|
| |
| |
| |
Bibliografie
1. Publikaties waarnaar in de inleidingen wordt verwezen.
Adler, 1904
M., Kausalität und Teleologie im Streite um die Wissenschaft, in Adler und R. Hilferding, Marx-Studien. Blätter zur Theorie und Politik des wissenschaftlichen Sozialismus, Band I, Wien.
Antonissen, 1963
R., Henriëtte Roland Holst-van der Schalk. Lyriek, Klassieke Galerij 22, Antwerpen. |
Antonissen, 1979
R., Herman Gorter en Henriëtte Roland Holst (ongewijzigde herdruk van de uitgave uit 1946), Utrecht. |
Ariëns, 1943
M.M., Het jeugdwerk van Henriëtte Roland Holst-van der Schalk gezien in verband met de tijd van ontstaan, Wageningen. |
Banning, 1976
W., Hedendaagse sociale bewegingen. Achtergronden en beginselen, Deventer. |
Banning, 1977
Karl Marx, Aula 45, Utrecht/Antwerpen. |
Bernstein, 1921
Ed., Die deutsche Revolution, ihr Ursprung, ihr Verlauf und ihr Werk. Band 1, Geschichte der Entstehung und ersten Arbeitsperiode der deutschen Republik, Berlin/Fichtenau. |
Biographie, 1953 (etc.)
Neue deutsche Biographie, Berlin. |
Borrie, 1968
G.W.B., F.M. Wibaut. Mens en magistraat. Ontstaan en ontwikkeling der socialistische gemeentepolitiek, Assen. |
Campen, 1915 (?)
M.H. van, Het historisch-materialisme in de literaire critiek, in Over literatuur. Critisch en didactisch, Nederlandsche Bibliotheek, Amsterdam (z.j.), 99 vv. |
Cunow, 1921
H., Die Marxsche Geschichts-, Gesellschafts- und Staatstheorie. Grundzüge der Marxschen Soziologie, Band II, Berlin. |
| |
| |
Eijkelkamp, 1980
L., De geweldsdiskussie in de periode 1875-1925 en de bijzondere positie daarin van Henriëtte Roland Holst, Cahier 18, jg. 6, nr. 1, Nijmegen. |
Encyclopedia, 1973 (etc.)
Great Soviet Encyclopedia. A translation of the third edition, New York/London. |
Gorter, 1907
H. Het historisch materialisme voor arbeiders verklaard, Amsterdam (z.j.). Henn, 1982
C., Historische werkelijkheid en literaire waarheid; Henriëtte Roland Holst en de biografie, in De nieuwe taalgids, jg. 75, 76 vv. |
Jochheim, 1977
G., Antimilitaristische Aktionstheorie, Soziale Revolution und Soziale Verteidigung. Zur Entwicklung der Gewaltfreiheitstheorie in der europaïschen antimilitaristischen und sozialistischen Bewegung 1890-1940, unter besonderer Berücksichtigung der Niederlande, Assen etc. |
Kempen, 1973
Y. van, e.a., Materialistiese literatuurteorie. De literatuurteoretiese opvattingen van Herman Gorter, Franz Mehring, Henriëtte Roland Holst, Th.W. Adorno, Walter Benjamin, Bertolt Brecht en Georg Lukács, sunschrift 68, Nijmegen. |
Ketner, 1919
C.H., Josef Dietzgen. Een socialistisch wijsgeer, Amsterdam. |
Knuttel, 1924
J.A.N., Historisch materialisme of eclectisch confusionisme? in De communistische gids, jg. 3 (1924), 391 vv; 509 vv. |
Nepveu, 1977
R.M., Constanten en variabelen van het profetisme, Bussum. |
Nettl, 1966
J.P., Rosa Luxemburg, 2 dl., London etc. |
Nijland-Verwey, 1959
M., Kunstenaarslevens. De briefwisseling van Albert Verwey met Alphons Diepenbrock, Herman Gorter, R.N. Roland Holst, Henriëtte van der Schalk en J.Th. Toorop, Assen. |
Praag, 1946
J.P. van, Henriëtte Roland Holst. Wezen en werk, Amsterdam. |
Praag, 1952
J.P. van, Herinneringen aan Henriëtte Roland Holst, in Critisch Bulletin, jg. 19, 529 vv. |
Proost, 1937
K.F., Henriëtte Roland Holst in haar strijd om gemeenschap, Arnhem. |
Reinalda, 1976
B., Uit de geschiedenis van een eenzaam gebleven boek. Bij de reprint van
|
| |
| |
| ‘Kapitaal en arbeid in Nederland’ van Henriëtte Roland Holst, in Jaarboek voor de geschiedenis van socialisme en arbeidersbeweging in Nederland 1976, Sunschrift 100, Nijmegen, 217 vv. |
Roland Holst-van der Schalk, Henriëtte
| 1898a |
(samen met R.N. Roland Holst) Dante Gabriël Rossetti als dichter en schilder, in E.D. Pijzel, Mannen en vrouwen van beteekenis in onze dagen. Levensschetsen en portretten, Haarlem, 287 vv. |
| 1898b |
John Ball en andere vertalingen van William Morris (Met een voorbericht van H. Roland Holst-van der Schalk), Amsterdam. |
| 1899 |
Socialisme en literatuur, Amsterdam. |
| 1902 |
Beginsel en praktijk, in De nieuwe tijd, jg. 7, 195vv. |
| 1903a |
Geen reaktie?, Amsterdam (z.j.). |
| 1903b |
De groote spoorwegstaking, de vakbeweging en de s.d.a.p., 's-Gravenhage (z.j.). |
| 1903c |
De vrouw, de arbeidswetgeving en de sociaaldemokratie, Rotterdam (z.j.). |
| 1903d |
De nieuwe geboort, Amsterdam. |
| 1904 |
Een halfslachtig standpunt, in De nieuwe tijd, jg. 9, 739 vv. |
| 1906 |
Algemeene werkstaking en sociaaldemokratie, Rotterdam (z.j.). |
| 1907a |
Sociaal-demokratie en anti-militarisme en Vrijheid, Leiden (z.j.). |
| 1907b |
De socialistische opvoeding der jeugd. Rotterdam (z.j.). |
| 1907c |
Opwaartsche wegen. Verzen, Rotterdam. |
| 1909a |
Geschiedenis van den proletarischen klassenstrijd, Sociale bibliotheek no. 9, Rotterdam. |
| 1909b |
Klassenstrijd in Spanje en Zweden. Rede (gehouden voor eenige bestuurdersbonden en afdeelingen van de s.d.a.p.), Rotterdam (z.j.). |
| 1910 |
De philosophie van Dietzgen en hare beteekenis voor het proletariaat, Rotterdam. |
| 1911 |
De intellektueelen, het kapitalisme en de sociaaldemocratie. Rede (gehouden voor de Amsterdamsche Studentenvereeniging voor sociale lezingen), Amsterdam (z.j.). |
| 1912a |
Jean Jacques Rousseau. Een beeld van zijn leven en werken, Wereldbibliotheek, Amsterdam (z.j.). |
| 1912b |
De nieuwe schoonheid, in De nieuwe tijd, jg. 17, 423vv. |
| 1912c |
De vrouw in het woud, Rotterdam. |
| 1914 |
De maatschappelijke ontwikkeling en de bevrijding der vrouw. Rede (in den winter van 1913-1914 gehouden voor eenige arbeiders-, studenten- en vrouwenvereenigingen), Rotterdam. |
| 1915a |
‘Proletarisch belang’ en ‘proletarisch ideaal’, in De nieuwe tijd, jg. 20, 447vv, 505vv. |
| 1915b |
Waarom ook sociaal-demokraten het Manifest-van-sympathie met eventueele dienstweigeraars geteekend hebben, in De internationale, no. 6, oktober 1915, 98vv. |
| |
| |
| 1915c |
Ter inleiding, in Leo N. Trotzky, De oorlog en de Internationale, Amsterdam. |
| 1915d |
Het feest der gedachtenis, Rotterdam. |
| 1918a |
Open brief aan Maxim Gorki, in De nieuwe tijd, jg. 23, 409vv. |
| 1918b |
De revolutionaire massa-aktie. Een studie, Rotterdam. |
| 1918c |
Soldaten-plicht, Amsterdam (z.j.). |
| 1918d |
De strijdmiddelen der sociale revolutie, Amsterdam (z.j.). |
| 1918e |
Trotzky als geschiedschrijver der russische revolutie, in De nieuwe tijd, jg. 23, 523 vv. |
| 1919a |
De daden der Bolschewiki, Amsterdam. |
| 1919b |
Den gevallen helden ter eere. Rosa Luxemburg†, Karl Liebknecht†, in De nieuwe tijd, jg. 24, 65 vv. |
| 1920a |
De held en de schare. (Een verbeelding van Garibaldi en de Italiaansche vrijheidsbeweging), Nieuwe romans, Amsterdam. |
| 1920b |
1 Mei 1920. De dag der eerste internationale staking, in De nieuwe tijd, jg. 25, 289 vv. |
| 1920c |
Verzonken grenzen, (19181, 19202), Rotterdam. |
| 1921 |
De geest en het zwaard. Antwoord aan Clara Wichmann, in De nieuwe tijd, jg. 26, 213 vv. |
| 1922a |
De kinderen. Feestelijk spel in verzen, Rotterdam. |
| 1922b |
Shelley en dit geslacht, in De communistische gids, jg. 1, 470 vv. |
| 1922c |
Uit Sowjet-Rusland. Beelden en beschouwingen, (uitgeg. in opdracht van het Komitee tot Propaganda onder de Intellektuelen voor Hulpverschaffing aan Sowjet-Rusland), (19211, 19222), Rotterdam. |
| 1923 |
Tusschen twee werelden, Rotterdam. |
| 1924 |
De voorwaarden tot hernieuwing der dramatische kunst. Een studie, Rotterdam. |
| 1925a |
Communisme en moraal, Arnhem. |
| 1925b |
Over leven en schoonheid. Opstellen over aesthetische en ethische onderwerpen, Arnhem. |
| 1927 |
Heldensage. Een gedicht, Amsterdam. |
| 1928a |
Over dramatische kunst. Een studie, (nieuwe titeluitgaaf), Rotterdam. |
| 1928b |
De weg tot eenheid, Amsterdam. |
| 1928-1929 |
De vooruitzichten der kultuur, in Barchem-bladen, jg. 4, 88 vv. |
| 1929a |
Vernieuwingen. Verzen, Rotterdam. |
| 1929b |
Een week bij de Zwitsersche religieuze socialisten, in Bevrijding, november 1929, 107 vv. |
| 1930a |
en J. Valkhoff, Geweld en geweldloosheid in den strijd voor het socialisme. Lezingen gehouden op het 2de studie-week-end der j.v.a., Den Haag. |
| 1930b |
Socialisme en wereldbeschouwing. Rede (gehouden voor het Religieus Socialistisch Verbond te Amsterdam op zondag 23 maart 1930), Amsterdam. |
| |
| |
| 1930c |
Tolstoi. Zijn wezen en zijn werk, Rotterdam. |
| 1930d |
Wat het oosten mij schonk, in Bevrijding, jan. 1930, 138 vv. |
| 1931a |
Guido Gezelle, Amsterdam. |
| 1931b |
Gustaaf Landauer. Zijn levensgang en levenswerk, Religieus-socialistische vragen, Uitgavenreeks van de arbeidersgemeenschap der ‘Woodbrookers in Holland’, serie III, no. 3, Arnhem. |
| 1931c |
De strijd om de jeugd. Rede (gehouden op zondag 8 maart 1931, in het gebouw Bellevue, Amsterdam), Amsterdam. |
| 1932a |
Clara Meijer-Wichmann herdacht, in De gids, jg. 96, I, 232 vv, 405 vv. |
| 1932b |
Grondslagen en problemen der nieuwe kultuur in Sowjet-Rusland, Amsterdam. |
| 1933a |
Broederschap in de levenspractijk (en Kunst en broederschap door H.P. Berlage), Den Haag (z.j.). |
| 1933b |
De krisis der westersche kultuur, Arnhem. |
| 1934a |
Teleurgestelden?, Bentveld. |
| 1934b |
Tusschen tijd en eeuwigheid. Verzen, Rotterdam. |
| 1935a |
Herinneringen aan Zimmerwald, in Fundament, jg. 2, no. 7, 10 vv. |
| 1935b |
Poëzie en maatschappelijke vernieuwing, Religieus-socialistische vragen, serie V, no. 2, Arnhem. |
| 1935c |
Rosa Luxemburg. Haar leven en werken, Rotterdam. |
| 1940 |
Kinderjaren en jeugd van R.N. Roland Holst, Zeist. |
| 1941 |
Uren van bewondering. Bij het verschijnen van Cyriel Verschaeve's ‘Jezus’, in Dietsche Warande en Belfort, 1941 I, 84 vv. |
| 1945 |
Een overgang tot het socialisme, Woorden tot het Nederlandsche volk, deel III, Amsterdam. |
| 1946 |
Uit de diepte. Tijdgedichten, Haarlem. |
| 1947 |
Herman Gorter. Dichter-politicus, in De vlam, 3de jg., no. 36, 12-9-47. |
| 1948a |
Gandhi, Daad en droom deel III, (19471, 19482), Amsterdam. |
| 1948b |
Romain Rolland, Amsterdam/Antwerpen. |
| 1949a |
Wordingen. Een cyclus van liefde en vertrouwen, Rotterdam. |
| 1949b |
In de webbe der tijden. Verzen, (19471, 19492), Rotterdam. |
| 1950 |
Romankunst als levensschool. Tolstoi, Balzac en Dickens, Gastmaal der eeuwen, Arnhem. |
| 1955 |
Vrienden ter gedachtenis. Vijf gedachtenisartikelen, Amsterdam. |
| 1958 |
Wat het oosten mij schonk, Amsterdam. |
| 1960 |
Het rijkere leven en andere literaire beschouwingen, Amsterdam, |
| 1973 |
Herman Gorter, s.u.n. Reprint 7, (19331), Nijmegen. |
| 1977 |
Kapitaal en arbeid in Nederland, (19021, 19324 vermeerderd met een tweede deel), s.u.n. Reprint 1 en 3, Nijmegen. |
| 1979 |
Het vuur brandde voort. Levensherinneringen, Privé-domein 52, (19491, 19793), Amsterdam. |
| |
| |
Romein, 1953
J., Wegens uitnemende verdiensten. De erepromotie van H. Roland Holst en K. Huysmans, in Carillon der tijden. Studies en toespraken op cultuurhistorisch terrein, Amsterdam, 314 vv. |
Romein-Verschoor, 1977
A., Vrouwenspiegel. Een literair-sociologische studie over de Nederlandse romanschrijfster na 1880, s.u.n. Reprint 22, Nijmegen. |
Romein-Verschoor, 1979
A., Het klassieke in het dichterschap van Henriëtte Roland Holst, in Spelen met de tijd, s.u.n. Reprint 34, Nijmegen. |
Simons 1969
W.J., Henriëtte Roland Holst, Ontmoetingen, Brugge. |
Schurmans-Swillen, 1970
G., Ter nagedachtenis aan Henriëtte Roland Holst-van der Schalk, in Tijdschrift van de Vrije Universiteit te Brussel, jg. 12 (1969-1970), deel 1-2 (1970), 15 vv. |
Stuiveling, 1938
G., H. Roland Holst: poëzie en politiek, in De nieuwe taalgids, jg. 32, 289vv. Stuiveling, 1947
G., De Thomas More van H. Roland Holst, in Rekenschap, Amsterdam, 256 vv. |
Stuiveling, 1951
G., Bloemlezing uit de gedichten van Henriëtte Roland Holst-van der Schalk, Rotterdam. |
Stuiveling, 1969
G., Henriëtte Roland Holst-van der Schalk. Jeugdwerk 1884-1892, Amsterdam. |
X, 1936
Een levensbeschrijving van Rosa Luxemburg vol fouten (door dr. X), in De socialistische gids, jg. 21, 251vv. |
Zweers, 1980
A.F., Leo Tolstoj's Role in Henriëtte Roland Holst's Quest for Brotherhood and Love, in Canadian Review of Comparative Literature, winter 1980:1 vv. |
| |
2. Beknopt overzicht van Henriëtte Roland Holsts proza
Dit overzicht geeft titel en jaar van eerste uitgave van afzonderlijk verschenen prozawerken van Roland Holst en van enige postuum verschenen uitgaven van artikelen. Niet alle brochures zijn vermeld, terwijl publikaties in andere talen, inleidingen e.d. zijn weggelaten. Een aantal van de hieronder genoemde brochures is ook als artikel verschenen.
| |
| |
In onderstaande lijst zijn de omvangrijkere werken vet gedrukt. Werken waarvan fragmenten in de bloemlezing zijn opgenomen, zijn met een £ aangeduid.
Voor uitgebreide bibliografieën van het werk van H. Roland Holst raadplege men Van Praag 1946 en Antonissen 1979; daar vindt men een overzicht van afzonderlijk gepubliceerd proza, poëzie en toneelwerk, verder van artikelen, inleidingen en secundaire literatuur (met name in Antonissen 1979). Een recentere bibliografie van afzonderlijk verschenen werken treft men aan in Roland Holst 1979. Proost 1937 geeft samenvattingen van talrijke studies, artikelen en brochures.
Het hier volgend overzicht wordt afgesloten met een opsomming van een aantal tijdschriften waarin Henr. Roland Holst vaak schreef.
| |
2.1. Afzonderlijk verschenen werk
| Een woord aan de vrouwen der arbeidende klasse, 1898. |
| Dante Gabriël Rossetti als dichter en schilder, 1898. £ |
| Socialisme en literatuur, 1899. £ |
| Arbeiders en alcohol, 1902. |
| Kapitaal en arbeid in Nederland. Bijdrage tot de economische geschiedenis der 19de eeuw, 1902. |
| De groote spoorwegstaking, de vakbeweging en de s.d.a.p., 1903. £ |
| Geen reaktie?, 1903. |
| Volksleger of ontwapening?, 1903. |
| De vrouw, de arbeidswetgeving en de sociaaldemokratie, 1903. |
| Algemeene werkstaking en sociaaldemokratie, 1906. |
| Sociaal-demokratie en anti-militarisme, 1907. £ |
| De socialistische opvoeding der jeugd, 1907. |
| Geschiedenis van den proletarischen klassenstrijd, 1909. |
| De philosophie van Dietzgen en hare beteekenis voor het proletariaat, 1910. £ |
| Revisionistische en marxistische taktiek in de kiesrechtbeweging, 1910. |
| De intellektueelen, het kapitalisme en de sociaaldemocratie, 1911. |
| Jean Jacques Rousseau. Een beeld van zijn leven en werken, 1912. £ |
| De maatschappelijke ontwikkeling en de bevrijding der vrouw, 1914. £ |
| Het socialistisch proletariaat en de vrede, 1915. |
| Waarom de-mobilisatie?, 1915. |
| Volksleger en ontwapening, 1915. |
| De strijd tegen het militairisme in Nederland, 1915. |
| Imperialisme, demokratie en hervormingen, 1916. |
| Het imperialisme en de vrouw, 1916. |
| Soldaten-plicht, 1918. |
| |
| |
| De revolutionaire massa-aktie, 1918. |
| De strijdmiddelen der sociale revolutie, 1918. £ |
| Open brief aan Maxim Gorki, 1918. £ |
| De eerste gedenkdag der sociale revolutie in Rusland, 1919. |
| Den gevallen helden ter eere. Rosa Luxemburg†, Karl Liebknecht†, 1919. |
| De daden der Bolschewiki, 1919. |
| De held en de schare. (Een verbeelding van Garibaldi en de Italiaansche vrijheidsbeweging), 1920. |
| De vrouw en het communisme, 1921. |
| Uit Sowjet-Rusland. Beelden en beschouwingen, 1921. £ |
| De voorwaarden tot hernieuwing der dramatische kunst, 1924 (in 1928 als Over dramatische kunst). |
| Over leven en schoonheid. Opstellen over aesthetische en ethische onderwerpen, 1925. £ |
| Communisme en moraal, 1925. £ |
| De ontwikkeling van het Nederlandsche kapitalisme in de laatste kwart-eeuw, 1926. |
| De weg tot eenheid, 1928. |
| Socialisme en wereldbeschouwing, 1930. £ |
| Geweld en geweldloosheid in den strijd voor het socialisme, 1930. £ |
| Tolstoi. Zijn wezen en zijn werk, 1930. £ |
| De taak der hedendaagsche vrouw in de maatschappij, 1930. |
| De zedelijke factoren in het socialisme, in: M.J.A. Moltzer e.a., Religie en socialisme, 1930. |
| De strijd om de jeugd, 1931. |
| Gustaaf Landauer. Zijn levensgang en levenswerk, 1931. |
| Guido Gezelle, 1931. |
| De geestelijke ommekeer en de nieuwe taak van het socialisme, 1931. |
| Grondslagen en problemen der nieuwe kultuur in Sowjet-Rusland, 1932. |
| Kapitaal en arbeid in Nederland (dl. I en II), 1932. |
| Vlag en lading. Het wereldstrijdkongres tegen den oorlog en de ongewelddadige anti-oorlogsbeweging, 1932. |
| Broederschap in de levenspracktijk, 1933. |
| Herman Gorter, 1933. |
| De krisis der westersche kultuur, 1933. |
| Sterft, oude vormen en gedachten! Een beschouwing over den strijd der oostenrijksche arbeiders, 1934. |
| Teleurgestelden?, 1934. £ |
| Over antimilitaristische strijdmiddelen en hun gebruik, 1934. |
| Rosa Luxemburg. Haar leven en werken, 1935. £ |
| Poëzie en maatschappelijke vernieuwing, 1935, £ |
| Clara Meijer-Wichmann herdacht, 1937. |
| |
| |
| Kinderjaren en jeugd van R.N. Roland Holst, 1940. |
| Tegen haat en wraak, 1941. |
| Een overgang tot het socialisme, 1945. |
| Van de schaduw naar het licht. Kan Nederland de slag om het herstel winnen?, 1946. |
| Gandhi, 1947. |
| Kerstmis als boodschap in een gebroken wereld, 1947. |
| Romain Rolland, 1948. |
| Het vuur brandde voort. Levensherinneringen, 1949. |
| Romankunst als levensschool. Tolstoi, Balzac en Dickens, 1950. |
| Vrienden ter gedachtenis. Vijf gedachtenisartikelen, 1955. |
| Käthe Kollwitz. Een leven van leed en strijd, 1956. |
| Wat het oosten mij schonk, 1958. £ |
| Het rijkere leven en andere literaire beschouwingen, 1960. |
| Erasmus herdacht, 1963. |
| |
2.2. Nederlandse tijdschriften waarin H. Roland Holst regelmatig publiceerde
| De nieuwe tijd. Sociaaldemokratisch maandschrift. |
| De zaaier. Orgaan van De zaaier, Bond van jonge arbeiders(-sters) in Nederland. |
| Het weekblad. Bijvoegsel van Het volk, dagblad voor de Arbeiderspartij. |
| De internationale. Orgaan van het Revolutionair Socialistisch Verbond. |
| De tribune. Revolutionair Socialistisch Volksblad. |
| De communistische gids. Revolutionair maandschrift van de Communistische Internationale in Nederland. |
| De Kommunist. Wekelijks orgaan van de Bond van Kommunistische Strijd- en Propagandaclubs. |
| Klassenstrijd. Revolutionair maandblad. |
| Recht en vrijheid. Officieel orgaan van de sectie Holland der Liga tegen imperialisme en koloniale overheersching. |
| De nieuwe weg. Onafhankelijk revolutionair-socialistisch maandschrift. |
| Barchem-bladen. Orgaan van de Barchem-beweging. |
| Bevrijding. Maandblad gewijd aan de vernieuwing van het socialisme. |
| Tijd en taak. Religieus-socialistisch weekblad. |
| Vrienden van India. Tweemaandelijksch bulletin van de Ver. Vrienden van India. |
| De vlam. Weekblad voor vrijheid en cultuur. |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd