| |
Negende Tooneel.
HELENA en LIGTMAN.
achteruit deinzende.
God! mynheer Ligtman!
Helena! ha, gy zyt alleen; welnu, het verheugt my een oogenblik ongestoord met u te kunnen spreken, ik heb sinds twee dagen vergeefs die gelegenheid gezocht.
Mynheer, ik bid u om verschooning... Ik kan, ik mag u niet ontvangen... Ik moet uitgaen, ik heb haest.
Altyd dezelfde!... Altyd voorwendsels om my te ontvlugten, Helena!... Maer dat is niet heusch, dat is ontmoedigend voor my.
Zoo als gy het nemen wilt, mynheer; maer ik vermeen u herhaelde malen verzocht te hebben my van uwe bezoeken te ontslaen.
En indien ik u minder beminde, Helena, zou ik waerschynlyk uw verzoek nagekomen zyn; doch zie, dat is sterker dan ik, al wist ik dat telkens als ik hier kom om u te zien, u te spreken en uwe schoonheid van naby te bewonderen, my een ongeluk treffen moest, ik zou niet
| |
| |
aerzelen, ik zou komen... Maer wat deert u, lieve, dat gy zoo ontsteld zoo doodsbleek zyt?...
zich vergetende.
Ho, ik ben wel te beklagen!... Ik ben het rampzaligste wezen dat erop aerde leeft!... (Ter zyde.) Maer, verdwaelde! wat zeg ik, aen hem mag ik immers niet spreken!... (Luid.) Doch, neen, mynheer... Ik heb ongelyk, ik vergat my, ik heb niet te klagen, integendeel...
O, ontveins my het niet, Helena, gy zyt ongelukkig, diep ongelukkig. Ik ken uwen toestand en weet hoe onverdragelyk uw echtgenoot u het leven maekt.
Myn echtgenoot?... Maer, gy bedriegt u, mynheer; zyn gedrag ten mynen opzigte is u onbekend, en al wat gy daer omtrent denkt te weten, zyn slechts veronderstellingen zonder grond, zonder waerheid.
Veronderstellingen, zegt gy?... Ik ken uwen man. Ik weet hoe hy met u handelt... Daerenboven de tranen, die ik meer dan eens by u verraste, die bleekheid van uw gelaet, die gedurige droefgeestigheid, welke ik by u bemerk; dan, de armoedige staet waerin gy verkeert, zyn dit veronderstellingen, zyn dit geene duidelyke bewyzen, dat gy een echtgenoot hebt, die onbezorgd voor zyn gezin is, en die u ongelukkig maekt? Ho, men ziet het genoeg, sedert uw huwelyk is uw leven eene aeneenschakeling van bitternis en lyden!... Nogtans, Helena, verdiendet gy een beter lot; gy, zoo schoon, zoo goed, zoo beminnensweerdig; gy zoudt slechts dagen van liefde en geluk moeten beleven... Indien gy wildet, het hangt slechts van u af om uwen toestand te veranderen... Een enkel woord, één enkele blik van liefde...
O, Helena, moet ik u herhalen hoe innig, hoe vurig de liefde is die ik u toedraeg, en hoe hartelyk ik uw geluk
| |
| |
verlang... Maer neen, gy zult my dit woord, dien blik niet langer weigeren...
Zangwyze No 6.
Verstoot niet langer myne liefde,
En laet ons saêm gelukkig zyn.
Uw koelheid die zoo vaek my griefde,
Verlenge niet myn zielepyn.
Laet my in uwe blikken lezen,
Dat my uw hart genegen is;
Uw lot zal dan benydbaer wezen,
Want ik volmaek uw heil gewis!
Zeg my, Helena, kunt gy nog langer aerzelen in eene liefde te deelen, welke u boven het ongeluk verheffen zal?
Gy zoudt moeten weten, mynheer, dat voor eene gehuwde vrouw, aen wie eer en pligt heilig is, zulke tael eene beleediging is, die slechts met verachting kan beantwoord worden.
Ho! ho! Ik geloof, lieve, dat het verdriet u al te streng maekt; gy ziet de zaek te diep in. En waerlyk, in de eeuw waerin wy leven, zyn eer en pligt ydele woorden geworden, die, indien men er zich te veel aenhoudt, ons niet dan al te dikwyls ongelukkig maken... Hoe! eene vrouw die door haren man mishandeld wordt, die tot loon van hare liefde en trouw slechts miskenning en spot verwerft, die aen zich-zelve overgelaten hare dagen met zuchten en weenen moet doorbrengen, zulke vrouw zou er een misstap in vinden, eene andere liefde te deelen, welke in staet zou zyn al haer lyden dubbel te vergoeden?... Maer dit ware onredelyk, dit ware onbezonnen!
met verachting.
Ho, ik weet dat het aen lieden van uw slach gemakkelyk valt, tot een eerloozen stap overtegaen. Aen wie u bespreken zou, toont gy uw goud... Een handvol goud bedekt by de ryken soms zoo veel ondeugd!... En mogt de stem van hun geweten zich soms al eens laten hooren, in hunne prachtige zalen, by den schuimenden wyn, en omringd van wezens die hun in laegheid evenaren, is
| |
| |
immers gedruisch en verstrooijing genoeg om die stemme te versmooren!... O, vertrek van hier, mynheer, vertrek, span elders uwe booze strikken, zoek elders de boelin die uw bedorven hart kan bevredigen... Ik, ik heb uw goud niet noodig; ik ben arm, ik ben diep rampzalig, zoo als gy het nemen wilt, maer wat ik nimmer zyn zal, is eene schuldige vrouw!
ter zyde.
Ho, ik zal er dan nimmer in gelukken haer tot my te krygen! (Luid.) Gy dryft uwen smaed voor my te verre, gy veronderstelt my een hart vol list, vol bedorvenheid, echter kan ik u het tegendeel bewyzen, doch zulks zou tyd verliezen zyn... Ik had door myn bezoek vandaeg niet alleen het doel u over myne liefde te spreken; maer het medelyden dat de toestand van uw kind my inboezemde, dreef my ook herwaerts... (Beweging van Helena.) O, ik weet het, uw kind is doodelyk ziek... Welnu, Helena, kunt gy myn hart versmaden, myne behulpzame hand voor uw kind zult gy niet verstooten...
(Hy biedt haer eene beurs oen.)
zich van Ligtman verwyderende, ter zyde.
Geld van hem!... Voor myn kind om het te redden!... O myn God, breng my niet in verzoeking!
ter zyde.
Hoe schoon is zy toch! O, ik moet haer ten allen koste hebben. (Luid.) Welnu, Helena, aenvaerd gy deze beurs niet?
Maer, mynheer, ziet gy dan niet dat uwe tegenwoordigheid my slechts afschrik en walg inboezemt, en dat ik u hier niet langer dulden kan?
wanhopig.
Het is dan waer, gy hebt niets in uw hart voor my dan haet en afkeer. Myne liefde, myne bescherming strekken dan slechts om uwe verbittering tegen my op te wekken!... Welnu, Helena, al dien afkeer, al die versmading in plaets van mynen hartstogt voor u te verminderen, doen myne liefde nog meer ontvlammen... Gy zyt de eenige vrouw die ik liefheb, ja, die ik bemin om uitzinnig te
| |
| |
worden... En ik moet het u zeggen, ik heb gezworen, dat er vandaeg eene beslissing aen myn lot zou komen... Gy zult de myne zyn, door liefde of door geweld!
(Hy treedt tot Helena.)
Nooit! noch door de eene, noch door de andere!... Nader my niet, mynheer!
terwyl hy Helena door geweld in zyne armen sluit.
Ho, ik heb het gezegd, en ik zal mynen eed gestand doen, wat het my ook kosten moge... Helena, ach! wees niet wederspannig, ik zal u zoo gelukkig doen zyn.. Kom, wees de myne...
zich poogende los te rukken.
Vermetele! laet af, laet af, zeg ik u!... O myn God help my... Maer, ik hoor iemand komen... Mynheer, in Godsnaem! ik smeek u, ga heen, vertrek... Hoort gy het niet, men komt...
(Frans treedt op het tooneel.)
zich uit de armen van Ligtman losrukkende.
Hemel! het is myn echtgenoot!
Doemnis! haer man!... En dat juist op dit oogenblik! Dat valt my tegen.
|
|