Onder schoolkinderen

XII

Twee dagen later speelden Keith en Maurice tussen de middag tafeltennis in de schaduw van de veranda. Ik stond er met Barney naar te kijken.

‘Ik ga hier nu gauw weg, Henko,’ zei Barney.

Maurice en Keith deden een paar rustige slagen, dan miste Maurice een opzettelijk harde bal van Keith en moest hij er achteraan hollen. Keith sloeg zich op de dij en juichte.

‘Wat kijkt die jongen toch vals,’ zei ik.

‘Wie? Keith?’ vroeg Barney.

Maurice kwam knus grinnikend aanlopen met de bal, hij waardeerde de grap, stuitte en sloeg hem hoog over de tafel heen de veranda op. Keith verstarde. Hij raasde achter de bal aan en sloeg hem zonder hem op de tafel te stuiten in de richting van Maurice. Maurice ving hem bij toeval op in een hand, hij wilde dadelijk terugslaan, maar miste: de bal kwam terecht op de grond naast de tafel. Maurice viel in een benauwde lach over de tafel waarvan het blad omhoog wipte.

‘Ball ball ball ball ball,’ brulde Keith.

Hij gooide zijn slaghout naar Maurice, het miste en kletterde achter hem op de grond. Maurice gooide het zijne terug. Keith ontweek het, liep om de tafel heen en sleurde de verraste zwak tegenstribbelende Maurice naar de open ruimte voor de deur. Hij greep Maurice om zijn middel, knelde hem met zijn rug tegen zich aan en beukte met zijn knieën.

‘Au,’ riep Maurice verbaasd.

Hij rukte zich los, nog steeds lachend, draaide zich om en stompte Keith hard tegen zijn borst. Keith probeerde tegen Maurices knieën te trappen, maar in zijn wildheid miste hij. Maurice bukte zich, nam een aanloop, stompte Keith met beide vuisten in de maag. Keith stond een ogenblik verwezen, terwijl Maurice grinnikte en een schertsaanval schetste met zijn vuisten. Hij liep om Keith heen om hem van achter aan te vallen, maar Keith werd lijkwit, wankelde en viel achterover.

[p. 164]

Maurice strekte zijn armen naar hem uit en ving hem op. Zo bleef hij staan, met Keith in zijn armen, een grijns op het gezicht.

‘Laten we doorlopen. Zeg, Henko, zag je hoe Sylvia vanmorgen -’

We liepen het grasveld op, waar Sylvia zich vermaakte met een pas aangekomen doofstom meisje.

‘Gee! Ik wou dat ik een Holden 1958 had,’ was het eerste dat ik 's middags in de werkplaats hoorde. Peter stond dicht bij de deur en praatte tegen niemand. Er viel een lichtstreep naar binnen waarin de sigaretterook kronkelde. Max deed niets, Tom werkte aan de elektrische cirkelzaag, Harry scharrelde bij zijn bank heen en weer met stukken hout waarin ik geen toekomst zag.

Maurice kwam opgewonden naar mij toe.

‘Heb je Keith gezien?’ Hij had de slimme oogjes van een egel in een beweeglijk bleek gezicht.

‘Heb je Keith gezien? 'e passed out right in me arms!’ Hij hield zijn hand op zijn buik.

‘Ik zou best een nieuwe Morris Minor willen hebben! Een meesterlijke auto! Ik haat de kleine Renault,’ dreunde Peter verder.

Maurice duwde tegen me op.

‘'e passed out right in me arms! 'e passed out right in me arms.’

‘Goed, Maurice,’ zei ik. Ik moest hem opzij schuiven. Hij ging bij Max staan.

‘Keith passed out right in me arms,’ zei hij.

‘Keiththth. Keithththth,’ zei Max. Hij balde zijn trillende vuisten.

‘O o,’ zuchtte Harry. Hij keek Maurice en Max hoofdschuddend aan. Zijn schoenen sloften over het hout. Hij begon te zingen. Take my hand, I'm a stranger in Paradise.

Ik haalde gereedschap van het rek aan de muur en legde het klaar op een werkbank, zette mijn wandelstok neer en veegde langs mijn voorhoofd. Het was drukkend warm in de beperkte ruimte. Tom zette de zaag stop en kwam met een afgezaagde plank op mijn kant van de bank af.

‘Aw,’ zei hij. Hij liet de plank op de grond vallen en keek me aan, met wijd open mond. Hij kwam naast me staan en gaf me met zijn hele lichaam een stoot, zodat ik struikelde en tegen de deur viel.

‘Bloody,’ vloekte hij. Ik beefde, wreef mijn knie, ik kon niets zeggen, ik kon alleen naar het strakke gezicht van Tom kijken. Hij lette niet

[p. 165]

meer op mij. Hij nam mijn gereedschap en gooide het naar het andere eind van de bank.

‘Bloody,’ krijste hij overspannen. Harry keek verbaasd naar mij en plotseling hoorde ik in Maurices gegrinnik een uitdaging.

‘Je moet Toms plaats niet nemen, dat kun je niet doen,’ zei Harry.

‘Ik wist het toch niet! Ik wist er niets van, ik wist helemaal van niets, ik wist niet eens dat hij daar werkte,’ barstte ik uit.

‘Bloody bloody bloody,’ vloekte Tom tegen zijn gereedschap. Max keek met schitterende oogjes naar hem.

‘Gaat het niet, Tom?’ vroeg Harry.

‘Bloody bloody.’

Harry werkte verder aan zijn stukken hout.

Mr Smith kwam binnen uit de aangrenzende kamer.

‘All right,’ zei hij. Hij bleef staan en voelde dat er iets was gebeurd.

‘Ik zou wel een Mercedes sportwagen willen hebben! Honderdtachtig kilometer per uur!’ Peter nam een pas aangestoken sigaret uit zijn mond en had moeite om hem terug op zijn plaats te krijgen; hij was al gauw voor de helft doorweekt.

Het werd rustig. Ik beitelde een inham in een deur, om het scharnier in te schroeven. Tom begon aan het andere eind van de werkbank zijn plank verder te bewerken. Hij nam de schaaf, zette hem op het hout, maar hij kantelde en gleed uit zijn hand en viel op de grond.

Tom barstte plotseling in tranen uit. Hij probeerde zijn verlamde hand naar zijn ogen te brengen, maar kon alleen de schouder ophalen. Hij vloekte, stampvoette, zijn gezicht naar de grond gericht. Mr Smith kwam bij hem staan.

‘Wat is er, Tom?’

‘Bloody bloody,’ snikte hij.

‘Wat is er? wil je stoppen? Ga even zitten, Tom.’

‘Yeah.’

‘Weet je niet wat er is?’

‘Oh bloody bloody bloody.’

Hij schudde zijn hoofd en verbeet zich om zijn huilen te bedwingen.

‘Doorwerken, Henk,’ zei Mr Smith.

Ik had Tom staan aanstaren. Rood van schaamte beitelde ik verder.

Iemand trok mij aan mijn mouw. Max stond naast me, zijn hoofd scheef, mager, een geëxalteerde blik in zijn ogen, zijn beide vuisten gebald, op schouderhoogte.

[p. 166]

‘Vechten. Vechten. Vechten,’ mompelde hij.

Hij maakte snelle bewegingen met zijn vuisten in mijn richting. Het gevecht tussen de middag had zijn tong losgemaakt.

‘Nee,’ zei ik, ‘niet vechten.’

‘Vechten. Vechten. Vechten. Vechten.’ Hij wiegde heen en weer.

‘Als ik een Holden 1957 kon krijgen, als ik -’ kwam Peter door, op volle kracht.

‘Peter, wil je alsjeblieft je gemak houden,’ viel Mr Smith uit. ‘Please!’ Hij liep zenuwachtig heen en weer. ‘Er is niet veel dat me zo zenuwachtig maakt als dat voortdurende geschreeuw van jou. Wat doe je hier eigenlijk?’

‘Goed, Jack,’ zei Peter.

Max stond met gebalde vuisten bij Harry.

‘Vechten. Vechten.’

‘Nee, Max, nu niet. Kom later maar eens terug,’ zei Harry.

Tom verfrommelde zijn zakdoek tegen zijn gezicht, snoot zijn neus met veel geraas en grijnsde ineens opgelucht. Max maakte Maurice aan het schrikken met een stomp in zijn rug.

‘Vechten. Vechten.’ Maurice legde zijn werk neer en zette zich in postuur.

‘Maurice! Laat hem met rust.’

‘Laat ze hun gang gaan, Jack.’

‘Hij begint,’ grijnsde Maurice, ‘hij zegt: vechten, vechten.’

Mr Smith pakte elk bij een arm en schudde ze door elkaar.

‘Als jullie gaan vechten zal ik zorgen dat jullie er allebei wordt uitgezet, hoor je.’

‘Vechten. Vechten,’ mompelde Max.

Maurice schaterde plotseling.

‘Oh, my God,’ zuchtte Harry.

Even voor het eind van de middag zat ik op een bank in de gang toen Miss Healing voorbij kwam. Op weg naar de gymnastiekzaal was ik moedeloos geworden, ik was gaan zitten, mijn wandelstok naast mij, en had geluisterd naar de geluiden die uit de gymzaal kwamen, het onzekere lopen, de bal stuitend op de grond, Macs stem af en toe, het gewichtheffen van de breuken. De man die er zo zangerig bij telde was vertrokken en er was ook geen marsmuziek. Miss Healing bleef staan en begon op een afstand om mij te lachen.

[p. 167]

‘Henk, je ziet er zo ontzettend ongelukkig uit.’

Ik zei niets.

‘Wat is er. Het is alsof, alsof, -’

Christ, wat hebben die meisjes moeite met hun beeldspraak!

‘Ach, timmeren -’ mompelde ik.

‘Komt het dan doordat het hout niet wil wat jij wil?’

‘Nee, daar komt het niet door,’ zei ik.