Wilhem de Derde

[p. **4r]

Aan den Lezer.

IK hebbe my verstout de wondere daaden van dien grooten Koning, Wilhem den Derden , (schoon deze hooge stoffe de penne van een ervarener Dichter vereischt) in Heldendicht te beschryven. Eenige Grieken en Latynen bedienden zich eertyts van verdichtselen, om de Helden of 't krygstoneel te voeren. Maar ik hebbe deze waarachtige geschiedenisse, zo vol ongehoorde dapperheden, kloekmoedige herstellingen van Vryheidt en Godsdienst, en wonderbaare gevallen, die het geloof van den nakomeling in twyfel zullen stellen, tot het voorwerp van myne bezigheden uitgekeurt.

De liefde tot dien wytberoemden Vorst, de hooge achting van zyne ongemeene hoedanigheden, en tedere zucht voor myn Vaderlandt, door zyne wapenen in de vorige jaaren vrygevochten, en het geweldt van den Franschen Koning Lodewyk den XIV, ontrukt, hebben my aangemoedigt. Voeg hier by de gedachtenisse van die nooitvolpreze Vorstin, Maria de Tweede; wier zalige ziel zich in d'eewigdurende vreugde verlustigt; terwyl de gansche waereldt, in rou, haar lykasch met traanen besproeit.

Om nu deze ongemeene stoffe niet op een gemeene wyze, en als een Rymkronyk, te verhandelen, hebbe ik, naar myn vermogen, de regelen van een Heldendicht gevolgt: daarom begint myn gezang niet met de geboorte van den Heldt, maar ik voere den verliefden Veldtheer eerst naar de kust van Engelandt, om Prinses Maria ten huwelyk te verzoeken; daar de Teemsgodin, op 't prachtigst versiert, den Vorst tracht te verwelkomen, maar vindt hem slaapende; en verhaalt ondertusschen aan haaren Waterstoet de zeegevechten onder zyn beleit voorgevallen. Ook hebbe ik my van voor zeggingen, het Heldendicht eigen, bedient; zo wordt Neptunus van my spreekende ingevoert, die den Vrede met Engelandt, de zeeslagen, tusschen de Hollanders en de Franschen by Messine, en de doodt van

[p. **4v]

den Admiraal de Ruiter spelt. En om niet historischer wyze en vervolgens te gaan, worden in het tweede boek, na de huwlyksplegtigheden op het vorstelyke bruiloftsfeest, de gevallen van de voorige jaaren, de Heldendaaden van den Zegenpraalenden Wilhem, en zyn geboorte verhandelt.

Indien Krygsbeleit en Dapperheit myn Heldendicht luister byzetten, niet min heerlyk vertoont zich de Huwlyksliefde, de hooftstoffe van myn Heldendicht; een huwelyk, op de deugden gebout: een huwelyk, dat den waaren Godsdienst tegens 't geweldt der vyanden verzekert. Nooit heeft de bruiloftstoorts der Ouden met grooter glans gescheenen, dan deze, die alle nevels van vervolgingen, zwarigheden en elenden, den Belyderen van den Hervormden Godtsdienst beschoren, opheldert.

Indien, o gunstige lezer, myne wapenklanken en krygstrompetten, op den rookenden Oceaan, of in 't midden van het bloedig oorlogsveldt gesteeken, uwe ooren verveelen: indien de bliksems der veldtkortouwen te fel in uwe oogen schitteren; zie de Vredezon met heerlyker glans uit een zee van heldenbloet verryzen, en haare vruchtbaare straalen door gansch Nederlandt verspreijen. Zie de viertoneelen, door de geslaakte steden van 't Vaderlandt, ontsteeken, en de vreugdevlammen de burgerlyke traanen, by gansche beeken onder 't juk van Vrankryk uitgestort, van de straaten opdroogen.

Verlustig u ook met de zoete toonen der liefde: zie den Heldt, die yder overwint, door de schoonheidt, en deugden van Prinses Maria verovert. Gelei het Vorstelyk Paar naar den tempel, daar zelf de Godtsdienst het heilig offervier op 't echtaltaar ontsteekt.

Volg Maria met uwe gedachten, daar zy den zegepralenden Heldt, na zo veel krygsgevaren uit den Veldtslag wederkeerende, te gemoet treedt, omhelst, ontwapent, en zyn kruin met een krans, van vredepalmen gevlochten, versiert. Verwonder u ook over d'edelmoedigheidt van deze onvergelykelyke Amazoone; die, al

[p. ***1r]

zuchtende, den dapperen Echtgenoot tot bescherminge van 't hervormde geloof aanmoedigt, den helm op 't hoofd zet, en 't harnas, met haare traanen bevochtigt, aan de leden gespt.

Laat de vroomheidt, en Godvruchtigheidt van dit Koninklyke Paar u leeren, het zelve spoor te volgen, en nacht en dag voor Godts Heiligdom te waaken. Maria slaafde in haar leven, met de kroon op 't hoofdt, voor de vryheidt van Godts kerk. Vorst Wilhem vergezelschapte haar; en volhardt noch dagelyks in die Godsdienstige bezigheden. Wat kan u meer opwekken, als het voorbeeldt van deze groote Personaadjen? maar ik laate deze pligt van vermaaningen den Leeraaren aanbevolen; en spoede my om in weinge woorden u myn oogmerk te verklaaren.

Ik hebbe het leven van dien Grootmagtigsten Vorst, voor zo veel d'omstandigheden my bewust zyn, in dit eerste deel tot de kroninge toe beschreven. Nu is myn voornemen in een twede deel, onder Godts zegen, de banieren van den Koninklyken Veldtheer te volgen; en myne oorlogstoonen met den Vrede, die alrede met een vriendelyk gelaat Europe toelacht, te besluiten. Neem genoegen; en vaar wel.