Nawoord: werk in uitvoering
Hiermee ben ik aan een voorlopig eindpunt van mijn balans gekomen. Maar het is uiteraard een voorlopig eindpunt, want een dergelijk werk is dynamisch, ontwikkelt zich en is nooit af. Het is nooit volledig noch definitief. Het is werk in uitvoering. Er verschijnen nieuwe auteurs en nieuwe werken, maar ook duiken nieuwe inzichten en perspectieven op die tot aanvulling en herschrijving noodzaken. Daarom deze digitale vorm die geen beperking in omvang of einddatum kent.
Voor een beschrijving van literatuur in alle aspecten van communicatie van auteur en lezer, tekst en context - de productie, distributie en receptie - wordt nogal eens het beeld van een literair veld gebruikt, een veld waarin de literaire activiteiten zich afspelen. Maar een veld wekt de associatie van weinig reliëf, het maakt geen onderscheid tussen hoog en laag. Daarom lijkt de metafoor van een literair landschap meer bruikbaar, een gevarieerd landschap van hoog en laag, met zijn bergtoppen als oriëntatiepunt en de lager gelegen delen die de bergen juist accentueren. Zo is het immers ook met literatoren en hun teksten die sterk in kwaliteit verschillen. De belangrijke auteurs en hun vooraanstaande werken onderscheiden zich van de schrijvers en hun werk van minder kwaliteit. Toch is het goed een beeld van de totaliteit te geven, waarbij door omvang en kritische bespreking het verschil in kwaliteit wordt aangegeven. Weglaten is geen optie omdat het landschap dan uitsluitend uit toppen zou bestaan en geen adequaat beeld zou geven van de ontwikkeling van een literatuur noch van de huidige situatie. Daarom is hiervoor gekozen voor een ruime beschrijving van het gevarieerde literaire landschap van ons eiland. Die beschrijving geldt trouwens een keuze en benadering van een individuele persoon die de inventarisatie, analyse, interpretatie en evaluatie op zich neemt. Dat blijkt en blijft subjectief, maar maakt tegelijkertijd discussie mogelijk. Zo is dit ook een werk in uitvoering als mogelijk begin en uitgangspunt van een levendige gedachtewisseling over corpus, canon, waarde en onwaarde van de literaire teksten die door lokale auteurs in de loop van de tijd en onder zeer verschillende omstandigheden zijn voortgebracht. Daartoe wil dit nawoord dan tot slot ook een oproep doen: er is werk in uitvoering, want literatuur kan alleen maar leven als ze gelezen en bediscussieerd wordt - niet op een slagveld maar in een landschap waar duizend bloemen mogen
bloeien.
Auteursrechtelijk beschermd