Keyser Otto den derden, en Galdrada. Deel 1
(1617)–Theodoor Rodenburg–
AuteursrechtvrijHet eerste deel
[Folio C3r]
| |
Bedillen, en gh'lijck ick ghebuurkens doent' beklappen,
Dan doch het staet my vry, en my het best betaemt,
Maer weet ghy wel waerom? bedil-al ben 'ck ghenaemt,
Doch veelen onder u mijn kuurkens oock wel weeten
Al zijnse niet gh'lijck ick bedil-al oock gheheeten.
Nu raed wien hy bemindt? tis zulcken mooyen maydt,
Galdrada is heur naem, 'k wedd' datz' hem niet ontzaydt,
Doch ick verneem het al, en zal u tydingh brenghen
Of aende Keysers vier Galdrada heur zal zenghen.
binnen.
Keyser Otto verlieft zijnde op Galdrada, liggende te bedde inde schoot van Venus, en Cupido aent voeten-eynde, mickende zijn pijl op 's Keysers herte, in een vertooning: hy ontwakende treedt uyt zijn bedde, en de gordynen schuyvende zietmen Venus noch Cupido niet meer. En hy spreect.
Keyser Otto.
Wat wrevelt in mijn borst? wat schighte toomt mijn zinnen?
Kan ooghe-krachtens-mick een Keysers ziele vinnen?
Kan dit manhafte hert dat Romens trots verwon?
Beweeght zijn door't ghesight eens Florentijnse zon?
Neen: Otto soud' een vrou een Saxsens Prins verwinnen?
Neen: soud' een Keyser nu de kintse min beginnen?
Neen, borst weert uw' ghemoedt voor die hert-teering-gril,
En teughelt zo uw' wil dat wille zy gheen wil,
Dan dat uw' wille tracht de wille zo te mennen
Dat yder uyt de wil uw' redens wil mach kennen.
Wil Otto? neen, k'en wil: weet, tonghe, wat ghy spreeckt,
Reens-wil is zo ghekrackt dat redens teugel breeckt.
Ha Nymphe, Keur-Vorstin, een Princens ziel ghy roofde,
De ziel? jae, 't is de ziel, gheen Saxsens oyt gheloofde
Dat een ster dat vermocht het gheen een Keyser zweert,
't Gheloof en is gheen weet, 't gheloof is zien noch voelen,
O ziel ghetuyght ghy dan vant vier 't welck niet kan koelen
Als door de asems walmt die langhs de lippen vlucht
Van die schoon, die Goddin, die vrou waer ick om zucht,
Om zucht? jae zucht op zucht, en zulcke zuchtens hetten
Die doodens bleecke beelt in dit ghezicht doet zetten,
Doods? doods, jae doods, zo doods dat goed-ronds ick beken
Ick heer noch Meester van my zelven, laci, ben.
Ha luckighe Florens hoe trotsigh mooght ghy booghen
Dat ghy een Keyser hebt zijn Keysers ziel ontooghen,
V Prince werdt uw' slaef, slaef? slaef, jae slaef, helaes,
Nu Otto voedsel steelt uyt heure ooghens aes.
| |
[Folio C3v]
| |
Natuure 't was u ernst uw' kunst-proef zo te raecken
Dat ghy daer door van, heer, een sob're knaep zoudt maken:
Is uw' wil nu ghetreft? ick lever u op al,
En willigh aen u werck met septer off'ren zal,
Mijn septer kroon en rijck wil Otto graegh'lijck gheven
Die Engel-Keyserin, ziel-houdster mijnes leven,
Poolinne, hemel-luut, touresse, adamant,
Roemt moedigh dat ghy hebt de Roomsche-Vorst ontmant:
Ontmant? jae gans ontmant, doort terghen uwes ooghen
Want uyt dees vleesche kluys hebt ghy mijn ziel ghetooghen,
Rooft oock het leven ras, en dan met glori roemt
Euroop u moorderin van Keyser Otto noemt.
O vinn'ghe lonckens-vier. O felle-zoet-gheflicker,
O dartle trotse gluur. Waerom (o al-beschicker)
Ghaeft ghy een vrou de macht te heersken over my,
Die noyt man heeft ghevreest, en schickt ghy nu dat zy
Een Keyser slave maeckt? by Otto 't zal niet wesen,
Al is mijn liefd' int top mijns zinnens koor gheresen,
Al zit liefd' in dit hert, al woeldt liefd' in dees borst,
't Is nu tijt dat ick toon 't hert van een Saxsons vorst.
Wegh kittelich ghedaght, wegh lock-vlees, staeckt uw' terghen
Vw' lust-boet ghy behoort aen Otto niet te verghen.
Graeght my zo nae't bering des narmen van een vrou
Dat ick mijn Maiesteyt gheheel vergeten zou?
Wat voel ick? o 't is min: Heeft minne zulcke hetten
Dat die vlam smelten kan de zeeg'len mijns landts wetten?
Sal wetten-stighter zelfs de wetten over treen?
Ha zught uyt droeve walmt. Hoe oorloght lust en reen
In dees beknelde kas, ist gans uyt mijn ghedachten
Dat ick de eere meer als minne-lust moet achten?
Den goeden Prins verscheelt so veel met den Tyran
Dat d'een de deughd' ontziet 't gheen d'ander niet en kan.
Den goeden Prins niet pleeght als met een goedt beraden,
Tyranne niet betracht als luste te verzaden,
Maeckt vande lust een wet: helaes, wat grof verschil
Bedachtsaemheyt stuurt d'een, en lust de anders wil.
Gheluckich is dat landt die zulcke Princen zetten
Waer dat de Princen zelfs zijn tuchtlinghs hunliens wetten.
Soud' ick mijn ondersaet in oneer tasten an?
Onwaerdigh ick dan voer de name eenes man.
Seleuces straffe straf, hem opper-faems-lof brachte
Mits hy zijn zoone straften die een vrou verkrachte.
Wat leedt ghy Romen ramp, ellendt, verdriet en hoon
Door lusts-voedt-bittre-zoet van Tarquijns zotte zoon,
De grieckens hoerdom deed hun Keyserrijck vernielen.
De vranckens heerschingh staeckt mits zy daer in vervielen.
O wee die Prins wiens lust zo buyten deughds-spoor loopt
| |
[Folio C4r]
| |
Dat hy zijn kroon en eer voor minne-waer verkoopt.
k'Beken dat liefds natuur in my ghelijck in and'ren
Bespoorde baenen vindt om blind'linghs door te wand'ren,
Maer zo mildt als den Hemel hooghe staet my gundt
So zeer betaemt dat ick in waere deughd' uytmunt.
O reden, wat vermach de lust-dwangh uws vermoghen?
En soud' een Princens ziel ontprinst zijn door de ooghen
Eens Florentijnse zon? wat? zal de bid-plaets zijn
Het wulpse nets bedrogh van gayle-mins-vooght-lijn?
Bedaert, Otto, bedaert, helaes wat kan ick willen
Soot onrust deses borst de zinnens koor ontstillen?
'k Wil dat ick niet en kan, 't vermoghen my ghebreeckt,
De felle minnens vlijm de hertens ader steeckt.
O narm ghy zwoort te zijn uw' Keysers-rijck-ghetrouwe,
En haeckt ghy naet bevat of lusts-koel van een vrouw'?
Ia, ja? wat? zeght ghy ja? schaemt u vant zotte woordt,
Ia, Ia, noch zegh ick jae. Gheen mensk' my overhoort,
Zeght heymlijck wat u deert, laet nu mijn tongh' ghetuyghen
Hoe dat mijn hert en ziel voor die Vrou-Engel buyghen,
Ia strijven ick mijn kroon en septer ztel te pant,
Alleen om 't zoet ghenot des troetelingh heurs handt,
En 't Keysers-rijck met een voor 't gh'raken heures lippen,
Al zoud' my eer en faem met schande gh'lijck ontzlippen.
Spoort daegh'raeds bood' uw' loop, Pheeb uyt uw tente treet
Op dat ick aen heur zend' dees Keyserlijcke weet.
Octavio.
Octavio.
Wat of de Keyser schort? hoe dat zijn zinnen woelen.
Keyser.
De Tyber kan de brandt mijns herte niet verkoelen.
Octavio, wat tijt?
Octavio.
Mijn Heer 'tis middel-nacht.
Keyser.
Is Brandenburch noch hier?
Octavio.
Neen Heer, hy heeft verwacht
Langh' nae uw' Mayesteyt.
Keyser.
'k Had yets te overlegghen
Het gheen mijn staet vereyscht.
Octavio.
Mijn Heer, wel machmen zegghen
Dat Princen zijn vol zorgh.
Keyser.
Het ondervinden leert.
Octavio.
God hoed' uw' Mayesteyt.
Keyser.
Ghy weet niet wat my deert,
Noch oock niet weten mooght: tongh' heelt uw' menners schande.
Octavio wat oordelt ghy van dese landen?
Octavio.
Mijn Heer, noyt dierghelijck ick in mijn leven zach.
Keyser.
En, laci, noyt in my diergh'lijcke knagingh lach,
Verwonnen is uw' Heer, verwoest zijn zyne zinnen
Door banghigheyt, helaes, 'k en kan niet overwinnen
| |
[Folio C4v]
| |
Het heerskende gheweldt van dees verkrachte ziel,
Nae dat het teere hert in schoonheyts keur verviel.
Vast dat ghy morghen vroegh voor zonnens light uytbreken
d'Heer Brandenburgh aen zeght ick noodigh hem moet spreken.
En zluyt het beds-gordijn laet my in stille rust.
Octavio.
God geef uw' Mayesteyt waer neyginghs slaep nae lust.
Ha Hemel wat macht zijn? wat mach de Keyser deeren?
Het vaynsen is mijn best, tijt zal 't ons alles leeren.
binnen.
Galdrada.
Lesende in Boëtius vande vertroostingh der wijsheyt. Het vijfde boeck de vierde Prose.
Doe sprack Zy, oudt is dese beklachte van de voorsienicheydt van M. Tullio, daer hy de voorsegginghe deylt, krachtelijck ghehandelt, ende oock van dy selve langhe ende vele naghespuert: maer geensins van uwer eenighe tot noch toe naerstelyck of zekerlyck ghenoegh volvoert. VVelx duysterheids oorzake is, dat de beweginghe vande menschelycke betrachtinghe niet en magh genaken tot de eenvuldicheid vande Godlycke voorwetenheid. VVant zo de zelve eenigsins bedacht mocht werden, en zouder ghants niet twyfelyx overblyven: t'welck ick ten laatsten zulx zal poghen te ontdecken ende te verklaren, na dat ick eerst ghehandelt zal hebben de dinghen, die dy beweghen. Alzo vraghe ick, waeromme du niet krachtigh ghenoech en achtes de redene der gheenre die dit beantwoorden: welcke reden hout dat de voorwetenheid des willen vryheid niet altoos en behindert: overmids zy de voorwetenheid niet en acht te wesen eenige oorsake van noodzakelyckheidt inden toekomende dinghen oock erghens anders uyt, dan om dat de dinghen die voorsien zijn, niet en moghen niet geschieden? Ist dan dat het voorweten den toekomende dinghen gheen noodsakelijckheydt toe en brenght, zo du onlanghs hier voor hebste bekent, waar door zouden de uytganghen der willigher zaken tot een zeker gheschiedenisse der dinghen worden ghedwonghen? &c. Waer 'tluck zo gunstigh dat ick 't gheen ick heb ghelesen
Steets in voorbeeldingh' mijns gheheughenis moght wesen
Zo rijckten het verstant: al is het oordel goedt
Door rijpheyt des vernufts, 't welck beyde rijsen moet
Wt redelijck verstant: zeer weynigh zy vermeughen
Zo by't verstant ghebreeckt, 't onthouden en 't gheheughen,
Om nae vereysk des tijt te brenghen ab'lijck voort
Het gheen men voren heeft ghelesen, of ghehoort.
De wijsen achten het vernuft, en rijpheyts oordel
De straele des verstants, maer niet tot zulcken voordel
Dat wijsheyts gaven zo hoogh kunnen zijn verheven
Als gh'heugingh' vant verleen gheen hand'-reyck en wil gheven:
| |
[Folio D1r]
| |
Want heygingh is de voedster vant verstant, en geest,
Gh'lijck 't leven de vooghdinn' des lichaems is gheweest.
Mithridates die was verciert met zulck gheheugen
Dat twee en twintich talen had hy in vermeughen
Aen zijne onderdanen te antwoorden ras,
Ghelijck of yder tael zijn moeders-spraecke was.
Den Persiaensen Coning, Cyrus, int heyr-velde
Al zijn krijgh-luydens tal by naem en toe-naem telde.
Iulius Caesar had memorie zo groot,
Gh'lijck, VVilsius, beschrijft, dat hy in tijt van noodt
Self schreef, en oock een ander al zijn zegghen hoorden,
De derden schreef in haest uyt 's Keysers mondt de woorden
Die hy voorzeyd', en Caesar zelven noch yets las,
Dus deed vier wercken t'zaem, en yder even ras.
't Zijn wonderen ghewis, wat dese Princen deden
Want 't kan niet zijn bevest door redens kloeckste reden,
Maer heughelijck gheluck die d'Hemel hunliens deeldt
Als Hemels milde gunst zo mildelijcke speelt
In aerdse Creatuuren, Goden op de aerde.
Themistoclis memori meer gheheugh bewaerde
Als yemant zijnes eeuw', doch dees gheleerden man:
Mits yder tracht te weten meerder als hy kan:
Verzelden met een ander, die noch in memori,
Scheen of hy overtreften and'ren, en de glori
Van heugens Lauriers pronck hy waerdich was alleen
Dies hy Themistoclis betrachten: door zijn reen:
Te starcken zijn memori. Desen hooghgheleerden
Verschoondent: al hoewel hy alle leeringh eerden:
En zijn gheboortens sterr' die lucx-rey had ghehad,
Dat hy gheheugens-weet volkomentlijck bezat:
Maer dat hy wenskten om die wetenschap te weten
Hy wel vergeten kost het gheen hy woud' vergheten.
'k Acht dat de oeffeningh memori zeer versterckt
En daegh'lijcx meer verkloeckt hoe dat die meerder werckt,
En hoemen minst' vertrout hoe datmen minst' ghedencken
Zo dat ons eyghen zlofheydt gh'heughenis doet krencken.
Wech zotte taeffel-boeck, wegh met pot-loot, en krijt,
Vermits ghy het bederf van ons memori zijt,
Het schribb'len op uw' blaen, wiens ztomheyt wy vertrouwen,
Veroorsaeckt dat wy zelfs niet in ghedachten houwen,
Vermits 't daer zeker staet met lett'ren afghebeeldt
En 't eelste onses gheest ghy quack-los ons ontsteeldt.
Ist niet beboertingh waerd: het gheen wy daegh'lijcx pleghen?
Onlanghs verleen quam my een jonghen boerman teghen,
Die zijnen parmasaen ten hoof ghelevert had,
En op zijn slincker borst met wit krijt had ghekladt
De vier en veertich pondt diet zuyvel had gheweghen,
| |
[Folio D1v]
| |
Had nu by ongheluck door wryving', of door reghen
't Ghemael gans uyt ghegaen, wat had de boer ghedaen?
Gheen raed als dat hy weer naet weghen had ghegaen,
Dan had hy't eerst vertrouwt de krachte zijns ghedencken,
Zo kost de regen noch de wryving dat niet krencken.
De Huysman ick verschoon vermits zijn kleene reen
Maer dat ick onse Florentynen, int ghemeen,
Met zuffen zie verzelf, gheheugenis der ving'ren:
Die wap'ren heen en weer, en hollebolligh zling'ren,
Waer door zy doen gheheughen aende draghers gheest
Dit schijnt my kinderspel, en dit verdriet my meest.
Billincion.
Gald.
Waerom ist dat wy niet Mithridates nae spooren?
En Cyrus. Zijn gelijck? en Caesarlijcke hooren?
De arbeydt veel vermach, en d'aenvangh 't al bestaet,
Hier is ter wereldt niet dat zigh niet leeren laet,
d'Onsterffelijcke ziel heeft wonderbaer vermoghen.
Billinc.
Galdrada, dochter 't schijnt uw' geest is opghetoghen.
Hoe ist? wat hebt ghy voor?
Gald.
Heer Vader het ghedacht
Steets op yets wercken moet.
Billinc.
Ziet wat uw' Vader bracht.
De kluysenaer 't u zendt.
Gald.
Ick danck mijn Vader plight'lijck.
Billinc.
Hy zeyden my ghy uyt dit spiegelken zeer light'lijck
V zelven kennen zult, ick weet niet wat het is.
Gald.
Zoo't vande kluys'naer komt zo ben ick wel ghewis
Dat dit yets goedts moet zijn.
Billinc.
Ghy zult het wel bevinnen,
Gald.
Hoe aerdigh heeft hy't al met rooskens gaen bewinnen.
Billinc.
Waer waerd' ghy voor de noen?
Gald.
In Sacharias feest.
Billinc.
Zaeght ghy de Keyser wel?
Gald.
'k Ben daerom daer gheweest.
Billinc.
Ist niet een deftigh Prins?
Gald.
Manhaftigh int ghezighte
Hy deed my bloosen Heer.
Billinc.
Waerom?
Gald.
Want noyt hy lighte
Zijn ooginghe van my,
'k Was, Vader, heel beschaemt.
Billinc.
Ist daerom ghy zo haestigh uyt de Kercke quaemt?
Ick ga, Galdradra blijft, besteedt uw' uuren deughdigh.
Binnen.
Gald.
Ha waerden Heremijt, mijn herte is zo vreughdigh
Mits ick uw' gift ontfangh? wat of het weesen mach?
Nieuschierigheydt niet stilt voor datmen't zelven zagh.
| |
[Folio D2r]
| |
Met rooskens dus bekleet? wat macht doch eynd'lijck wesen?
Wat schrift staet hier? tis best ick eerst dees reg'len lese.
Wel eer verciert met blonde-haer in trotse pracht
Nu inde wurmens kluyse, waer ick u verwacht,
Dies nu aen my
V spieghelt vry
In uw' ghedacht.
Wat spieghel mach het zijn? ach tis een baeckeneel,
Mijn hert verschrickt, helaes, doch 't is ons' allen deel
Ha eele-baecken want die naem ghy wel mooght draghen,
Dats baecken-eel, aen u wy onse weesen zaghen.
Bedaerde Heremijt, de zpieghel die ghy zendt
Galdrada heur, helaes, warachtelick door kent.
Waer is nu 't krull'ghe haer? 't ghestrenghel uwes vleghten?
't Verweende voorhoofts glans waer hy uw' pruyck op reghten?
Het dartelende oogh? jae noemden 't tintel-light,
Waer is de minne-gluur vant bruyne ooghs ghezight?
Waer is 't yvore vel? waer zijn de roose wanghen?
Waer zijn de perlen nu die aen uw' ooren hanghen?
Waer is 't robyne roodt? waer is nu 't Nectar-nat
't Welck wispeltuur'ghe gril doght gh' op uw' lippen hadt?
Waer is de asems geur? waer zijn de gayle woorden?
Die minaaers-knapen uyt uw' dartel-spreken hoorden.
Waer is uw' tover-stem? waer is uw' lonck? uw' lach?
Waer is de schoonheydt diemen eertijts in u zagh?
Waer is uw' marm're hals? met terchghelijcke drayen.
Waer is nu 't zoet ghesmeeck uws tonghens kunstigh vlayen?
Waer is het zneeuwe wit uws boesems lodd're borst?
Waer ghy broodronckelick de minn' huysvesten dorst.
Waer is de zuyv're handt daer ghy in glorieerden?
Waer is uw' fiere gangh daer yder u om eerden?
Waer zijn de voeten nu die dribbelden ter vaert?
Waer is, 't helaes, waer ist? in vuyle modd'ghe aerd':
Als 't eynde uws begin, het gheen ghy noyt bedoghte,
Maer door de wolcken steeght uw' trots ter d'hooghe loghte.
En nimmer aerd'-waerts zaeght waer eerstmael ghy uytsproot
Wtbanden afterdoght des schrickelijcke dood.
En knielden nimmer neer met vierighe ghebeden,
Maer na uw' lusts ghetergh ghebruyckten ghy uw leden.
Waer is de pracht, de trots die ghy hier hebt ghetoont?
Waer ist cieraet daer ghy dit hooft meed' hebt ghekroont?
Waer zijn de helden nu? wiens daden zijn beschreven?
Waer is Achilles, Hector? waer zijn die ghebleven?
| |
[Folio D2v]
| |
Waer is nu Caesar, en den stouten Hanibal?
Waer is Vlisses, Ayax, en Troyanen al?
Waer is nu Schipio? waer is nu Alexander?
Waer is nu Marc Aureel? helaes, en veel meer ander
Lofwaerde mannen al in eeuwigh duurend' lof,
Helaes waer zijnse nu? verrot, verteert tot ztof.
Waer zijn de helden nu? waer zijn de hoogh'gheleerden?
Waer is Virgil, Homeer, die hunliens eeuw vereerden?
Waer is nu Cicero? waer's Plato en Terens?
Ha lieve beeldt ghy toont de nietheydt vande mens.
Wat vordert nu 't ghebouw' van trotse hooghe wallen?
Als 't wisse eyndt u wis int laeghe graf doet vallen.
Waer toe diendt d'hovaerdy? waer toe dient onse pracht
Als wy voor wurmen-aes ter aerde zijn ghebracht?
Bedachte Heremijt wat mocht ghy beter zennen
Waer door Galdrada zoud' heur zelven leeren kennen?
Hoe aenghenaem ghy zijt hol-ooghe-naer-ghezicht,
Verschrickelijcke beeldt, en kan dit arme wicht
Met woordens beelden u volcomentlijck niet zegghen,
Niet int ghezight maer in mijn hert wil ick u legghen,
Als 't waerdighste juweel 't gheen immer ick bezat,
En 't leerelijckste beeldt dat oyt Galdrada had.
Ghy maeghden waer de deughd' had immer in beheeren
Ick bid u Nymphen wilt nu stight'lijck met my leeren,
Wat wy, helaci, zijn naet eynde onses draft
Verplaetsende van hier nae't schrickelijcke graft.
Iuffrouwen ziet, ick bids, de nietheydt onses waerde
Verkuysende van hier nae d'aeckelijcke aerde.
Doch zonder dat ghy u vant baeckeneel verschrickt,
Want onse eed'le ziel na zielens heylheydt mickt:
Het lichaem is ons slechts voor korte tijt ghegeven
Maer d'onsterff'lijcke ziel om eeuwichlijck te leven,
Het lichaem keert weer nae de aerd' waert eerst uytsproot
En brenght voor erf-deel meed' d'onzek're wisse dood:
Dus keert het lichaem nae zijn eerste-moeder-weesen,
Met reght dan niemant b'hoort de dood zo zeer te vreesen.
Wat vreest ghy? 't naere graf? vreest voor onheyl uw's ziel,
Verloor ick't lichaem en de heyl mijns ziel behiel
Behoort de zielens geest zijn glori te bewysen
Waerom? door zeek'rheyt van opstandingh, en verrysen.
Hier mede Ioff'ren ick voor 't laest besluyten zal,
Het beeldt 't welck ghy hier ziet is ons ghelijck in al,
V hoofden zijn ghepronckt met doecxkens net ghevouwen,
Maer wilt dit voor ghewis en zekers zeker houwen
Al ist dat u dit beeldt afkeerelijck mishaeght
Dat yder van u zulcken beelde by u draeght.
Ick keer nae mijn Boeets om zien wat hy zal zegghen
| |
[Folio D3r]
| |
Van 't beeldt, want wijsheen in dit boek verburghen legghen.
Lauriert uw' waerde hooft, wijd-ruchtelick befaemt,
Vertroostinghe der wijsheyt recht'lijck zijt ghenaemt.
Sy gaet zitten, lesende in Boëts.
Cupido.
Mijn al vermoghentheydt, mijn heerskende gheweldt
Die over hert, en ziel, mijns tughtlinghs is ghestelt
Zoud' die Galdradas borst zo wel niet kunnen gh'raeken
Ghelijck ick Otto die in myne vlammen blaeken?
Wat hindert myne ernst? de wercklijkheydt heurs gheest/
Had ledigheyt zo wel by heur verzeldt gheweest
Lang had de schicht mijns toght de overhant ghewonen,
Maer mits heur zinnens koor-steets oeff'ninghs neyging' vonnen
En 't voorbeeldt mynes zoet noyt treften heur ghedacht,
Heeft gayle prick'lings smaek niet vrughtbaerlijck ghewracht.
z'Is inde lent heurs jeughs-bloeds-tergingh-alder-vinnigh,
En zoud' zo teeren hert niet dertel zijn en minnigh?
Ghenieticht waer natuur, waer mijn natuur uyt teeldt,
Die uyt God Iupijns borst trok zyne weesens beeldt.
Ha alder Goden wet, verkrachster door u zoethydt,
Dwangh-vrou der zielens graecht diet raeyken des gemoed leydt.
Galdraed ben ick dijn zelfs, het eelst' dat ghy bezit
Waerom bewelmdt ghy 't licht van mijn bemikte wit?
Ondoyt uw' boesems vrost, laet uwe kill' verwarmen,
Doort lodderlijck ghedruk zijns Keyserlijcke narmen.
Kan uw' verweende schoon meer glori treffen hier
Als dat ghy door weer-min uyt blust een Keysers vier?
Wat hoogher roem wenskt ghy? wat wilt ghy meerder booghen
Als dat een werelds-God knieldt voor het licht uws ooghen?
De scepter die hy zwaydt gheraeckt in u gheweldt,
En immer kan een vrou niet hoogher zijn ghesteldt?
Galdradra, lieve nymph, wilt Keysers rasingh stillen,
Ghy maeckt u heerskeres zijns Keyserlijcke wille.
De kroon die Keyser voert vertier en zal uw' pruyck,
Als teken dat ghy zijt Toscanens schoonste puyck.
Wtmunsteres der ray van all' uw' ghezellinnen,
Verkreghen? hoe? alleen door zoet natuurlijck minnen.
Beweeght u niet 't ghenot van staet, van pracht, van lust?
Ick zweer Galdrada dat mijn Godheydt gheene rust,
Noch noegingh' nimmer heeft mits uw' stijfzinnigheden
Mijn kracht u dwinghen zal vermoghen niet de reden.
Schrickt ghy niet voor 't gheweldt mijns hemelsche belay?
Of is uw' hert verhardt door 't goddelijck ghevlay?
Ten past Cupido niet 't flicflooyende schoon-spreken
| |
[Folio D3v]
| |
By desen boogh, ick zweert, op u tongh'lijck te wreeken,
V ys-bevrosen borst, die uw' natuur misdoet,
Maeck ick ter vaert ghedwee door 't preutelende bloedt.
't Meest dat my duchten doet is dat zy steets is bezigh
In stightelijcke doent, so handt-gebaer als lezigh
Dies vond' ick nimmer plaets om wercken myne kuur,
Zy stelt de leere boven d'heylighe natuur.
(Hola, wat ick bedenck? het werckelicke leven
En zinnens-staegh-ghewoel doet heur gheen tyde gheven
Om beeldelick het zoet te smaecken mijnder aert,
Ach, dat zy in heur droom eens paylden mimmens waerd',
En voelden 't hoon ghezoet mijns goddelijcke straelen,
Zoud' ick heur nae d'ontwaeck in mijn gheweldt niet haelen?
Door zoete aftersmaeck van 't smakelijck bedrogh?
En 't gheen zy gheest'lijck had dan zoght lighaem'lijck noch,
'K Ghelooft, gae na heur toe, ick zal heur doen beminnen
Op dat mijn Otto mach zijn zielens wenske vinnen.
Midlertijdt Cupido spreeckt zit Galdrada aen een zyde vant toonneel hebbende by heur een braeyraem, een spellewerck kussen, een spinnewiel, en ander vrouwe wercken, met een luyt, klavecinghel, en viool, met sommige boecken, en leest, daer nae Cupido ghesproken hebbende spreeckt. Galdrada.
Gald.
Hoe wijslijck spreeckt Boeets, hoe treft ghy lout're waerheyt,
Ver-ziende-kloeck-verstant, het suyv're light en klaerheydt
Ws eedele vernuft, dijn rijm en proos ondeckt
V deftigheydt, dies lust tot lesen meer verwreckt.
Zy leest in Boëts binnens mondts, en midlertijdt spreeckt Cupido. Galdradra hem niet ziende.
Cupido.
Wat boecxken of zy leest? oft waer de kunst der minnen,
Of priaeps lodd're spraeck, en dat heur jeughdens zinnen
Ghevoelden minnens lust.
Gald.
Boetius ghy spreeckt
Niet heydenlijck, ha wijf-gheleerden hoe uytbreeckt
Dijn langh-verburghen weet, en in uw' reen 't bewijs leydt.
Cupido.
Ha, 't is Boetius vertroostinghe der wijsheydt,
Het is gheen theem voor heur, 't voeght de gheleerden best.
Gald.
Ghy zeght niet of 't is all' met redenen bevest,
Gheen Christen klaerder kan van wijsheydt ph'losopheren.
Cupido.
Wel waerom mach zy nu doch in Boets studeren?
| |
[Folio D4r]
| |
Ten is gheen vrouwen stof, te hoogh streckt heur ghezindt.
Gald.
Ha hoogh-geleerden man, in u men duyd'lick vindt
De wijsheyts mijnn', waer uyt men zulck gheweer kan smeden
Dat al 't ghekibbel zwicht door kraghte uwes reden.
Galdrada leest binnens monts.
Cupido.
Zy geeft geen stondt noch tijt om wercken nae mijn lust.
Gald.
Gheluckighe Boeets in ballinghschaps onrust
Rust inde lieve schoot zijns vrou philosophie
Int bitterste toeval betoont ghy u meest blye.
V eyghen troost u troost, alleen hebt ghy ghezell'
Verheughelijck verquickt ghy u in uwe quel.
Wat is de wijsheydt doch? een goddelijck in geven,
Die inde swaerste ramp ghenoeghelick kan leven,
Een Bias int bezit, die rijckt door 't gheen hy wist,
In toevals Kavelingh een Aristotelist.
Cupido.
'k Verstae niet watse zeydt, begintse griecx te spreken?
Gald.
In alles geeft Boeets van wijsheydt 't reghte teken.
Cupido.
Het boeck is uyt heur handt, nu salse ledigh zijn,
Flucx pijl ick mynen boogh, en treck heur in mijn lijn.
Cupido pijlt zijn boogh, en midlertijdt neemt zy eenigh heurs handt wercken in hande, en Cupido spreeckt.
Cupido.
Ho', ho', al weer int werck ick kan heur niet gheraken
Ten waer de leegheydt wou de duyv'l een kussen maken.
Ick weet met heur geen raed'. Hoor ick daer gheen ghespel?
Verzelt met zoet ghesangh, nu zal zy mogh'lijck wel
Beweghen, ziet wel toe, nu pyle wilt niet faelen.
Galdrada neemt Boëts en leest binnens mondts, en de Musijck volhert, Cupido vertoeft, en de Musijck eyndigende spreeckt Cupido.
Cupido.
Wat leest zy weer? de pocken mach het boecxkens haelen,
Wat ikkers werck is dit? hoe? dese malle maydt
Van wijsheydt reutelt schier, maer saght, Cupido, baydt,
Wat d'eene uur niet wil in d'ander kan ghebeuren,
En zal zo zoet ghespeel heur lesesn lust niet steuren?
Wel waer of nu heur geest doch is int 'tspel of 't boek?
Zaght, zaght, Cupido, saft, stelt u in dese hoeck,
Want moogh'lick zal hier noch wat vreemts uyt moghen broeyen?
Het schijnt zy met het spel heur gans niet wil bemoeyen,
Wat of Galdrada denckt? ick moet wat nader treen
'k Verkracht heur wil zy niet, zy is nu doch alleen.
De Musijck volhert, en Cupido schuyldt half after het
| |
[Folio Dv4]
| |
gordijn, en Galdrada leest, en valt in slaep, de musijck eyndeghende spreeckt Cupido.
Cupido.
My dunckt Galdrada slaept, ach of zy nu moght droomen
Mijns prickelende toght, 'k en wil niet nader komen
Voor dat ick zeker ben, slaep, heur bevanghen heeft,
Ha Hemel, liefdens God, nu zyne wenske geeft.
'k Vertoef om zien of zy heur leen oock zal beweghen,
Voorsightigh, want int goed beleydt ist werck gheleghen.
De musijck speelt, Cupido vertoeft en de musijck eyndghende spreeckt Cupido.
Cupido.
Zy slaept, nu treed' ick naer, en legh my aen heur zy,
Om luyst'ren of zy oock yets droomen zal van my,
Ghevoelt zy 't zoet mijns schicht zo ist spel gans ghewonnen
Half is het werck ghedaen als 't eerst wel is begonnen.
Cupido gaet aen heur zyde legghen, de musijck speelt langh, en Cupido valt oock in slaep, en musijck eyndeghende ontwaeckt Galdradra, en spreeckt.
Galdrada.
Ha Hemel, hooghe Goon, wat monster zie ick hier?
Laet uw' maght Hemel toe dit schrickelijcke dier
Galdradas slaep verzeldt? diet arge wicht oyt haten,
Kan uw' voorzigtigheydt dees zotte kuur toe laten?
Waer deese reyne borst was immer van bevrijdt,
Ick gaf het wicht noyt plaets, geen uure, ztond', noch tijt,
Om 't loose-minne kaf in mijn ghezindt te dringhen,
Bedaerde voorzight kost het boefkens kraght bedwinghen.
Ghedooght ghy Hemel nu dit booswight my verrast?
En dus vermeet'l en ztout mijn zuyv're hert aentast?
Fy Minne-god, fy fielt, hoe zijt ghy hier ghekomen?
Wat raed? op dat die schalck zijns glori niet mach roemen
Hy myne borst besliep, 't is best ick stucken breeck
Zijn boogh, en met de pijl zijn loose hert door steeck,
En meesteresse blijf zijns goddelijck vermoghen.
Ha schighte die ontmenskt de mensken door de ooghen,
En d'herten wreed'lijck wondt, en ghy ghepeesde houdt,
Die in uw' vlucht, en ztuur geen redens mate houdt,
'k Verfoey dijn dwase kracht, 't schijnt dat my nu ghebreken
De krachten om my van de Minne-god te wreken.
In plaets dat ick zijn hert doorsteeck, gheraedzaem vin
Ick met zijn sluyer-beyd' zijn narmen 't zamen bin,
En zo ghevleugheldt laet gheweereloos hem legghen,
Zo mach ick 't mijnder lof, en glori waerlijck zegghen
Ick meer mely met hem had als hy met ons heeft.
Mijn gheest is gans verbaest dat, laes, mijn herte beeft,
| |
[Folio E1r]
| |
Ick gae, en laet u God gheweerloos, en ghebonden,
En wensk dat alle maeghden mijn doen nae doen konden.
binnen,
Galdrada binnen, en Cupido blijft slapende gebonden, de musijck speelt, en eyndeghende ontwaeckt Cupido, en spreeckt.
Ha Goden wat is dit? Cupido dus verheert?
Ghebonden, en ontblindt: by d'Hemel goden 'k zweert
Ick uw' baldadigheydt nae myne macht zal wreken.
My pylen? ach, wien heeft mijn pylen derven breken?
Mijn boogh? die oock ontpeest? wien heeft dit fayt bestaen?
Galdradra wech? 't is zy, zy heeft het my ghedaen.
Ha wapenloose God, uw' narmen dus ghevleugelt?
De wapenen waermeed' ick goden heb gheteugelt,
Fy u, Galdrada, fy, 't is alleen uwe schuldt,
Ick zweer u, dat ghy myne straffe lyden zult.
Mijn moeder is verzien, mijn moeder heeft gheweeren,
Die uwe vrouwe borst niet kunnen wederkeeren.
binnen.
Keyser Otto. Marquijs van Brandenburgh.
Keyser.
Neef Brandenburgh 't beheer mijns landen in Toscanen
Stel ick in uwe handt. Ghy zult mijn onderdanen
Met reckelijck bestier in teughel houden staegh.
Naet welvaer mijns ghemeent ick Keysers zorghe draegh.
De wetten zijn ghestelt, doet hun die onderhouwen.
Op niemant als u zelfs en zult ghy u vertrouwen.
Mond-speelers schuwt voor al, niet lichtelijck ghelooft,
Op dat onwaerde gunst u niemant en ontrooft.
Vw' hovelingen voed (nae oud' ghewoondt) met woorden,
Maeckt niemant groot ten zy ghy't my ghebieden hoorden.
De na-ghebuuren grensingh aende landen mijn
Is noodigh datmen steets meed' wel eendrachtigh zijn.
De geest'lijckheyt en laet int minste niet in zluypen,
Want zouden licht in uw' beheersking heym'lijck kruypen.
Desgh'lijcx den eedeldom met reenberadingh mijdt
Dat ghy met hun niet al te openhertigh zijt.
De Paus moet ghy voor al ootmoedigheydt betoonen:
Doch zo hy yets ghebiedt tot nadeel mijnes kroone,
Gheeft antwoort dat ick u niet gaf volcomen macht,
Dan dat ghy eerst daer op van my ghebiedt verwacht,
En maeckt voor al wel in zijn gunste steets te blyven
Tot dat ghy antwoordt hebt opt gheen ghy my zult schryven,
Zo wint ghy tijdt daer meed', hier in voorzichtigh zijt
Men wint niet weynich zo men winnen kan de tijt.
Laet dit de baecke zijn daer steets ghy op moet ooghen.
Brandenb
Mijn Heer het zal gheschien nae plightelijck vermoghen.
| |
[Folio E1v]
| |
Octavio, en Guydeon.
Keyser.
Octavio wat nieus?
Octavio.
Heer Guydeon het weet.
Guyd.
Ick koom met d'oude beed,
Dat uwe Maiesteyt de dood-slach wil vergeven.
Keyser.
Als daer meed' waer gheboet de doode man zijn leven.
Waer is de vrouw?
Guyd.
Mijn Heer, int hof zy nae my wacht.
Heb deernis met de vrouwens bitterlijcke kracht.
Keyser.
Medoogh ick niet misprijs.
Guyd.
Heer gunt heur dan ghenade.
Keyser.
Wat dunckt u Brandenburgh? wat zult ghy hier in raden?
De vrouw des dooden man is heure echten quijt,
En met heur kind'ren nu nhebrek en armoed' lijt,
Het by-zijn heures mans moet d'ander vrouw' onbeeren,
Versoeckend' dat heur man weer in mijn land' mach keeren.
Wien heeft het meeste recht? zy die heur man is dood
Of d'aer wiens man noch leeft, maer leeft in groote nood?
Aen wien van beyde zal ick hier mijn gunst betoonen?
Brandenb
Voor eerst de dood-slach, Heer, en kan ick niet verschoonen
Ten zy by ongheluck de zelve is gheschiet.
Het ongeluck treft meest dien die niet voor zich ziet.
Guyd.
Hoe toe-val van onluck kan yemant qualijck vlieden.
Keyser.
Zo zoud' by toe-val moeten zulck misval gheschieden.
Guyd.
By toe-val?
Keyser.
By toe-val.
Guyd.
By toe-val, Heer, ick acht.
Keyser.
Zo is die meest bevrijt die zich voor toe-val waght.
Guyd.
Die toe-val vaecken valt op dien diet meeste schroomen.
Keyser.
Zoud' dan by toe-val elck zijn ongheluck opcomen?
Vw' oordel ick daer inne vol twist-reeden'n vin,
Want niemant quam in last hy brocht zich zelfs daer in:
En werckt hy zelfs zijn ramp, zo kant gheen toe-val weesen
Mits uyt zijn eyghen wil de onghelucken reesen.
Brandenb.
Met wille niemant oyt in ongheluck gheraeckt,
Want wille vlucht 't onluck, maer naer ghelucke haeckt.
Keyser.
't Is waer dat wille is een krachte des ghemoede
Dies wille streckt zo wel tot quade als tot goede.
Gheen werck is zonder wil. Zo yemant 't quaet verkiest
Ist niet zijn eyghen schult zo hy dan 't goedt verliest?
Heeft dees dood-slager nu de quade wil verkooren
Waer door de ander, laes, zijn leven heeft verlooren
Hoe kant dan toeval zijn?
Guyd.
't Was wille by toe-val door't aengheheste bloedt.
Keyser.
Zo zeght ghy dat die in zijn tooren yets misdoet
Men eerder door het toe-val dan verschoonen moeten.
| |
[Folio E2r]
| |
't Gheen hy in tooren deed moet hy bezadicht boeten.
Guyd.
V Maiesteyt daer in ghebruyckt de naeckte reen.
't Is uw' ghenaede die hem helpen kan alleen.
Keyser.
Ghenade in een Prins is hooghelijck te prysen.
Guyd.
Wilt uw ghenade dan aen dese vrouw' bewysen.
Keyser.
Ick neem het in beraed, en zulcx de vrouw aenzeght
Mijn ampt betaemt te gheven yder zijne reght.
Binnen.
Guydeon.
De Keyser is ontstelt, zijn zinnen elders woelen.
Brandenb.
Octavio wat ist? zeght ons doch uw' ghevoelen,
Ghy weet doch al 't gheheym, ghy kent de Keysers hert.
Guydeon.
Zijn Maiesteyt, men ziet, is yewers in verwerdt.
Octavio.
Helaes, de Princen hebben ghelijck wy hun vlaeghen.
Brandenb.
't Is vreemder als wy immer inde Keyser zaghen.
Guydeon.
Hout voor ons niet secreet
Brandenb.
Octavio wat ist?
Octavio.
Hoe kan ick zegghen 't gheen ick zelven niet en wist?
Guydeon.
Niet wist? 't is ver van daer.
Octavio.
En of ick het mocht weeten,
Waent ghy dat ick my zelven zozeer zoud' vergeten
't Ontdecken 't geen mijn Prince aen my had vertrout?
Brandenb.
Octavio hoe zeer secreet dat ghy u houdt
De mompelingh int hof en houdt gans niet verborghen.
Octavio.
De Keyser zeydt dat hy verteecken zal op morghen,
Daer mede ist ghestilt.
Guydeon.
't Vertreck heeft langh geduurt.
Brandenb.
Het deert my dat ick zie zijn Maiesteyt dus truurt.
Guydeon.
En zonder dat wy yets hem kunnen helpen draghen.
Brandenb.
De liefde tot ons Prins doet ons de waerom vraghen.
Octavio.
Heer Brandenburgh ghy kunt u Prince helpen niet,
De quelle die ghy in mijn Heer de Keyser ziet
Moet gheestelijcke zijn 't gaet mijn verstant te boven.
Brandenb.
Octavio dat kan ick qualijcke ghelooven.
Octavio.
't Ghelooven staet u vry.
Guydeon.
Men mompelt dat hy zou
Seer schielijck zijn verlieft op een toscaense vrou
Galdrada: weet ghy 't niet?
Octavio.
Ick bid u laet my zwyghen,
Om niet door veel gespreeck ondanck mijns Prins te krygen.
Binnen.
Guydeon.
Heer Brandenburch 't is vreemt.
Brandenb.
En lijckwel is het waer.
Guydeon.
Wat kan de minne doen, helaes, in wat ghevaer
Zijn Maiesteyt zijn eer en fame nu gaet stellen
Alleenlijck om een vrouw'.
Brandenb.
De minne voncken quellen
Afgryselijck zijn hert.
Guydeon.
't Is deerlijck om te zien.
Brandenb.
En zo zy nae zijn lust zijn wil niet laet gheschien
| |
[Folio E2v]
| |
Zo vrees ick argher quaet, dolhoofdigh zijn minst lusten.
Guyd.
't Is best wy vaynsen nu 't Octavio versusten.
Brandenb.
Dat ghy de Keyser spraeckt my dunckt ten waer niet quaet.
Guydeon.
Helaes de minne schichten volghden nimmer raed,
d'Afradingh eerder doet de vlammen niet meer ontsteken.
Noch beter waert dat ghy de Prins daer van soud' spreken,
Mits uw' authoriteyt.
Brandenb.
Dat heeft een valske schijn,
Berispt en willen Princen doch van niemant zijn.
Dan dat zijn Maiesteyt my zelfs daer van vermaenden
Zo moght ick zegghen t'gheen zijn bloed-verwant betaemde,
Maer nu hy't my verzwijght, en dat hy't my onthout
't Is teken dat hy my zijn lusten niet vertrout:
Doch zulcken vreemden aert in lust verburghen legghen
Dat wy de doent bestaen, maer schament ons te zegghen.
Guydeon.
Zo is het best dat wy ons beyden houden stil.
Brandenb.
Om gheen ondanck te hebben voor ons goede wil.
Binnen.
Laura.
Arcadia die heeft
Mijn Tyter, waer om leeft
Ghy noch bedroefde vrouwe?
Nu Tyters beeldt ghy derft
Al weenende, laes, sterft
Doort knaghen uwes rouwe,
Benevelt u ghezight
Nu ghy't verweende light
Ws waerde zon moet derven,
Ghy hebt doch in uw' hert,
De waermo uwes smert
Laet dat daer uw' geest in zwerven.
d'Al-werckingh vande tijt,
Heeft Laura, laes, ter spijt
't Beelt heures ziel ontrocken,
Wreeckt u van dit verdriet,
En nae u graef-kuyl vliet
Laet d'aerde u in zlocken.
Verdrenckt u doort gheween,
Het klaghen en 't ghesteen
Die uyt dees borste dringhen,
En laet u droeve ziel
Aen 't beelt daer ick voor kniel
Een naere hymne zinghen.
Flavio. Comt uyt zeer droevigh.
Laura.
Wel Flavio hoe dus? wat isser dat u quelt?
Flavio.
De droefheydt mynes hert de ware teek'nen stelt
| |
[Folio E3r]
| |
Wat ick inwendig draegh, doch, schoon, ghy moet het weeten.
Laura.
Ick weeten? Flavio het zijn voor my secreten,
't Gheheyme uwes herte is my onbekent.
Flavio.
Zo ghy de oorsaeck, laes, van mijn uyt teeringh bent?
Laura.
Ick Flavio? hoe dat? heb ick u grondt ghegeven,
Dat ghy verkorten zoudt u jeughdelijcke leven?
Flavio.
Zoo'k met de wereldt vayns nu'k vande werldt vertreck
Voor 't mensk'lijck onnut teel, en 's Hemels toorn verwreck,
Maeck ick 't dood bed de plaetse van bedroch veel eerder
Vernieldt de dood mijn hert, en mijn ghevaer vermeerder,
Lang heb ick u gheliefdt, nu 'k, laci, u verlaet,
Doch om u harde hert ick u nochtans niet haet,
Maer 's Hemels voorzicht duydt ick toe ghy waert misjonstich,
Dus sterf ick wel ghenoegt al leefden ick afgunstich,
En nimmer graeger was nae u weer-liefds verwerf
Gh'lijck ick nu willich ben, en reght ghelaten sterf.
't Gheen onvervormlijck is waer dwaesheydt te beklagen.
Vant misbruyck datmen pleecht moet elck zijn laste draghen.
De yl-versleten tijt waer yder mensk in faelt
Werdt wel met rouw' beklaeght, maer nimmer weer verhaelt.
'k En wil de passijs smert die ick leedt niet vertellen,
Vermits mijn naere ghedaent u die voor ooghen stellen.
Alleenlijck zegh ick dat ick liefden alleen u,
En leefden recht om u, en om u sterf ick nu,
Ja 'k zweer dit laffe hert int sterven gheen berouw' leydt.
Laura.
Waerom?
Flavio.
Alleen vermits ick proef de aert mijns trouheydt.
Ha, nymphe, schoonste schoon, ist mogh'lijck dat uw' hert
Ghans geen meedooghingh voeldt, beooghende mijn smert:
Maer gh'lijck ick heb gezeydt 't is buyten u vermogen,
Ha Laura, al te wreed'. doch als dees' droeve ooghen
De schrickelijcke dood al snickende toeluyckt,
En d'alderlaeste zucht 't hert onder tranen duyckt,
Het laeuwe bloed verkleumt, en deese leden styven,
Zal in uw' lieve hert gans geen na-knaghing blyven?
Dat dese jeughdens lent door wreedheydt werdt vernielt.
Ha nymphe voor mijn dood, dwinghdt liefdt my, ick gheknielt
V noch voort laeste bidd' dat als ick ben verschayen
Ghy mijn bedroefde geest in uw' ghedacht laet wayen,
En voed' op u beklach, waer door mijn ziel verquickt,
Hoe wel mijn hert om u nu zuchtende verstickt.
Laura.
So myne droefheydt mocht u quels verlichtingh weesen
In tranen ick verdween, maer uw' quel is gheresen
Wt onbedacht verkies, waer over uw' herts pijn
Door my int minste nimmer wel gheslist kan zijn.
Maer gh'lijck de Salamander lang int vier ghevoedt
| |
[Folio E3v]
| |
Hy zelfs de heete brandt int eyndt verdoven doet,
So moet u liefde oock die eerst de zinnen vonnen
Door tijt ghenieticht zijn en blyven overwonnen.
Mijn quellingh is niet kleen zo u int minst voorbeeldt
Ick d'oorsaeck ben waer uyt u zieckte is gheteelt,
'k Gheloof dat ghy my liefdt, ick u niet, ghy moet dulden
Vermits 't onmoogh'lik is u liefde te verschulden.
Flavio.
Onmogh'lik Laura? hoe? ist om d'onwaerde mijn?
Laura.
Helaes, u deughden meer als mijn liefd' waerdich zijn.
Doch om u passijs tocht ten deel gherust te stellen
Wil 'k u gh'lijck aen mijn vriendt de loop mijns tijt vertellen.
Vijf Iaren ist verleen ick ernstigh was verzocht
Ten huewelijck van een, dien ick eer waerde rdocht
Met een Princes in d'echt als met my te verzamen,
Zijn liefd' en mijn weer-liefd', door Hemels schickingh, quamen
In evenaerge wil, 't mach al niet zijn ghezeydt,
't Gheen tusken hem, en my de liefde heeft beleydt.
Flavio.
Ha Laura wien wast lief? laet my zijn name weeten.
Laura.
't Is Tyter.
Flavio.
Tyter heeft u, nimphe, gans vergeten.
Doch nae zijn lang ghevry verkreegh hy 't gheen hy zocht.
Laura.
De tijt my zulcken blijck zijns trouwe liefde brocht
Dat ick het zoet gheheym mijns hert most uyt spreken.
Flavio.
Wat?
Laura.
Mijns weer liefd', en gaf hem zulcken wissen teken,
Ia d'hemel, als ghetuygh, nam ick tot vaster bandt,
En trouden hem.
Flavio.
Hoe doch?
Laura.
Met dees gheluck'ghe handt,
Voor mynen eghten man daer ick hem oock voor houwe.
Flavio.
Al scheent u doen zo zoet hebt ghy nu gheen berouwe?
Laura.
Ha Flavio, berou? zo kent ghy Tyter niet,
Toscanen in dees eeuw' zijns gh'lijcke niet en ziet,
Ghestadigher ghemoedt, deughd-lievender ghezinde,
Manhaftigher ghelaet, kan Flavio niet vinden
Ter wereldt, kost ghy hem, 'k weet dat ghy zegghen zoudt
Dat ick volmaecktheydt heb in weesen zelfs ghetrout,
In heusheydt opghequeeckt, nae kunsten reght weetgierich,
Lief-taelich, wel bespraeckt, bevallik, en manierich,
Vermaeckelik van geest, aentreckelik van aert,
Die steeds een anders meer acht als zijn eyghen waerd',
Doch meerder moedt als luck, en meerder eer als rijckheydt
Teelt zijne sters-gheboort, doch voort gans geen ghelijckheydt
In gaven geestelik, die ick veel meerder acht
Als goude brallingh diemen van fortuyn verwacht.
'k Heb oyt mijn mik ghestelt om d'eghte zo te treffen
Dat ick door myne man mijn glori mach verheffen,
| |
[Folio E4r]
| |
En 't luck heeft my ghedient, mijn hoop heur wenske heeft,
De waerdst' ick Tyter acht die op de wereldt leeft.
Hoe wel, 't mijn ongheluck, nae ick hem had verkoren
Zeer schielick al mijn vreughdt verdrietich heb verlooren,
Vermits ons Prins hem heeft nae den Arcadiaen
Ghezonden, d'Hemel weet met bedroeft ghetraen
Ick zijn af-zijn bezucht, maer verre uyt mijn ooghen,
Noch all' 't verand'ren die tijts tyden brenghen moghen,
Zalk' nimmer bannen uyt de trouheydt mynes ziel:
't Is Tyter, voor wiens beeldt ick nacht, en daghe kniel.
Doch Flavio ick beken dat ick my zeer vermaeckte
Als ick by toe-val in u heus gheselschap gh'raeckte
In reden-kavelingh, als oeffeningh mijns geest,
Waer in u scherp vernuft de wetsteen is gheweest.
Maer Flavio al kost ick vastelick ghelooven
Ghy Alexander waert, en Tyter den verschoven
Verachten Thursites, jae ghy Vlisses waert,
En Tyter, Midas was, of dat ghy had vergaert
Een Cresuslijcke haef, en Tyter in armoede
En naecktheyt Codrus was, den Hemel my behoede
Ha Flavio, ick zweerdt, dat immer Laura zou
Verlaeten Tyters liefd', of breecken myne trou.
Flavio.
Neen, Laura, nimmer zal u Flavio dat raden,
Hoe wel dit arme hert meer en meer werdt beladen,
Mits ick de hoop verlies die my lang heeft ghevoedt.
Laura.
Ha Flavio, mijn vriendt, bezadicht u ghemoedt,
Laet redenen u zieckt, en doods ghevaer verzoeten.
Flavio.
Het geen men niet vermach, helaes, wy laten moeten,
Laura.
Dats wijsselijck ghezeydt, toont nu uw' manne hert.
Flavio.
Mijn zinnen zijn te zeer in uwe liefd' verwert.
Laura.
Ontwerdt die door de tijt die 't heftichste kan slissen.
Flavio.
Mijn leven is onnut zoo'k, Laura, u moet missen.
Laura.
Ontwortelt uwe liefd' door krachte vande reen.
Flavio.
Hier is gheen hulp voor my als door u, nymph, alleen.
Laura.
Ha Flavio het deert my u gheklach te hooren.
Flavio.
En 't is mijn glori dat ick door u gae verlooren.
Laura.
Bedroefder toe-val, laes, ick noyt voor deesen zagh.
Flavio.
't Is troost'lik Laura dat ghy voeldt mijn herts gheklach.
Laura.
Ghevoel maer zonder dat ick hulp aen u kan gheven.
Flavio.
't Is hulp ghenoch ghy weet ick om u laet te leven.
Laura.
'k Schrick als ick daerom denck, en liefdt ghy niet mijn eer?
Flavio.
Gh'lijck 't heyl mijns eyghen ziel, jae durft ickt zegghen meer.
Laura.
Sacht Flavio bedaerdt, bedwinght u passijs krachte.
Flavio.
Daer is niet dat ick hoogher als mijn liefd' kan achten.
Laura.
Misdoet den Hemel niet, ha Flavio bedaerdt.
Flavio.
Verlicht ghy Laura dan de last die my bezwaerdt.
Laura.
Helaes, waert in mijn macht ick deed het Flavio graegh'lik.
| |
[Folio E4v]
| |
Flavio.
So u willich is hoe comt de daad zo traegh'lijck?
Laura.
Waer mogh'lijckheydt ghebreeckt is wille zonder vrucht.
Flavio.
So is de hoop, helaes, mijns levens my ontvlucht.
Laura.
Waer is u manne hert? waer zijn uw moedicheden?
Flavio.
Waer liefde over heert daer vluchten alle reden.
Laura.
Neen Flavio, de liefd' kan zonder reen niet zijn.
Flavio.
Niet zonder reen? waerom stilt reen dan niet mijn pijn?
Laura.
Om dat ghy geeft geen plaets liefds doent te overweghen.
Flavio.
Is in plaets-ghevingh dan de hulp mijns quel ghelegen?
Laura.
Dat is ghy wel bedenckt d'oorsprongh uws liefds begin.
Flavio.
Niet als een oorsaeck ick in myne liefde vin.
Laura.
Hoe Flavio? wat wast? ick bid uw spreeckt u herte.
Flavio.
In d'oorsaeck die ick heb ick alle lievers terte.
Laura.
Ghy tert in d'oorsaeck maer int wijs verkiesen niet.
Flavio.
Gheen kiesingh zonder oorsaeck nimmer hier gheschiet.
Laura.
En is zo wel ghegrondt de liefde uwes zinnen?
Flavio.
So wel, ha Laura, dat ick u noyt kost beminnen.
Laura.
So terghden u geen lust.
Flavio.
De gayle lust is quaet.
Laura.
So lieft ghy zonder min.
Flavio.
Om dat ick minne haet,
Want minne luste spruyt uyt heete graechtens wille,
Wt 's herts broodroncken tocht, en vaerdichlijck is stille.
Laura.
Vermits die schielijck sterft.
Flavio.
Min doort ghenieten nieticht.
Laura.
De liefde blijft stantvast.
Flavio.
Ghelijck de min vervliet licht.
Laura.
Vaeck zeyden ghy dat liefd' niet zonder min kan weesen.
Flavio.
Maer min wel zonder liefd' in d'herten is gheresen.
Laura.
'k Stae toe het geen ghy zeght, zo kan de liefde dijn
Nae 't geen ghy vooren zeyd' niet zonder minne zijn,
'k Verweer my met geweer van uwe eygen zeggen,
Hoe kunt ghy Flavio met reden dan beleggen
Dat ghy my niet bemint?
Flavio.
Vermits mijn liefde heeft
De overhant van min, en liefd' geen plaetse geeft
Die dartele lusts tocht dan als het is noodsakelijcx
Om d'eedele natuur te gunnen het vermakelijcx
't Gheen onse weesen heeft, en als die is ghepayt
De minne schielick vlucht, maer liefd' niet van ons scheyt,
Dan blijft als opper-heer int kraghtichst onses zielen
Dus kan de liefd' de min, maer min liefd' niet vernielen.
Laura.
'k Verstae uw' meeningh wel, doch hebt my niet ghezeydt
Wat d'eerste oorsaeck was ghy uw' liefd hebt gheleydt
Dus erentst'lijck op my.
Flavio.
De schoonheyt uwes weesen.
Laura.
Wt 'tytelijcke schoon is dan uw' liefd' gheresen,
| |
[Folio F1r]
| |
Het welck de tijdt vernieldt, zo werdt dan oock gheslist
De hefticheydt uws liefd' als u het schoone mist.
Flavio.
Dat waer ondanckbaer zijn vant geen men heeft ghenooten
't Ghenieten van het schoon uyt botten zulcke looten,
Door kennis vant ghenot, dat eeuwich in ons leeft
Een danckbaerlike liefd', door 't gheen de jeughgde heeft
Zo smaeckelik ghesmaeckt: dus onse after-jaeren
Zo danck'lik lieven dan gh'lijck of zy jeughdich waren.
Laura.
Ghenomen 't waer het schoon dat u eerst heeft gheterght,
En heeft de lock-lust doen u om gheen min gheverght?
't Kan niet zijn, zo ick meen, want heeft het schoon ghedwongen
Te plaetsen uwe liefd' zo is door't bloedt ghedrongen
De neyging uwes hert, die lust-wensk heeft gheraeckt
Dat ghy naet schoons ghenot door minne hebt ghehaeckt.
En ghy zeght dat de min u noyt heeft overwonnen,
Dan ick zegh datmen zonder min niet lieven konnen,
Dit strijt recht teghen 't gheen ghy vooren hebt gheseydt.
Flavio.
Zacht Laura zacht dit is scherpsinnelik beleydt,
Wat, zoudmen zonder min gheen liefde kunnen draghen?
Laura.
'k Bewijst.
Flavio.
Hoe dat?
Laura.
Seer licht, beantwoordt maer twee vraghen:
Wat is de echte liefd'?
Flavio.
Versaeminghe om teelt.
Laura.
So weet ick dat u oordel en mijn niet verscheeldt.
Nu vraegh ick of de min in d'echt niet werdt bevonden?
Flavio.
Onwederspreek'lik mits ons aengheerfde zonden.
Laura.
Wel Flavio ghy zecht men om voort-teeling huewt,
En 't waer de kinder-win de echt zoud' zijn gheschuewt,
't Is waer, maer vaeck men ziet dat som in echte paren
Dan lijckwel inde echt gheen kinderkens vergaren.
Flavio.
God heert nae zyne will'. Maer, schoone Laura, staeckt
De twist-reen, en spreeckt, lief, van 't gheen mijn hert na haeckt.
Zal dese lieve handt, die ick ootmoedig kusse,
De knaging mijns herts-vier dan nimmer, Nymphe, blussen?
Sult ghy, hert-breeckster, steeds niet achten het ghewoel
En raserny die ick in dese borst ghevoel?
Ha Laura, waerde lief, heeft Tyter u verlaten,
En kunt ghy, schoonste perl, hem mits d'ontrou niet haten?
Wat snoder spijt ter werldt kan hy u, Laura, doen?
En wilt ghy inde boosheydt Tyters misbruyck voen?
So lieven nymph als ghy zou yemant die vergeten?
Laura.
Ghy Flavio moet van zijn trouheydt dan niet weeten.
De trouheydt is hy zelfs, al ben ick uyt ghezicht
Ha Flavio, ick ben zijn vreughdt, zijn al, jae 't licht
Dat zuyv're Pheeb uytstraelt, en voedende doet schynen,
Om donck're naere nachts benevel te verdwynen,
Is niet zo aenghenaem, gh'lijck hy de glori acht
Dat Lauraes liefd' alleen beheert al zijn ghedacht,
| |
[Folio F1v]
| |
Te eel is zijn ghemoedt, te vroom is hy ghebooren
Als dat zijn trouwe liefd' tot my zou zijn verlooren.
Flavio
Verandring brenght de tijt.
Laura.
Maer niet int vroom ghemoedt.
Flavio.
Ha Laura ghy en weet niet wat het af-zijn doet.
Laura.
Niet weet ick bet'r als dat.
Flavio.
Al zijt ghy hem ghetrouwe
Meent ghy dat Tyter daerom oock zijn woordt zal houwen?
Laura.
Neen, laci, daerom niet.
Flavio.
Wel waerom Laura dan?
Laura.
Om dat hy is een man.
Flavio.
Om dat hy is een man?
En waendt ghy dat de mans hun liefd niet kunnen wiss'len?
Hoe vast ghy vrouwen meent uw' stucken te bediss'len.
Laura.
So spreeckt ghy teg'n u zelfs, dats 't mannelik gheslacht,
Dit onverstant en heb ick noyt van u verwacht,
Vermindert ghy uw' aert om Tyters waerd' te mind'ren.
Neen, Flavio, dit zal mijn trouwe niet verhind'ren,
De Ialousy verkracht u reden, zo ick meen.
Flavio.
De Ialousie? neen, neen, Laura, Laura, neen.
Laura.
Verdriet u niet de liefd' die ick tot Tyter draghe?
Flavio.
Lief, zonder spreecken werdt beantwoordt uwe vraghe.
Laura.
Zo moet ick gh'looven vast dat onse trou u spijt.
Flavio.
Wat vruchten kan doch spruyten uyt de haet en nijdt?
Laura.
Gans gheen, de wan-gunst baert niet als een vrughtloos knaghen.
Flavio.
Dies schuew ick haet en nijdt om geen gheknaeg te draghen.
Laura.
Waerom scheldt ghy, zoo't blijckt, mijn Tyter voor ontrou?
Flavio.
Om dat ick, gh'lijck een vriendt, het nutbaerst raden zou.
Laura.
Ist nutbaer dat ick gh'loof my, Tyter, heeft vergeten?
Flavio.
't Blijckt dat in eyghen doent de mensken 't minste weten.
Laura.
Waer eyghen-zin vermomt de redelijcke wet.
Vermommen my de reen om dat ick liefde zet?
Flavio.
Neen, om dat ghy ghelooft zijn trouwe niet kan breken.
Laura.
Ick heb van zijn stantvast te groote en vasten teken.
Flavio.
Waer in, ick bid u, zeght, hebt ghy zijn hert ghezien?
Laura.
't Is onbedacht ghevraecht vermits 't niet kan gheschien.
Flavio.
De wereldt is zo loos dat ick 't met reen mach vraghen.
Laura.
En zouder niemant trou zijn dat waer te beklaghen.
Flavio.
Dat zegh ick Laura niet, 'k alleen van Tyter spreeck.
Laura.
Ia alwaer Tyter valsk mijn trou ick nimmer breeck.
Flavio.
So hebben reden uyt, waer redenen in bloeyden,
En waer ick in u plaets ick Tyter dan verfoeyden.
Acht ghy u zelfs zo kleen? zo lieven waerden vrou,
Sou die stantvastich zijn als Tyter is ontrou?
Drie Iaren was hy wech, en heeft u laten treuren,
Arcadia, ick gis, heeft zo veel minne-keuren
Daer Tyter in verwerdt, dat hy u voort vergeet,
| |
[Folio F2r]
| |
Laura.
Neen Flavio.
Flavio.
Hoe dat?
Laura.
Om dat ick beter weet.
Flavio.
Waer door?
Laura.
Door brieven die ick van hem heb ontfanghen,
Die tuyghen wel de ernst, en watten gh'raeg verlanghen
Hy nae zijn Laura heeft, elck uur schijnt hem een jaer.
Flavio.
'k Gheloof wel dat hyt schrijft, is alle schryven waer?
Laura.
Hoe? twijffelt ghy daer aen? zo kan ick niet verzinnen
Wat proeven zijnder liefd' dat ghy zoudt willen vinnen:
De woorden acht ghy valsk', en 't schryven van ghelijck,
Wat tekenen zijns trouw', zeght my, wat meerder blijck
Ghy eysken wilt tot meer bevestingh zynes trouwe.
Flavio.
Die arch en listich is zal woordt noch schryven houwen.
Laura.
Alwaert dat Tyter wou my laten hy niet kan.
Flavio.
Waerom?
Laura.
Om dat hy is mijn echt-ghetroude man.
Flavio.
V man?
Laura.
My man.
Flavio.
V man? zo zijt ghy niet uw' eeghen,
't Moet zijn is hy u man.
Laura.
Daer zijn gheen reden teghen.
Flavio.
Niet kerckelik verzaemt.
Laura.
Dan vast voor God vereent.
Flavio.
'k Gheloove, Laura, niet dat ghy spreeckt gh'lijck ghyt meent.
Laura.
Ghelooft het vast en zeker dat ick Tyter achte
Voor myne echte man, en ick in zijn ghedachte
En ziele ben gheplaetst, door zijn hand-trou en eed
Die hy my in het by-zijn mijnes maeghen deed,
Notariael verbondt is tusken ons beschreven.
Flavio.
So hebt ghy dan uw' trou onbreecklijck wech ghegeven.
Laura.
Het is zo ick u zegh', en ben my zelven quijt.
Binnen.
Flavio.
Ha alderdroefste eeuw', o alderwreedste tijt.
Barst uyt benaude borst de laste znick uws leven.
Ha kiesing waerom was mijn hert en ziel ghedreven
Naet onverkrijchb're schoon? wat porden uw' gheweldt
Dat ghy in Lauras handt uw' leven hebt ghestelt?
Doch Laura, Moorderin 'k wil u mijn dood vergeven.
Ach Flavio, helaes, hoe deese leden beven,
Gh'lijck of de kill'ghe koud' voor bode was mijns dood,
En deese azems tocht mijn levens lucht toe zloot.
Ha, Flavio, beklaecht dat liefde u doet sterven,
Mits ghy van, Laura, laes, gheen hulp-reyck kunt verwerven.
Verscheydt benaude ziel uyt dees beknelde kas,
Nu Laura ick verlies, verlies ick 't leven ras.
Migera. Thysiphon, Aletto, helse spoken,
Die d'onverzaeghde Vlam int herts furneys kunt stoken,
| |
[Folio F2v]
| |
Reyckt uw' verwoeste tocht aen dit wantrouw'ghe hert,
't Gheen in benardt ghewoel gans nickerlik verwert.
Ghy bulderende Plut' zendt Ach'ron uyt uw' hellen
Dat ick dit naere rif in zijn gheweldt mach stellen.
V smook-vier-sulpher-hol gheen meerder schrickingh heeft
Als d'yselike hel daer Flavio in leeft.
Waer toe is 't leven nut zo 'k Laura niet gheniete?
Waer toe is 't leven nut zoo't niet is als verdriete?
Waer toe is 't leven nut nu Laura my ontvlucht?
Benevelt hemels top, verdonckert held're lucht,
En laet my in het duyster mijn gheboort beklaghen,
Ruckt of de laeste schakel mynes droeve daghen.
Of wilt ghy dat ick Arna door mijn herts ghetraen
Heur stedigh vlieten stut, en stille houde staen?
En gans Toscanen schrickt voor Flavios bedryven,
Op dat mijn name mach in stael gheheugen blyven.
De Tyber zo ghy wilt belet ick heure vloedt
Hy trect zijn ponjaert.
Alleen niet doort ghetraen maer door my warlich bloedt.
Helaes het schijnt de Hel noch Hemel my niet hoorden.
Kluysenaer.
Flavio.
Verzaeghde wil zal dan dit arme hert vermoorden.
Kluysen.
Vriendt wat is u bestaen? u zelven doch bedaert.
Flavio.
Noyt meerder ongheluk en wasser op de aerd'.
Kluysen.
Wat deerdt u? vriendt hoe dus? wilt ghy misdoen u zelven?
Flavio.
Om dees benaude man in d'aerde te bedelven.
Kluysen.
Dats boven u vermoogh', 't is niet in uwe macht.
Flavio.
Ten zy my wille door't wantrouwen werdt verkracht.
Kluysen.
God hoed' u voor wantrouw', 't zijn nickerlijcke tochten.
Flavio.
Die een te-wreeden-vrou door af-keer in mijn brochte.
Kluysen.
Een vrouw?
Flavio.
Helaes, een vrouw, de wreedste die der leeft.
Kluysen.
Hoe? is 't een vrou? een vrouw? die u dees oorsaeck geeft?
Een vrouw? En om een vrouw' wilt ghy u zelfs verkorten?
Flavio.
En om dees vrouw' zal ick my zelfs in d'aerde storten.
Kluysen.
En waer blijft dan de ziel?
Flavio.
't Is moogh'lik zo voorzien.
Kluysen.
Zo waent ghy dat God wil dit misval zoud' gheschien.
Flavio.
Gheschien, ja zoud' gheschien, 'k ghevoel het moet zo wesen.
Kluysen.
Dit oordel is uyt uwen boosen wil gheresen.
Flavio.
En niet uyt Gods voorzicht?
Kluysen.
God nimmer wilden 't quaet.
Flavio,
Waerom is't dan dat God my 't quaet en boos toe-laet?
Kluysen.
Helaes uw' erf-zond' doet u in het boos verhetten.
Flavio.
En als't God niet en wil kant God my niet beletten?
Kluysen.
Wien God hert-grondig bid, want God en weyghert niet.
Flavio.
Hoe komt dan datter daegh'lix zo veel quaets gheschiet?
| |
[Folio F3r]
| |
Kluysen.
Vermits de menschen, laes, God en heur zelfs vergaten.
Flavio.
Zo zijn de menschen daer door ook van God verlaten.
Kluysen.
Ontwijffelik 't is zo, want God gheen quaet begeert.
Flavio.
Zo ist de nicker die de willen overheert.
Kluysen.
Daer hebt ghy 't reght ghetreft, dus wilt u vriendt bedaren.
Flavio.
Dat ghy, helaci, wist wat dat my is ervaren.
Kluysen.
Wat ist? ick bid u zeght my d'oorzaeck uws verdriet.
Flavio.
Ick lief, en die ick lief, helaes, en liefdt my niet.
Kluysen.
En bindt ghy u zo zeer aen tydtelike dinghen?
Flavio.
Helaes, zo ick mijn wil niet anders kan bedwinghen.
Kluysen.
Ghy antwoordt buyten reen, uw' zegghen niet en zluyt.
Flavio.
Zo ghy't my door de kracht uws redenen beduyt.
Kluysen.
Is eyghen wil yets aers als wil? die ons doet leyden
Blindt-reuck'loos zonder datmen 't goedt van 't quade scheyden,
Maer zollebollen heen zo door de eyghen zin
Dat wy op reenberaed niet zien, of meer of min.
Wilt ghy het schijnbaer-luck door 't kiesen waer-luck achten?
Door dulle raserny, zo geeft ghy wille krachten
En eyghen zinne dus moedwillichlik verkiest
Waer door men reghte keur noodzakelik verliest.
Ghy zeght dat ghy heur liefdt, en hoe zy is afkeerlik,
Wickt nu of uwe neyghing sproot uyt liefde eerlik,
Ist zo, zo zijt ghy licht door redens wik vernoeght,
Gheloovend' dat dees echt by God niet was ghevoeght:
Maer ist een minne schicht die in uw' hert komt blaeken
So zal de lock-lust u daer ghraegher nae doen haecken,
Wiens dart'le dulle tocht uw' vlees-lest meer verhet,
En vroede reenberading int verstant belet.
Is u beraed bedachtsaem, langhsaem, reght en slechte
Gheneghentheden heylsaem leyden u te rechte.
Verbeelde lust voor komt goe lust tot u beswaer,
De volgh-lusts gayle hel maeckt u een martelaer:
Dus zo onaendacht u, of eyghen wil beheeren
Licht zal u willekeur van heil tot onheil keeren.
Wien is 't doch die ghy liefdt zo ick het weeten mach?
Flavio.
Meer schoonheid in Florens men noyt voor desen zach.
Kluysen.
Zo ist heur schoonheydt die tot liefde deed beweghen,
't Is minne zo ik gis.
Flavio.
Daer heb ick gans niet teghen.
Kluysen.
Hoe is de vrouw' ghenaemt die u in afkeer houdt?
Flavio.
Ioffrouwe Laura.
Kluysen.
Laura? die is langh ghetrouwt
Met Tyter, zo ick meen, of immer vast verbonden,
Hoe wel dat Tyter is na Arcadia ghezonden
Zo blijft zy zyne vrou.
Flavio.
't Schijnt dat hy heur verlaet.
Kluysen.
Dat kan niet weesen, want de kerckelijcke raed
| |
[Folio F3v]
| |
Voor komen zou die breeck, 't bestaet niet in hun willen,
Ontgeeft u dat, en licht zult ghy uw' razing stillen,
Sy is een anders vrouw': dat Laura u af zeyt
Zijn reden, dies ist best ghy van uw' liefde scheydt,
En laet een yeder zyne echte gay ghenieten.
Flavio.
V zegghen doet mijn hert in bloede tranen vlieten
Onmoogh'lik ist, helaes, ik heur vergeten zou.
Kluysen.
Hoe kunt ghy zijn ghenegen tot een anders vrou?
Wikt over uw' bedrijf, en wat ghy hebt verkooren.
Flavio.
'k Volherd in mijn verkies, 'k wil na uw' raed niet hooren.
Binnen.
Kluysen.
Helaes, hy niet beooght, of werwerts luste streckt,
Of neyging, of verstand, natuur of lust hem treckt,
Maer holdt uyt redens spoor, de lusten in hem leven,
En werdt door minnens mon, en misverstand ghedreven.
Ha valske wille-keur die zijn beraen verdruckt,
Verbolghen moedtwil reen uyt zinnens koore ruckt.
Sijn eyghen zinlikheyd, lust-iachtich int verkiesen,
Doet door heet-bloedicheyd de rechte lust verliesen.
Dits dat de mensch beheert, zo lang de hetten duurt
Heur aenwenst eelt ook, 't gheen dan eeuw'lik wert bezuurt,
So dat de mensch zijn heyl, zijn vree, zijn rust moet derven,
Die d'eyghen zinnicheyd door reden niet doet sterven.
Siet dat zijn dwael u allen u van dwaling keert,
En ghy door zyne dwaling het niet-dwalenleert.
Binnen
|
|