Volledige werken. Deel 2
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
Auteursrecht onbekendBediedenis van den Antwerpschen Ommegang aen hare Britsche majesteit koningin Victoria, tydens haer bezoek in onze stad.
| |
[pagina 257]
| |
Zich bevinden als van daeg;
Daerom wil ik heden graeg
Mjn geliefde cieter stellen,
En aen vreemde en buer vertellen,
Wat de praeltrein toch beduidt;
Naer de volkslegende luidt.
Koningin der Britsche staten,
U toch zal myn zang niet baten,
Die gy nimmer zult verstaen;
Och! dit gaet ons zòò niet aen.
Dat wy van onze eigen Hoofden,
Ons zoo maer wat meer beloofden;
Maer die ook verstaen het lied
Van een Vlaemschen zanger niet.
Doch dat kan myn drift niet stuiten; -
Vloei dan, pael en perk te buiten,
Neiging! die ik heden vier,
Giet uw beelden op 't papier.
Ziet, daer komt hy aen getogen,
Met den wilden blik ten hoogen;
Met het harnas om de borst,
Als een nooit verwonnen vorst.
Met den helmhoed om de slapen,
Grypt hy naer zyn vreeslyk wapen;
Leunt hy op zyn legerstaf,
Als of hy nog wetten gaf:
Als deed hy de Vlaemsche streken,
Nogmaels op zyn wenk verbleeken,
Van zyn hoogen dwinglandstroon.
Ginder nadert Antigoon!
Die voorheen 's volks regt en wetten,
Hier te lande dorst verpletten,
En door zyn misbruikte magt,
Vlaenderen tot armoê bragt;
Nyverheid en handel stroopte,
En nog in zyn vuisten loeg.
Als het volk hem bad en kloeg.
| |
[pagina 258]
| |
Maer, als andre dwingelanden,
Viel hy ook eens in de handen
Van het lang mishandeld volk,
Dat te lang in 's afgronds kolk,
Door zyn toedoen had gelegen.
Alles trok hem dapper tegen,
Voor de vryheid en het regt.
Antigoon verloor 't gevecht;
En zyn eigen onderdanen,
Doof en blind voor zucht en tranen,
Sleepten hem ter slagplaets voort.
Vrede en rust daelde in het oord
Op fluweelen vlerken neder,
Vreugde en welstand keerden weder.
Maer, het volk te fel gesard,
Had de wraek te diep in 't hart,
En het zwoer met plegtige eeden,
Om den smaed te zeer geleden,
Dat het nageslacht nog lang,
's Dwinglands lot en ondergang,
Op zou zeggen en onthouên;
Ja, met eigen oog aenschouwen...
En de beeldtnis des tyrans,
Zoo als die nog gaef en gansch,
Wordt getrokken door ons straten,
Werd den neven nagelaten;
En by ieder burgerfeest,
Komt het volk met blyden geest,
Zaèmgestroomd langs alle wegen,
Huppelend uit wyk en stegen,
En het brengt den woestaerd meê,
Vast gekluisterd op een sleê.
Ieder heft zich op de teenen,
Alles schatert om hem henen,
Arm en ryk en klein en groot,
Alles viert nog zynen dood.
‘Ziet’ zoo roepen gryze en knapen,
‘Ziet de bullebak eens gapen!
Eens dacht hy zich groot als God,
Nu wordt hy van elk bespot.’
| |
[pagina 259]
| |
Neen, hy kan geen deernis wekken,
'k Zie de kinders met hem gekken;
Zelfs de hond schiet uit zyn krocht
Op het naedren van 't gedrocht.
Zy begreinzen en beschimpen
Hem, die ons voorheen deed krimpen
Voor het geeslen van zyn roê. -
Volksvertreders, ziet maer toe!
Tergt gy uwe vrome scharen,
Eens zal u het lot weêrvaren,
't Lot van Druon Antigoon.
Eens komt alles om zyn loon;
Want de Heer ziet uit de wolken.
Immer neder op de volken,
Die gelooven aen zyn leer.
Doet dit zinnebeeld geene eer
Aen de schimmen onzer vaderen?
Ja, en in ons kloppende aderen,
Vloeit nog van hun eigen bloed,
Dat ons met denzelfden moed,
Zou bezwaren en bezielen.
Maer, zie ginds het volk eens krielen!
Wat toch volgt er Druon's trein?
't Is een mastbosch in het klein,
't Slaet zyn vlugge vlerken op,
Om den wind voorby te loopen.
Op zyn hoogen spitsen top,
Steekt een bonte wimpel op.
O! 'k herken het trotsch gevaerte,
Dat met reuzenkracht zyn zwaerte
Sleept door storm en stroom en ty:
't Is het beeld der koopvaerdy!
't Is de handel, welkers glorie,
(Zoo bekend in 's lands historie,)
Eens op Vlaendrens voorhoofd blonk,
Als een helle zonnevonk.
Die de schatten uit het noorden,
Kwistig stortte op onze boorden,
Met de vruchten van het zuid,
En der oosterlingen buit.
| |
[pagina 260]
| |
Wondre dagen, gouden tyden!
Nog kan 't harte zich verblyden,
By 't gedacht aen uw bestaen.
Maer die heileeuw is vergaen,
Dat er duizend zwangre kielen,
Op de Schelde mogten krielen,
Weêrgekeerd uit NereusGa naar voetnoot(1) plas,
Toen hier 's werelds marktplaets was.
Nader, voorwerp van verblyden,
Zinnebeeld van beter tyden,
Steek uw vaendel fier om hoog,
En laveer my onder 't oog.
Maer, wat is uw kiel gekloven!
Zit gy op een bank geschoven?
Ach! uw masten en uw spriet
Wagglen als een knikkend riet.
Touw en takel is versleten,
Boord en bodem zyn gespleten,
En door tyd en storm vergaen.
Hoe neêrslagtig vlot gy aen!
'k Zie matroos noch stuerman pronken,
Is het alles dan verdronken?
Is uw magt en pracht voorby! -
Waerdig beeld der koopvaerdy!
Keer, en dobber uit de menigt',
Thans om u te bly vereenigd;
Want uw aenblik kan slechts smart
Doen gevoelen aen ons hart.
Brokkel, by der Nimfen wagen.
Lang tot spaenderen geslagen;
Als der vaedren lettereer
Hoeft gy geen herspiegling meer;
Vreemde tael word hier bevoordeeld,
Maerland's neven zyn veroordeeld
Om te kruipen in het stof,
Door het snood verfranschte hof.
Koningin der Britsche streken,
Als uw volk u aen zou spreken,
| |
[pagina 261]
| |
Zoudt gy 't ook dan niet verstaen....
Maer, eilaes wat ydle waen!
Durft de vlaming zich nog noemen,
Hoort men daeglyks hem niet doemen
Door het lafste fielenrot,
Dat 's lands eer en tael bespot....?
Maer, het klinkend klokkenspel
Komt de wolken luid en schel,
Uit den hoogen tempeltoren,
Met zyn zwaren galm doorbooren!
Als een ander reuzenbeeld,
Dat zyn yzren harp bespeelt,
Huppelt alles op zyn toonen;
Ouderlingen, jonge schoonen,
Kind en knaep en vreemde en vrind.
Ziet, de stroom des volks verzwind;
Maer het juichen en het joelen,
Schynt iets anders te bedoelen;
En het levenst feestgeluid
Breidt zich telkens wyder uit.
Ha! daer nadert Rubens wagen!
Vier paer schimmels ryk geslagen
In het fonkelend gareel,
Breed gestikt met goud en geel,
Aengevoerd door palfrenieren.
Die met pluimen vaendel zwieren,
Voeren 's kunstnaers zegekar,
Eerbiedwekkend aen van ver.
Laet haer komen, laet haer naderen,
Hecht en duerzaem zyn de raderen,
Ja, zy schynen als bevryd
Tegen 't knagen van den tyd.
Span en tuig en trein en flanken,
Geven glansen, schieten spranken,
By het wentlen om heur as;
En zyn hooge azuren kas,
Met vergulde en vloeren randen,
Legt heur kostlyke ingewanden,
Duizende bewondraers bloot.
Rubens zetel in heur schoot,
| |
[pagina 262]
| |
Door de muzen vast gehouên;
Laet zy 't juichend volk aenschouwen,
Dat des kunstnaers waerde schat
Als de ziel van Schaldis stad.
En zoo glansryk als de wagen,
Blyft de kunst hier de eerkroon dragen;
Wel met onverstand en list,
Door den vreemdling eens betwist:
Maer om schooner dan te voren,
Met heur ouden roem te gloren,
Die geen tyd verdooven zal.
Kroonbezitters, die onz' wal
Eens toevallig komt vereeren;
Wilt u voor de kunst verneêren,
Die met magt en goud en lot,
En met rang en tytlen spot!
Viert, o volken! viert de kunsten,
't Zyn de reinste hemelgunsten,
Die ten troost in 's werelds leed,
God op aerde worden deed.
1843. |
|