|
| |
| |
| |
XV.
De zomer liep ten einde. Overal leverden de velden het tooneel van drokke werkzaemheid op, en beneerstigden zich de vlytige landlieden en hunne knechts met het pikken van het te velde staende koorn, terwyl hunne dochters en meiden hun uiterste best deden om de door de pik gevallen koornhalmen byeen te zamelen en in schooven te binden. Ofschoon het koornpikken in verre na geen lichte arbeid is, toch lag er op de aengezichten der landlieden vrolyk- en tevredenheid te lezen, en wel byzonder was dit het geval by de vrouwen, die veel moeijelyker dan de mannen zich het klappen, zingen en lachen wisten te ontzeggen. Overal waer het koorn reeds in schooven gebonden stond, bevonden zich gansche troepen arme menschen, veelal vrouwen en
| |
| |
kinderen, die zich bevlytigden met de weinige halmen die hier en daer nog op het veld lagen verspreid, op te rapen om zich voor den naderenden winter eenigen voorraed aen te schaffen.
Zulk gezicht leverden nu ook de velden op, tusschen Veurne en Adinkerke gelegen: overal was er leven en arbeid te bemerken. De zon, die hoog aen den hemel stond, schoot hare warme stralen in volle busselen op het aerdryk neder en had reeds een goed gedeelte van hare dagelyksche baen afgelegd, en daer zy zich allengs meer en meer van het Oosten verwyderde, was het den landlieden in de omstreken van Adinkerke niet zeer moeijelyk te raden, dat het middaguer naby was. Het duerde ook niet lang, of het uerwerk des dorps verkondigde allen dat zy goed hadden geraden en den arbeid voor eenige stonden mochten staken, om in het open veld het middagmael te nemen. Slechts weinige oogenblikken waren zy hier mede bezig, toen eensklaps een der boerenknechts, die het hoofd had opgeheven en het oog in de verte had laten weiden, recht sprong en op vrolyken toon uitriep:
- Hola, kameraden! op! een rondendans! muziek! op! op!
- Hoe! wat zegt gy, Karel? muziek! - vroeg eene der meiden verwonderd, terwyl zy, even als haer gezel, den koornpikker, zich met éen sprong oprichtte.
- Ja, ja, spoedig maer, Lisbeth! spoedig! een orgelman! ginder!
| |
| |
er moet gedanst worden, zeg ik u! - herhaelde de vrolykgestemde Karel, waerna hy zyne beide handen voor den mond te saêm bracht en zoo luid mogelyk uitriep: - Hola! orgelman, goede kameraed, kom langs hier en speel ons een vrolyk deuntje! wy willen dansen!
Allen hadden zich intusschen opgericht en keken nu nieuwsgierig in de rigting die Karel hun met den vinger aenwees. Op eenen afstand van omtrent vyftien boogscheuten, bemerkten allen nu inderdaed een ouden man, die een draeiorgel op den rug droeg en in de rechterhand eene koord hield, welke aen den hals van eenen kleinen hond, die vóor hem op het enge voetpad liep, was vastgemaekt. Achter hem volgde een jong meisken, dat eene oude vrouw tot geleidster scheen te verstrekken, want deze laetste hield den rok des meiskens vast en volgde haer zoo kort mogelyk op de hielen. De orgeldraeijer en de twee vrouwen schenen het geroep des koornpikkers niet te hebben gehoord, of het althans niet te willen hooren; want zonder de minste aendacht te leenen, vervolgden zy met verhaesten tred hunnen weg in de richting van Adinkerke.
- Ik geloof dat de orgeldraeijer doof is! - schertste Lisbeth, een zydelingschen blik op Karel werpende.
- Zeker zyn zy het toch alle dry niet? - hernam deze eenigzins gestoord.
- Dit geloof ik ook niet, - merkte een ander der koornpikkers
| |
| |
aen; - maer ik veronderstel dat zy denken, dat wy hen om niet willen doen spelen en zy daertoe altoos tyd genoeg hebben.
- Weet gy wie zy zyn? - vroeg een kleine jonge met hoogrood haer, die een eind vooruitgeloopen was en nu terug by den groep arbeiders stond, dien hy met helschitterende oogen beschouwde, terwyl hy het tipje van den wysvinger in zyn rechter neusgat verborg; ik ken hen wel!
- Ja, kent gy hen? - sprak Lisbeth nieuwsgierig; - wie zyn zy?
- Gy weet wel, - hernam de knaep, - Bout Dillewyns, Dorothea en de weduwe van Jakob Bambeke, die krankzinnig....
- Hoe! wat zegt gy?... Heere God! Dorothea... wy moeten haer hier halen! - klonk het nu verward dooreen.
En mannen en vrouwen, allen liepen nu werkelyk, zonder verwylen, den orgeldraeijer en de twee vrouwen achterna. Hoe spoedig zy ook liepen om hen in te halen, toch waren de kinderen hen te gauw en nog waren zy wel een een twintigtal schreden van hen verwyderd, wanneer de kleine knapen en meiskens reeds den ouden orgelman en zyne dochter by de handen hadden gegrepen en vrolyk rond hen stonden te huppelen en te dansen. Zoodra de brave landlieden dit bemerkten, hielden zy in eens te midden van het veld stil, en niemand hunner dorst het nog wagen een stap nader te komen. De kinderen sprongen en dansten integendeel vrolyker dan ooit en lachend en
| |
| |
schertsend vielen zy Bout, Dorothea en de weduwe van Jakob Bambeke met allerhande vragen lastig.
- Goeden dag, Dorothea! goeden dag, vader Bout! - zoo klonk het uit aller mond en daerop volgden allerhande vragen en uitroepingen, als: - Dorothea, waer zyt gy zoo lang gewreest?... Dorothea, is vader Bout nog altoos blind?... Is moeder Amelberga nog niet genezen?... Zie, ja, is de weduwe van Jakob Bambeke nog krank...
- Ust! zwygt, kinderen, zwygt! - gebood Dorothea, den wysvinger der rechterhand voor den mond plaetsende, terwyl haer eensklaps eene koude rilling bekroop by het hooren der laetste onvoorzichtige vraeg der kleinen; - Ust!...
- Toe, vader Bout, speel ons eens een deuntje op uw orgel, eh! - vroeg de kleine knaep met zynen rossen kroezelbol; - wy zullen u voorgaen naer het dorp en dansen, eh! vader Bout? - Ja, ja, toe, speel ons eens iets op uw orgel, vader Bout! - riepen nu alle de kleinen als uit éenen mond, terwyl zy lachend hunne handjes te saêm sloegen en vrolyk opsprongen.
De blinde orgelman wist waer hy zich bevond, zyne dochter had het hem gewaerschuwd; ofschoon zulks nu toch overbodig was, want hy kende de kleine knaepkens en meiskens byna allen. Zoo menigmael hadden hunne lieve zilverachtige stemmekens hem in het oor geklonken, toen zy in betere dagen hem vroegen wanneer hy van den groo- | |
| |
ten plas in de haven van de Panne zou terug keeren, dat zy hem, al kon hy hun nu ook niet zien, toch allen duidelyk in het geheugen stonden en hy elk hunner by zynen naem kon noemen. Op dit oogenblik vertoonde zich eensklaps rond den mond van den ouden zeerob een droeve plooi. Zeker herdacht hy den tyd toen hy nog zoo gelukkig met zyne goede dochter het kleine stranddorp bewoonde, en alle de droeve stonden, die hy sedert den schrikkelyken ramp, die hem het gezicht ontnam, had beleefd, want eene koude huivering bekroop hem van het hoofd tot de voeten. Dit duerde echter slechts een oogenblik, want spoedig verdween de treurnis van zyn gelaet, waerop zich nu een eenigzins te vreden lach vertoonde. Sprakeloos laedde hy het orgel van den rug, en in de wenschen, zoo smeekend door de lieve kleinen uitgedrukt, toestemmende, zette hy het speeltuig aen den gang, en daer hoorden allen op eens den vrolyksten wals, dien men kon uitdenken. Hoe de kleine knaepkens en meiskens lachend elkander de handjes toestaken, en vrolyk voor den blinden orgelman dansten, zal ik u wel niet hoeven te zeggen. De herten der kinderen kennen niet zeer goed wat het zegt smert te lyden, en zoohaest de blyde toonen der muziek hun in de ooren klinken, dansen en springen zy van blygenoegen! De kinderjaren zyn immers toch de tyd van zoete vreugd, van zalig en ongemengd genot!
De mannen en vrouwen die hun middagmael hadden verlaten,
| |
| |
om de arme teruggekeerde zwervelingen het welkom in het dorp toe te wenschen, stonden nog altoos te midden van het veld en zagen hen met betraende oogen achterna. Zy hadden Bout, Dorothea en de weduwe van Jakob Bambeke zoo geerne de hand gedrukt, en toch durfden zy het niet wagen eene schrede nader te doen. Waerom? zulks wisten zy niet. Eene hooge ongekende macht had hen eensklaps naer hen toegedreven, en die zelfde ongekende macht had nu ook plotselings hunnen loop gestuit en hun de tranen uit de oogen geperst. Zoo lang zy hen konden bemerken, zoo lang de wind de toonen des orgels in hunne ooren deed galmen, bleven zy hen sprakeloos achterna zien.
De arme zwervelingen waren niet verre van het dorp verwyderd, en spoedig hadden zy het dan ook bereikt. Toen zy daer aenkwamen, sloeg het half uer voor éen op den kerktoren. Bout kende den galm dier metalen stem; sedert zyne kinderjaren had hem die zoo dikwyls in het oor geklonken, en thans scheen het hem dat de klepel niet op de klok, maer wel op zyn hert terug viel. Eensklaps richtte hy het hoofd op, als wilde hy zoeken waer de toren zyns geboortedorps, dien hy helaes! toch niet zien kon, stond. Het orgel liet zyne vrolyke toonen niet meer hooren, en de armen des orgelmans zakten hem slap naest het lichaem. Dorothea, die zulks bemerkte, en wel zag wat pynelyke aendoeningen er konden uit voortspruiten, greep
| |
| |
spoedig den ouden man by den arm, terwyl zy hem vriendelyk waerschuwde:
- Langs hier, vader, langs hier; kom, volg my.
De blinde gehoorzaemde stilzwygend, terwyl hy schynbaer moeite deed, om de hevige aendoening, die hem overmeesterde, terug in zyn hert te verduwen. Nog eenige schreden gingen zy verder, tot by een der voornaemste huizen des dorps. Terwyl de kinderen te midden van den breeden straetweg hem met groote oogen stonden te beschouwen, belde Dorothea aen de deur der wooning waervóor zy hadden stil gehouden. Spoedig werd deze geopend door een bejaerd man die, aen zyne kleeding te oordeelen, veeleer het voorkomen van eenen stedeling dan van eenen dorpsbewooner had.
- Bout! Dorothea! komt binnen, goede vrienden, komt binnen! - riep de man die voor hen open deed, met blyde verwondering uit.
Mynheer de burgemeester van Adinkerke, - want de man die voor hen geopend had was inderdaed niemand anders, - hare aerzeling bemerkende, vatte den blinde en zyne dochter by den arm en dwong hen aldus binnen te treden, waerna hy de deur achter hen toesloot. Daerop verzocht hy hen hem in de voorkamer te volgen, en daer hielp hy zelf den ouden Bout zyn orgel afladen. Met innige belangstelling vernam hy hoe zy het maekten, en hetgeen hun sedert hunne lange afwezigheid was overgekomen, en meer dan eens voelde hy
| |
| |
zich eene traen in het oog opwellen, by het verhael der ongevallen, die hun zoo menigvuldig, sedert zy het dorp hadden verlaten, waren te beurt gevallen.
Zoohaest Dorothea aen zyne wenschen had voldaen, door hem de byzonderste hunner rampen meê te deelen, vroeg zy hem of hy nog niets van Simon had vernomen. Doch de burgemeester antwoordde hierop, dat hy haer het weinige dat hy daer omtrent had ingewonnen, straks zou mededeelen; maer zy vooreerst iets moesten gebruiken, en daerop verliet hy, zonder antwoord af te wachten, de kamer. Weinige oogenblikken later keerde hy echter terug. Zoodra hy binnen trad, herhaelde Dorothea hare vraeg; doch voor alsnu kon zy nog niets te weten krygen, want de burgemeester van Adinkerke vergenoegde zich met haer te antwoorden:
- Later, Dorothea, later, kind. Zoodra gy u door een weinig te hebben geëten en gedronken, van de moeijelykheden uwer reize zult hebben hersteld.
Nu trad ook de vrouw des burgemeesters de kamer binnen, met een grooten tinnen bierpot en eenige glazen in de handen, die zy aenstonds op de tafel plaetste, waerna zy, na alvorens de arme zwervelingen vriendelyk te hebben gegroet, de kamer verliet. Eenige stonden later keerde zy echter terug, en dezemael met eene volle schotel boterhammen en een groot stuk ham.
| |
| |
- Nu, nu, aen het werk, geen tyd verloren! - zegde de burgemeester op vriendelyken toon tot Bout en Dorothea.
- Ja, ja, vader Bout, zooveel geëten en gedronken als het u lust! - liet er de brave huisvrouw des burgemeesters byna onmiddelyk op volgen; - wees welkom in het dorp, en gy ook, Dorothea, alsook moeder Amelberga! weest allen welkom!
Wat zou de maegd doen? De burgemeester met nieuwe vragen lastig vallen? Hoe geerne zy ook iets van den lieveling haers herten hadde vernomen, toch gevoelde zy maer al te wel dat alle hare poogingen daertoe slechts vruchtelooze moeite zou zyn geweest, en de burgemeester haer niets zou willen mededeelen, vooraleer zy zich aen de boterhammen met ham hadden te goed gedaen. Zy besloot dus ook haer niet langer meer te laten bidden en zette zich aen de tafel. Zoo ook deden Bout en de weduwe van Jakob Bambeke, en allen aten zoo smakelyk dat de burgemeester en zyne vrouw zich gelukkig gevoelden hun de spyze te hebben voorgezet. Zeker zal dit niemand verwonderen; want ofschoon de arme zwervelingen tot nu toe geen honger hadden moeten lyden, toch was er nog al een geruime tyd verloopen, sedert zy iets anders dan brood en water hadden genuttigd. Lang duerde daerom toch hunne maeltyd niet; want zoodra Dorothea hare maeg een weinig bevredigd had, wendde zy zich tot den burgemeester, die naest haer aen de tafel zat, en met een gezicht waerop weemoed en angstige verwachting te lezen stonden, vroeg zy hem:
| |
| |
- Welnu, mynheer de burgemeester, kunt gy my thans iet omtrent hem dien wy zoeken, mededeelen?
- Omtrent Simon, niet waer, lief kind? - vroeg de burgemeester op deelnemenden toon.
- Eh! wat! - riep de weduwe van Jakob Bambeke ylings recht springend; - Simon! hebt gy hem gevat?... Ha! ha! ha! goed! goed!... waer is hy?... Ik ben zyne moeder, weet gy?... Geef hem my terug! laet my hem omhelzen?... - En de stem verheffend, schreeuwde zy zoo luid zy kon: - Simon! Simon Bambeke!...
Te gelykertyd als de krankzinnige die onsamenhangende woorden uitbracht, was zy tot by den burgemeester gesneld, en toen zy zweeg, stond zy te midden der kamer te schaterlachen, terwyl haer tranen van vreugde over de kaken rolden.
De burgemeester en zyne vrouw keerden zich tot de weduwe, met een gelaet dat van deelnemend medelyden getuigde en genoegzaem te kennen gaf hoe pynelyk zy getroffen waren, by het zicht der uitgelaten vreugd der arme krankzinnige. Dorothea had zich intusschen van haren stoel opgericht en was tot by Simons moeder gestapt; de weemoed die op haer aengezicht te lezen lag, verried genoegzaem, al rolden er dan ook geene tranen over hare wangen, hoe diep haer liefderyk hert op dit oogenblik gemarteld werd. Het goede kind gevoelde zich echter gedwongen hare oogen van de krankzinnige af te
| |
| |
wenden, en daer zy zulks deed, ontwaerde zy den burgemeester en zyne vrouw, die met te saêmgevouwen handen en een droef gelaet de weduwe beschouwden. Dorothea legde den wysvinger harer rechterhand tegen het voorhoofd, en schudde verdrietig met het hoofd, als of zy zeggen wilde: - Moeder Amelberga is nog altoos krankzinnig! Zy heeft slechts éen gedacht, en dit is haer zoon Simon!
De vrouw des burgemeesters scheen dit teeken te begrypen; want spoedig richtte zy zich op, en alsof zy de weduwe troosten wilde, naderde zy tot haer. Ondertusschen omhelsde de dochter van Bout Simons 's moeder, waerna zy op vriendelyken toon haer toefluisterde:
- Moeder Amelberga! ja, ja, wees verheugd! zie, ik ook ben blyde! Simon is wel niet hier....
- Hoe! Simon is niet hier! - kreet de krankzinnige te leur gesteld, terwyl hare handen, die zy in hare blydschap had saêmgevouwen, naest haer lichaem zakten.
- Hy is niet hier, moeder, - hernam het meisken op eenigzins verheugden toon; - Simon is niet in de Panne; doch wees gerust en blyde, want ik weet waer hy is!... Straks zal ik u by hem geleiden.
- Ha! ha! ha! goed, zoo is het goed! - lachtte de krankzinnige; - straks... ha! ik wil hem het eerst van allen omhelzen, hoort gy?... ha! ha! ha!... Hy is myn zoon!... Simon is myn zoon!...
En terwyl de arme vrouw op nieuw te midden der kamer stond te
| |
| |
schaterlachen, keerde Dorothea zich van haer af en stapte tot by den burgemeester. Toen zy hem genaderd was, boog zy het hoofd een weinig over zynen schouder, en nauw hoorbaer fluisterde zy hem in het oor:
- Welnu, heer burgemeester, weet gy iets rakende den zoon der weduwe? hebt gy eenige inlichtingen ingewonnen?
- Ik heb van hem niets vernomen, - antwoordde de burgemeester; - nogthans geloof ik dat wy zullen kunnen weten waer hy is. Ik heb twee brieven ontvangen, die ik denke van hem te komen.
- Ho! geef! waer zyn zy? - sprak de maegd op verlangenden toon, terwyl zich een lichte plooi, als de voorbode van eenen blyden lach, rond haren mond vertoonde.
De burgemeester richtte zich op, stapte tot by eene kleine hard houten kast, die zich tegen den muer bevond, opende de bovenste lade er van, waerin hy iets begon te zoeken.
Intusschen dat dit alles gebeurde, had de vrouw des burgemeesters zich met de weduwe van Jakob Bambeke aen het venster begeven, waer zy nu met haer stond te klappen: deze laetste zag er uit als of er niets buitengewoons ware voorgevallen en haer niet het minste schortte. De burgemeester zocht niet lang; weldra had hy de twee brieven gevonden. Zoohaest hy die in handen had, sloot hy de lade dicht, waerna hy ook zonder verwylen tot by Dorothea terug keerde,
| |
| |
aen wie hy de papieren overhandigde. De maegd ontving hen met kloppend hert en bly gelaet, en niet zoohaest had zy hen in handen of zy bracht ze aen den mond en drukte er met vuer hare lippen tegen. Doch, ook niet zoodra had zy zulks gedaen, of hare armen zakten krachteloos naest haer lichaem, de brieven ontglipten hare hand, en haer gelaet werd eensklaps gloeijend rood, alsof zy zich beschaemd gevoelde om hetgeen zy daer zoo even, in het byzyn van andere persoonen, had verricht. Eenige stonden bleef zy aldus met gebogen hoofde staen droomen; doch spoedig riep haer vader haer tot de wezenlykheid terug.
- Welnu, Dorothea, kind, wat schryft Simon? - vroeg de blinde met nieuwsgierige verwondering.
Zoodra der maegd deze woorden in de ooren klonken, ontwaekte zy op eens uit hare mymering; eene koude huivering beving haer van het hoofd tot de voeten, en daer zy het aengezicht naer de zyde heurs vaders wilde keeren, ontwaerde zy eensklaps de twee brieven, die vóor hare voeten op den grond lagen. Spoedig bukte zy zich voorover en raepte ze sprakeloos op; dan dichter by haren vader tredende, opende zy den eersten den besten, zonder aendacht te slaen op het opschrift. De oude Bout en de burgemeester zaten reikhalzend te wachten, om het nieuws te vernemen dat het schrift bevatte. De krankzinnige weduwe van Jakob Bambeke en de vrouw des burge- | |
| |
meesters stonden nog altoos naest het venster. Deze laetste, die wel wist wat er omging, zou heel geerne dichter by gekomen zyn, om deelgenote van het nieuws te worden; maer daer zy vreesde den argwaen van Simons moeder op te wekken en dacht dat misschien een droevig tooneel daeruit kon ontstaen, zag zy zich gedwongen dit verlangen, hoe zeer het haer dan ook bekoorde, te onderdrukken.
Dorothea las met halfluide en eenigzins bevende stem:
| |
Vera-Cruz, 11 november 1848.
Hertelyk geliefde moeder,
Ik hoop dat de staet uwer gezondheid nog allerbest is, zoo als toen ik de Panne verliet; ware het anders, lieve moeder, het zou my groot verdriet veroorzaken, en ik zou denken er de schuld van te zyn; want waerom moest ik u toch verlaten? Ik ben nog altoos goed gezond en hoop het te blyven, tot dat ik u weder in myne armen sluiten en omhelzen mag. Maer alvorens dit gezegend oogenblik, waer myn hert zoo naer tracht, daer zy, zal er toch nog eenige tyd verloopen moeten. Ik ben hier in een zoo ryk en prachtig land, als ik er ooit een in myne droomen zag. Ho! alles is hier zoo vreemd dat ik het u niet zeggen kan. Maer, al gelykt myn lieve Vlaenderen daer niet aen, toch wensch ik dagelyks in de Panne terug te zyn, om dat ik u daer zien, spreken en omhelzen kan. Ik heb reeds veel land, vele groote en
| |
| |
schoone steden gezien, zooals Callao, Valparaiso, Lima en de Chinchaeilanden, en ofschoon ik nu toch wel zou willen terug keeren, is het my niet mogelyk; er is hier iets dat my nog verder dryft, nog veel verder. Moeder, men spreekt hier van een wonder dat men onlangs ontdekt heeft, in een land dat niet zeer ver van hier verwyderd is. Misschien hebt gy er in Vlaenderen reeds over hooren spreken, ofschoon ik zulks niet denke. Het is eene wonderlyke landstreek, en men spreekt hier van niets anders. Iedereen, groot en klein, arm en ryk, vrouwen en mannen, al wie beenen heeft, loopt er heen. Men wil en zal naer Kalifornië gaen. En weet gy nu waerom? Zoo ik het u zeg, gy zult het misschien niet kunnen gelooven, en toch zegt iedereen dat het waer is. Kalifornië is een goudland! Al wie er den voet op zet, is ryk! Men heeft zich slechts te bukken en te rapen zooveel men verlangt! Lieve moeder, hoe geerne ik u omhelzen zou, kan ik niet zeggen. En toch ik weet niet hoe het komt, maer ik voel my verder gedreven! Naer het tooverland! Ik wil myn deel van het goud hebben! Ik wil ryk zyn! En dan... moeder, moeder, vergeef my! het is niet voor my! Neen, voor my is het niet!... Voor u slechts alleen!...
Vergeef my, moeder! vergeef my!... Wanneer ik terug in de Panne keer, zult gy ryk en te vreden kunnen leven!...
Uw hertelyk geliefde zoon,
Simon Bambeke.
| |
| |
Naschrift. Myne groetenis aen vader Bout, en omhels Dorothea voor my; maer zeg haer niets, bid ik u, van myn voornemen. Zeg haer dat ik spoedig zal wederkeeren.
De maegd zweeg. Verwonderlyk was het om zien hoe verschillend de gewaerwordingen waren, die de lezing des briefs op de gemoederen der aenwezigen had te weeg gebracht. Niemand had zich voorzeker aen zulk nieuws verwacht. De burgemeester scheen ongeloovig: van dit onlangs ontdekte land van beloften, had hy, ofschoon dagelyks het Staetsblad lezende, dat hem geregeld uit de hoofdstad werd toegezonden, nog geen woord vernomen. Het scheen hem dus ook onmogelyk, dat zulks kon bestaen; hy dacht dat het slechts een louter uitvindsel was van Simon, om zyne lange afwezigheid te verschoonen, en twyfelde er aen, of hy nog wel ooit in de Panne zou wederkeeren. Echter zegde hy geen woord daeromtrent - al veroordeelde hy innerlyk het gedrag van den zoon der weduwe - en vergenoegde zich met slechts op eene afkeurende wyze het hoofd te schudden.
Dorothea was bedroefd. Een bittere plooi zweefde rond haren mond, en ofschoon zy ook niets zegde, toch dacht zy: - Waerom verbiedt hy moeder Amelberga my te zeggen waerheen hy zich begeeft? Ha! Simon, zulks had ik nooit durven denken! Nooit had ik my kunnen inbeelden, dat gy my zoo spoedig zoudt vergeten!... Hy bemint my niet meer! - En plotseling verdween de hoogroode kleur die hare
| |
| |
wangen verhelderde, eene traen blonk in elke harer oogen, haer hoofd zakte weemoedig op de borst en hare armen hingen slap naest haer lichaem. In die houding zou men haer voor het beeld des weemoeds hebben genomen.
De blinde orgeldraeijer scheen integendeel opgeruimder dan ooit. Ook in zyne oogen blonken tranen; maer geene smertperelen waren het. Neen, het waren dankbare vreugdetranen! Hy alleen hechtte geloof aen Simons woorden! Hem alleen had des jongelings brief blyde hoop in het hert gegoten! Wel is waer was het niet voor hem, maer voor moeder Amelberga, dat hy hoopte, alsook nog voor iemand anders: hy droomde aen eene gelukkige toekomst, aen een gemakkelyk bestaen voor zyn kind, voor zyne hertelyk geliefde Dorothea. Ho! gy hadt hem moeten kunnen zien, zoo als hy daer zat, met saêmgevouwen handen en het hoofd fier omhoog, als dankte hy God voor het gelukkig nieuws, de blyde hoop die de zoon der weduwe hem in het hert had gestort.
- Dank, hemelsche vader! - riep hy als in geestontheffing uit; - dank! Simon zal terugkeeren! Gy verlaet den rechtveerdige niet! Elk beloont gy volgens zyne werken! Dank! heb dank! - En na een stond te hebben gepoosd, voegde hy er met stille, byna onhoorbare stem by: - Beide zullen eens gelukkig zyn.
De burgemeester schudde altoos ongeloovig met het hoofd, en Dorothea stond nog in de zelfde moedelooze houding. Van de blyde
| |
| |
uitdrukking die op haers vaders gelaet verschenen was, had zy niets gezien; van de zoete hoopvolle woorden die hy had gesproken, had niet éen haer oor getroffen.
Het verwonderde den ouden Bout dat niemand zyne blyde uitroepingen beantwoordde, en des te meer verwonderde hem zulks, daer het hem onmogelyk was op hunne aengezichten te zien wat er in hunne herten omging. Na eenige oogenblikken in angstige nieuwsgierigheid te hebben gewacht, besloot hy eindelyk te vragen:
- Dorothea, gy hebt immers twee brieven van Simon ontvangen? wat staet er in den tweeden, kind?
By het hooren haers naems, schoot de maegd op eens uit hare droomeryen wakker. Werktuigelyk opende zy den tweeden brief, dien zy nog altoos in de hand hield. Doch niet zoohaest had zy dit verricht en een vluchtige oogslag er op geworpen, of op eens verhelderde haer gelaet, en hare oogen begonnen van zoete vreugd te glinsteren, terwyl eene hoogroode verw zich op hare wangen vertoonde.
- Ehwel! Dorothea, kind, wat goed nieuws meldt Simon? - hernam de blinde, even nieuwsgierig; - zal hy haest in de Panne terugkeeren?
- Neen, neen, - stamelde het meisje met blyde ontroering, - Simon zal nog zoo spoedig niet hier zyn... Hy is in het goudland aengekomen, en doet u en moeder Amelberga groeten.
| |
| |
- Verders niets? - vroeg Bout Dillewyns, eenigzins te leurgesteld, daer zyne dochter hem den brief niet even als den eerste voorlas.
- Verders niets, - herhaelde de maegd, met een licht hoofdschudden, terwyl zy Simons brieven, met een blyden lach rond de lippen, haestig op de borst tusschen haren halsdoek verborg.
Zeker moest de weduwe van Jakob Bambeke, de laetste woorden door Bout en zyne dochter gewisseld, hebben afgeluisterd, want alvorens de maegd nog den tyd had de brieven te verbergen, stond de krankzinnige haer reeds ter zyde. Plotseling greep zy Dorothea, die zich hieraen niet verwachtte, by den arm en haer streng navorschend in de oogen schouwend, vroeg zy:
- Hoe! wat zegt gy? Simon zal zoo spoedig niet terugkeeren?... Hy is in het goudland aengekomen!... Het goudland!... waer ligt dat? Is dit verre van hier?... Van wat goudland spreekt gy toch?...
- Ik weet niet, moeder, - antwoordde Dorothea angstig; - het moet nog al verre zyn...
- Verre! Het is niet waer! Ik zeg dat het niet waer is! - morde de krankzinnige vergramd; - gy wilt my bedriegen, Dorothea! ja, ja; ik weet het! Maer dit duert reeds te lang, hoort gy? Ha! ha! ha! gy wilt my bedriegen; maer ik wil niet verder?... Neen, neen, niet verder!... Ik blyf hier op Simon wachten!... Ik heb het hem beloofd!... Hier in de Panne wil ik blyven!...
| |
| |
- Maer, moeder... - begon Dorothea met zachte stem; doch de weduwe liet haer niet voortgaen en hernam met klem: - Ik blyf in de Panne, zeg ik u! Gy en Bout kunt vertrekken, zoo gy wilt; ik ga echter niet mede!
- Maer dit kan niet, moeder, - hervatte de dochter van den blinden orgeldraeijer zacht fleemend; - Simon schryft dat hy in Oostende zal aenkomen en wy hem daer moeten afwachten. Nu, het is waer, gy kunt in de Panne blyven; hy zal u hier wel komen vinden. Maer dan zult gy toch de eerste niet zyn die hy omhelzen zal.
- In Oostende! - liet moeder Amelberga er spoedig op volgen, terwyl zy hare oogen, die van een ongemeen vuer begonnen te glinsteren, snel open en toe knipte; - Simon zal in Oostende aenkomen!... ha! ha! ha!... Ik zal hem dan gaen zien, hem kunnen aen het hert drukken, den goeden jongen!... kom, spoedig maer, wy mogen hem niet laten wachten!... Hy zou kunnen gelooven dat wy niet meer aen hem denken!... Kom Dorothea, kom spoedig, kind!... geen tyd verloren!... snellen wy er heen!...
Meer dan eens had de maegd gepoogd de arme krankzinnige vrouw te onderbreken; doch al wat zy daertoe aenwendde, was te vergeefs. Wanneer moeder Amelberga ophield met spreken, zegde zy:
- Geduld, moeder! Het heeft zulke haest niet; wy zullen er genoeg in tyds aenkomen.
| |
| |
- Zulke haest niet! - herhaelde de oude vrouw; - gy weet niet wat gy zegt, meisken. Nu, men mag het u vergeven: Simon is uw zoon niet... Zoo gy niet medegaet, gy moet het weten; dan ga ik alleen.
Daer Dorothea wel bemerkte dat niets, wat zy ook inbrengen mocht, zou hebben geholpen en moeder Amelberga zich reeds by de deur bevond, om het huis te verlaten, zegde zy:
- Welnu, moeder, een oogenblik nog, laet my slechts den tyd om vader het orgel op den rug te helpen laden, dan gaen wy mede Simon te gemoet.
De krankzinnige scheen hierin toe te stemmen; want sprakeloos bleef zy by de deur staen wachten. Dorothea en de burgemeester van Adinkerke hielpen den blinde het orgel op den rug tillen, en een oogenblik later waren allen gereed om het huis te verlaten. Hertroerend was het afscheid. Met tranen in de oogen, drukten de burgemeester en zyne vrouw de handen van Bout en Dorothea, en wanneer zy reeds een twintigtal schreden van hunne wooning verwyderd waren, knikten zy de arme zwervelingen nog van op den drempel vriendelyk achterna. Toen eerst bemerkte Dorothea dat zy een zilveren geldstuk in de hand had, dat de brave huisvrouw des burgemeesters er waerschynelyk by het afscheidnemen had ingestoken. By dit zicht welde er insgelyks eene traen op in het oog der maegd, en het hoofd nog eens omwendende, stuerde zy de brave lieden, die het zoo wel met hen meenden, eenen laetsten dankbaren hoofdknik toe.
| |
| |
Nu stapten de arme zwervelingen verder en sloegen den weg in, naer Oost-Duinkerke geleidende. Onderwege sprak de weduwe van Jakob Bambeke van niets anders dan van haren zoon Simon, dien zy te Oostende ging omhelzen. Echter was het hen onmogelyk nog dien avond deze stad te bereiken, want toen zy te Nieupoort aenkwamen, was het reeds stikdonker, en hoe of de krankzinnige verlangde verder te stappen, toch zagen zy zich genoodzaekt den nacht in het kleine stadje door te brengen. Dorothea verlangde ten anderen niets beters, want zy wist toch wel dat Simon niet te Oostende, maer er verre af was; zy wist dat hy in het goudland was aengekomen; in het goudland, waer hy, volgens zyn schryven, slechts was heen gesneld om haer en zyne moeder ryk en gelukkig te zien, want dit stond duidelyk in zyn tweeden brief, die ook aen haer was gericht, iets dat haer daer straks, in de wooning des burgemeesters, van bly genoegen had doen trillen. Zy besloot dus eene kleine herberg op te sporen om er den nacht door te brengen.
|
|
Auteursrechtvrij