|
| |
| |
| |
Rodomont en Isabella
Treur-spel.
Eer-gaef Aen d'Eerzame, Kunst-lievende, Reynier Evvovtsz.
Eerste bedryf.
Medor.
MYN eyghen eyghenschap ontruckten my 't ghezicht,
Door toverije van het Paragonne licht:
Angelica ick meen, de Phenix aller schoonheyt,
Waer in't puyckx schoonste schoon verweendelijck ten toon leyt.
In wiens cieraetzels kleur de ziele rovingh blinckt,
Wiens straele-Hemels-kracht, de hertens neygingh dringt
Te offeren aen het autaer heurs hooge waerde,
De ziel'ge scheps'len all' van 't kreis omring der Aerde.
Ha zonn', waer toeft het licht? waer mardt de Heyl'ghe stondt,
Dat Medor 't ziel-aes treckt van heure Nectar-mond?
Angelica.
Nu rijst mijn Hemels licht. Ghelijck de Aerd vervreughde,
Mits Phoebus komste Medors hertens ziel verheughde
Medor, vindt ghy zo veel zoet?
't Is heughelijcke glory dat ick u ghemoet.
Woorden zijn't, maer woorden-ziele-beelden,
Die neyginghs wezens beeldt, deur hertens azem teelden.
| |
| |
Doch woorden die door woorden hebben gheen vermoogh,
Om af te maelen 'tzoet 't gheen myn ghezichte toogh
Vyt't zuyverlijcke licht van uwe ooghens stralen,
Die my de zinnen niet, maer hert en ziel ontstalen.
Heer Medor 't is te hoogh.
Te hoogh en ken't niet zijn.
Die boven waerde spreeckt, die heeft pluymstrijckers schijn.
Ghelijck ick u zie garen.
Angelica de sterren my recht gunstich waren,
Dat Medor is gheplaets alleen in uw ghedacht.
'k Gheloove niet dat Medor anders oock verwacht.
Ha luckighe gheboort, die d'hooghe Goon my zonnen.
De rechte liefde heeft we'erliefde oyt bevonnen.
Bevonnen heeft men oyt dat we'erliefd' liefde loont.
't Is myn gheluck nu ghy, mijn Enghel, dat betoont.
Ick achte Medor waerdt mijn weerliefd te ghenieten.
't Zijn milde stralen die uyt uw liefds-borne vlieten.
Neen, verdienst ick't niet en acht.
Want zo ick door verdienste na we'erliefde tracht,
Zo waer uw we'erliefd' plicht.
Want heyligher ick moet de liefd' en we'erliefd houwen:
Wy lieven niet uytplicht, maer na de keure streckt.
Zo dat de keur in liefd de weerliefds keur verwreckt,
't We'erlieven is gheen dwangh, we'erliefde heeft gheen wetten,
Vrywillich is't waer dat wy rechte we'erliefd zetten.
Want keure is gheen plicht, ghelijck me-vrouwe ziet,
Zo is weer liefd gheen plicht.
Verdienste wil ick zegghen.
Ghenomen 't waer verdienst, waer lievers liefd dan legghen,
Verdienen die weerliefd? zo moet dan zijn ghezeyt
De lievert weerliefd treft waer hy zijn liefde leyt.
Vaeck zien wy, dat zy die ghelieft wert, niet ken lieven.
Vermits weerliefd' bestaet alleen in heur ghelieven.
Ja dat Me-vrouwe zou weerlieven all' t'ghetal
Van die heur lieven, 'k weet Me-vrouwe oord'len zal
Dat zulckx ondoenlijck waer, hoewelt hun liefd is waerdich,
Dus liefde en weerliefde moeten zijn een-aerdich.
'k wil zeggen inde keur, verdienst heeft hier gheen kracht.
Zo heeft de liefde over weer-liefd gantsch geen macht,
Gantsch geen, doch liefd beweegt.
Gelijck wy wel bemercken:
Want liefd ken metter tijt weer-liefd' in d'herten werken,
Zo wrocht uw liefd in mijn, en nimmer die uytruck.
Doch zo't Me-vrouw ghelieft heur hierwaers neer te zetten
Wy hand'len breder van liefds en weerliefdens wetten.
binnen
| |
| |
Rodomont.
Die de zinnen ken verkrachten,
Mits de woelingh mijns ghedachten,
Rodomont waer is uw hert!
Laçy, waer myn zinnen neyghen!
All' myn eyghen is verwert,
Ick ben Doralices eyghen:
Van liefds krachte meer betoone
Als in deze Enghel schoone.
Schoonste waerom zijt ghy wreedt?
Is het niet het grootste wonder
Dat ghy liefde loont met leet,
Ach, helaes, hoe kender onder
Legghen, 't gheen myn hert doet knaghen,
Suffen, treuren, woedich klaeghen.
Laes! vermoghen gheen ghebe'en?
't Zuchten, knielen, en het smeken,
Kunnen niet de liefdens re'en,
Gantsch de af-keer in u breken.
| |
| |
En laet my de glory erven,
Dat uw af-keer my deed sterven.
Mandricard, Doralice.
Mandricard en me-Vrouw! helacy wat verdriet!
Helacy wat ellende Rodomont nu ziet!
'k Verschuyle om verspieden wat zy hier bedryven.
Maer zoud' de liefde stadich in een wezen blyven?
't Waer liefd' te kort ghedaen.
Dat zy de we'erliefds uure bitterlijck betreurt,
Ja veel tijdt zien wy dat die heftichste vergaeren,
Wel vaecken eer men 't waenden we'er verscheyden waren.
Hoe ken 't vervelen, lief?
Vermists 'tghenieten is een heymelijcke dief.
Steelt het ghenieten yets?
Ghenieten af-keer wrochte.
'k Acht het ghenieten meerder na 't ghenoten zochte.
Mandricard weet ghy niet dat men voor dezen zach,
Men mach niet 't gheen men wil, men wil niet 't gheen men mach.
't Is onz' natuurens aerdt ghestaegh daer na te haken,
Het gheen onzienlijckst' is om aen te lamnen raken,
En 'tgheen wy na onz' wenschen hebben kunnen al,
Ghemeenelijck men ziet men dat niet achten zal.
Zoudt hebben trachten niet na 't voorighe begheeren?
't Begheeren gragher is, zo 't hebben wy ontbeeren.
Niet in die trouw'lijck lieft.
't Beginnen is volmaeckt,
Maer als 't ghewenschte is na lust en wil ghesmaeckt,
Doralice 't zoet ken niet vervelen.
Het stadich smaken ken door 't zoet het zoet ontstelen.
Ick zie daer yemandt, laet ons gaen uyt zijn ghezicht.
binnen
Benevelt en bewolckt is nu myn zonne licht:
Het schijnt Mandricard is heur gunste nu deelachtich.
Ha Rodomont! schrild uyt, met droeve galmten klachtich,
Beklaeght u vande Goon, 't Orakel u misdoet,
Of wreeckt u van Mandricard, wreeckt het aen zijn bloedt:
Toont uw manhafte hert, doet uw leet-wezen blijcken,
En dwinghd Mandricard dat hy Rodomont moet wijcken,
Ja schricken voor uw naem, zal deez' Tartariaen
Zo trotzich poghen na uw Doralijs te staen!
Onlydelijcke trots, ick wil, ick zal myn wreken,
Om zijn bemickte we'erliefd van myn lief te breken:
| |
| |
Ick zweere by de Goon, dat op d'omring van d'aerd,
En acht ick niemant Doralices liefde waerd
Als Rodomont d'Argier, d'Argier zal't hem beletten
Dat Doralys op hem gheen weer-liefd en zal zetten.
Het leven is my veyl, om wreken met geweld
Dat Mandricard op heur zyn liefde heeft gestelt.
Betoont nu Rodomont wat liefd' in u ken wercken,
Laet Doralice nu door daed uw liefd' bemercken:
Bemercken zal zy nu wat hert d'Argiere heeft.
By Iupiter ick zwere dat Mandricard leeft
Niet tot de zonne zet, 'k beneme hem het leven,
Om Doralice proef myns hertens trouw te gheven:
Hy leven? 't zal niet zijn, al hingh de wereldt al,
En gantsch'lijck aen zijn dood, Mandricard sterven zal.
binnen
Angelica.
Ha heughelijcke lommer! die gheen doente meld,
Noch 't sprakelooze klaver, noch het lov're veldt
Verklickt niet liefdens vreughd', maer heym'lijck alles helen,
Wat smaeckelijcke vreughde dart'le minnaers stelen.
‘'t Is Medor, Medor is 't, myn Medor is het beeldt,
Waer dat Angelicaes ghedachte steeds op speeldt,’
In d' after-smaeck van 't zoetste zoet des zoetheyts zoetheydt,
Ach aenghename schicht, die noch in 't grill'ghe bloedt leydt!
Met henghelende wensch, met prickelende graeght:
Hoe woedich hert en ziele heftichlijcke jaeght
Na 't weerghenieten van de lieffelijcke smaken,
Doch 't is natuur die na natuurens lust doet haken.
Angelica waer toe is deze zuyv're handt,
Als strenghelende met die ghy liefdt, de trouwe bandt,
Te zweeren van uw liefd, Angelica wat eeden?
Dat ghy met graeght voldoet zijn smeken en zijn beden.
‘Ha Medor! Medor is 't, mijn Medor is het beeldt
Waer dat Angelicaes ghedachte steets op speelt:’
Waer toe zijn deze ooghen die hy noemden sterren?
Alleenelijck om Medors ziel in te verwerren.
Waer toe zijn deze haren, om te boeyen vast,
Als door 't geglinster Medors hert werdt aengetast.
Waer toe, Angelica, zyn uwe kaekens daelen?
Om al d'aenschouwers in't ghezicht te doen verdwaelen.
En waer toe zyn de lippen? als ghy die slechts roert
De smakers hert, en ziele schielijck zy ontvoert.
En d'azems-geur? alleen om d'herten te bedouwen
Met tovery. hoe luckich zyn de schoonste vrouwen!
| |
| |
Ja die het minste lit heurs lichaems slechts gheraeckt
Werdt door de zoetheydts smaeck een slaef van heur ghemaeckt.
Ha Hemelsche natuur! hoe eedel zyn uw wercken,
Vw kunst-proef in een Vrouwe kenmen wel bemercken.
Hoe Roeland Furieus om myn weer-minne stryft,
Wat lagen dat hy om Angelica bedryft,
Ja leven, goed, en bloed, hy om my zoud verliezen:
Nochtans zal ick voor Roeland, Medor nu verkiezen.
Mijn waerd ick zelven ken, en wat natuur besteet:
Niet hebben kenmen yets, het zy men 't zelven weet.
Binnen.
Medor.
Ach heughelijck ghedacht! hoe glorieus ghy speelt
In deez' ghetrouwe borst, waer rust het waerde beeld,
Des schoonste schoon, Angelica, 't puyck, en 't verweende
Dat d'Hemelsche natuur de wereld oyt verleende,
Het prachtichste cieraet 't gheen 's aerdens kreyse heeft,
Alleen in 't schoonste schoon van dees uytmunster leeft.
O sterr' Angelica! ha Enghel aller Engh'len!
Na wiens Pheeblijcke gluuring alle zielen heng'len,
Om gh'nieten 't tintel-licht uws ooghen sterre-schijn,
Waer door de held're polen beyd' verduystert zijn,
Dat d'Artijck, en d'Andtarctijck beyd druloorich pruylen,
En bloozende van schaemte zelven hun verschuylen,
Ja 's Hemels ask verschrickt: en 't firmament ontroert,
Mits dat Angelica op heure schoonheyt voert
'tSers heyr, en d'aerdens rond, heur pracht doet alles drayen,
De sterren b'heerscht zy, licht ken zielen zy verlayen.
Ha glorieuse pleyn waer op zy heeft ghetreen!
Ach luckich lommer-lof waer op heur ooghs-licht scheen!
Ja yder teere spruyt, en telghskens lieve enten,
Ghenoot door heure komst een versche nieuwe lenten,
Door d'azems-amber-lucht (gheluckelijck toeval)
Als yder een cieraet van heur cieraetzel stal.
Goud'lely streef nae't goudt van heur goud'-draede haeren,
Wy dat provens, en d'Eglentiere-rooskens waeren
Om beed'len het robyne schoon heurs kaeckxkens kleur,
En dat de lely was in twyffelingh van keur,
Of zy van 'taenschijns, of's hands-wit heur zoud verzaden,
Om op te proncken 't schoon van heur sneeuw witte bladen:
Elck bloemken was jalours, en dat niet zonder reen,
Dus yder stal zijn kleur: Angelica alleen
Behiel het schoontste al. Ha perle aller vrouwen!
Waer in natuur heurs kunstens-beeld, en proef woud' houwen,
| |
| |
Waer in natuur betoonden wat natuur vermach,
Natuur was zelfs jalours als zy heur schepsel zach.
Yets moet ick u lommer vraghen,
Voeldt ghy niet een bitter knaghen?
Quijnen niet uw stomme bla'en?
Treuren niet d'onnos'le telghen,
Mits zy kunnen niet verzwelghen
't Leet dat hun werdt aenghedaen?
Barsten niet de aerde gronden?
Toont de aerd niet 's hertens wonden?
Trilt de aerde niet van spijt?
Mits zy d'Enghel heeft ghedraghen,
‘'t Luck en onluck komt by vlaghen,
't Gheen wy hadden zyn wy quyt.’
Waerom is 't doch dat wy meughen,
Weer vernieuwen door 't gheheughen,
't Gheen men had en nu niet heeft?
Zo 't gheheughen van 't ghenieten
Niet en teelden als verdrieten,
Mits 't verliezen quellingh gheeft.
Als Angelica, de schoone,
U hier stelden 't schoon ten toone,
Lommer, hoe waert ghy verçiert!
Nu, helaes, uw pluym'ghe-dieren
Staecken all' hun tierelieren
All' 't onnozel schrild, en tiert.
Tieren zy, laet Medor treuren,
Laet zyn hert en ziele scheuren,
Doch het zuchten, en het weenen
Kunnen gheen ghetraen verleenen
Waer myn droeve klacht door slist.
| |
| |
Eerder zal mijn hert versticken,
Door het nocken, en het hicken,
Mits de traenens overvloed,
Die mijn herte overstelpen,
Maer, helacy, 't ken niet helpen,
't Is zy die my helpen moet.
't Is Angelica, mijn waerde,
Keurvorstinne vande Aerde,
d'Herte-breeckster, en mijn vreughd,
Door de stralinghs heurs ghezichten,
Ken zy al myn quel verlichten
Als de Voedsteres myns Ieughd.
Angelica, zal nimmer wenden 't avontuure?
Zal nimmer ick ghenieten d'aenghename uure?
De luckighe ghenietingh van u schoonste beeldt?
't Gheen d'afgunst vande tyd my wreedelijck ontsteelt,
Vw liefde houd ick wis, dit meerdert de verdrieten:
Mits dat ick het gheliefde niet en mach genieten.
Ick weet dat Medor speeldt ghestaegh in uw ghedacht,
En dat ghy oock van my niet minder en verwacht.
Ghe-evenaerde liefde immer was rechtvaerdich,
Mits liefde en weerliefde waeren oyt een-aerdich.
Zo dat ick met de Tortel-doffer, lacy, me kor.
Hoe? Medor, lieve galmt, zweert dat ick alree dor.
En teere uyt, ja in mijn hert de droefheyt smede.
Ghy mede Echo? zeght, ick bid u, door wat reden?
Door eeden? lieve stem, oft is 't mits mijn ghebeden?
Mijn eeden? eeden waren 't, Echo, want ick zwoordt.
Of woordt, en Medor nimmer oock zijn woords-band schoort.
'k Wil hooren, wat 's uw wil? u gunst wil ick verghelden.
Zijn 't helden, die stantvast zijn waer zy liefde stelden?
| |
| |
Zo steldt my in 't ghetal, en antwoord door 't gheschal.
Ha glorieus gheluydt, ghetrouw ick blyven zal.
Al Echo al en al tot Angelica neyghen.
Ja eyghen, heurs ick ben. Angelica heur eyghen,
Ja eyghen al hoe wel heur by-zijn ick nu mis.
't Is waer ick mis, vermits zy in myn herte is.
Waer dat de schoonste schoon oock eeuwich in zal blyven,
Wijl hoope en 't verlanghen om heur by-zijn strijven,
En knielen voor de plaets waer ick heur laetste zach
De heughelijckste uur, de glorieuste dach
Die lievert oyt ghenoot, met hoop van weeghenieten,
Wijl uyt dees droeve ooghen bloede traenen vlieten,
Die hert en ziele door de knagingh distileert,
Tot dat de gouden tijdt gheluckelijck weer keert.
Ach dat 't gheboomtens murmureeringh-spraeck kost spreken,
Of dat dees lieve lommer gheven mocht een teken.
Of't ruyzen vande bladen spraken duyd'lijck uyt,
Of dat de labber-winden melden door 't gheluyt
d'Ambroselijcke smaeck, de Nectarlijcke zoetheydt:
Die levendich noch in gheheughenis behoed leydt:
Wy doen ghenoten hier: ick vrees Iupijn die zou
Van d'Hemel aerdwaerts daelen, en aen deze vrouw
Zijn scepter offren op, en mits heur hooghe waerde
Verzaecken d'Hemel en hier blyven op de aerde.
Ach luckige ghewest! de wel sprekentste man
Vw lof in langhe eeuwen niet uyt-brallen kan.
Doch op dat nimmer zy de gunst uws luck vergheten,
En dat een yder oock uw glorien mach weten,
Mits ghy Angelica ond'r uwe lommer had.
Waer Medor met zijn Enghel strenghel-narmich zat,
Plaets' ick op deze plaets 't gheen liefde my deed schrijven,
Op dat uw glory mach in stael gheheughen blijven.
| |
Klinck-dicht.
Triumphelijcke lommer, zuyv're water-vlieten,
Beloverde ghewest, waer Medor vaecken von,
Angelica zijn lief, dochter van Galafron,
| |
| |
En hem de lieve vrucht van liefde liet ghenieten,
't Was hier, ha luck! 't was hier! waer quelling en verdrieten
Lichamelijcke vreughde gantsch'lijck overwon,
't Was hier, waer ick ghenoot myn hert en zielens Zon,
't Was hier waer willen willich, wil en lust toe-lieten.
Ha gunstich lief ghewest! met danckbaerheydt ick buygh,
En bidd' aen allen die hun ganghen hierwaerts vielen
(Op dat ick u myn dancke plichtelijck betuygh,)
Zy voor u, (waerde plaets,) ghebuyghzaemlijcke knielen,
En Zon, en Maen u diend', op dat uw glory zwayd,
En op uw lover-grond gheen Herders vlocke wayd.
|
|
Auteursrechtvrij