Kinderen en erfgenamen

15

Eer je het wist was het al weer voorjaar. Er kwam niet veel meer uit Hugo's handen dan een wekelijkse literaire kroniek en een paar jongensboeken. Het schrijven over werk van mensen die hij goed kende begon hem soms tegen te staan, al bleef hij plezier beleven aan het introduceren van jonge, onbekende auteurs.

- Kunstluis en literair agent, smaalde hij soms tegen Stans over zichzelf.

- Je hebt nu toch je zin?

[p. 58]

- O ja, zo'n beetje dromen over een nieuw boek is wel fijn...

- Je zou het een ànder liefst laten schrijven, hè? Het was bijna geen plagen meer van Stans.

- Trouw nooit met een schrijver... een aardige titel voor een nieuw boek.

Hij keek naar haar zwellende lichaam. - Ik ben een smiecht, hè?

- Weet je wat een smiecht is? Een gemene kerel. Vraag maar aan Ineke wat je bent. Van mij neem je het tòch niet aan. Ze liep de kamer uit. Hugo bleef achter met het gevoel dat hij haar ergens tekort deed.

Ik moet eens over iets heel anders schrijven, dacht hij, niet over een milieu dat ik door en door ken.

Hij herinnerde zich Dirk van Staalduinen uit Monster, die nog les had gehad van Freek.

Dirk begreep al gauw waar hij voor kwam en zag er wel wat in. Hij liet zijn leerlingen een opstel schrijven over ‘De tuin van mijn vader’ en samen maakten zij een woordenlijst van het streekdialect.

Hoezeer de crisis de tuin van Holland had aangetast, begreep Hugo eerst toen hij dat wroeten in de grond aanzag, de strijd tegen de steeds weerkerende ziekte van het gewas en het kijken naar de deprimerende veilingklok, het doordraaien van een met zweet verkregen oogst. Hij zag tuindersvrouwen kinderkleertjes maken van linnen kunstmestzakjes. Hij zag er ook die met hun auto de regeringssteun gingen halen. Hier werd niet individueel gesteund, maar het bedrìjf in stand gehouden.

Gesloten grenzen. Stilstaande export. Geen land dat meer conjunctuurgevoelig was dan Nederland, dat zelf arm was aan grondstoffen.

Vaak kwam hij met zakken vol kleine tomaatjes CC 3 thuis, die werden toch maar doorgedraaid.

Hugo had een nieuw object gevonden, maar zoals gewoonlijk wilde hij het tot de grond uitputten. Hij begon met de geschiedenis van 's-Gravenzande in de middeleeuwen en eindigde met het doorlezen van het weekblad ‘De Westlander’, alle jaargangen, van 1913 af. Tenslotte had hij

[p. 59]

genoeg stof voor een dissertatie, maar nog geen verhaal.

Het kwam er op neer dat hij een familieroman opzette met beginpunt 1913, waardoor hij de oorlog van 1914-1918 in het schema kon betrekken. Een boeiende tijd voor het Westland dat Duitsland altijd als het natuurlijk achterland had gehad.

Toen hij eenmaal ging schrijven had Stans geen kind meer aan hem. Dat was maar goed ook, want er waren dagen dat zij zich zo beroerd voelde dat ze het liefst op bed zou blijven liggen. De schok die zij had gekregen door de zekerheid dat ze toch nog een kind zou baren, was zij nog niet te boven. En als Hugo dan ook nog met zijn voortijdige barensweeën op de proppen kwam, kon ze het soms niet verwerken.