Kinderen en erfgenamen

8

Terug in Den Haag - terug in de miserabele sfeer van die laatste weken bij Schorlemer en Zonen (in liquidatie), waar de een de ander aankeek, en de collega's die door de Groot-Handelsbank waren overgenomen, benijd werden.

Hugo besloot op te houden met dat vruchteloos solliciteren. Hij had het plichtmatig gedaan terwille van de wederzijdse familie, misschien wel het meest terwille van zijn schoonvader, die typisch Haarlemse bankman, voor wie een

[p. 37]

vaste baan en de zondagse kerkgang de pijlers waren waarop zijn leven was gebouwd.

Stans had al begrepen dat het maar een spelletje van Hugo was geweest. Het zou haar niet verwonderen als hij in zijn achterhoofd met heel andere plannen rondliep.

Dat bleek al toen de Pinksterconferentie in zicht was.

Stans besloot de zondag bij haar ouders in Haarlem door te brengen. Ze zou Hugo dan maandag wel volgen naar Woudschoten. Hoewel ze het heerlijk vond weer eens ‘thuis’ te zijn, betrapte ze zich er op dat haar gedachten telkens afdwaalden naar de conferentie, waar Hugo zich zeker kiplekker zou voelen in dat vertrouwde milieu.

Toen ze er maandagochtend vroeg aankwam had ze van Utrecht af samen met Hein en Bertha in de bus gereisd. Hein had het toch niet kunnen laten naar Woudschoten te gaan, ondanks zijn heilig voornemen zich niet tussen de bent te wagen eer hij zijn roman had voltooid.

Hugo stond hen op te wachten bij het café Oud-Londen.

- En... hoe was het? vroeg Hein.

- Eén van onze geleerde neerlandici heeft een referaat gehouden over het probleem christendom en kunst.

- Hé... dat is werkelijk een origineel onderwerp, hoonde Hein.

- De gebruikelijke babylonische spraakverwarring ontbrak niet, maar het was toch bijzonder leerzaam, grijnsde Hugo, met een nadruk op dat leerzaam. Doorgaans hadden de jongere dichters het grootste woord. Zelf zou hij liever eens wat horen over de techniek van het romanschrijven.

- Nou ja... zoals altijd konden de ‘verantwoordelijkheids-mensen’ onder de debaters zich maar moeizaam losmaken van het traditionele denken waarin voor de universaliteit van de kunst eigenlijk nog nooit een plaats was ingeruimd.

- Dat heb je daar aardig geformuleerd, zei Hein. Zo nu en dan staken ze, wandelend langs de kant van de oprijlaan, handen op als groet. Soms moesten ze uitwijken voor auto's van uitgevers. - Literaire tafelschuimers, sneerde Hein.

- Jij bent zo verstandig geweest je manuscript te verkopen vóór je hier kwam.

- Ja... en goed ook.

[p. 38]

- In elk geval een stimulans. Een zweep achter je..., zei Stans die wel wist dat het manuscript nog maar voor de helft gereed was.

- Heb geen zweep nodig.

- Nou ja, hoe noem je dat: een verhaal tot een goed einde brengen...

- Als wèrkstuk bedoel je toch zeker, hoop ik?

- Natuurlijk... hak jij er maar lustig op los, voerde Stans. - En laat ze mekaar vooral niet krijgen aan het slot. Dat zou al te burgerlijk zijn!

- Zeg, wat mankeert die vrouw van jou? Wie weet waartoe ze jou nog inspireert, Hugo.

- Wacht maar, als ik straks op de keien sta, ga ik dikke knapen van romans afleveren, pochte Hugo. Het was toch weer heerlijk onder vrienden te zijn en zo'n beetje te bouderen als tegenwicht voor de vaak topzware discussies.

Maar toen Stans en Hugo de volgende ochtend weer afscheid namen van Woudschoten, had Hugo een bindende afspraak met een uitgever voor een roman en Stans de opdracht voor een vertaling uit het Engels.

Ze popelden om aan het werk te gaan.

In deze periode van afwachten en fantaseren kwam Hugo op een nieuw spelletje. Het lukte alleen als zij vóór het inslapen, stijf gearmd, tegen elkaar aan lagen. Hij was er op gekomen door het woord beddekoets, dat hij een verrukkelijk woord vond. Op een bepaald moment voelde hij zich met Stans in hun koets het huis ontstijgen voor een tochtje boven de slapende stad.

- Vliegen we al? vroeg Stans soms, vechtend tegen de slaap.

- Ja, we zijn boven Marlot. Roodhuizen stapt juist in zijn pyama.

- Op de logeerkamer?

- Nog wel, maar hij heeft het uitgemaakt met Betty. Zijn hoge sprongen zijn gedaan.

- Gelukkig maar, die naarling!

- Ik zie nu de nachtwaker met zijn lantaarn door het gebouw van Schorlemer gaan. Mijn bureau staat op een

[p. 39]

andere plaats. Hij blijft staan en houdt zijn lantaarn omhoog om een van de spreuken te lezen boven de spreekkamers: ‘Stuur regt 't roer van scoopmans schip, want anders raeck j'op zant of clip.’

Alle mensen gaan nu slapen. Iedereen staat in zijn ondergoed. Ook de dominees en de professoren. Niemand is een held voor zijn kamerdienaar. Vreemd eigenlijk, dat slapen. Zonde van de tijd. Freek is nog op. Hij knipt stukken uit ‘Het Volk’ en zet er een rode kras bij met een uitroepteken, uitroepteken. Freek werkt graag met uitroeptekens.

Bij Reemeijer brandt een klein lampje voor een Mariabeeldje. Zijn vrouw slaapt al, maar hij ligt nog wakker. Poor boy. Betty Last weet van de prins geen kwaad. Ze slaapt als een roos, dat kleine varken. Het is een prachtige nacht... je zou de sterren van de hemel plukken. Fijn hè, dat zweven...

Zijn stem is tot fluisteren gedaald.

Als Hugo geen antwoord meer krijgt, weet hij dat Stans is ingeslapen en keren ze veilig terug van het koetsje-vliegen. Ze zijn weer thuis. Voorzichtig schuift hij naar zijn plaats en keert zich op de rechterzij. Vijf minuten. Dan op de linkerzij en daarna is hij geen baas meer over zijn dromen.