Met verschuldigde hoogachting

[p. 54]

Gedagvaard

Hemel, het was wel een toestand vanochtend. We moesten voorkomen, ja echt hoor, voor de rechter. Nou ja, een kantonrechter, maar toch een rechter. Als je het niet eerder gedaan hebt, weet je natuurlijk niet wat er van je verwacht wordt. Wat dat betreft is het net zo iets als het Aletta Jacobshuis of een bezoek bij de Koningin, je moet van tevoren inlichtingen inwinnen. En je hoort zoveel tegenstrijdigs, he? De één zegt, je moet niet op tijd komen, want ze laten je altijd een uur wachten, een ander weet zeker dat je edelachtbare moet zeggen tegen de rechter en als je brutaal bent, kunnen ze je meteen vastzetten; ben je mal, zegt weer een ander, het is maar een overtreding, net zo iets als je auto verkeerd parkeren, ze verwachten niet eens dat je komt. Enfin, ik weet zeker dat ik geen edelachtbare durf te zeggen, want dat vind ik zo volkstoneel en voor alle zekerheid stop ik maar een schrift en aspirientjes in mijn tasje, stel je voor dat er iets misloopt en ik een grote bek opzet, dan ga ik althans niet geheel onvoorbereid de cel in. Het lijkt me overigens niet dat ik, als Simon Vinkenoog, zo van de mensen ga houden als ik de gevangenis in moet, integendeel, ik ben bang dat ik er vreselijk rancuneus van word. Zo loop je nog naar de étalages van de Leidsestraat te kijken op weg naar het gerecht, en zo ben je een outcast. Ellendelingen.

Mijn woede is wel een beetje voorbarig, je moet natuurlijk wel altijd met het ergste rekening houden, maar je kunt er moeilijk echt op gaan rekenen. Wat kunnen ze ons nou eigenlijk maken? We worden ten slotte alleen maar veroordeeld voor het aanplakken van dat staaltje van zelfbeheersing, de elegante oproep: Amsterdammers blijft zaterdag thuis!

Indertijd werd dat nogal als een stadspatriottische geste opgevat. Er waren wel dissonanten natuurlijk, maar die waren toch in de minderheid en in elk geval heeft nooit iemand gevonden dat we de orde verstoord hadden. Dat was weliswaar vóór de goedkeuringswet een feit was en intussen zijn de tijden lelijk veranderd, maar per slot gebeurde dat plakken ook voor die tijd en dat we pas nu gedagvaard worden is niet onze schuld. Trouwens, in de dagvaarding staat niets van plakken. Er staat alleen iets over het zich op of omstreeks, althans na zonsonder-

[p. 55]

gang, bevinden in een automobiel, alleen of met anderen, in het gezelschap van een of meer potjes lijm en één lijmkwastje. Tenminste dat staat in de mijne, bij anderen staat erbij dat ze van die lijm gebruik hebben gemaakt bij het Centraal Station of op een andere muur. Maar goed, een vriend en een vriendin van mij, die vier weken geleden al gedagvaard werden, kregen f 5 boete per stuk. Ze vertelden dat de rechter heel vriendelijk tegen ze was. Er is dus niets aan de hand.

Hoewel, verleden week werd een andere vriend, op dezelfde dagvaarding, maar voor een andere rechter, veroordeeld tot f 100 boete en zes dagen voorwaardelijk. Toen ik het in de krant las, dacht ik dat het een vergissing was. En toen hij het zelf bevestigde, dacht ik het nog. Ze hebben je natuurlijk voor een provo aangezien, niet dat ik het niet sneu vind voor die jongens, maar ze hebben ten slotte beledigende waarheden geplakt, die foto's, herinner je je? Mijn vriend dacht het ook, hij had geen zin gehad om voor die f 5 die hij verwachtte, een boete van f 18 voor dubbelparkeren op het Leidseplein te krijgen, en hij had zich dus bij verstek laten veroordelen. Het was gewoon een vergissing geweest.

En allerlei mensen gaan zich er dan mee bemoeien. Sommigen spreken van klassejustitie, anderen beloven dat ze geld voor je zullen inzamelen, en een derde, een Engelsman, zei verbaasd: I thought you have a democracy here! Nu zult u misschien denken dat ik gek ben, maar ik maakte mij over deze opmerkingen steeds weer kwaad. Don't you see dat het een vergissing was, riep ik elke keer weer, Frank kreeg f 5 en hoe zou Guus dan voor precies hetzelfde f 100 kunnen krijgen? We zullen het allemaal rechtzetten, zodra ik mijn f 5 heb, zal ik vragen waarom hebt u our friend here, not a provo at all, twintig keer zoveel gegeven? En dan komt het natuurlijk in orde. We hebben nog rechters in Nederland.

Het was anders wel vroeg, vanochtend. We waren op het nippertje. In de gang voor de deur van de rechtszaal stonden we nog even met z'n vijven te beraadslagen wie wat tegen de rechter zou zeggen. De jongen die gezegd had dat je altijd zo lang wachten moet, was er ook bij. Ik geloof dat ik verwacht had dat iemand ons naar binnen zou brengen, zo'n man met een staf als die, die bij promoties altijd hora est roept. In plaats daarvan

[p. 56]

ging de deur open en naar buiten stapten twee vrienden die beloofd hadden te zullen komen kijken. Ze staarden ons met rare ronde ogen aan en riepen: verdomme, waar waren jullie, jullie zijn net veroordeeld, f 50 boete! We schrokken ons rot, niet eens vanwege de boete, maar omdat we nu helemaal niets hadden kunnen zeggen. Zo'n gemiste kans, het leek meer iets om alleen maar gedroomd te hebben.

Maar er was niets meer aan te doen en daarom zijn we maar naar het loketje gegaan waar je hoger beroep aantekent. Sommigen van ons denken nog steeds dat de rechter niet weet wat er eigenlijk op ons pamflet stond en op die manier krijgen we tenminste de kans dat over een paar maanden nog eens te onthullen. Alleen jammer dat ik die Engelsman intussen niet kan aantonen dat we echt, really, een democratie hebben hier.

p.s. Er was geen sprake van een misverstand. In hoger beroep werd de boete f 40. De rookbom is intussen gebarsten en hoezeer de tijden veranderd zijn, blijkt wel daaruit dat ik de boete, die ik toen belachelijk vond, nu schappelijk acht. Niet vergeleken bij de democratische verwachtingen van mijn Engelse vriend, maar bij de huidige situatie, waarin voor dergelijke overtredingen gevangenisstraffen en voorlopige in hechtennisnemingen normaal zijn geworden. Ik kan daar nog steeds niet aan wennen.