Pedro en Blondina
(1842)–Joseph Ronsse–
Auteursrechtvrij
[pagina 96]
| |
[pagina 97]
| |
zichtigheid rond, luisterde toe, en, verzekerd dat niemand zyne stappen bewaekte, zette hy die regtstreeks langs den tuinmuer van het Kapucynenklooster voort, en stond eindelyk stil voor een poortje, dat den toegang langs de versterkingswerken tot het Zwartzusterhuis vry liet. Dit poortje bevond zich aen den voet van eenen heuvel, waerop een stulpje stond, dat bewoond werd door den visscher, met wien myne lezeressen reeds bekend zyn; in een woord, door dengenen, die op zich genomen had, jonker Pedro naer het slot van Gent te vervoeren. Deze man, had sinds het vertrek van den pagie zyne woon niet verlaten. Uit vrees dat men er opzoekingen doen, en hem vermoeden zou, den jongeling opgeligt te hebben, had hy maetregelen beraemd om dien argwaen van zich af te keeren, en stelde die, gelyk wy zien zullen, eerlang in bewerking. Hy zat by twee zyner knechts, voor een smeulend houtvuer, het verbael van 's Spanjaerts vlugt af te luisteren, toen een gerucht, veroorzaekt door iemand die aen 't gemeld poortje klopte, zyne aendacht opwekte, en zyne twee makkers van vrees deed opspringen. Dezen verdoken zich achter een slordig tapyt, dat tusschen een der vensteren van het vertrek, en de slaepkast des visschers hing, welke laetste, al zyne tegenwoordigheid van | |
[pagina 98]
| |
geest inroepende, zich aen het breijen eener net zette, en op een zachten toon het volgende gezang aenving: Brusselaers, met couragie
Voleynt uw saecken wys;
Ghy cryght voor uwe gagie
In alle steden prys.
Want elck is wel ghedachtigh,
Hoe dat ghy onbelaên
Den thienden penninck krachtigh
Hebbet wederghestaen.
De nachtwandelaer kon, als het ware, zyne ooren niet gelooven: hy luisterde met meer aendacht toe. De visscher verhoogde een weinig den toon, en ging voort: Nu roept met accordatie
Heel den Ghemeynen Raet:
Kraemt op, ghy Spaensche Natie,
't Is beter dat ghy ghaet.
Elck is op u verbeten,
Want ghy zyt hier suspect.
Ghy sult worden ghesmeten,
Soo ghy niet en vertreckt.
De aengekomene stond als versteend: hy had duidelyk de stem des visschers verstaen, en durfde het niet wagen eene tweede mael aen | |
[pagina 99]
| |
te kloppen. De huisbewoner zong, met grover stem dan te voren, voort: Elck roept: ghaet heen nae Spangien,
Met wercken ongheveert;
Want app'len van Orangien
Syn hier seer wel begheert.
Gaet henen, maeckt kabassen,
Snyt vyghen en rozyn.
Die vruchten zyn ghewassen,
Bequame is den termyn.
De onbekende bonsde nu sidderend den klophamer tegen het poortje, en de visscher, als willende doen denken dat hy die beweging niet gehoord had, brulde met eene stem, die geheel zyne stulp weêrgalmen deed: 't Is waert om te vertrecken,
Dat ghy nu moetet vlien,
Ghy die in alle plecken
Soo seer hier waert ontsien.
En nu syt ghy versteken,
Van elck int generael.
't Is t'Ouw' naerde ghebleken,
Te Brussel principael.
De toeluisteraer, in de gedachte dat de visscher zich alleen te huis bevond, om dat hy niemand anders hoorde, klopte met heviger | |
[pagina 100]
| |
geweld dan te voren. De zanger, hem toeroepende: - Ja, ja; ik kom,’ legde zyne naeld uit de hand, en steeg traegzaem den heuvel af, onder het neurien dezer woorden: Dit is myns herten wenschen
Daer ick nae heb ghehaeckt,
Dat nu voor alle menschen
Den peys magh syn ghemaeckt,
Datmen in allen steden
Godt mochte pryzen vry.
Hy is een Godt vol vreden,
Die blyft ons altyt by.
Spoedig trekt hy den grendel open, en heft een hartelyk, doch stil gelach aen. - Goede God! sprak Beernaert, - want 't was hy, die met zooveel kommer dit geuzengezang had afgeluisterd; - goede God! ik dacht dat ge een warm Koningsgezinde waert, en 'k hoor u met geestdrift het lied der opstandelingen zingen.’ De visscher vatte Beernaert by den arm, en fluisterde hem toe: - Bah, bah! men moet altyd huilen met de wolven: 'k meende dat het geuzen waren, die my een bezoek kwamen afleggen, en 'k zong hun lied, om dat ze my niet verdenken zouden eenen Spanjaert gered te hebben.’ Hier bragt hy den gryzaert binnen, en riep tot zyne verborgene makkers: - Vreest niet, | |
[pagina 101]
| |
jongens; 't is peetje Beernaert.’ Hy trippelde van genoegen, en gaf den man eenen slag op den rug, waerdoor deze gewis voorover getuimeld zou hebben, ware hy niet met het hoofd tegen eenen der visschersgasten, die juist hunne schuilplaets verlieten, gaen stooten. Beernaert, misnoegd over deze zonderlinge liefdebetuiging, mompelde iets tusschen de tanden; doch de Bybelspreuken kwamen hem ylings in het geheugen; zyn gelaet nam een bevalliger plooi, en hy verzwolg ootmoedig die kleene mishandeling. Nauwelyks had de man zich onder den grooten mantel der haerdstede geplaetst, of de visscher opende eene groote kas, waerin er eene tinnen kruik stond. Hy reikte die over aen den jongsten zyner knechten, gebood hem eenen stoop van den besten bruinen te gaen halen, en maende hem zoo spoedig mogelyk weêr te komen. De huisman trok een zware houten tafel naby het vuer, en plaetste er drie tinnen drinkbekers op. Hy zette zich langs den tegenovergestelden kant der schouw, regtover Beernaert, en de te huis geblevene makker plaetste zich aen de linker zyde des gryzaerts. Deze, die aen de vreugde der visschers ontwaren kon, dat hunne onderneming goed gelukt was, legde de verwondering af, die het hooren van het geuzengezang hem had ge- | |
[pagina 102]
| |
baerd, en vroeg een omstandig verhael nopens de reis naer Gent. - Ust, stilte, vader, mompelde de visscher: alles is goed; er hoeft hier veel omzichtigheid: op den minsten achterdocht, zou men ons opligten, en ons lyf den vogelen ten prooi hangen. De drommel! wist men, vader Beernaert, dat gy de oorzaek zyt van den dood des cipiers, en dat ik my pligtig gemaekt hebbe aen het vervoeren van den lyfknaep, zeker dat wy van morgen af onzen reiszak tot de andere wereld zouden moeten gereed maken!’ Hier loosde de gryze een pynlyken zucht, en de visscher, na een lang verhael van 's mans opoffering gedaen te hebben, onderbrak in eens zyne redekaveling. Hy plaetste zich den vinger voor den mond, en alsof hy zyne aenhoorders tegen eenig gevaer verwittigen wilde, liep hy tot aen de voordeur, en riep met verlegenheid: - Dierk, zyt gy 't. - Ja meester! er was geen dubbel bruinen in den Groenen Boom, en 'k heb er in den Baes moeten gaen halen.’ Nu was de gast zynen aenspreker toegenaderd, en deze, hem de kruik uit de hand nemende: - Dierk, blyf hier op wacht, vervolgde hy; en als ge iemand myn huis hoort naderen, stamp met den voet op den grond: wy zullen ons verduiken, en gy zult zeggen dat ik er niet ben. | |
[pagina 103]
| |
- Goed, meester,’ was het antwoord; doch de keerl, misnoegd, om dat hy zich met den goeden bruinen, dien hy zelf opgezocht had, niet mogt vergasten, stak de tong achter den visscher uit, en morde eenige onverstaenbare woorden. - Nu zullen wy eens op de gezondheid van jonker Pedro drinken, vader Beernaert, zei de visscher, die de op tafel staende bekers reeds gevuld had. Hy nam er eenen van op, en slokte het bier in éénen teug door. - 't Is lekker,’ sprak hy tot den gryze; en eerst nu bragt hy den man eenen beker toe. Beernaert deed zynen buer bescheid. Nieuwsgierig om de vlugt van jonker Pedro omstandig te hooren verhalen, bragt de gryzaert zyne eerste vraeg nogmaels op het tapyt. Nu maekten de mannen er hem mede bekend, en schilderden al de vreugde af, die de pagie by zyne verlossing betoond had. De visschersknaep zegde daerby, dat Pedro hem sterk had aenbevolen deszelfs vriend Beernaert op nieuw te bedanken, en hem uit zynen naem te smeeken aen 's jongelings laetste verzoek te voldoen. De gryze, hoogst vergenoegd, dankte den Hemel, dankte den visscher, dankte den knecht; en allen beloofden, by wederzydsche eeden, dat zy niemand, wie het ook zyn mogte, ter uitzondering der persoonen, die er reeds mede bekend waren, het geheim van | |
[pagina 104]
| |
Pedros slaking, noch de middelen, die men er toe gebruikt had, ontdekken zouden. - Pieter, sprak de visscher, tot zynen makker, gy hebt ons het verhael gedaen van uwe reis, die, zoo gy zegt, zonder gevaerlyke ontmoeting afgeloopen is; maer zeg eens aen Beernaert, hoe men in het Spaenjaerskasteel te Gent, met den lyfjonker van onzen Gouverneur gehandeld heeft. - Ha, ha! zei Pieter, fier over het belang dat zyn meester in hem stelde. Hy sloeg de beenen over elkander, nam eene statigere houding, en: - Vader Beernaert, vervolgde hy, zet u wat nader: de muren hebben ooren; en schoon Dierk de wacht houde, ben ik niet geheel en al op myn gemak. In tyden van omwenteling kan men niet te veel oplettendheid gebruiken: de eene verklikt zynen vriend, om dat men hem in bediening zou houden; de andere, om dat hy ook aen 't schotelken zou kunnen zitten; een derde, wil met al de partyen welstaen, en spouwt kwaed van diegenen waeraen zyn toeluisteraer niet behoort; een vierde..... - De drommel!..... Zyn er nog al niet genoeg? riep de visscher eensklaps, half toornig, half lachend uit; voor zoo verre dat ge al wat slecht is, aenhalen wilt, zult gy zeker morgen ochtend nog niet gedaen hebben. Er is weinig goeds te ontdekken: de Geuzen zyn van de beste soort niet, en wat de Spanjaerden en | |
[pagina 105]
| |
Spaenschgezinden raekt, zouden wy, even als de Vlamingen te Groeninghe riepen: ‘al wat Walsch is, valsch is,’ ook wel stilletjes mogen zeggen, dat al wat Spaensch is, verrader is! Dit moet ik u toch bekennen, vader Beernaert, vervolgde hy, zich oprigtend, en den gryzaert zoo sterk op den schouder slaende, dat de man eenen half pynlyken gil aenhief; ja, dit moet ik bekennen; want, 'k zou beter met de helsche geesten, dan met dit gespuis kunnen omgaen.’ Beernaert zuchtte, maer antwoordde niet. De visscherknaep, die gedurende deze redekaveling den stoel des gryzaerts digt tegen den zynen had getrokken, bleef met de regter hand den knie van Beernaert drukken, welke hem naer het einde van zyn verhael vroeg. - Toen wy aen de eerste brug kwamen, vervolgde de jongeling, vermeende men dat het Spanjaertskasteel door de geuzen overvallen werd (want te Gent begint het er ook al slecht uit te zien), en de schildwacht riep, zoo luid hy maer kon: Id allà, y no os acerqueis aqùi! (Ga heen, en nader hier niet). ‘Onze oplettendheid door dat geroep gaende gemaekt zynde, verhaestte jonker Pedro zich ook in het spaensch te antwoorden, dat wy vrienden waren. Een tweede geroep werd ons toegezonden, en de keerl gebood ons stil te staen, zoo niet.....’ De gryzaert hief in eens het hoofd op, en | |
[pagina 106]
| |
bekeek verbaesd zynen aenspreker, welke, ofschoon hy Beernaerts beweging ontwaerd hadde, er geen acht op sloeg, en voortging: - Zoo niet, dreigde hy op ons te schieten. - En wat is er dan van u geworden? vroeg de gryze. - Gelyk gy het denken kunt, vader Beernaert, wy roeiden stilletjes tegen stroom op, om te beletten dat onze schuit de brug door zou varen. Het geroep des wakers deed dat de geheele wacht onder de wapenen kwam, en aller zinkroeren waren met brandende lont op ons gemikt, tot dat de bevelhebber aenkwam, om ons in oogenschouw te nemen. De zon hing reeds lang boven de kim, en, daer men gemakkelyk kon ontwaren dat er geen andere schuiten achter ons vaerden, gebood de bevelhebber van het slot, wien wy de reden onzer aenkomst kenbaer maekten, dat men ons inlaten zou, en hy ontving met hoogachting jonker Pedro, wiens moed en dapperheid hy meermalen had hooren verhalen, schoon de lyfknaep, gelyk de man het zegde, nauwelyks der kindsheid ontwassen was. ‘Pedro verhaelde den bevelhebber al de wreedheden, in ons koninklyk slot begaen, de middelen, die de opstandelingen gebruikt hadden, om het te belegeren, en de onmenschelyke wys, waerop Henrik den hoogballiu om het leven bragt. Die herinnering maekte een zichtbaren indruk op den pagie, wiens | |
[pagina 107]
| |
verhael een geroep van, verontwaerdiging en wraek tegen de opstandelingen by allen deed ontstaen. - En hoe zyt gy er van teruggekomen? was de nieuwsgierige vraeg van Beernaert. - Om alle vermoedens van ons af te weeren, en onze afwezigheid te Audenaerde niet te doen bemerken, kwamen wy, zoo ras mogelyk, weêrom. De avond was juist aen het dalen, toen wy de gemeente Eyne naderden; twee onzer verlieten de schuit, wy wierpen onze rammen de Schelde in, en Dierk en ik zetten onze zakken een weinig hooger dan de pesthuizekens. Toen wendden wy ons stedewaerts, en drongen langs de Bergpoort in, terwyl onze overige makkers langs een anderen kant hunne vrouwen en kinderen vervoegden.’ Hier eindigde de jongeling zyn verhael, en Beernaert, de handen over de borst kruisende, riep met geestdrift uit: ‘ô God, onze toevlugt en onze sterkte! Gy zyt in de benauwdheden, die ons overgekomen zyn, met alle kracht onze helper geweest.’ Hy voegde er nog, na een weinig bedenking, by: ‘De Heer heeft behagen in degenen die hem vreezen, en die hun betrouwen stellen in zyne goedheid.’ De gryze stond van zynen zitstoel op, en Dierk, dien de visscher geroepen had, kwam aenstonds binnen. Beernaert drukte de drie mannen de hand, stopte er hun een drink- | |
[pagina 108]
| |
gelaegje in, en liep nog dien zelfden avond naer het klooster van Maegdendale, om die gelukkige nieuwstyding aen Blondina te verhalen, welke ten hoogste dankbaer hem wel tienmael haren dierbaren vriend noemde. Zy werd door de streelendste hoop gevleid, en de aengenaemste herinneringen, waervan de lieveling heurer ziel het eenigste voorwerp was, bragten zachte verkwikking in het hart der maegd, op wier lippen zuster Clara van stond tot stond een glimlach bemerken kon. |
|