Kinderen en erfgenamen

15

Mr. Freek Leenhouts was nu al een paar jaar gepensioneerd. Hij bleef in de Bankastraat wonen in het oude, vriendelijke eenverdiepinghuis dat hij nog aan de vader van zijn eerste vrouw had te danken. Door de jaren was hij onafscheidelijk aan de Archipelbuurt verbonden die dan toch maar in het centrum van de stad lag en in de onmiddellijke nabijheid van de zich langzaam van de vernieling herstellende Scheveningse bosjes. Ook bij het oude belommerde kerkhof waar hij graag langs de zerken wandelde die heel de negentiende eeuw voor hem deed herleven. Waar moeder Liesbeth haar graf had en hij zelf eens zou rusten.

Hij gaf nog wat privé-lessen om zijn niet al te breed pensioen te versterken en voelde zich jaren jonger als de kinderen van Bas en Boukje kwamen, Sjoerd en Ella, die aan zijn lippen hingen als hij dwaze verhalen vertelde en die hij

[p. 187]

meenam naar de koekelenberg in de bosjes. Dat ze tegen hun ouders jij en jou mochten zeggen was iets waaraan Marie niet kon wennen. Toch was er langzamerhand een zekere genegenheid gegroeid tussen schoondochter en schoonmoeder, ondanks Maries intuïtieve afkeer van gedecideerde vrouwen.

Het waren altijd weer de kinderen die hen uit netelige situaties redden, want het bleef voor Freek een gemis niet, zoals heel vroeger, vrijuit met Bas te kunnen praten over de politiek. Bas was als P.v.d.A.-lid in de Rotterdamse Raad gekomen en droeg daar het zijne bij aan de protestantse werkgemeenschap in die partij. Een wonderlijke zaak, dacht Freek vaak. Het bloed kroop toch waar het niet gaan kon. Graag had hij het Bas eens voor de voeten gegooid dat heel die hooggeroemde doorbraak maar een fictie was. Een klein groepje intellectuelen dat het volk niet had meegekregen. Daarvoor lagen de scheidslijnen te diep in het Nederlandse volk verankerd. Aan de andere kant moest hij toegeven dat het vroeger ondenkbaar was geweest in een socialistisch dagblad meditaties en een goed verzorgde rubriek kerknieuws aan te treffen. Dat er op 1 mei, de dag van de rooien, een dienst in de Nieuwe kerk kon worden gehouden. Er was wat veranderd en daartoe had de oorlog zeker het zijne bijgedragen. Bas, zo voelde hij het, streed vrij eenzaam in de voorhoede en hij had het daar als christen vrij wat moeilijker dan die vlotte jongens die nu het Kuyperhuis in en uit liepen binnen een beschermd gebied. Het élan van de vroegere A.R. was er toch eigenlijk niet meer bij.

Maar al bleef de politiek dan, tegen de zin van Freek, meestal rusten, zoveel te meer werd er gepraat over De Kroonduif, die Jonaboom in de familie.

- Ze willen er een N.V. van maken en dat lijkt me heel verstandig, zei Bas.

- En jij commissaris?

- Dat is niet onmogelijk...

Ja ja, het socialisme van deze tijd was een rekbaar begrip. Als er één partij, vergeleken bij vroeger, verburgerlijkte, dan was het de P.v.d.A. Die ouwe taaie rooie rakkers van de S.D.A.P. moesten zich wel verbijten, dacht Freek. Maar van die lui had je tenminste geweten wat je aan ze had.

[p. 188]

Bas vertelde dat Davids tweede vrouw (de naam Reina kwam in de familie zelden over de lippen) connecties had met een grote Twentse Textielfabriek. Het ging over een langlopend krediet en wie weet wat daaruit nog zou voortkomen. Het winkeltje van garen en band op de Hoefkade, waar oom Jozias zaterdags tegen middernacht de deur eindelijk had kunnen sluiten, die tijd was ver voorbij.

- Laten we hopen, zei Freek, dat er geen worm aan de wortel knaagt. Hij had nooit veel van handel en economie begrepen en wat hier gebeurde ging hem ver boven de pet.

Het was Liesbeth die ditmaal voor een verrassing zorgde door haar simpele mededeling dat zij haar nicht Betty Smallegange in Canada ging opzoeken.

Liesbeth was ongetrouwd gebleven en de dertig al gepasseerd. Niemand begreep hoe het mogelijk was dat zo'n vlotte jonge vrouw niet aan de man was gekomen. Ze had een goede baan bij de Bouw- en Exploitatie Maatschappij Wolkam, dezelfde zaak, waar Marjan kort na de eerste wereldoorlog had gewerkt. De firma was al lang schijndood, maar met het oplopen van de grond- en bouwprijzen waren alle oude schulden afgelost en hadden de oude firmanten, die het nu wel geloofden en met argwanende ogen tegen de naoorlogse, in hun ogen krankzinnige prijzen opkeken, zich eindelijk onbezorgd teruggetrokken, de schrik van de crisisjaren nog in hun oude benen.

Liesbeth had zich snel ingewerkt in de doolhof van nieuwe bouwvoorschriften met aflopende rijkssteun en verdiende er een goed salaris. Zij was de rechterhand van de twee jonge bazen. Het had haar weinig moeite gekost in de zomermaanden wat langer verlof te krijgen. Natuurlijk ging ze vliegen. Dat spaarde tijd.

- En hoe denk je het klaar te krijgen met de deviezen?

- Daar zorgt Betty voor. We hebben een goede afspraak. Het is nodig dat ik ga, want het is mis met Keith.

- Hèb ik het niet gedocht, hèb ik het niet gedocht, kreet Marie. - Die arme Agaath, wat zal die er van weten. En die goeie Willem...

- Ja, stil nou maar met dat gejammer..., zei Freek korzelig.