Uit de diepte

Tijdgedichten

[p. 53]

De vrouwen van Holland

Zij gaan door de sneeuwrulle straten,
stappend over bobbelijs
vol verraderlijke gaten;
onder de luchten staalgrijs
striemt de wind hun maagre gelaten
vanuit zijn winterpaleis.

Ze stappen, gestoken de voeten
in schoenen gespijkerd - vaak oud,
die lijken rustig - vertrouwd
den grofwollen kous te ontmoeten.
Niet zelden de beenen omsluiten
broekspijpen tot onder de kuiten.

Soms hangen die broekspijpen onder
halflange mantel van bont:
die hem dragen, kijken niet schuchter rond
en niemand vindt het bijzonder,
evenmin als de doek, gewonde' om hun hoofd
die de windbeet verdooft.

Kleurige wanten verbergen
de sporen van 't ruwe werk
met een hart, dapper en sterk,
gedaan vóór het ochtend-gloren
voor een man, een vader of vrind,
voor moeder, zuster of dierbaar kind.

[p. 54]

 

Ze zijn opgeschrikt vóór den morgen

 

uit weldadige bedwarmte zacht,

 

tot dagtaak vol plichten en zorgen,

 

één lange harde wacht.

 

Gauw het noodigste bezorgen!

 

En dan schielijk: op de jacht.

 

 

 

Zij staan in de rij geduldig

 

voor een pintje melk dunblauw

 

en voelen bijna schuldig

 

jegens d'arme weduwvrouw

 

die alléén woont: haar man is lang dood,

 

verweg de vrucht van haar schoot!

 

 

 

Zij staan in de rij te bemachtigen

 

wat groente, bevroren-stijf,

 

voelen de koude ontkrachtgen

 

hun verzwakte vermoeide lijf;

 

dan spoeden zij zich naar huis

 

wie reeknen op hen indacht' gen.

 

 

 

Zij hebben de leegte vergeten

 

die eens hun levens omwoei;

 

bridgen, lekkerbeetjes eten,

 

gewinkel, geflirt en gestoei;

 

hun huid schaaft de wind met zijn beten

 

maar hun ziel komt tot schoonen bloei.

 

 

[p. 55]

 

Waar zijn de karmijnroode lippen

 

en de wenkbrauwen zwart gepenseeld?

 

Het valsche lieten ze glippen:

 

hun handen zijn ruw, vereelt,

 

maar ziet hoe fier ze gaan:

 

dapper wordt het werk gedaan.

 

 

 

Ziet ze dragen hun gelaten

 

koninklijk in den wreeden wind;

 

soms flitst de zon in sneeuwstraten:

 

hun oogen knippen, verblind;

 

lippen op elkaar geklemd

 

door geen schuldgevoel geremd.

 

 

 

Ze voelen: 't is goed zoo te leven;

 

ze weten: dit leven is méér

 

dan dat der weleere sfeer

 

waarin ze aan 't oppervlak bleven;

 

vol raadsels die kwellen, branden,

 

toch kostbare gave uit Gods handen.

 

 

 

Dát staat in den glans hunner oogen,

 

de beradenheid van hun mond,

 

het recht-oppe gaan, onbewogen

 

met den blik die de diepte verslond:

 

‘Wij volharden: geweld noch logen

 

krijgen ons op den grond.’

 

 

[p. 56]

 

Ik kan niet laten uitklinken

 

dit lied in vreugde en trots;

 

ik zie nog geen morgenzon blinken,

 

geen waterwel springe' uit de rots;

 

'k voel mijn moed rijzen en zinke' in

 

der brullende waatren gebots.

 

 

 

Soms bezwijken in denke' aan de vrouwen

 

die hebben hopen verleerd,

 

die met ankers van Godsvertrouwen

 

liggen aan geen kade gemeerd;

 

dien, als bloemknop een giftige pad

 

vertwijfling het hart uitvrat.

 

 

 

Maar ik wil, dat de kindren weten

 

hoe dapper bewogen door 't zijn,

 

de moeders, als d'aarde eindlijk rein

 

zal wezen van duivelsche veete en

 

menschen-levens vrucht weer eten

 

niet bitter door haats venijn.

 

 

 

Ik wil dat de kinderen dragen

 

in 't hart hunner moedersbeeld,

 

die hen door de branding der dagen

 

droegen aan haar hart vast gesteeld,

 

zien vol schroom naar 't gerimpeld gelaat,

 

gedenkend dat gaan door de sneeuwrulle straat.

 

 

 

Maart 1942