Heldensage

De vrouw in Rusland.

In dat groote land van de honderd talen
en honderd volken, was de vrouw geweest
altijd een lastdier. Op het levensfeest
had zij nimmer uit de volle bokalen
van Denke' en Daad één druppel maar geproefd.
Zij diende den man, naar het haar bevalen
zede en geloof, baarde kindren. Bedroefd
en schuchter zweeg zij, weende, duldde en sloofde.
In haar was geen bewustzijn van haar kracht
en niet van dat, wat heerschers haar ontroofden.
Zij vóelde zich niet mensch. 't Was in haar nacht
en het bleef nacht. Rondom haar reze' als muren
de wetten en de zeden steil omhoog:
Gods wil was het, dat de vrouw zou verdure' en
gehoorzamen. Er was niets dat bewoog

[p. 83]

 

in eeuwen: eeuwenlang zag zij niets dagen:

 

er was géén andre troost dan lijdzaamheid.

 

Tot eindelijk - de breuk met ál de dagen

 

van het weleer, - de stoot die muren splijt,

 

de storme' en o! het licht, het zoete milde

 

licht en in den gloeienden dageraad

 

de teedre klank, opbloeiend tusschen wilde

 

verschrikkingen, de klank die 't hart verstaat.

 

Het waren de bevrijders die verschenen

 

als in sproken van oerouden tijd:

 

zij hebben gestild het lange weenen

 

met de kracht van hun broederwoord: ‘ge zijt

 

vrouw, maar óók mensch: leer als een mensch te leven:

 

hier, zie: op deze taaflen zijn

 

uw nieuwe rechten en plichten geschreven:

 

kom, help ons: wij willen te samen weven

 

nieuwe figuren, schoon en stout van lijn

 

in het eeuwige weefsel van de tijden.’

 

Toen hief zij omhoog het betraand gezicht:

 

in haar oogen was een glans van verblijden:

 

over de dingen vloeide uit een licht.

 

Diep in haar zelve gevoelde zij kracht

 

ontwaken, diep in haar welde verlangen

 

te doen de nieuwe daad, sterk en toch zacht:

 

diep in haar sidderde de heilge drang om

 

zichzelve te vernieuwe' en nieuwe zaden

 

te strooien in het menschelijk geslacht....

 

Niet geweifeld en niet lang zich beraden

 

heeft zij: dapper, in het teere gezicht

 

d'oogen als witte lampen van genade,

 

heeft zij de klink van een deur opgelicht

 

en is in alle donkre kameren verschenen

 

waar het leven zijn vreemde mengsels brouwt,

 

heeft opgeëischt haar deel van den lach en het weenen,

 

is met de hakkers gegaan naar het woud,

 

te banen door zijn ruigte nieuwe dreven;

 

heeft elken arbeid gedeeld, elk gevaar:

 

werd door arbeid en smart omhoog geheven

 

tot waar zij ziet haar oude zelf, soms even

 

òpfladderend, ligge', een vod, diep onder haar.