Heldensage

Lof van den moed.

De moed is oud. Hij is veel ouder dan
de menschheid. Hij is niet te scheiden van
het leven zelf. Immers, leven is strijd
en waar gestreden werd, daar trilde altijd
zijn vurig rythme door de strijders heen.
Moed en strijd zijn, als golf en branding, één.

Moed heeft menschheid langzaam omhoog gevoerd;
moed heeft, samen met wil en hoop, ontsnoerd
den keten waaraan zij gebonden lag, -
heeft gevijld aan de spijlen, dag na dag,
van ijzeren noodzakelijkheid; - moed
worstelde, altijd opnieuw, in haar bloed
tegen vrees die wou buige' en bad ‘terug’:
moed dreef voorwaarts haar voet, strekte haar rug,
gaf aan haar stem zegevierenden klank....

[p. 7]

 

O verre vad'ren, wij brengen u dank,

 

die langs de lange wegen der natuur

 

onze harten gestaald hebt voor dit uur.

 

Dit uur, dit oogenblik, wat is het in

 

d'oneind'ge wording, waarvan het begin

 

in grondelooze diepten van den tijd

 

verschemert; het lichtend einde altijd

 

weer wegwijkt naar verd're verten? - Maar voor

 

ons levenden is dit uur een nieuw koor

 

in 't spel der eeuwen; van een nieuwe rei

 

d'inzet vol smartlijk-heerlijks. Wij, o, wij

 

bare' in dit uur een nieuwe menschheid. Moed

 

is daartoe noodig. Bare' in pijn, in bloed

 

geboren worden was de wet der eeuwen:

 

zoo wil het de natuur. In barenspijn,

 

in barenswee is 't, dat wij tot u schreeuwen:

 

‘O moed, o moed, wil onze helper zijn’.

 

 

 

Der barende schijne' één dag en één nacht ein-

 

deloos lang. Maar vele geslachten

 

zal de baring der nieuwe menschheid duren:

 

al dien tijd moet zij die haar baart verduren

 

de pijn. Soms zullen de weeën bedaren:

 

zij zal neerliggen, hijgend na het zware

 

werk, zwak en mat; zal als gebroken fluistren

 

‘wanneer’ en haar vragend oog zal verduistren

 

vertwijfeling....

 

 

 

O Moed, heerlijke kracht,

 

gij God-in-ons, die altijd zingt en lacht,

 

omdat g'altijd den eindelijken zegen

 

beseft, ook in den neergang van de wegen

 

en voelt in de verscheuringen der pijn

 

de heerlijkheid van het verre bereiken, -

 

wijs ons den ingang tot uw koningrijken,

 

leer ons burgers van uw veste zijn.

 

Gij edel zaad, dat tot ons overwoei

 

uit de bloedige dage' en donkre nachten

 

van 't ver verleên: - doordring onze gedachten

 

met uw essence, opdat ons woord ontgroei

 

aan leege grootspraak; - maak het zonder praal,

[p. 8]

 

versober de gebaren onzer handen,

 

help ons de zieke plekken uit te branden

 

in ons gevoel, ons denken, onze taal....

 

Zwel, o Moed, als een vrucht in onzen schoot,

 

vul heel ons hart, verdrijf daaruit den bleeken

 

smeekeling: grif in onze dade'uw teeken,

 

laat hen zijn uw getuige'.... En wat den Dood

 

betreft, maak als het bekke' ons hem vertrouwd

 

waaruit stijgt, waarin neerzinkt alle leven,

 

opdat uw hooge kalmte ons niet begeve

 

wanneer hij voor ons opdoemt, grijs en koud.