Kinderen en erfgenamen

14

Hugo had een flauwe herinnering aan de dood van zijn vader, waarna het gezin naar Scheveningen was getrokken. Nu hij Ineke door de lege kamers van het grote huis op de Duinweg zag hollen, ontkwam hij niet aan omzien. Zo oud als Ineke was hij zelf toen geweest. Later, na hun verhuizing van de Stevinstraat naar ‘dat grote huis’ zoals moeder het noemde, had hij hier zijn jeugd en jongelingsjaren beleefd. Er nu terug te komen - uit nood - gaf hem het gevoel dat hij niet leefde, maar geleefd werd. Dat strookte niet met het

[p. 53]

geloof waarin hij was grootgebracht en dat hij ook nu nog beleed, hij wist het. Met dat geloof strookte zoveel niet. Maar als hij dan na de maaltijd uit het Woord las, frappeerde het hem altijd weer dat er niets nieuws onder de zon was. De mens was uit de aarde aards. Het geloof werd je niet op de een of andere geheimzinnige wijze geschonken, je moest er ook aan werken en het onderhouden: ‘Gewen u toch aan Hem en heb vrede.’

Dat ging hem het gemakkelijkst af als Ineke op hem toe rende, onwetend van de ongunst der tijden en haar armpjes om vaders hals sloeg, met hem de natuur ontdekte in de Belvédère-duinen en aan het strand, domeinen van zijn eigen jeugd.

Dat kind, dat Godsgeschenk, waardoor er altijd iets te lachen viel.

Hugo had Cor Matthieu een prospectus laten ontwerpen van Pension Duinvoet, dat zijn weg vond naar de brede schaar vrienden van Woudschoten.

Hulp was er genoeg te krijgen, ook voor de keuken, want hij wist al te goed dat een pension in Scheveningen gedurende de zomermaanden een gekkenhuis kon zijn.

Stans zou onmisbaar zijn voor de sfeer van het huis. Maar die handige slag die moeder en Agaath hadden gehad om zo'n bedrijf te leiden, zou ze missen. Hij wist dat hij zelf vaak zou moeten inspringen. Hij kende het klappen van de zweep nog wel. Bovendien had hij er de tijd voor. In de wintermaanden zou hij genoeg gelegenheid krijgen aan zijn bureau te zitten.

Wat hij op de spaarbank had staan werd verslonden door het aankopen van tweedehands meubilair. Zij waren beiden kieskeurig: het moest ‘nieuwe stijl’ zijn en zelfs niet ruiken naar traditionele pensionmeubelen.

Toen de bovenste verdieping van het huis, dat sedert lang door drie families was bewoond, ook nog vrij kwam, legde Hugo er direct beslag op.

Weer was het Carla Matthieu die kwam helpen en een tas vol handweeflapjes en restanten gordijnstof meebracht.

- Ik weet er iets van, zei ze tegen Stans. - Wij konden het ook niet bolwerken. Het is een zegen dat Cor bij

[p. 54]

het onderwijs kon komen. Hij heeft nu theorie en praktijk.

- Zo iets krijgt Hugo nu ook... Hij gaat graag met mensen om... Zijn ervaringen kan hij dan 's winters uitbroeien...

Over hun mannen waren ze altijd gauw uitgepraat. Dat ging met een begrijpend lachje. Maar de verhalen over de tweeling van de Matthieu's bleven onuitputtelijk.

- En jij, kleine schat! zei Carla, die Ineke hoog optilde. - Voor jou heeft tante Carla ook nog iets meegebracht.

- Iets moois, zei Ineke. Wat zij daar onder verstond wist niemand, maar de gretige aandacht waarmee Ineke gewend was alles te bekijken wat uit tante Carla's handen kwam (zij had voor haar leeftijd een uitgesproken smaak voor bepaalde kleuren), was voor Carla een aansporing het kind keer op keer te verrassen.

- De tweeling! Irma en Heleentje.

- Wie is Irma? vroeg Ineke, stralend naar de twee popjes kijkend.

- Kijk, zei Carla, die met haar fijne vingers twee babypopjes eender had aangekleed, - Irma heeft rode knoopjes en Heleentje blauwe knoopjes. Zie je wel?

- Rode knoopjes, blauwe knoopjes... Ineke vergiste zich niet. Ze was er verrukt van, even verrukt als wanneer zij bij de Matthieu's op bezoek gingen en zij met de echte tweeling mocht spelen.

Over een zusje of broertje voor Ineke werd niet gesproken.

Toen Marjan van Agaath vernam dat Hugo weer op de Duinweg zat in ‘het oude bedrijf’ had Arnold direct gezegd:

- Maar dat treft bijzonder. Dan kunnen we daar direct aanleggen zodra we aankomen.

Tot zijn verwondering was Marjan hem niet aanstonds bijgevallen. Zij mocht Hugo meer dan iemand anders van haar familie. Maar dat huis? Ze had er te nare herinneringen aan. Dat ze het tenslotte toch nog - bijna vleugellam - had kunnen ontvluchten, was haar behoud geweest. Het viel haar moeilijk hierover met Arnold te spreken.

- Maar dan niet voor het hele verlof... bedong ze. Je moet niet al te dicht op je familie zitten.

[p. 55]

- Hebben oom Hugo en tante Stans een pensiòn? vroeg Emmy.

- Is je dat soms te min? viel Marjan scherp uit. - Als je maar weet dat het zelfs hier al niet meer zo rooskleurig is voor een heleboel mensen. En dat is in Holland nog erger. Over de hele wereld trouwens. En oom Hugo...

- Oom Hugo schrijft bóéken... dat weet ik al, wuifde Emmy de rest weg. Ze had die boeken wel eens ingekeken, maar haar smaak ging uit naar andere lectuur waaraan haar vriendjes haar wel hielpen. Clandestien, maar pikant. Veel sambal. Lekker, jà!

Hugo had, voor de brief van Marjan kwam, al zoveel aanvragen voor de zomermaanden dat hij haar moest teleurstellen. Zij konden nog wel op de Badhuisweg terecht, een oud bekend adres voor Arnold.

Hij had het gevoel dat er tijdig een onweersbui was overgedreven, hoezeer hij op Marjan gesteld was.

Er waren toch altijd nog mensen met een vast inkomen die zich wat konden veroorloven. De aparte sfeer van Pension Duinvoet werd gewaardeerd. Hugo had een grote familietent aan het strand gehuurd.

Dat er veel alleenstaande dames bij zouden zijn, had Hugo voorzien. Gelukkig kwamen er ook wat echtparen, wat de conversatie een andere kleur gaf.

Stans had met zorg een collectie boeken voor de grote zitkamer uitgezocht en de gasten die Scheveningen en Den Haag niet zo goed kenden, vonden in Hugo een welkome gids.

Slechts zelden kwam het tot een dieper contact in de vakantiesfeer. Maar luisteren deed Hugo graag.

Toen hij op een keer in de stad op het terras van Deijers met Marja Donkersloot was achtergebleven (hij had het kunnen voorkomen, maar was voor de verleiding bezweken), kreeg hij een biecht te horen die half schertsend was begonnen, maar al pratende eindigde in een kei-harde bekentenis van eenzaamheid.

- Niemand van jullie protestantse schrijvers heeft het nog aangedurfd een werkelijk onthullend verhaal te schrijven

[p. 56]

over ‘een vrouw alleen’. Dacht je dat er onder ons niet zijn die graag een kind zouden willen hebben als er dan geen man op kan overschieten? Onder stomvervelende preken zit ik vaak in het boek Prediker te lezen. Soms heb ik het gevoel dat een keer flink zondigen me ontvankelijker zou maken voor de genade. Keer op keer moet ik een afweerhouding aannemen als ik de kans zou krijgen, ook van respectabele getrouwde christelijke mannen. Maak mij niets wijs. Ik zou best willen, maar wat me weerhoudt, mag God weten...

Het was niet als uitnodiging bedoeld, dat begreep Hugo wel, al kon hij de ogen niet van haar goed geproportioneerde lichaam afhouden. Nog nooit was het hem overkomen dat een vrouw haar diepste gedachten zo aan hem had blootgegeven. Ze had hem dit lesje willen lezen omdat hij misschien wel de pretentie had ‘mensen te kunnen scheppen’, en het leed van de naaste te verwoorden.

Ze sloeg haar goed gevormde benen nonchalant over elkaar. Ze zag wel dat hij er naar keek en lachte:

- Sorry, daar kan jij toch wel tegen?

- Eigenlijk niet, bekende hij. Ze ergerde zich aan zijn toch wat superieure lachje.

Het seizoen liep al weer tegen het einde. Doorgaans stapte Stans veel vermoeider dan Hugo in bed. Het was een warme augustusavond. Ze hadden zich, nadat Hugo (te laat) met Marja aan tafel was gekomen, zonder veel woorden gedistantieerd van de gasten die naar het vuurwerk gingen.

De geuren van de zomeravond woeien door het openstaande raam naar binnen. Een enkele maal stond Stans op om naar de kleintjes te kijken. In de verte klonken de eerste knallen van de vuurpijlen. Wel een wonder, dacht Stans, dat Hugo niet was meegegaan. Was het wel goed voor hem, zo dag aan dag met jonge vrouwen in contact te komen? Ze kende zijn zwakheden. Sinds ze een kind hadden aangenomen, voelde ze dat hun verbond opnieuw was bezegeld.

- Toch wel weer fijn, dat we straks die passanten weer kwijt raken, Stans, zei hij.

- Krijg je zin in je werk?

- Zin in jou ook...

[p. 57]

Op dergelijke exclamaties, die ze bij tijden van hem gewend was, gaf ze nooit veel bescheid. Toch, nu ze in volstrekte rust deze zomeravond sleten en zij het gevoel had dat hij heel dicht bij haar was (na de lichte twijfel door zijn late thuiskomen met Marja), voelde ze meer dan ooit, dat ze nog jong was. Haar late lichamelijk ontwaken, dat zij als een remmende factor in het huwelijksleven had ervaren, was een overwonnen periode, al belette een van huis uit meegekregen schaamtegevoel haar dit aan Hugo ten volle te laten blijken. Dat hij er iets van had begrepen, wist ze niet. De ervaring had hem geleerd met Stans niets te overhaasten.

Maar toen de gasten deze avond eindelijk binnen waren en alleen nog maar het bekende geluid van door de bocht schurende trams de nachtelijke stilte verstoorde, gaf zij zich zonder enige reserve.

- Man... man... jij bent mijn màn..., murmelde ze.

Het verlof van Marjan en Arnold was een half jaar uitgesteld. - We kunnen altijd nog zien, zei Stans. Alle gasten waren nu vertrokken. Ze hadden genoeg overgehouden om de winter door te komen.

- Het werd ook hoog tijd voor je, meende Hugo.

Toen hij haar op een morgen hoorde kokhalzen in de badkamer, sprong hij zijn bed uit. Maar ze wees hem terug, het had niets te betekenen.

Totdat de dokter constateerde dat zij een kind verwachtte.