Opwaartsche wegen

[p. 96]

Gestalten.

[p. 97]

De eenzame.

Laat ik mij nu diep bezinnen
op den eenzame en zijn gangen
dat hij nog eenmaal herwinne
zuivere schoonheid in zangen.

In zoete jeugd zweeft zijn geest
tusschen lieflijke natuurdroomen,
als een witte vlinder feest
om bloeiende appelboomen.

Maar de uren der jeugd heensnellen,
en vervlieten doen jeugds paradijzen.
Van dat blinde trots hem komt kwellen
valt hij tot andre gepeizen:
zijn ziel bewoont sombre paleizen.

Nu sluiten de poorten zich, spoedig
wendt zich zijn leven: naar binnen
keert zich zijn hart, gaat moedig
de ader der smart ontginnen.

Onbegrepen, ongesproken
smart wordt zijn lieve gezelle:
waar zij hem heeft gestoken

[p. 98]

 

begint zijn ziel op te zwellen

 

 

 

van het gif der hoogmoed. Hard

 

en stijf wordt iets binnen in hem,

 

een heete wind zengt zijn ziel zwart,

 

zijn hart ligt een steen in hem,

 

 

 

kan niet tot andre bewegen

 

en is toch ziek van verlangen:

 

een betoovering houdt het tegen

 

van andre harten omvangen,

 

 

 

van zalig versmelte' in hun glanzen

 

als in koepels van hemelklaarte

 

van opgaan in reizange' en dansen,

 

der minnende ziel hemelvaarten.

 

 

 

Tusschen hem en der menschheid erven

 

rijst wanen-wand zonder oogen:

 

eenzaam in leven en sterven

 

en alle gemeenschap logen.

 

 

 

Zoo woelt hij al verder en verder

 

de ader der smart op die voert

[p. 99]

 

naar duister gebied, waar geen ster der

 

hoop fonkelt en waanzin loert.

 

 

 

Voor wie bloesemen de schoone krachten?

 

Voor wie stuwt het gemoed zoete geuren

 

omhoog? voor wie trilt de gedachte?

 

Voor wie al 't innerlijk schoon gebeuren?

 

 

 

Voor zelf, om zelf mee te voeden,

 

om zelf te viere' en te behagen,

 

maar zelf wordt zich-zelf zoo moede -

 

o hoe moede wordt hij zijner dagen.

 

 

 

Zijn edel gelaat is verwoest

 

als een lieflijk dal door vijanden,

 

zijn lip hangt neer wrevel-geschonden;

 

in zijn trekken vraten wonden

 

hoovaardij en verachting, als roest.

 

 

 

O ik zie uw verwoest gelaat,

 

ik hoor uw zwaar-steunend aâmen,

 

ik zie hoe gij ondergaat

 

groote eenzamen;

[p. 100]

 

ik zie den jammer der scherven

 

van uw duizend gebroken krachten,

 

ik zie u zinken en sterven

 

en zie uw doodsgedachten.

 

 

 

Ik hoor ze fladdren en vragen

 

‘waartoe’ aan uw brekend hart

 

dat herleeft nu al zijn dagen

 

en bekent zich zijn nederlagen -

 

o gij proefdet de diepte der smart.