Onder schoolkinderen

XI

Peter zocht naar iemand tegen wie hij over auto's kon zwetsen, maar hij vond nergens gehoor. Bernie had zijn belangstelling verloren en wanneer Peter hem smalend aan zijn Foxwagon herinnerde staarde hij en praatte verward zonder te begrijpen waarop Peter zinspeelde. Zijn arm was weer goedgekomen, hij had nu ergens pijn en Miss Yoffa vertelde dat de psychiater had aangeraden hem uit Coonac te ontslaan,

[p. 161]

omdat hij niets kon leren. De meisjes lachten Peter uit en als ze de kans kregen gaven ze hem een duw, waarna hij zich wijdbeens moest schrap zetten om niet te vallen, wat ze vermaakte. Peter vond het maar half leuk. Ten slotte probeerde hij het bij Maurice.

‘Gee, ik vind een mg een meesterlijke auto! Meesterlijk!’

Maurice grijnsde, knikte ironisch en hamerde verder aan zijn kist.

Maurice en Keith waren nu veel samen. Wij wisten niet wanneer de vriendschap was ontstaan, niemand kon zich herinneren wanneer ze aan een tafel waren gaan werken. We zagen ze samen de binnenplaats oversteken, Keith voorovergebogen, orerend, gesticulerend, met zijn hobbelgang, een druk man die besluiten moest nemen, waarop gewacht werd, en Maurice met zijn kleurige overhemd en zijn krulhaar. Wij begonnen Keith gevaarlijk en opdringerig te vinden, wij liepen in een wijde boog om hem heen en zeiden tegen elkaar dat het jammer was dat Maurice zo'n vriend had gekozen, hij zou er door te gronde gaan en dat gunden wij Maurice niet. Je hoorde Keiths verongelijkte stem overal, altijd onverstaanbaar. Hij zocht ruzies met Maurice, ruzies die Maurice niet begreep en waarnaar een nieuwe jongen, Max, gefascineerd keek. Max droeg een gehoorapparaat, maar verstond niets en zei ook volstrekt niets. Hij had een smal bleek gezicht en hield zijn hoofd altijd scheef en had valse blauwe ogen. De grapjes en het gegrinnik van Maurice wonden de absoluut humorloze Keith eens zo op dat ze met geheven hamers tegenover elkaar stonden. Voor ons was dit een groot moment, wij lieten het werk rusten. Maurice kon er niets anders dan een goede grap van Keith in zien, maar voor Keith was het ernst en Max begon plotseling benauwde geluiden uit te stoten, het eerste dat we van hem hoorden. Mr Smith greep ze beiden beet, rukte ze de hamers uit de hand en werkte Keith naar buiten. Hij bleef voor de deur staan en beukte op de ramen tot Mr Smith hem het plein overjoeg, uit ons gezichtsveld.

Keith had ontzag voor Mr Smith, hij was geduldig en besteedde veel tijd aan hem, hij was sterk en hoewel Keith zeer onhandig was werkte hij bij buien hard voor hem. Als iets niet lukte en hij wilde iets vragen, of uitleggen waarom het niet ging, begreep niemand er wat van. Dan ging Keith steeds harder schreeuwen, hij werd rood van drift, bonkte met zijn gereedschap op de tafel, gooide met stukken hout en eindigde de dag doorgaans schuimbekkend op de grond, want opwinding is slecht voor epileptici.

[p. 162]

Op een middag was er op de gang een oploopje. Ik hoorde Keith razen, drong door het publiek naar voren en zag Keith tegenover de monumentale Lucky, in zijn witte jas, met zijn steenrode wangen. Het was een ogenblik doodstil. Toen begon Keith weer in het wilde weg te brullen. Ineens dook hij en probeerde Lucky met hoofd en handen opzij te duwen. Lucky greep hem en sloeg hem twee maal snel achter elkaar met de rug van zijn hand in het gezicht.

‘Gedraag je,’ zei hij.

‘Ooo,’ schrokken de meisjes.

Keith probeerde Lucky in zijn buik te trappen, maar Lucky ving zijn been op en sloeg hem vaker en harder. De meisjes vlak vooraan zetten grote angstogen op toen Keith murw en wezenloos met een hangend hoofd tegen de muur bleef staan.

‘Rust je uit, Henk?’ vroeg Mr Smith de volgende dag. Het was bijna theetijd. Mr Smith kwam vaak praten als er iets was gebeurd.

Ik rookte een sigaret en beschouwde mijn opgroeiende grammofoonkast die wat zwaarder en lomper dreigde uit te vallen dan ik had verwacht. Ik wilde Mr Smith vragen hoe ik hem wat minder lomp zou kunnen krijgen. Het werken in de werkplaats maakte me moe, een moeheid die ik niet gekend had. Ik hield ervan om, met mijn overhemd uit mijn broek, met duimstok en hamer rond te lopen, maar voor elke spijker die ik in het hout sloeg moest ik raad vragen bij Mr Smith.

‘Hoe staat het ermee?’

‘Hij wordt misschien wat lomp,’ zei ik.

‘Als de deurtjes erin zitten zie je niet meer hoe diep hij is, dan ziet hij er heel anders uit. Hoe vond je Lucky met Keith gister?’

‘Wat was er precies gebeurd?’

‘Heb je het niet gehoord?’ Mr Smith fluisterde. ‘Hij heeft de zuster voor bloody bugger uitgescholden, ze was de hele dag van streek. Hij is thuis verwend, weet je, dat is de fout. Zijn moeder verwent hem - Zijn moeder is nog eens hier geweest. Of wij voorzichtig met Keith wilden zijn! Hij is enig kind. En ziek, weet je. Ja. Hij bedreigt zijn moeder, dat heeft ze hier zelf wel verteld. Ze wist er geen raad mee. Hij schreeuwt tegen haar, slaat haar en dan geeft ze hem zijn zin - Hij kan alles krijgen wat hij hebben wil. Maar Lucky, nee -’

‘Ik dacht dat Lucky wraak nam.’

[p. 163]

‘Dat is het hem. En dat kan niet goed zijn. Slaan, al dat soort straffen - je bereikt er niets mee. Wat denk jij? Het is onmenselijk. Nee, Luckys methode, nee - Ik hoop dat Keith wat rustiger wordt.’