Logo DBNL
De verkrachte Belgica (2015)

De verkrachte Belgica

(2015)–Arent Roggeveen–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Twede bedryf.

Eerste Uytkomst.

Koning Philippus met de Staten Generael.
 
Pensionaris van de Staten Generael spreeckt.
 
GRootmachtigh Vorst Vergon alhier u trouw vasalen,
 
Gehoor en spraeck, en tyt, wy komen u betalen
 
Ons gansch verplichte schult, wy vallen voor u neer,
475
Hier met ootmoedigheyt, wy kennen u voor Heer
 
Van dit u Erf-Neerlant, ons Vooght, als oock ons Vader.
 
Ons Graef, die ons beschermt van vyant of Verrader;
 
Ghy die ons voor Reght stelt tot vryheyt, en ons Wet
 
Omhelst, ghy t'wyl ghy zyt van Vader hier geset.
480
Dus komen wy al t'saem u Majesteyt begroeten,480
 
U onderdaenen Heer, die leggen voor u voeten;
 
Ziet die met sulck een gunst en goede oogen aen,
 
Als zyne Majesteyt u Vader heeft gedaen;483
 
Wy houden ons Verplight ons selven soo te dragen
485
In u gehoorsaemheyt, dat noyt geen reen van klagen
 
By uwe Majesteyt aen ons gevonden wort,486
 
Noch aen verplighte schult noch schattinge en schort,
 
Als hoogen noot vereyst; de daet is ons getuyge.488
 
Dus voor u Majesteyt wy al t'saem nederbuyge,489
490
En sweeren, trou de Vorst, dat ons alsoo geschiet
 
Als 't by ons wort gemeent dat 's reght en anders niet.
 
Dus wenschen wy u t'saem geluck voorspoedigh leven,
 
Wy zyn u dienstbaer Heer 'k wensch dat de tijt sal geven
 
Beneffens Kroon en Staf u wysheyt en verstant:
495
Tot nut, tot heyl, van 't volck tot vrede van u lant;
 
Tot uwer vrienden vreught, tot uwer vyants schricken,
 
Wanneer sy van u naem maer eens en hooren kicken.
 
Zo dat u deught magh zyn den uytgalm van u Faem,
 
By 't onderaersche volck geroemt zy uwe Naem.
500
Door dees en andre daet, kryght ghy gunst tot belooningh,
 
Staten.
 
Geluck geluck en heyl geluck en heyl den Koningh.
De Segels vanden Keyser worden verbroken en de Segels vanden Koningh werden voort gebracht.
 
Grootmaghtigh Vorst siet hier, de Zegels van u Vader,
 
Die doen ick nu tot niet, uyt last van al te gader,
 
De Heeren Staten 's Lants die al staen ontrent,
505
Van wien u Majesteyt wort voor haer Heer gekent;
 
En teeck'nen algelijck u aen haer Staet met Offer
 
Dees Zegels, die hier zijn in dese kleene Koffer,
 
En sweeren, bovendien, al wat sijn Majesteyt
 
Hier mede Zeg'len doet, in alle reed'lyckheyt
510
Sal werden naer gevolght, wy sullen ons noyt keeren
 
Aenvaert die en gebiet wy zyn u Trouwe Heeren.
De Zegelen werden overgegeven aen den Bisschop van Atrecht.
 
Myn Heer, siet daer, ick geef aen u van Konincks wegen
 
Dees Zegels, die ick heb uyt sijne handt gekregen,
 
Met last dat ghy hiermee zoo dad'lick Zeg'len soudt
515
Dees Acten Recht en Wet, voorts wort het u vertroudt
 
De sorge, van die wel behendigh te bewaren;
 
Dat geen onheyl daer door en komt te wedervaren,517
 
Waer op sijn Majesteyt vast syn betrouwen zet.
 
Biss.
 
Heer, 'k doe Koninghs bevel syn woort is my een Wet.
De Coningh op staende gaet na binnen,
 
de Staten spreecken eenparigh.
520
Dat u d' heylsame Tyt gesont en lange spaer.
 
Coningh.
 
Myn goedertierenheyt wort ghy eer langh gewaer.
Binnen.
Hier volght nu de Tryumph van Vreughde.

Vertooningh
Op de Triumphe.

Coningh Philippus met sijn Coninginne op sijn Throon, den Adel rontom met Iufferen en Damen in ordre, op sulcke wijse of sy een Balet dansten: daer op volght alderhande gespeel, als blasen op Trompetten en los-branden van Canon.

Twede bedryf.
Tweede Uytkomst.

De Tijt met de Waerheyt uyt.
 
Tijt.
 
VAn dat de Werelt was heeft d' Opperheer der Heeren,
 
My met het Boden-ampt gelieven te vereeren,
 
Op dat al 't geen waer naer, den Mensche lange wacht
525
Door my en anders geen wierd' aen den dagh gebracht,
 
Al wort van my geseght geraden en geschreven,
 
Gedroomt gehoopt gevreest, ick moet getuyge geven,
 
Daer is geen 's weerelts Oort of ick ben daer ontrent,
 
Ick ben by Turck en Moor in Oost en West bekent,
530
Ick ben de waerheyts vrient en vyandt vande loogen
 
Veel ben ick wellekom veel zyn door my bedrogen,
 
Den eene zegent my een ander geeft my vloeck,
 
Een ander wenschte my versteecken in een hoeck.
 
Het groote Hemels licht die 't alles gaet bekycken,
535
Wil ick, in snelligheyt geen ogenblick ontwycken,535
 
Gaet yemant traegh of ras ick doe gelyck hy dee,
 
't Sy dat hy sit of staet loopt hy ick loope mee;
 
't Is schier ses duysent Iaer dat ick eerst quam hervoren,
 
Ick worde alle daegh weer op een nieuw geboren,
540
Ick hebbe tongh noch mont ick schryve noch ick druck
 
Ick brengh een yder 't zyn geluck of ongeluck.
 
De minste Bedelaer, de aldergrootste Koningh
 
Besoeck ick alle bey een yder in zyn wooningh.
 
Ick schaem myn voor geen Vorst, geen Mensch soo laeg van staet,
545
Of 'k segh haer alle bey soo wel het goet als quaet;
 
Ick worde niet verjaeght verbanne noch verstooten,
 
Ick blijf ick gae ick kom 'k word' nergens uytgeflooten,547
 
'k Verniel al watter is, wat was en wesen sou,
 
Den maker en 't gemack den bouwer en 't gebou,
550
Zoo yemant weten wil wat namaels sal geschieden
 
In eenigh Rijck of Landt by sleght of staetsche lieden;
 
Die waghte met gedult de waerheyt die hier staet,
 
Die noyt van my en wyckt, maer altyt met my gaet,
 
Die is onfeylbaer want al 't geen sy u sal seggen
555
Gaet vast, noch geest noch Mensch en kan dat wederleggen
 
't Is al vergeefs gewoelt soo ghy naer Delphos gaet
 
Met Chresus, by 't geheym, te vragen Demon raet
 
Wat namaels sal geschien, soo dien Rampsael'gen Coning
 
Vertwijffelt, 't Endor gingh besoecken in haer wooningh
560
Het oude helsche spoock, te vragen hoe dat al
 
Met hem noch sal vergaen wat van hem wesen sal:
 
Soo yemant is belust hoe dit spel sal verkeeren,
 
Die wachte maer naer my ick sal 't een yeder leeren
 
Selfs syne Majesteyt, hoe hoogh hy is van staet
565
Moet waghten naer myn komst daer is geen ander raet.
 
Waerh.
 
Jupyn wel eer geperst met danck te moeten baren,
 
Om dat syn harsens Pan, last leet en groot beswaren,
 
Brenght na verloop van tyt de groote Pallas voort,
 
Uyt wiens heylsame mont de wijsheyt wiert gehoort,
570
('t Is raes) ick ben als 't waer uyt reyn natuer geschapen,
 
Ick draegh zijn leverey ick voer het selfde wapen,
 
Ick heb alleen dat recht van 't groote Opper-hooft,
 
Dat al het geen ick segh onfeylbaer wert gelooft.
 
Geen heyligh schrijver selfs door reyne geest gedreven,
575
Heeft noyt yetwes geseyt of ick hebt onderschreven,
 
Beloften en gedreigh soo dat al 't naer gespoock,
 
Niet tegen my vermagh maer dwynt gelyck een roock,
 
Ick wycke niet een hair, ick geve niemant voordeel,
 
t' Zy Vorst, of Bedelaer, ick strijck rechtveerdigh oordeel.
580
Schoon dat ick legh gedompt of ick begraven lagh,580
 
Soo licht ick noch mijn Hooft al waer ten jongsten dagh,
 
Ick helper veel te recht, ick brenger veel in lyden,
 
Ick maker veel bedroeft ick doeder veel verblyden,
 
Geen gifte schat noch gelt gaf oyt de minste smeur,
585
Aen mijn snee wit gelaet ick achtet niet een leur,
 
Ick blyf onwanckelbaer, geen Menschen die daer leven
 
En konne sonder my recht getuyge geven,
 
Ick ben des Hemels Vriendt en vyant vande hel,
 
't Behaeght den eenen niet en d' ander wonder wel,
590
Alleen is my belast te loopen niet te wacker,
 
Maer dat ick wachten sal tot dat mijn mede-macker,
 
Die nimmermeer en rust, my last met hem te gaen
 
Dan moet ick dad'lijck voort daer is geen uytstel aen.
 
Zoo sal ick 't recht bescheet van 't geen hier beurt verhalen,
595
Wanneer het is vervult dat my de tijt sal baren,
 
Al waert de groote Vorst van Luyster-kroon geslacht,
 
Soo heeft hy wil noch keur noch 't staet niet in syn macht,
 
Hy moet gelijck de rest besien hoe 't hem sal wende,
 
Dan of in vreughden sal of wel in rouwe ende.
600

Tweede Bedrijf. Derde Uytkomst.

Van binnen een Velt-geschrey met Trommels en Trompetten en 't losse van Pistolen, Prins van Oraengien, Graef Eggemont en de Graef van Hoorn alle dry gelijck uyt met Pistolen inde handt.
 
Wat dunckt u Eggemont, dat Vranckrijck so most swigten,
 
Egmont.
 
Het is een diamant van uytschietende lichten
 
Aen Philippus zyn staf waer over hy braveert,
 
Dit is de eerste vrucht waer door hy strijden leert.
 
Hoorn.
605
Maer weet ghy wel heer Prins, dat uwe vrome daden,
 
En d' onse boven dien, (schoon wy de France paden
 
Soo hebben door gerent verjogen na haer stee
 
Dat syne Majesteyt kryght een gewenste vree
 
Tot luyster van syn kroon) verdwynen voor den Koningh:
610
Als hy in Spangien heeft syn rust-plaets en syn wooningh:
 
Dan peynst hy noyt om ons dan neemt het spaens gebiet
 
Alhier de sit-plaets in, en buyght ons als een riet,
 
Dus sal syn Majesteyt veel onheyl treen te moeten
 
Prins.
 
Wy moeten dese daet met een Request versoeten,
615
En maken dat met een, wanneer den Koningh gaet615
 
Het Spaensche Garnisoen ons Nederlant verlaet;
 
Of anders souden wy op 't lest maer Knechten wesen,
 
Wat dunckt u Hoorn segh.
 
Hoorn.
 
Heer Prins voorwaer ick vreese,
 
Prins.
620
Waerom 't heeft geen gevaer,
 
Hoorn.
 
Wel Egmont wat seght ghy,
 
Egmont.
 
'k Segh so den Koning gaet, na Spangien, soo moet hy
 
Het spaensche Garnisoen met hem naer Spangien nemen.
 
Dus moet het zyn versocht,
 
Prins.
625
Nu Hoorn wilt niet teemen
 
Ghy moet beneffens ons 't Request oock woonen by,
 
Soo niet soo ist verbrodt, want soo de spaensche sy
 
Alhier heeft d' overhant soo is het landt in roeren.
 
Egmont.
 
Wat of den Coningh doch in Spaengien uyt sal voeren,
630
Hy heeft syn harten wens hy is gerust en stil,
 
Hoorn.
 
Dat hy naer Spangien gaet dat is om beter wil
 
Soo als den Coningh seght.
 
Egmont.
 
Maer wie sal Gouverneren,
 
Alhier dit Nederlandt,
 
Prins.
635
Dat sal soo vremt verkeeren
 
Den Coningh is verstelt wie dat hy stellen sal,
 
Maer 't sal sijn Suster zijn, (die is heel lief getal)637
 
Dat sult ghy sien geschien.
 
Hoorn.
 
Maer sal hy wel vertrecken?
640
Ick meen syn Majesteyt;
 
Prins.
 
Ja doch ten is geen gecken,
 
Maer wel een vast besluyt met voorbedachten raet,
 
Ghy sult Madam de Parm sien in des Koninghs staet
 
Als Governant alhier, van al de Nederlanden.
 
Egm.
645
Myn dunk't Conings vertrek sal 't lant met oorlogs banden
 
Soo binden, door de waen van eygen wellust stout,
 
En door het Spaens gebroet dat niet als quaet en brout.
 
Prins.
 
Maer Egmont waerom dit ghy wilt met klare oogen
 
Doorsien, gelyck van var, 't geen veel wel heeft bedrogen
650
Want dat geschieden sal, dat is ons onbekent,
 
Waerom dan nu ons Hooft naer verre tyt gewent?
 
Laet ons alleen het nut 't geen noodigh is beginne,
 
En na de tyt ons leert sullen wy onse sinne
 
Soo spannen als 't vereyscht, nu moeten wy divoor
655
Aenwenden, en met een soo sullen wy dat spoor
 
Soo leyden dat het Spaens gebroetsel hier moet wycke,
 
En als 't geweken is moeten wy door practycke
 
Aennemen Neerlants Volck, voor al het Garnisoen
 
Dan is het Lant in rust.
 
Egmont.
660
Den Koningh sal 't niet doen,
 
Hy heeft het Spaens gebroet tot in het hart geswolgen,
 
En doen wy veel versoeck soo wort hy wel verbolgen,
 
Myn dunckt ick ben bedroeft, 't zy hoe de sake gaet.
 
Hoorn.
 
't Magh gaen soo als het wil wy moeten dese daet
665
Beminnen, 't geen den Prins met rype raet tot voordeel
 
Van ons en 't gansche lant, verhaelt, dus 'k seg myn oordeel
 
Het Spaens gebroet moet weg, daerom 't moet zijn versocht.
 
Egmont.
 
Door wien sal dit Request den Koningh zyn gebrocht
 
Hoorn.
 
Is dat niet even veel,
 
Egmont.
670
Voor my ick ben verlegen,
 
Prins.
 
Ick neem dat by der handt 'k sal die balans wel wegen,
 
Kom laet ons nu met een doen stellen dit Request,
 
'k Sal maken dat sy wort in Koninghs handt gevest.

Twede bedryf.
Vierde Uytkomst.

Den Coningh vergadert met sijn Adel, seyt haer sijn vertreck aen naer Spangien, en de reden waerom.
 
Tijt.
 
GHy Heeren al te saem mijn Vrienden en beminde,
675
Ghy die op myn gebot u t'saem alhier laet vinde
 
Hier op de groote zael, daer ick u heb gedaeght
 
Waer uyt ick klaer kan sien dat ghy myn sucht toedraeght,
 
Myn Heeren 'k heb den last van myn Heer zael'ge Vader
 
Met alle vlyt besorght, dus zyt ghy alle gader
680
Hier myn getuyge van hoe ick dit heb betraght,
 
En met u aller hulp den Pais te weegh gebraght.
 
Dus ist hier wel in rust ick wensch het langh magh bloeyen
 
Soo sal myn erf Neerlandt gerust in voorspoet groeyen,
 
Och! of het Spaense Rijck als dit in ruste was,
685
Soo bloeyende myne kroon, maer neen! het boose tras
 
Steeckt door myn gansche rijck dus moet ik daer heen trecken
 
Soo magh die boose Nijt aldaer het hooft bedecken,
 
Dus maeck ick u bekent mijn reys die noodigh is,
 
'k Vermaen u altesaem, mint eendracht, soosal wis
690
U rust zijn Conincks heyl, 't onheyl moet ick voorkomen,
 
Dus heb ick mijn vertreck seer vastelijck voorgenomen,
 
Met voorsorgh eer ick ga dat dit myn Nederlant
 
Magh blyven in sijn fleur, en in syn ouden stant,
 
Madamme de Princes van Parma myn suster,
695
Heb ick als Governant gestelt, om soo geruster
 
Te wesen in myn rijck, wan sy is van myn bloet,
 
s' Is van een sachten aert. en van een heus gemoet.
 
Ick heb haer oock versorght van raden en persoonen,
 
Om haer met raet en daet geduerigh by te woonen,
700
'k Heb yder Landt versorght van Gouverneur en Heer,
 
'k Heb myn devoir gedaen, 'k weet rechte voort niet meer
 
Te doen ten dienst van 't lant en trouwe Onderdanen,
 
Dus ist, dat ick belast u al en oock vermaenen
 
Dat ghy myn suster neemt, als in myn plaetse aen,
705
De eer die gy haer doet, houdt ick aen my gedaen.
 
Prins.
 
Grootmachtigh vorst ten is, immers u niet vergeten,
 
Dat wy ons in u dienst seer ridderlycke queten,
 
Getuyge, is hier van de Grevelinghse strant;
 
Dan slagh van Sint Quintijn, van Calis en Dinant,
710
Daer meest den Adel bleef van Vranckrijck, ter gedachte
 
Van uwe Majesteyt en 't Coninghlyck geslachte,711
 
Soo dat de Lelye doe meest waren verslenst.
 
Den Vorst kreeg maer een schim van 't geen hy had gewenst
 
U Majesteyt behiel de zegen en Fictory,
715
Waer van de heugenis ter eeuwiger memory,
 
Zoo langh de Werelt staet en dat de vlugge Faem
 
Uytgalmt, u groote lof en Coninghlycke naem.
 
Dus heeft het noyt geschort aen gelt noch aen de bede,
 
Die uwe Majesteyt zyn Onderdanen dede,
720
Elck heeft in aller vlyt wel neerstigh opgepast,
 
Dus bidt u Majesteyt uyt aller Staten last,
 
En oock uyt Adels naem, Kooplieden, Borgers, Heeren;
 
Ootmoedigh dit Request waer Coninghs gunst toekeeren,
 
't Is tot behout van 't Lant en onse Vader Wet
725
Daer wy ons goet en bloet by hebben opgeset.
 
't Geen oock sijn Majesteyt met eeden heeft geswooren,
 
Wanneer hy tot 's Lants Heer der Landen wiert verkooren,
 
Dus hebben wy in 't Landt in 't minste niet van doen
 
(Terwyl wy zyn in vree) het vremde Garnesoen.
730
Wy vallen voor u neer, en bidden met ons allen
 
Dat ghy 't meugt gunstigh zyn en 't oogh op ons laet vallen
 
't Is tot u Landen dienst. (U Onderdanen aert
 
Kan met vremt Garnesoen in 't minst niet zyn beswaert)
 
Coningh.
 
Men sal in allen ernst op u Requeste letten,
 
Prins.
735
Wy wenschte machtigh Vorst ons tyt te willen setten,
 
Coningh.
 
Hoe! wie set myn hier tyt dat noeyt geen mens en dee
 
Prins.
 
't Is geen gebot heer Vorst maer 't is versoeck en bee,
 
Coning.
 
Zo my sulks raetsaem dunkt daer sal niet aen mankeren,
 
Prins.
 
U Majesteyt die weet ten magh niet langh terderen,
740
Terwyl Conings vertreck staet spoedigh voor de hant,740
 
En bleef dit ongedaen wie weet wat misverstant
 
Dat dit wel baren moght, wat sou ons al ontmoeten
 
Zyn Majesteyt kan dit nu met een woort versoeten.
 
Coningh.
 
Ick sal voorsichtiglyck 't versoeck doen so ick magh,
 
Prins.
745
Ten hapert maer alleen aen 't Coninghlyck gesagh,
 
Coningh.
 
Ick segh ick sal met vlyt op het Request wel letten,
 
Prins.
 
Zyn Majesteyt die weet 't is volgens onse wetten,
Den Coningh rijst op en gaet binnen.
 
Prins.
 
De wint u derwaerts leyt en met gesontheyt spaer.
Poseert wat.
 
Prins.
 
Wat dunckt u Eggemont 't versoeck is noch niet klaer,
 
Egmont.
750
Wy moeten alle daegh met veel Neerlantsche Heeren
 
Staegh by den Coningh zyn, en die by hem verkeeren,
 
En doen door haer versoeck dat hy doch Zegel recht
 
Magh geven op 't Request als meermael is geseght,
 
Hier dient geen tyt versuymt want soo hy ons hout drayen,
755
Tot hy vertrocken is daer sal geen haen na krayen,
 
En seghtmen van een Eet die groote Vorsten doen,
 
Dat is maer voor die tyt om hare lust te voen.
 
Prins.
 
Heer Eggemont ey stil wy moeten tyt afwachten
 
Met alle nedrigheyt, gestadigh doen ons klachten,
760
Al 't geen men krygen kan met vrientschap liefd' en danck,
 
Is beter als 't geen komt met tegen wil en dwanck,
 
Egmont.
 
Het gaet so 't kan of mag wy moeten 't hoof verkeeren
 
Of al het spaens gebras sou ons op 't lest braveeren,
 
Ghy kent haer hooghmoet wel haer opset en haer raet,
765
Sy drinckt haer lichaem deur daer sy haer klau in slaet,
 
Prins.
 
Syn Majesteyt en sal ons wetten niet verbreecken,
 
Egmont.
 
Wie weet wat voor geraes sy hem in 't hooft al steken.
 
Prins.
 
Daer is geen seggen toe den Eet onlangs gedaen,
 
By sijne Majesteyt die moet hy houden staen.
770
Hy is wel onsen Heer maer hy is hier geen Coningh,
 
Dat is hy in het Hof van 't Castliaensche wooningh,
 
Ick segge noch al voor het spaensche Garnesoen
 
Dat moet uyt Nederlant, het is hier niet van doen.
 
Want haer hovaerdigh hert dat soeckt ons te banderen,
775
Op hoop dat al haer maght hier na ons af mocht weeren,
 
En schoon of al ons doen was enckel damp of wint,
 
En als het goet versoeck by haer quaet garen spint,
 
Wat stater dan te doen?
 
Egmont.
 
Men salse 't landt uytkeeren.
780
En senden haer naer Steyx
 
En doen haer Neerlants leeren.
 
't Is maer een hoop Refuis Canaelje Rossiaens,
 
Daer magh dat snoo gespuys regeeren op syn spaens.
 
Prins.
 
Kom Egmont hier van daen wy moeten sneegh oppassen
785
Want die ons tegen gaen die soude ons verrassen,
 
Myn Heeren gaje mee?
 
Adel.
 
O! Ja;
 
Prins.
 
Dat gaeje voor.
 
Egmont.
 
Geluck op ons versoeck den Coninck goet gehoor.

Twede bedryf.
Vijfde Uytkomst.

De Prins van Orangien en Egmont speelen op 't verkeer Bort.
 
Prins.
790
Sie daer Heer Eggemont ick wed ick win het spel,
 
Egmont.
 
Ick ben 't van nu al quyt wel dat geloof ick wel,
 
Prins.
 
Neen noch niet Eggemont 't spel is maer eerst begonnen
 
't Geen men verloren schickt wort dickwils wel gewonnen,
Spaens Edelman en Hoorn uyt.
 
Edelm.
 
Orangien sit gy hier daer 't stuck soo staet verwart,
795
En gy Heer Eggemont gaet het u so aen 't hart,
 
Prins.
 
Wat Schortter,
 
Edelm.
 
Watter schort, hebt gy noch sin in 't speelen,
 
Denckt ghy niet om 't Request doet dat u niet verveelen,
 
Het is een groote saeck die vry al wat beduyt,
800
Terwijl zyn Majesteyt wort dapper opgeruyt,
 
Ghy dient wel op dit stuck met neerstigheyt te letten,
 
En houden dapper aen om voet by 't stuck te setten,
 
Eer dat het spel verbrodt.
 
Prins.
 
Het sal wel overgaen
805
Ick heb in 't alderminst den Koningh niet misdaen,
 
Doch efter ick bedanck u edelheyts verhalen,
 
Wy sullen tot u dienst u dienstelijck betalen;
 
Edelm.
 
Mijn Heeren 't gaet u wel ick heb mijn plicht volbragt.
Spaensch Edelman binnen.
 
Prins.
 
Egmont ick speel niet meer, het speelt in mijn gedacht,
810
Dus moeten wy te gaer hier over resolveeren,
 
En toonen, dat dit stuck ten besten af mach keeren,
 
Egmont.
 
Mijn Heer 't is wel geseyt ick sloeg 't eerst weinig acht
 
Ick moet dien Edelman gaen spreken met bedacht,
 
Hy is een trouwe vrient.
 
Prins.
815
Gaet wilter eens na hooren,
 
Egmont.
 
'k Gae na hem toe,
 
Prins.
 
Ick stae gereet met open Ooren
 
En reckhals, na u komst wat nieuws dat gy ons brenght,
 
Egmont.
 
Ich hoope alles goets,
 
Prins.
820
Mijn hart wel anders denkct.
 
Egmont.
 
Tot Flus,
Egmont binnen.
 
Prins.
 
Wel gaet met vreught en helpt ons al uyt vresen,
 
Wat dunckt u Admirael 't Request is al gelesen,
 
Hoorn.
 
Heer Prins gy zyt altijt voor een wijs man vermaert,
825
Ghy siet beneffens ons den Spaenschen bosen aert.
 
Dus hoop ick sal de tijt ons voortaen gunstigh weesen,
 
Soo heeft ons vryheyts staf in 't minste niet te vresen,
 
En so dit Spaens gewelt alhier in 't Lant verspreyt
 
So is het Nederlant in een rumoer gebreyt,
 
Prins.
830
Dat heb ick langh gesien maer het en kan niet baten,
 
Doch ick doe mijn divoor;
 
Hoorn.
 
Prins 'k sal u niet verlaten,
 
Mijn Heer siet wie daer komt hoe noest heeft Eggemont,
 
Den Spaenschen Edelman, en hy, die mont en mont
835
Spreken met neerstichheyt 't Hooft wil de geest opwecken,
 
Daer hapert vry al wat kom laet ons wat vertrecken,
Prins en Hoorn een weynig binnen. Egmont en Spaens Edelman uyt.
 
Egmont.
 
Mijn Heer hoe gaet het al hoe staet het doch ten Hoof,
 
Edelm.
 
't Schijnt al het Spaens geslacht verdort is, in haer loof,
 
Want haer is voorgewent 't versoeck van u begeeren,
840
Dus soecken sy dat werck tot haer profijt te keeren,
 
En hitsen lustigh op, den Koningh siet het aen,
 
Hy kan het spaensche bloet geheel niet tegen gaen,
 
Want het woont in zyn lijf maer ghy moet wel oppassen,
 
Of anders sullen sy u lichtelijck verasse
845
Dus woont den Koningh by.
 
Egm.
 
Mijn gunst gaet met u mee,
 
Edelm.
 
't Is niet waer van mijn Heer,
 
Egm.
 
De tijt verleent u vree,
Edelman binnen.
Prins Hoorn en Adel uyt.
 
Prins.
 
Hoe is 't Heer Eggemont, hoe is 't al afgelopen,849
850
Hoe sal 't met ons noch gaen al levent 't vel afstropen,
 
Egm.
 
Gewis 't is quaet genoegh ging 't na den Spaenschen sin,
 
Sy maelden ons tot stof en namen 't Lant hier in,
 
Prins.
 
Dat kan ick wel bevroen,
 
Egm.
 
Heer Prins 'k heb met verlangen
855
Van alles klaer en bloot goet onderright ontfangen,
 
Men hout ons voor verraers verdervers van het Lant,
 
Verspieders van het Hof, en noch dat meer is, want
 
Zy houdent daer voor dat wy al de doot verdiende.
 
Prins.
 
Die straf was al te swaer, ick ben al verder siende,
860
't Sal sulck een noot niet zyn den Koningh dit verschoont,
 
Op dat geen meerder quaet hem uyt dit quaet verthoont,
 
Hoorn.
 
Daer is geen beter raet als dat wy alle dagen,
 
Beneffens Staten 's Lants den Koninck voor gaen dragen,
 
Met al den Adel die, alhier met ons zyn een
865
Wat seght ghy Eggemont,
 
Egm.
 
Mijn Heer ick ben te vreen,
 
Ick val u nimmer af den Koningh kant niet laten.
 
Hoorn.
 
Den Adel van het Lant en al de Heere Staten,
 
Die maken groot ontsagh, daer is een luyster glans,
870
By sulck een grijsen volck 't is puyck van al de mans,
 
Schier van gansch Christenrijck so trou so vol van deugden,
 
Dat noyt geen Vorst of Rijck van sijne weerga heughden,
 
Prins.
 
Daer is al vry wat aen laet sien wat hy sal doen,
 
Hoorn.
 
Wat uyr bestemt ghy ons,
 
Prins.
875
Mijn Heer korts naer den noen,

Tweede bedryf.
Seste Uytkomst.

De Staten Generael, den Adel met de Prins van Orangien en Graef Egmont en Hoorn en de Koninck uyt.
 
Kon.
 
Mijn hart is gansch verheugt roemwaerde Heren vriende,
 
Die oyt mijn voor geslacht en my so trouw'lick diende,
 
Ghy die hier zyt vergaert, op mijn versoeck met bee
 
Ten eynde ick aen u mijn schult en plicht voldee,
880
Mijn reys is voor de hant mijn tijt die is versteken,
 
Derhalven heb ick noch, een woort met u te spreken
 
Eer ick volkomen neem myn oorlof en afscheyt;
 
'k Versoeck op u al t'saem dat ghy my niet ontseyt;
 
Dat is dat gy voor al wilt neerstigh sorge drage
885
Voor 't Catholijck geloof, dat ick geen reen van klagen
 
En hebbe over u, noch d' heyl'ge Roomsche Kerck,
 
Doch boven al so maeckt hier van, u doen en werck
 
De bose herety en kettery te straffen,
 
Ick sal so veel ick mach daer sulcken raet in schaffen
890
Door mijn authoriteyt, en Konincklick gesagh,
 
Dat het vervloeckt gespuys beklagen sal den dagh
 
Dat het geboren was, ick sal dees Lutherianen,
 
By 't onderaerts gebroet den wegh ter hellen banen;
 
Dit is 't geen ick voor 't lest van u versoeck al t'saem,
895
Dat gy doch niet gedooght, u, Catholijcken naem
 
Te geven kreuck of smet, in dees verdorven eeuwen,
 
Maer thoont u voor myn kroon, als de verbolgen Leeuwen,
 
Gehoorsaemheyt doch aen my, ick die u Lants-heer ben,
 
Doch 'k twijffel daer niet aen, want ick u daer voor ken,
900
Myn Vader dit getuyght en alle zyn Voorsaten,
 
Ick sal u nimmermeer, in genen noot verlaten,
 
'k Heb alles wel voorsorght dat is u wel bekent,
 
En in myn plaets gestelt mijn Suster tot Regent,
 
Die u met haren raet, getrouw'lick sal bywonen,
905
Wilt u doch tegen haer als tegen my betonen,
 
Dit wort van my voor 't lest op 't hoogh van u versoght,
 
Hier mee ick af-scheyt neem, ick heb nu al volbroght
 
Wat ick bedencken kan, daer blijft niet in gebreken.
 
Prins.
 
Zijn Majesteyt vergun u dienaer dat hy spreken,
910
Wy buygen ons ter neer, ootmoedigh altemael,
 
Ick spreeck, uyt aller mont, (verschoont my dit verhael)
 
U Vorstelick gemoet zy tot ons so genegen,
 
Laet doch ons trouwen dienst, ons smeken, u bewegen,
 
Ons Zielen zyn bedroeft, ons geesten zyn beroert,
915
Dat gy so onversiens wort uyt het Lant gevoert,
 
Wy hadden wel gehoopt, met groot ernstigh verlangen,
 
Van uwe Majesteyt, ons recht bescheet t' ontfangen
 
Op 't meer nootsakelick als ons voordeel versoeck,
 
Vertreckt zyn Majesteyt, so raeckt het in een hoeck,
920
Eert u hoogwaerdigheyt met eygen handen tekent,
 
't Wort ons daer naer wel licht voor rebelly gerekent,
 
Wy bidden andermael, u Adel buyght sigh kloeck,
 
Dat sijne Majesteyt doch tekent het versoeck.
 
Kon.
 
Ick heb daer op gestelt volkomen last en orden,
925
'k Verseecker u, het sal eer langh getekent worden,
 
Prins.
 
Vergevet my myn Heer, ey! laet het nu geschien,
 
't Is, een vriend'lick versoeck doch sonder te gebien,
 
't Is nodigh voor het Lant, en voor u onderdanen,
 
Het sal een grooten spoor van gunste tot u banen;
 
Kon.
930
Ick segge immers ja 'k behoor daer mee t' onstaen,
 
Prins.
 
Verschoon u dienaer Heer waerom nu niet gedaen,
 
Kon.
 
Hoort Heeren al te saem, dat sal ick u gaen seggen,
 
Ick heb met mynen raet, dit nader t' overleggen,
 
Eer 't vreemde Garnisoen al t'saem van hier vertreckt,
935
Soo moet daer order zyn waer haer bevelen streckt;
 
Prins.
 
Hoogwaerde Heer en Vorst, ey wilt u doch niet storen,
 
Vergun u dienaers heer, u goedertieren ooren,
 
Wy seggen ons bedenck, wy menen het gaet wis,
 
Wanneer syn Majesteyt, met vreught gekomen is
940
In 't machtigh spaensche Rijck, (gedenckt naer 't arriveren)
 
Sal 't eerste voor u zyn een leger te formeren,
 
Zo in Cicilie, als 't Mahomeths gebroet,
 
Dat u in Africa nu veel al hinder doet,943
 
En op veel plaetsen meer daer gy hebt te gebieden,
945
Staet alle daegh onheyl en afval te geschieden,
 
Gebiet die naer u Rijck so is u volck weer t'huys,
 
En wy zyn hier ontlast van 't lastige gespuys,
 
Kon.
 
Daer is geen twyffel aen men sal de saeck so stellen,
 
Dat 't vreemde Garnisoen u hier niet langh sal quellen,
950
Ick sal doen wat ick kan op trouw op eet en eer,
 
Dat ghy sult zyn vernoeght wat wilje van myn meer,
 
Prins.
 
't Heeft zyne Majesteyt belieft voor trouwe dienste
 
Ons te bedancken heer, 't welck van de verre sienste
 
In twyffel wort gestelt, mits menigh hersen-hoeck,
955
Dit niet wel vatten kan, terwyl een kleyn versoeck
 
Niet ingewiggelt wort, (derhalven dit veel duyen)
 
Dat woorden en de daet niet over een en luyen.
 
Kon.
 
'k Heb u volkomentlick myn meningh uytgeseyt,
 
Myn woort zy u genoegh een weynigh tijt verbeyt,
960
Dat is een kleyne saeck, het zyn maer stercke driften,
 
Die 't schroomhertigh gemoet so kleensen doet, en siften,
 
Gy beelt u vast'lick in, dat gy een Monster siet,
 
Daer 't maer een schaduw is die selver voor u vliet.
 
Prins.
 
Men duydet so men wil 't en zyn voor ons maer quelle.
965
Wy tuygen heyligh al, dat die spaensche gesellen
 
Zyn onrust voor de rust, en onheyl voor het landt,
 
Die 't anders duyt die dwaelt uit haet of misverstandt,
 
't Strijt oock direcktelijck heel tegen Vader wetten,
 
Noyt Lansheer heeft oyt Lant gepooght om te besetten
970
Met eenigh uytheems Volck, of met vremt Garnesoen,
 
Wy hebben vreed alsins sy zyn hier niet van doen,
 
Genomen 't waer alsoo, wy hebben Ruyters Knechten
 
Hier in ons eygen Landt die mee wel willen vechten,
 
't Welck al de Werelt weet en streckt u voor een roem,
975
Dat Neerlants Krijgs-volck is der Krijgs-luy luyster bloem,
 
Siet heer, siet maghtigh Vorst, daer zijn u Vaders wetten,
 
Geteeckent en besweert, daer ghy onlangs by sette
 
U dieren Koninghs eedt, u hant op 't heyligh Boeck
 
Geleyt, waer door gy haelt, veel zegen ofte vloeck,
980
Zo gy daer tegen doet, of die komt te betrachten,
 
Zijn Majesteyt gelieft hem voor dien hoon te wachten,
 
Doch soo ons kleen versoeck, (in desen) wert ontseyt,
 
Zo tuygen wy gemeen voor sijne Majesteyt
 
En voor u Koningh glans (alhier wy al te malen)
985
Dat wy onschuldigh zyn van alle vorder quale,
 
Dan zyn ons krachten al, verkracht en uytgeteert,
 
Uyt sught, tot staet en baet, 't geen 't Lant de rust omkeert,
 
Kon.
 
Orangien 't is genoegh, hou op van meer te spreken,
 
Ick sal so daed'lijck doen, 't groot Zegel doen aensteken
990
Van 't voor verhaelt versoeck en dat met eygen hant
 
Van my getekent wort, tot borgh, en onderpant
 
Set ick myn Kroon, en Staf, daer d' onderaertsche volcken
 
Voor buygen als een riet, gedreven door de wolcken,
 
En sweer by throuw en Eet, daer ick aen ben verplicht
995
Dat vreemde Garnisoen uyt Neerlant wort gelicht;
 
Eer 't scharp gehorent licht hem driemael sal vertonen,
 
Niet een, van al dat volck in Nederlant, sal wonen,
 
Bent ghy daer mee te vreen, heb ick u nu voldaen.
 
Prins.
 
Zijn Majesteyt die doet al 't geen hy heeft beraen,
 
Kon.
1000
'k Verwilligh u versoeck.
 
Prins.
 
Den Vorst, leeft lange Jaren.
 
Kon.
 
Mijn onderdaens wilt u trouw Catholijck verklaren.
 
Prins.
 
Roemruchtig machtig Vorst, wiens Kroon en Scepter praelt,
 
So ver de Sonne rijst en daer zy weder daelt,
1005
U trouwe dienaers die, hier leggen voor u voeten,
 
Die komen u op 't lest gansch nedrigh Heer begroeten,
 
De voorspoet leyt de Vorst, gesont en wel te pas,
 
In 't Castiliaensche Rijck al waer hy garen was.1008
binnen.

Twede bedryf.
Sevende Uytkomst.
zijnde een
Vertooningh,

Alwaer den Coningh af-scheyt neemt vanden Adel die hem doen uytgeley met losbranden van het Kanon en 't blasen der Trompetten.
 
De Nederlandtsche Vryheyt spreeckt.
 
ELlendigh Belgica, ghy wort van Heer verlaten,
1010
Hier gaet u Lants-voogt wegh, in 't aensien vande Staten,
 
Men wenst den Coningh heyl t'wyl hy na Spangien wyckt,
 
Maer laes u Konincks hert een spanjaert wel gelyckt,
 
Met u vertreckt de rust, met u vertreckt de Vrede,
 
Met u vertreckt de heyl, de onrust komt ter stede,
1015
O! droevigh Belgica, U heer na spangien helt,
 
Dat is dat is het quaet dat myne Vryheyt quelt.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

organisaties