|
| |
| |
| |
IX.
Maer mist de vyand 't hart eens mans,
Hy kent bedrog en listig veinzen;
Geen moedig stryden is zyn kans,
Maer laeg verraed en schandlyk deinzen.
Ch. Ledeganck.
Sedert den dood van Alvadooz dochter, kon de jonge Noach noch rust, noch genoegen meer vinden. Steeds kwam de herinnering van 's meisjes laetste woorden: ‘Noach! ik sterf voor u!’ hem in het geheugen; en dan, geheel aen zyne smarten overgelaten, doorzweefde hy vel- | |
| |
den en weiden, waer hy den naem van Colomba vry mogt uitboezemen.
Op zekeren morgen, als de dageraed het Oosten pas begon te purperen, en dat de nog heerschende nachtstilte slechts door 't zachte gekweel der zwaluw werd afgebroken, zat de Boschgeus eenzaem voor een houten kruisje te bidden, om welks top hy eene kroon van witte bloemen had gehangen.
Middelerwyl bewandelden twee manspersoonen den oever der Schelde: de mantels die hunne schouders omhingen, de groote, ronde hoeden welke zy met opzet voor hunne oogen hadden getrokken, en de lange baerden die tot op hunne borst nedervielen, bragten veel toe om hen onkenbaer te maken: hunne verlegenheid scheen groot; gestadig keken zy met omzichtigheid rond zich, en het minste gerucht deed hen stil staen. Toen zy nu verzekerd waren, dat niemand hun gesprek zou afluisteren:
- Weet gy wel, dat wy hier groot gevaer loopen, en ligt in kettershanden kunnen vallen, sprak de eene tot den andere.
- 't Is waer, Francesco; maer ik heb by het lyden onzes Zaligmakers gezworen, dat ik my te Audenaerde ophouden zal, tot dat myn ponjaert de ziel van den schelm, by die der andere Geuzen, in den afgrond der helle gezonden hebbe.
- Zyt gy zeker van hem op 't kerkhof te vinden?
| |
| |
- Ja toch: dagelyks by 't opstaen der zonne, zit de losbol Colombas reine ziel door zyne goddelooze bede te onteeren: maer deze, Francesco, zal wel de laetste dag zyn, dat de naem dier ongelukkige zynen mond ontvliegt.’
De man die zoo sprak, was Bautissa Pizarro: telkens dat hy aen zyn' medeminnaer dacht, werd hy treurig en stilzwygend: nu ook antwoordde hy niets meer op de verdere rede van zyn' makker, en ging nadenkend, met gebukten hoofde, langs het groene pad der rivier voort.
Eerlang stonden onze twee keerels voor O.L.V. kerk stil: en, na op nieuw met open ooren geluisterd te hebben, of geen de minste ritseling tot hen kwam, sluipten zy langs den koorkant der kerk, van waer Bautissa naer Colombas grafstede reikhalsde, om te zien of Noach er zich niet bevond.
- Ziet ge wel, Francesco! fluisterde hy zyn' landgenoot in het oor, dat die vermaledyde Boschgeus er zit! hy knielt weêr, alsof de bede van een' ketter, als hy is, Gode aengenaem wezen kon!... Niemand bewandelt nog de straten der stad: de schelm is de voorname oorzaek onzer onheilen: hy heeft ons edel Magistraet door zyne verradery in de boeyen doen slaen; en daer blyft hy nog ongestraft prevelen.
- Waerom duwt gy hem uw stael in den nek niet? raesde Francesco.
| |
| |
- Mag ik zeker op uwe medehulp rekenen, vriend?
- Zeker.
En Bautissa Pizarro, met een lach de hand zyns makkers sterk drukkende:
- Spoeden wy ons dan; beiden te gelyk zullen wy onze dolken in zyn' rug jagen.
- Zoo gezeid, zoo gedaen, Pizarro!’ En zy naderden op het punt der voeten den biddende.
- Ongelukkige Colomba! was Noachs zucht; eerlang zal ik u toch terug zien.
- Kom aen! kom aen! morde Pizarro: en hunne krimpachtige vuisten omknelden reeds de dolken sterker, toen 't gekraek van een venster, dat men by het kerkhof opende, hun voornemen voor 't oogenblik verhinderde..
Beiden verdoken zich achter een' wilgenboom.
De jongeling die zyne bede staekte, verwyderde zich langs het O.L.V. steegje, en zette zonder achterdocht zyne wandeling tot buiten de Baerpoorte voort, van waer hy zich naer het Edelaerbosch wendde.
- 't Is spytig, dat onze onderneming mislukte.
- Zeer spytig, knorde Pizarro; dit duivelsch venster heeft ons belet een goed werk te doen; want alwie eenen ketter van het leven brengt, is zeker van den loon der gelukzaligen te genieten!...
| |
| |
En hy bekeek zynen ponjaert droefgeestig.
- De moed ontzinke u niet, vriend Bautissa; morgen zullen wy nogmaels deze gelegenheid waernemen; of laet ons hem nu achtervolgen: ditmael zal hy onze handen niet ontsnappen.
- Weet gy niet dat de Baerpoort door de Geuzen is bezet, en dat wy in de boeyen geslagen, of wel aen het galgentouw gehangen zouden worden? vroeg Pizarro.
- Dit weet ik; maer het visschersschuitje, dat aen deze zyde van de Bergpoort ligt, zal ons zonder gevaer over stadsvestingen voeren: vandaer zyn wy haest in 't bosch, en dan kunnen wy hem gemakkelyk bespieden.
- Zeker denkt de Geus de opstaende zon te gaen beschouwen, of eenige bloemen te plukken, voor 't graf van zyn slagtoffer; maer wy zullen hem die moeyte sparen.
Op dit gezegde maekte Bautissa het vaertuigje los, en Francesco ging voort met spreken:
- Had de verrader het hart der schoone Colomba niet verleid, misschien ware zy heden uwe echtgenoote.
Een diepe zucht ontsteeg Bautissas borst: en hy bleef treurig in het schuitjen staen.
Nu waren onze twee Spanjaerden tot langs genen kant der vestingen gevaren, en hadden de Bergpoort reeds achter zich gelaten, toen Bautissa nog altyd sprakeloos bleef.
| |
| |
Weldra viel de redekaveling op het schrikkelyk tooneel 'twelk in O.L.V. kerk was voorgevallen. Pizarro verhaelde dit met al de omstandigheden, en beklaegde zich grootelyks de kerk verlaten te hebben, en, zoo hy beweerde, ter verdediging der stad met de andere geloovigen te zyn toegesneld, in plaets van des bondgenoots aenhouding te bewerken, toen hy hem de geldsom teruggaf, welke hy voor het behandigen van het briefjen ontvangen had.
- Maer wat behelsde dat schrift? vroeg de weetgierige Francesco op een' verlegen toon.
En Bautissa, die den jongeling, op wiens medewerking hy tot het moorden zyns vyands stellig rekende, niets verbergen wilde, trok van onder zyn wambuis een gevouwen briefjen, reikte het zyn' vriend toe, en nauwelyks had deze 't schrift geopend, of de woorden: Teêrgeliefde Colomba! vielen hem in 't oog.
- De snoodaert! zuchtte hy.
- De verrader! gromde Pizarro; en zyne handen in elkander wringende, stampte hy ongeduldig met den voet; en de woede verwde zyn aengezicht rood.
Francesco, die deze gebaren niet bemerkt had, omdat het schrift zyne nieuwsgierigheid te zeer opwekte, hield gestadig de oogen er op gevestigd, en las met aendoening de volgende regelen:
| |
| |
‘Teêrgeliefde Colomba!
Het oogenblik onzer verlossing is nakend: 't besluit om de kerk te omzetten is genomen; al wat den Spanjaerden is aengekleefd, zal door het zwaerd omgebragt worden. Verban alle vrees: uw lieveling waekt gestadig op u, en zal, tot dat de Boschgeuzen de groote poort der kerk indringen, zich op den torentrap verduiken. De behoudenis uws vaders hangt van hem-zelven af: indien gy hem van alle hevigheid weêrhouden kunt, zal ik op 't eerste gerucht toesnellen, en u-beiden tegen de aenrandingen onzer wapenmannen beschermen!
De overwinning der Boschgeuzen moet onze echt, en ons-aller geluk ten gevolge hebben.
Wees bedaerd, myne beminde: dat de Almogende u onder zyne bescherming neme.
Uw geliefde Noach.’
- Maer, zeg eens: was onze vriend Bernardo dan vroeger in betrekking met den zoon van De Caron? vroeg Francesco met verwondering.
- Ten minste niet; hy kende ook het liefdegevoel zyner dochter niet; en 't is slechts by de ontploffing der eerste snaphaenschoten, dat de ongelukkige Colomba hare geheimen aen Alvadoz heeft bekend gemaekt. De getrouwheid, die de goede man onzen geduchten Ko- | |
| |
ning toedroeg, heeft hem alle hulp van den kant des ketters, doen weigeren, en aenleiding tot zyn' moedigen aenval gegeven.
Ach! indien ik de eerste gelegenheid waergenomen had om dit onzalig schrift te openen, wy zouden de overweldiging der onroomschen gemakkelyk voorgekomen hebben, en de stad ware den Koning behouden gebleven!
Francesco meende op Pizarros rede te antwoorden, maer terwyl hy hem het schrift terug gaf, sloeg hy zyne blikken rond zich, en:
- Daer! daer gaet de Geus!’ riep hy eensklaps uit, terwyl hy met den wysvinger de plaets aenduidde waer de jonge bondgenoot zich bevond: ‘sluipen wy achter deze vlierhaeg: juist aen het hellen van den berg, zullen wy hem te gemoet komen, en dan, geene genade!
- Wat zegt gy, Francesco? hem te gemoet gaen? Neen, dát niet; wy zullen ons liever achter den eenen of anderen eikenboom verduiken; en toen hy het trapwegje opklimt, bespringen wy hem van achter.
- Goed gedacht, Bautissa! verhaesten wy den stap, of anders zou de snoodaert, by onze aenkomst, reeds verre in 't bosch zyn, en uwer regtvaerdige wraek wel kunnen ontsnappen.
- Best, murmelde Pizarro; en beiden stelden zich aen 't loopen.
De stralen der zon verzilverden reeds de top- | |
| |
pen der dikgebladerde boomen: geen enkel windgeblaes liet zich hooren: en de natuer scheen in dit oogenblik al hare bekoorlykheden rondgestrooyd te hebben, om den geest des jongen bondgenoots te verkwikken; toch kon hy Colomba geen enkel oogenblik uit het geheugen verliezen; en schoon de verlossing zyns vaders en de troostende woorden, welke hem dagelyks door dezen werden toegestuerd, hem de grootste voldoening moesten verschaffen, waren zyne heimelyke wenschen wel soms, om alles nog in den voorgaenden stand te zien, had hy slechts de zielverrukkende stem van Colomba nog eenmael kunnen hooren.
Sedert het verlies zyner geliefde woog hem het gezelschap, het zien zelfs van menschen; en hy verkoos de eenzaemste plaetsen, als best met zyne treurige gedachten overeenstemmende.
Weemoedig doorkruiste hy nu het Edelaerbosch, tot hy eindelyk ter plaetse kwam, waer Blommaerts wapenbroederen zich verzameld hadden, bevorens Audenaerde te overmeesteren. Daer borst hy in klagten uit, op het zicht eens beukenbooms, in wiens bast men vroeger den naem zyner minnaresse had gesneden: de letteren N.D.C. waren nu onder die van Colomba geplaetst, en een kunstig geteekend lauwerkransje omringde beide namen.
Zachtere liefdewoorden volgden 's jongelings
| |
| |
eerste klaegstem op: hy bleef den boom, vertrouweling der namen van twee hartsvrienden, aenschouwen, en eene vonk van geluk glinsterde nog in zyne oogen.
De twee Spanjaerden, wier opzoekingen een' ruimen tyd vruchteloos waren geweest, hadden Noachs spoor ontdekt, en zagen hem voor den boom staen, toen Bautissa het: ‘Schep moed, Francesco! hier kan de ketter uit onze handen niet,’ aen het oor zyns makkers fluisterde.
- Waerom staet hy daer zoo verbaesd voor dien beuk?
- Wel ziet ge niet dat de melkmuil den naem van eene zyner minnaressen op de schors heeft gesneden?
- Zie dan, toch.. het is de naem uwer verloofde, Pizarro! de naem van...
- Colomba! Colomba Alvadoz! huilde Bautissa met eene afgrysselyke godslastering; en hy bragt Noach geweldigerhand eenen steek toe, die, na den boord van zyn' hoed doorregen te hebben, boven de linkerschouder afslibberde, en een deel van zyn' mantel aen stukken sneed.
Verschrikt wendt de jongeling zich om; bemerkt de booswichten; trekt zynen ponjaert uit zyn wambuis, en bereidt zich tot eene moedige verdediging: maer nauwelyks heeft hy deze beweging gedaen, of Francesco springt zynen makker ter hulp; en beiden vallen met zoo dolle snelheid op hunne prooy, dat Noach
| |
| |
ter nauwer nood de hem toegebragte slagen kon afweeren. Geen enkele beweging ontging nogtans aen zyne oplettendheid: dapper werd zyne verdediging; want reeds had hy Francesco onder den regten boezem ligt gewond, toen hy eenige stappen terug deinsde, om niet met beiden gelyktydig te moeten worstelen.
- Kettergebroedsel! bereid u om te sterven! schreeuwde Bautissa; terwyl een slag Noachs regter hand trof en zyn wapen ten gronde deed vallen.
De bondgenoot raept het schielyk op; en daer hy de beweging ontwaerde van Bautissas lotgezel, die hem op den rug wilde springen, stiet hy zynen dolk in diens harte, en wierp hem zielloos ter neder.
Bautissa Pizarro werd als versteend by dit schouwspel: enkele vrees vervulde zyne ziel; en daer hy nauwelyks moeds genoeg bezat om Noachs slagen af te weeren, schoof hy achteruit, in hoop van zich door de vlucht te redden: maer te vergeefs; want de jonge Boschgeus, welke zich over zyns vaders pyniger wilde wreken, werd meer en meer dorstig naer 's Spanjaerts bloed, en verdubbelde zyne slagen, naer mate zyns vyands verdediging verflauwde, tot dat de moordenaer zyn stael uit de hand wierp, en zich moedeloos liet nederzinken.
Noach knarsetandde by deze lafhartigheid; en de knie op de borst zyns vyands drukkende,
| |
| |
bragt hy hem met het gevest zyns dolks, een' razenden slag in het aengezicht toe, door welken een stroom bloed 's mans neus en mond uitsprong.
Door eene krimpachtige beweging, wierp Pizarro zynen kampvechter van het lyf, en Noach bereidde zich tot eene nieuwe verdediging, als de Spanjaert in de nederigste houding op beide knien viel, en om genade smeekte.
Maer de bondgenoot:
- Genade!... Er is geene genade voor lafaerts die op het leven van vreedzame menschen uitgaen; er is geene genade voor bloedhonden, welke met innerlyke vreugde zwakke ouderlingen affolteren. Neen, schelm! neen! brulde hy; en zyne slagen verdapperden by iedere verwyting.
Doch hy bezat te veel edelmoedigheid, om eenen weerloozen vyand te moorden; hy belaedde hem met al zyne verachting, en besloot den lafhartige aen zyn lot over te laten.
Ter nauwer nood verwyderde hy zich van de plaets dezes tooneels, of eene snoode wraek ontglom in het hart des haetdragenden Spanjaerts, welke terloops zynen dolk, met eene zoo rasse beweging in Noachs rug joeg, dat deze aen geene verdediging denken kon: nu stelde de schelm zich op de vlucht.
Maer de Boschgeus, wiens woede ten top steeg, sprong hem in alleryl achterna, en
| |
| |
drukte hem met geweld zyn stael tweemael in de longen...
- Jezus! Jezus! vergeef my myn zondig leven! huilde de Spanjaert: want ik had het voornemen my weder met u te verzoenen!... En hy murmelde eene bede, terwyl, met zwart bloed, hem zyne helsche ziel ontvloog.
Noach verliet de lyken zyner aenranders, en plaetste zich aen den beuk, op wiens bast hy vroeger Colombas naem, met de grootste verrukking had aenschouwd: bloed lekte in overvloed uit zyne wonden, en hy was dervoege afgemat, dat het hoofd hem op de borst zonk, en hy zonder beweging op het gras nederviel...
Het was in dit oogenblik dat Blommaert, die meermalen de bittere smarten zyns gevoeligen hartsvriends gelenigd had, en hem van tyd tot tyd, in zyne eenzame wandelingen verraste, ter plaets aenkwam, waer de bondgenoot in zyn bloed versmorde.
De teederste zorgen worden toegebragt: de Audenaerdsche bevelhebber, na de wonde vermaekt te hebben, drukt, door innerlyk medelyden getroffen, de hand des ongelukkigen Noachs in de zyne, en houdt gestadig de oogen gevestigd op dit doodbleek aengezicht, waerop er geen teeken van leven meer te zien was.....
De zon had reeds de helft harer loopbaen geeindigd, toen de jonge De Caron als uit eene
| |
| |
zachte sluimering ontwaekte. Hy sloeg de hand op het voorhoofd, om zich het verledene in het geheugen te roepen; en na den bevelhebber over zyne zorgen de gulhartigste dankbaerheid betoond te hebben, zetten zy langzaem hunne stappen stedewaerts.
Het vernemen des doods van zyn; pyniger, stortte een' verzachtenden balsem in het hart des heeren Van Schoonewalle: de vluchheid, welke Noach in het afmaken zyner twee vervolgers gesteld had, herinnerde den gryzaert zyne vroegere heldendaden; het rapier, aen welks behandeling zyn arm ongewoon geworden was, werd meermalen uit de schede getrokken, en weldra liet hy zyne zinnen op de aenstaende ohafhankelykheid des vaderlands vry spelen.
Noach troostte zich van lieverlede over het verlies zyner minnelyke Colomba. Dagelyks werd haer naem nog wel in zyne bede gemengeld, doch kinderliefde verving het hartstogtelyk gevoel dat hy 't bekoorlyke meisjen had toegedragen; en zyne droefgeestigheid maekte plaets voor zachtere gewaerwordingen.
|
|
Auteursrechtvrij