|
| |
| |
| |
De Doot nu prest d'Auteur op 't lest.
Heer Doctor! Heer Poët! uw zaken
Zyn nu weer afgedaan; en gy
Moogt u nu ook wel wat vermaken;
Kom, Dans de Doodendans met my.
| |
| |
| |
Dooden dans, Verbeeldende Een Doctoraal Poëet, Schryvende aan zyn Tafel; Apollo, speeld op zyn Harp; en de doot danssende, wenkt den Schryver. Dartigste Plaat.
DOOR Wetenschappen kan men zig gelukkig maaken.
Door konsten, kan men tot veel eer en agting raken.
Wie kennis, van het Regt, en Medicyn-konst, heeft,
Heeft alles, wat geluk, en eer, en agting, geeft,
Indien ervarentheit van ettelykke jaren
Daar mee gepaart is: dan dit heeft men lang ervaren:
Geleertheit, zonder goede ervarentheit, die liegt.
Ervarentheit, by geen geleertheit, die bedriegt.
Indien de reden, en ervarentheit, malkander
Gezelschap houden, zo is d'eene een steun voor d'ander.
Waar een van beide, 't zy dan welk van beide, ontbreekt,
Is 't schandlyk dat men daar van een van beide spreekt.
Men vint ervarentheit in al des werelts hoeken.
Geleertheit vint men ook in al des werelds boeken.
Geen boek zo slegt, of, wie 'er lering uit begeert,
Zal vinden dat hy daar noch iets heeft uit geleert.
Men kan, door boeken, en door onderwyzing treeden
Tot op de top-trap en de zetel van de reden,
En alle konsten zo men altyd opwaarts treet:
| |
| |
Maar boek noch onderwys, maakt imant tot Poëet:
Hier toe is studie, konst, en moeite, en vlyt verlooren.
Niets maakt Poëeten, maar men wort Poëet geboren.
Poëeten brengen ook veeltyds Poëeten voort.
Het schynd, als of dit soort van menschen, van een soort
Van geesten, van hun jeugt of aan al zyn bezeten:
Zy doen 't gemeenlyk ook, door 't eene of 't ander, weten;
En toonen, dat zy, door de geest der poëzy,
Bezeten worden: maar die werkt niet alles, by
Een ider, eveneens. 't Is na die harssen-tuigen
Bequaam heit hebben, om na dit of dat te buigen.
Die geest beswangert elk met zaat na zynen aart:
En als die vrucht zig dan vint tydig, om gebaart
Te worden, komt zy, door de mond, of pen, na buiten.
Zy laat zich swaarlyk in het harssen-vat besluiten:
Ze is tegensporlig dien die haar geboorte stuit:
Ja spyt wie 't keeren wil, hy dringt en barst daar uit,
En toont gelykenis na die die haar nu baarde.
't Is waar, die vruchten zyn niet van een zeive waarde,
Die de een, en d'ander, nu, of dan, ter wereldt bragt:
Maar waardigheit eens dings, is, na men 't waardig agt
Wat d'een veragt, wort door een ander weer gepresen.
Eens digters digtwerk word verschydentlyk gelesen;
En d'agting krygt het, na den aart van die die 't leest.
Een iders geest is niet als die Poëet zyn geest,
Die 't vaars gedicht heeft: maar de digter is te vreden,
Indien 't maar voor hem zelf vertoont die smaaklykheden
| |
| |
Die hy 'er van verwacht. Een ider vint zyn kint,
Hoe styf of kreupel 't ook mag zyn, noch waart bemint:
Nogtans, indien 't ook roem van andren mag gebeuren,
Dat's aangenaam: altans daar zal hy niet om treuren.
't Is ook ontrent alzo gelegen met een vaars.
De digter agt het zelf altyd niet voor wat raars:
Maar wyl zyn bryn juist doe geen beter vrugt gebaart heeft,
Verbeelt hy sig, dat hy 't, wyl 't zyne is, lief en waart heeft:
En vint een ander daar iets in, waar van hy zeid,
Dat hem de zaak, of 't vaars, van goede hoedanigheit
Schynt, (schoon 't ook kreupel was) hy zal 'er 't oor na voegen,
En zig niet qnalyk met dat lofwerk vergenoegen;
Ten zy zyn grootsheit sig verbeelde, dat het al
Wat hy gedigt had, by elk een, deselve val,
En deel, moest hebben, daar 't zyn waanzugt van bedeelde:
Want hoog hart zal sig, van zyn werk, iets groots verbeelden,
Alschoon 't in niemands bryn, als 't zyne iets fraays vertoond;
En dies acht hy zich, voor syn werk, seer grof misloond:
Indien 'er iemand iets in vind, dat onbehaaglyk
Schynd, sulk een tyding valt dien hooghart onverdraaglyk:
Maar die hoogmoedigheid regeerd niet elk Poëet;
Altans
van Rusting
niet, die ook een digter heet,
Maar ik verbeeld my, of het schynd my zo te schynen,
Dat, onder Practisijns, 't sy, in de medicynen,
(Of eenig deel desselfs) of in de rechten, praat,
En spot, en vaarsdigt schuilt, van allerlei formaat.
Indien ik my niet self bedrieg, zo schynt dit plaatje
| |
| |
Van nomber dartig, zulks te zeggen want het slaatje
Dat op de tafel is, verbeelt het altemaal.
Een Satyr zit en siet de pis in 't Urinaal:
Die spotter, 't schynt my, wil de Doctors dus bespotten.
't Schynt of hy seggen wil: dusdanig doen de sotten:
Zy sien de pis; en, schoon de quaal hen onbekent
Is, ordineren zy een goet medicament,
Dat helpt door kak, of pis, of sweet, of treflyk rogchelen:
Hier toont een Aap nu ook dien spotter uit te kogchelen,
Als of hy zeggen woud: loopt gek! bemoeit u met
U dartle Nimphen! laat de Docter met het bed,
En met de sieken, en de medecyn, zig moeyen:
Als gy, door Brandewyn, en Wyn, een quaal doet groeyen
Die Pleuris wort genaamt, kom dan eens weder hier;
En toont u dan gelyk als nu, een Murmurdier:
Ik durv verseekeren, dat ge u dan, door Advocaten,
Van uws gelyke, zo niet sult bepraten laten
Dat gy geen Doctor zult begeren: maar zo lang
Geen pyn u raakt, en Wyn u smaakt, vertoont ge u bang
Voor medicynen: maar gy sult door spotternyen,
Nog Wyn, nog tryn, u zelf van siekte, of pyn, bevryen:
Speelt u Comedie by de broeders van Sileen,
Uwe evenbeelden, en ga nu daar slegts mee heen.
Maar nog een broeder sit op 't midden van de taaffel:
Een Aap, een Satyr, en een Uil, dat's immers raaffel:
Of is 't een Papegaay die daar zo sit en prykt?
Wel neen: een Uil heet al wat na een Uil gelykt.
En dit gelykt een Uil: als was hy hondert maalen
Een Papegaay, men zal hem voor een Uil betalen.
| |
| |
Nu dunkt my dat alweer de Satyr zeit: myn vrient,
Ik zal u zeggen waar dit teelssel hier toe dient:
Ik ben een spotter, en daar word ik voor versleten:
Ik, d'Uil, en d'Aap, wy zyn het huystaat der Poëten:
Die aan de tafel zit, dat is een Doctor; die
Vast zit en rymt; van 'k weet niet wat, en 'k weet niet wie;
Dat kan hem, zo men op zyn werk ziet, niet verschelen:
Maar hy is schuldig al de winst met ons te delen;
Vermits hy veeltyds zig in een van drie hervormt,
Wanneer hy, met zy pen en ink, 't papier bestormt:
En 'k zal je zeggen wie dit zinnebeeldt verbeelden
Wil: 't is
van Rusting
, die zo menig vaarsje teelde,
Dat, zo een vaarsjen was geworden tot een koe,
Zo was gants Hollant vol, tot aan 't Stigt Uitregt toe:
Hy merkt niet, dat Apol daar zit, en speelt een deuntjen,
Van andren inhout, als van Tewisjen en Pleuntjen:
Hy speelt de Dooden-dans; bonkschonkus knook-en-been,
Doorgaans de Doodt genaamt, is bezig, niet alleen
Die dans te danssen, by de Doctor, in zyn kamer:
Hy wenkt hem, danssende, vermits 't hem aangenamer
Zoud zyn, te danssen met hun beiden, maar de vent
Bespeurt niet, dat de Doot hem reets zoo digt ontrent
Is, en hy telt nu reets al vier en vyftig jaren,
Zyn Vader,
Abraham van Rusting
, grys van haren,
Had dartig jaaren meer, hy denkt misschien, hy zal
Niet sterven, voor hy ook zoo groot een jaar-getal
Geleeft heeft; maar wyl hem de Doot begint te wenken,
Is 't zotterny, na zulk een ouderdom te denken,
| |
| |
Een zotten aars, die zig, door zulk een vreugd bevuilt,
Om deze reden zit monsjeur den Uil en pruilt,
Van zorg, en vrees, dat hy zyn broeder kwyt zal raken
Die zo gemeenzaam zyn geselschap strekte in 't waken,
Vermits hy half de nagt wel op zyn kamer bleef
Te zitten tuuren, als hy zyne boeken schreef,
Wyl zyn patienten hem by daag ten hinder strekken,
Die 's morgens hem zomtyts te neeg'nen laten wekken,
Als 't in de Winter is; en 's Somers ook niet vroeg.
Wie 's daags de tyt ontbreekt, vind 's nagts nog tyt genoeg:
Maar laat de kaerel daar by nagt maar zitten schryven;
Hy zal voortaan zo lang niet meer in 't leven blyven,
Als hy geleeft heeft, want, wie vyftig jaren heeft,
Heeft wis de meeste tyd zyns leven al geleeft,
En 't is van node, 't zy waar die dan is te denken,
Dat hem de Doot, met last, komt na de kelder wenken,
Zyn Uurglas loopt op 't end, en, na 'k uit 's Doctors pis
Gezien heb, dunkt my dat het wel geraden is,
Hy is nu doende met zyn Doden-dans te sluiten,
Hy zelf is 't leste deel, maar, of 't zyn pen zal stuiten,
Die hy tot schryven zo geduurzaam heeft gewent,
Zulks is, voor ons, en hem, tot noch toe, niet bekent.
Maar word de kaerel nu na Kuillenburg gezonden,
Zo weet ik niet, waar wy, en al wat hier gevonden
Wort, heen zal reizen; en ik wens ons weer een plaats.
By d'een of d'ander van de raarst bezielde maats;
Hoe eer hoe beter; want wy moeten dog verhuizen,
Zo dra
van Rusting
zelf 't gat uit raakt: maar pots muizen!
| |
| |
Daar gaat de lamp uit, en het vlammetjen is weg;
En ik kan nimmer zien by donker wat ik zeg.
ô God! tot wien ik, van myn kinderlyke dagen,
Myn toevlugt nam! hoewel ik altyd welbehagen
In koddigheden vond, van allerhande zoort,
Gy hebt my evenwel dog menigmaal verhoort,
En dies zal u myn hart, en mont, barmhartig noemen,
En Jehova, de naam van u, myn helper, roemen.
Ach! dat ik nu zo veel genaa verkreeg, dat gy
Ons Vaderlend verloste uit al die slaverny
Des Oorlogs, die Louis de France Vorst, hoogmoedig
Ons opdringt, zo vol ramp, zo jammerlyk, zo bloedig!
Verlost ons van die pest des Oorlogs, en van hem!
Ik bid niet dat ge, om my onwaardige myn stem
Verhoren wilt, maar om de roem, en om de glorie
Uws Heerelyken Naams! vegt met ons! geef victorie,
Om u barmhartigheit! wy zullen uwe lof
Verkondigen. o God! verhef nu d'aarde en 't stof
Van 't Staten Neerland, tot vernedering van Vrankryk,
En Hollands vyanden! wy zullen ons u danklyk
Betonen! wat kan dog het niettig schepsel meer!
Verhoor myn bede o God! zeg hier op amen, Heer!
Verlaat my zelf ook niet, o God! nu d'oude jaaren
Myn kragten mindren, en myn gryze haaren baaren!
Zyt met my! red my! toont myn vyanden altyd,
Dat gy myn Kooning, Heer, en God, en Helper, zyt,
En ik u schepsel, een van die op u betrouwen,
| |
| |
En hopen! wie op u betrout, zal 't noit berouwen.
Wanneer ik sterven moet, zyt met my in die noot!
Verlaat my nimmer, voor, noch in, noch na myn doot.
Eynde.
|
|
Auteursrechtvrij