Een woord aan de vrouwen der arbeidende klasse naar aanleiding der nat. tentoonstelling van vrouwen-arbeid

Is dit echter ook waar met betrekking tot de vrouwen der arbeidersklasse?

Laat ons nu nagaan of deze beweringen ook steek houden, of alle vrouwen werkelijk een gezamenlijk belang hebben, krachtiger dan de verschillende klasse-belangen, die hen scheiden. Natuurlijk hebben de arbeidsters belang bij betere en rechtvaardiger wetten; wij zullen echter straks zien, dat die wetten alléén lang niet alles kunnen doen om de emancipatie (bevrijding) der vrouw tot een feit te maken, zoomin als toekenning van gelijke politieke rechten de arbeiders bevrijdt van de heerschappij der bourgeois-klasse, zoomin zal de toekenning van wettelijke en politieke gelijkheid de vrouw geheel bevrijden uit haar afhankelijkheid. Die gelijkstelling zal eenvoudig het veld effenen voor den strijd. Ekonomische gronden veroorzaakten de maatschappelijke achterstelling der vrouw; niet voor deze overwonnen zijn en ophouden te bestaan, zal die achterstelling worden opgeheven.

Maar de toekenning dier rechten, de wijziging dier wetten, die voor vele vrouwen uit de bezittende klasse een enorm voordeel zou opleveren, wat zouden de vrouwen der arbeidersklasse er aan hebben, in hoever zouden ook zij ervan genieten, op zichzelf beschouwd en zonder dat die wijzigingen met andere maatregelen gepaard gingen, met diepgaande veranderingen in den maatschappelijken toestand? - Nemen wij als voorbeeld de wet op beheer van het eigendom. Het is bekend dat een vrouw die trouwt het recht verliest, vrij over haar eigendom te beschikken; en niets natuurlijker, dan dat de dames der bourgeoisie die wet trachten te doen afschaffen; voor velen harer zal dat een groote krachtsversterking zijn.

[p. 8]

Maar hoevele vrouwen der arbeiders-klasse zullen er mee gebaat wezen? Zeker, er zijn gevallen waarin de steun der wet de vrouw welkom zou zijn, om haar hare verdienste te verzekeren, maar in verreweg de meeste heeft zij niet alleen niets te beheeren, maar hebben de omstandigheden gemaakt dat ook het beheer van de inkomsten van den man haar toevertrouwd wordt. In de arbeiders-gezinnen is de vrouw doorgaans kassier, en de ophef, waarmee van feministische zijde erop gewezen wordt, hoe dronkaards enz. een deel van hun verdiensten achterbaks houden, bewijst wel dat zulke gevallen als iets abnormaals, iets wat niet behoort voor te komen, beschouwd worden. En bij de bourgeoisie is het net andersom: daar geeft de man aan de vrouw een gedeelte van het inkomen of de verdienste tot bestrijding der huishoudelijke uitgaven, meestal weet zij volstrekt niet hoe groot het geheel is, en beiden partijen vinden dat zeer behoorlijk en in den haak.

Ook achterstelling voor de wet, b.v. inzake de ouderlijke macht is iets waar de arbeiders-vrouw weinig van merkt. Waar zij nog niet buitenshuis, in de fabriek of zoo arbeidt, is zij het, die de opvoeding der kinderen feitelijk in handen heeft, wat de wet ook moge beweren. En waar de moeder gedwongen wordt, als regel buitenshuis te arbeiden, daar volgt al gauw de oplossing van het gezin, en houdt de ouderlijke macht feitelijk op voor de aan zichzelven overgelaten kinderen te bestaan.

In 't kort kunnen wij zeggen: de ekonomische voorrang van den man boven de vrouw die tot haar afhankelijkheid en achterstelling geleid hebben, bestaat niet meer voor den modernen proletariër, dus vallen ook de gevolgen daarvan voor haar weg. Of, om met Van der Goes te spreken ‘man en vrouw beschikken ieder afzonderlijk over zóó weinig geld, macht en vrijheid, dat het waarlijk niet de moeite loont te kibbelen wie nog het meest bezit.’

En hoe is 't met den strijd voor vrouwenkiesrecht? Zoo de vrouwen der arbeidersklasse inzagen welk een groot belang alle leden dier klasse bij kiesrecht hebben, zouden zij natuurlijk trachten het te verkrijgen, maar vrouwenkiesrecht op zichzelf is alweer niet wat zij noodig hebben. Vrouwenkiesrecht zonder algemeen kiesrecht zou eenvoudig in 't voordeel zijn van de vrouwen van den bezittenden stand; daar de standaard van belasting, loon, huur, enz., op mannelijk loon is berekend, zou een nog veel grooter aantal arbeidsters worden uitgesloten dan nu met de arbeiders het geval is. Zoo zou ik nog vele voorbeelden kunnen aanvoeren: openstelling van scholen en universiteiten bijv. De feministen in ons land wraken het, dat meisjes niet op alle gymnasies worden toegelaten; maar hoeveel dochters van arbeiders zouden in staat zijn van die verkregen toelating gebruik te maken? Hier en daar een enkele, zooals het hier en daar een enkelen arbeiderszoon gelukt met behulp van een beurs te studeeren, maar voor

[p. 9]

de meesten is die studie eerstens te kostbaar, en tweedens veel te langdurig, daar zij zoo gauw mogelijk moeten zien wat te verdienen.

Uit al deze voorbeelden ziet ge - niet dat het niet goed zou zijn zoo de gelijkstelling der vrouw er kwam, maar dat zij slechts vruchtbaar zou zijn voor alle vrouwen der arbeidersklasse zoo het verkrijgen van andere voordeelen voor die klasse daarmee gepaard, of wel daaraan vooraf gaat. En deze voordeelen zijn van algemeene aard, met andere woorden: het zijn voordeelen die niet beperkt blijven tot het vrouwelijk deel dier klasse, maar die al hare leden, onverschillig van welk geslacht, evenveel aangaan: het is de verheffing van de geheele arbeidersklasse zelf.

Wij toonden straks hoe de gronden, die tot de achterstelling der vrouw geleid hebben, bij de leden der arbeiders-klasse zijn ondergraven; daarom is het ook niet verwonderlijk, dat de arbeiders erkend hebben dat die achterstelling voor hun klasse geen geldigheid meer heeft, voor de gelijkheid der geslachten strijden. De sociaal-demokratie van alle landen is de eenige partij, die in gesloten rijen kampt voor de emancipatie der vrouw, die vrouwen-kiesrecht, afschaffing van alle wetten die den mannen bevoordeelen, en gelijk loon bij gelijke arbeid vraagt. Maar daarnaast strijdt zij voor maatregelen waardoor bereikt kan worden, dat dit alles ook de arbeiders-vrouwen ten goede zal komen, en vooral hebben zij hierbij 't oog op de vrouwen, die het punt van onafhankelijkheid bereikten, dat de feministen beschouwen als 't ideaal, waarnaar alle vrouwen behooren te streven: de onafhankelijkheid van den man, door 't verdienen van haar eigen kost.