

Erm in erm, sjreventaere, - zoo leipe veer die ganse daag achter oos verkleiden aan, waal ei bitje bang veur de soms gruwelike, engstigende mommegezichter, mer toch auch altied weir mitgesjleip door 't laeve en 't plazeir van de angere, die buljerden en brulden, en zich den hals brouke om get te sjnappe van waat oetgesjmete woordt, of aan de sjtek boemmelde. Ich zelf haauw dao noots nao gereik, of mer nao getrach: dao vuilde ich mich te deftig veur! En ich veur mich haauw al genog, es ich mer koos mit vaege, en sjreven en sjpektakel make!

En noe maagde Puilke mit! Ich haauw 'm goud aan ein hendje vas; ich pasde op 'm wie op ei lemke. Ich saug gans goud, wie mich de anger jonges aankeke veur dat sjoon maedje, - en waar gans greutsj trop. Eine jong, haauw ich geseen, sjtreek mie Puilke gans veurzichtig en leif euver sie fien hörke, - en ich leit dat mer zoo zeen, want ich vuilde mich daodoor zelf gesjmeicheld.

[p. 86]

En angere ware-t-er, die 'm lekkesj gauve, van waat ze haauwen opgeprik; ich vondj dat gans natuurlik en wie 't zich heurde. En auch koum zich al eine bie os indrenge, en leip dan mit os op; mer dat vonj ich neit van pas, en zoo eine vreglap haauw ich al gaauw gesjnuts*...

De vastelaovendsgekke zelf ware dat jaor noe aevel auch ens gans bezonjer wie ze zeen mouste: dul, wildj, oetgelaote - en reyaal! En Puilke dat zoo get neit kende, ameseirde zich wie ein ingelke. 't Lachde, dat al zien witte tentjes blinkde; 't sjprong wie ei kaninke nao mich op en om mich haer, zounger muig te waerde, zounger nao hoes te wille, al mer door, al mer wieër, altied aeve sjoon aan mien hendje, altied mit zien lachende uigskes mich mer aankiekend, - oa, ei lemke, ei lachduufke, ei leiveneerebeesjke...

En ich zelf? Ao, eine prins waar niks dertaege! Es of ich 't waar, dae Daoreröske van den honderdjörige sjlaop haauw bevried; of ich Sjneewitje gewek haauw oet 't glazere zerkske. Zoo koum ich mich zelf veur. Zoo vuilde ich mich. Ich waar waal eine kop grooter gewoorde, zoo grötsj es ich waar, - hovaerdig op mie Puilke. De sjtraote ware neit goud genog nao miene zin, zelfs de sjtupkes neit, woo 't zien vuitjes zat. Bang waar ich, dat 'm eemes zou paesje* of duje. Gei steutje maagde 't ungergaon, gei streuspirke maagde 'm beruire. Ich waar mer al te zeer bang, dat ze 'm mich verkreuke zouë...

Gans Zittert waar mich wie eine groote teater veur mie Puilke allein, en de ganse Vastelaovend ei toneelsjtök, dat ter ziener eere woordt opgevuird. Mae de Vastelaovensgekke zelf ware daobie nog weir lang neit gek genog, nao miene zin; ze heïe nog bountjer motte zeen, nog wuilesechtiger, nog oetgelaotener, loeter en allein om mie Puilke mer te amezeire en te doon lache...

Dao, op ens, grabbelt dich eine van de verkleide, woo veer achter aan leipe, in zien tesj of ziene kallebas, of waat er haauw, en sjmit mich toch ei paar hampfele nik-nak* oet, dat 't waar wie eine raege euver de kaenjerköpkes haer, - en nóg ein hampfel, en nóg ein, tot 't lekkesj neirveil vlak bie oos vuit. En - ao, sjrikkelik! - dao rit zich mie Puilke van mich los en sjmit zich, zoo mer, grabbelentaere oppe groundj, mir niks, dir niks, tössje de batteraven in...

‘Puilke!’ sjreef ich in vertwiefeling, - en 't klounk wie gejeemer!

[p. 87]

Doe zounk de welt veur mien auge weg, en ich sjtoeng dao wie van de bliksem gesjlage. ‘Puilke!’ en mit einen angere sjreef werp ich mich oppen houp, woo ich de blonde hörkes van mie maedje zoug verlaore gaon in 't duuster gekrioel van de wilj bende. Jao, ich redde 't kendj, - mer de sjanj waar euver mich neir gekomme, - en dao sjtoeng 't veur mich, zien handje vol sjliek en toter*: mer tössje de vingerkes 't vereuverde nik-nakske...’

Wie 't toe wieër gegange is, weit ich neit mee. Mer veur mich waar de Vastelaovensvruid veur dae keer gedaon. Dao waar mich get sjrikkeliks euverkoumme, dat ich noe nog vuil, es of 't gister gebeurd waar... En die nach höb ich op mie bed in den duuster sjtil gekreesje...