Kinderen en erfgenamen

12

Greeth had Hugo niet uit het oog verloren. Naarmate Harms krachten zichtbaar begonnen af te nemen en hem de zakelijke leiding en het gecijfer boven het hoofd begonnen te groeien, gingen haar gedachten uit naar een radicale oplossing.

De zaak groeide en groeide maar. David en zijn zoon Theo wisten van geen ophouden en de tweede vrouw van David, Reina Doorschodt, was al even bezeten van het zakendoen als de mannen. Greeth had dat ook gekend, maar het was of zij, bij het ouder worden, de anderen niet meer kon bijhouden. Naast de zaak op de Vaillantlaan, die zij nog stevig in handen had, en die gaandeweg tot een klein warenhuis was uitgegroeid, hadden David en Reina, geholpen door Theo, een grossiersafdeling gesticht waarvoor zij een pand aan de Laakhaven hadden gekocht. Daar voerde Reina de scepter.

David had al gauw een auto en een jaar later zat ook Reina achter het stuur van haar eigen wagentje.

Geen van de kinderen van Greeth en Harm hadden de zakelijke inslag van hun moeder.

Het gezin van Ko woonde nog steeds in bij de ouders van Sita, maar nu hun derde kind op komst was, kwam er uitzicht op een eigen woning. Dat zou wel een koophuis worden en hoewel de prijzen belachelijk hoog waren, beschouwde Greeth het als een veilige geldbelegging. Huizen moesten er altijd zijn. Het was nu een andere tijd dan in de dertiger jaren.

Bep, getrouwd met Dolf Heller, een zoon van Marjans oude vlam Nico Heller, was door haar huwelijk ook al in de onderwijswereld terecht gekomen.

Het was niet meer zo'n kale boterham als voor de oorlog, maar een vetpot was het bepaald niet. Dat oma geregeld kon

[p. 178]

bijspringen met kinderkleertjes en zo nu en dan met lingerie en damesconfectie voor haar dochter en schoondochter (ze kon geen onderscheid maken) gaf haar eigenlijk een ongekende voldoening. Greeth was nooit karig geweest. Ook de uit Indië berooid teruggekeerde Marjan, het nichtje van haar vroegste kinderjaren in de Jacob Catsstraat, had ze ingespannen al had ze wat moeten overwinnen toen ze hoorde wat die vlerk van een Emmy nu weer voor een streek had uitgehaald. Mooie boel, zelf naar kantoor gaan en je moeder met de baby opknappen.

Die man van Emmy was een goeierd. De jongen blokte hard.

Toen Hugo weer eens een familierondje maakte polste ze hem over zijn werk op de Bank. Hij was de oude Hugo niet meer, dacht ze. Maar dat kon ook komen doordat Stans nooit meer geheel de oude was geworden. Geen wonder, na wat die mensen hadden meegemaakt.

Hugo zag dat Greeth ouder was geworden. De enerverende oorlogsjaren, de hebzucht van de mensen, het noodgedwongen ‘onder de toonbank’ verkopen, de rompslomp met de textielpunten en dat opjagen van de zaak door ‘David en zijn koppel’ hadden haar eigenlijk de das omgedaan. Ze hield zich nog goed, maar Hugo wist dat ze te weinig steun had.

- Zou je er wat voor voelen bij ons in de zaak te komen? Ik denk dat je er niet op achteruit zou gaan als je begrijpt wat ik bedoel.

- Hoe zouden David en Reina er tegenover staan? En die jongen, die Theo met z'n branie? Een nogal eigengereid ventje, dacht ik, zei Hugo.

- Hoor es, Hugo, ik ben met David eigenaar van de zaak. Met David heb ik nooit iets gehad. En wat die vrouw betreft: ze is me meegevallen; ik mag haar wel. Geen van mijn kinderen wil in de zaak. David wordt ouder en Theo is nog te jong om grote verantwoordelijkheid te dragen. Je zal zeggen: nou is Reina er toch, maar alles goed en wel, met Reina heb ik eigenlijk niets te maken als je me begrijpt. Eigen is eigen. Ik heb ook het recht een opvolger aan te wijzen, net

[p. 179]

zoals David. Jij hebt de nodige levenservaring die Theo nog mist. Ik zou het een goeie oplossing vinden en zoals ik al zei, je zal er niet minder van worden. Er wordt hier goed verdiend.

- Ik wil er met Stans over spreken, zei Hugo. Het enige wat hem aanlokte was dat hij er financieel op vooruit zou gaan. Ineke en Rico waren nu nog op de H.B.S. Zijn dochter had artistieke neigingen. Ze wilde in de uitgeverij of zoiets, maar Rico moest naar de universiteit. Dat zou hem geld kosten. Daar zou hij voor moeten kromliggen. Van de Bank had hij al eens eerder afscheid genomen. Daar bleef je een nummer. Perspectief zat er voor hem niet meer in.

Toch was het een complete revolutie in Hugo's leven. Maar na een paar maanden, toen Harm hem goed had ingewerkt en hij een overzicht had over de cijfers en omzetten, begreep hij dat hij in een heel andere wereld terecht was gekomen dan die van de bank-employé's met hun strakke overzichtelijke traktementen.

Hij begon al gauw meer interesse te krijgen voor de grossierderij dan voor de detailverkoop en wist een van de pienterste meisjes van zijn vroegere kantoor over te halen hem te komen assisteren met de boekhouding, waaraan hij een broertje dood had. Het meisje had haar diploma's en ze ging er financieel goed op vooruit.

Hugo kon nu zijn aandacht meer over beide zaken verdelen.

Binnen het jaar beschikte hij ook over een wagentje. Dat was wat anders dan dat gejakker op de fiets door weer en wind.

Toen David in de radiogids al een paar keer een advertentie van een verzendhuis had gelezen, vroeg hij zich af wat zoiets kon opleveren. Die advertentieprijzen waren om te schrikken, net als in de damesbladen.

- Toch zal je eens zien wat er gekocht wordt nu alles van de bon gaat. De mensen hangen aan geen geld meer, dat komt door de oorlog, zei Reina met overtuiging.

Ze staken de hoofden bijeen en besloten een proef te nemen met een grote partij damestassen en een gascomfoor.

[p. 180]

- Een náám moeten we hebben. Een naam die aanspreekt. Vooruit Hugo, laat je fantasie eens werken, porde Reina.

Hij krabbelde een paar namen op zijn blocnote. Wat er uit kwam was: Verzendhuis De Kroonduif.

- Het is en blijft een gok, zei David, die zich wel even achter de oren had gekrabd.

De week daarop moest Jan en alleman er bij worden gehaald om de overstelpende hoeveelheid bestellingen uit te voeren. Hugo begon onmiddellijk met het aanleggen van een cliëntenregister. David en Theo waren al weer op pad om wat nieuws op de kop te tikken.

Toen Bas Leenhouts er van hoorde, kwam hij een keer langs en liet hij Hugo een dik in kleuren uitgevoerd Amerikaans prospectus zien, het was bijna een boekwerk.

- Kijk, zo doen ze dat daar. Dat is natuurlijk alleen mogelijk in een groot land, maar het gaat om het principe. Ze werken daar dus meer met folders dan met advertenties. Het gaat er om een vaste cliëntèle te kweken. En wat jullie naam betreft, waarom volg je niet de weg van de minste weerstand? Inplaats van Verzendhuis lijkt me ‘Postorderbedrijf’ meer up to date, geloof ik.

Hugo had respect voor economen, al waren zij vaak slechte zakenlui volgens David. Maar ook Theo spitste zijn oren. Naar de mening van Drs. Leenhouts moesten ze zich niet van het goede pad laten afbrengen door het najagen van een groot assortiment. Liever grote partijen inkopen en die snel wegwerken was de boodschap.

David speelde hoog spel. Hij kocht een partij van 500 bedden, alles compleet, voor een prijs die beneden de winkelprijs lag. Niet goed, geld terug.

Zodra het radioblad kwam zocht hij nerveus naar de advertentie.

Het was in de week voor de rampnacht in Zeeland.

Toen er 2000 bestellingen loskwamen fronste Stans het voorhoofd. De hele sfeer van dit zaken doen op goed geluk lag haar niet. En dan... te verdienen aan de ellende van een ander...

- Je kunt ook zeggen dat we die mensen voor een billijke prijs hèlpen. Niemand van ons had toch kunnen

[p. 181]

voorzien wat er zondagnacht gebeuren zou? weerde Hugo zich.

Hij kwam nauwelijks in bed. Ook David en Theo bleven thuis. De halve familie werd opgetrommeld om te komen helpen met de verzending.

Harm lag nu op bed. Hij had weer een maagbloeding gehad. Greeth dorst hem nauwelijks iets van deze affaire te vertellen.

In de zaak begon zij nu ook te profiteren van massale inkopen. Een partij huishoudschorten vloog voor een spotprijs de deur uit. Er moest steeds meer personeel worden aangenomen.

- We lopen vast met de opslagruimte. Ik denk dat we moeten gaan verbouwen, voorspelde David.

Hugo begon nu alles te verzamelen wat over postorderbedrijven geschreven werd. Via de Bank kreeg hij gedrukte jaarverslagen. Die gaven hem veel te denken.

Boeken las hij niet meer en de kerkelijke bladen keek hij maar vluchtig door. (Altijd nog volop persneurose!). Hij begon Stans te verrassen met mooie cadeaus. Maar Stans had het gevoel dat hij nog nooit zo ver van haar was weggedwaald als nu. Eerst toen ze de kans kreeg hun interieur grondig te vernieuwen en hun huis op te knappen, toen Ineke en Rico zich heel gemakkelijk bleken te bewegen in hun nieuwe levensstaat, drong het goed tot haar door dat er een andere tijd voor hen was aangebroken. Materieel waren ze op een ander niveau aangeland. 's Zondags reden ze gevieren naar de Westduinkerk. Over de preek werd weinig nagepraat. Er was veel te lezen gelukkig.