Volledige werken. Deel 1
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
Auteursrecht onbekend
[pagina 196]
| |
Eerste Tooneel.
karel, ida, (zy komen beide langs een verschillenden kant binnen).
ida.
Ziedaer, Karel! gy zyt alreeds terug? en waer blyft myn vader?
karel.
Ik heb hem gelaten, hy was daer met eenen dikken mylord, en twee vreemdelingen die hem vergezelden, hy was hem met veel komplementen aen 't uitleggen, hoe veel hem het park jaerlyks koste van onderhoud. De mylord stond er over verwonderd, zoo als dit gaet. Kom, dagt ik, ik gae naer myn nichtje... ach dat ik niet eeuwig by u kan blyven!...
ida.
Wees gerust neef, ik hoop dat alles wel gaen zal, ons oom Kasper, neemt alles ter harte voor ons, die zal het wel regelen zooals het moet zyn. | |
Tweede Tooneel.
de vorige kasper.
kasper,
die de laetste woorden van Ida, heeft gehoord.
Wat zegt gy daer kind, ja zeker zal îk alles regelen, daer zal ik u vandaeg nog blyken van geven.
karel.
Ach oom ik heb alle hoop verloren!
kasper.
Dan, maek maer dat gy ze wedervind, ik heb het gezworen van u beide te vereenigen, en ik houd woord. | |
[pagina 197]
| |
karel.
O! gy zyt veel te braef.
kasper.
De graef zal moeten consenteren.
ida.
Wat! zoude hy dit?
kasper.
Hy zal! en hy zal er zelfs blyde om zyn. Het eenigste dat ik u beveel, is alle beleefdheid voor de vreem delingen die vandaeg op het kasteel zullen komen.
karel.
O! als alles maer goed uitvalt, wil ik tegen heel de wereld vrindlyk zyn.
kasper.
Stel u maer gerust.
povrevil,
(tusschen de schermen).
Wel wel! wat is dat almael schoon!
kasper.
Daer is de Engelsman met zyn gevolg. Denk aen hetgeen ik u aenbevolen heb. | |
Derde Tooneel.
De Vorige, povrevil in Engelsch kostuum. adolf als een Italjaen, duvent als een Rus, de graef.
povrevil,
(optredende.)
Yes, Yes! magnifiek all magnifiek God! God!
de graef.
Ik ben geënchanteerd mylord, van zulke personagien aengetroffen te hebben.
adolf,
(In den tongval eens italjaens.)
O Signora! il parco is schoon. | |
[pagina 198]
| |
duvent.
't Is lyk eens Paradys.
adolf,
(Ida ziende.)
Dio la bella filleto! (stil tegen Povrevil) Mylord zie in godsnaem eens welk lief meisjen.
de graef.
Mylord! permettez dat ik u myne dochter voorstelle.
povrevil.
Oh! oh! c'est gentille, la petite (hy streelt haer de wang) bonjour bonjour miss.
karel,
(ter zyde.)
Laet hem maer begaen hy speelt zyn rol goed.
de graef,
(met veel vergenoegen.)
De groote heeren hebben toch een gedistingeerde manier van handelen!
povrevil.
Médème op myn tour presenteer ik jou moi-meme Mylord Befsteek!
ida,
(ter zyde.)
Och God! wat aerdige naem, Mylord Befsteek!
povrevil,
(op Adolf en Duvent wyzende.)
Zoo als die kleine mylords.
adolf,
(stil.)
Wat beziet hy my sterk.
povrevil.
Adolf is myn secrétaire die ik uit Italie mede nam; en die duitschman engageerde ik om my Frankryk te laten zien.
de graef.
Ma foi Mylord! gy explikeerd u met een groote faciliteit!... | |
[pagina 199]
| |
povrevil.
Yes, Yes, ik spreek zonder diffi... diffi... difficulteit, pourtant, dan vergeet ik wel eens een woord, maer Duvent moet er my opbrengen.
duvent.
Ja ik zit altyd achter hem als of ik zynen hond was.
povrevil.
Yes, Yes! | |
Vierde Tooneel.
De Vorige een bediende in livrei.
fanny en philip, (in kostuem van Ambassadeur.)
de bediende.
Mevrouw, en zyne excelentie mynheer de ambassadeur.
de graef.
Mynheer de ambassadeur! waer is hy?
fanny,
(op Philip wyzende.)
Nader mynheer, en groet den graef.... Sedert langen tyd, mynheer de Graef heb ik getracht kennis met u te maken. Gy hebt eene charmante proprieteit, ik koom u in passant met myne man de ambassadeur, zonder ons te generen, goeden dag zeggen.
de graef.
Hoe mynheer is ambassadeur! en hy heeft zich gewaerdigd....
philip.
Zoo als myne vrouw zegt.
de graef,
Ich had alreeds het geluk van met mylord Befsteek kennis te mogen maken.
fanny.
Zoo, mynheer is befsteek... hé! ik wil zeggen: mynheer is mylord. | |
[pagina 200]
| |
povrevil.
Jes, jes, médème zoo als je dat goedvind.
fanny.
Ik ben er geënchanteerd over! o welke gelukkige zamenkomst! (zy laet haer zakdoek vallen, Karel raept hem op) maer wie is toch die lieve jongen!
de graef.
'T is myn neef mevrouw!
fanny.
'T is een charmante knaep!... mynheer de graef! gy moet hem ambassadeur laten worden.
de graef.
Ik zou niet anders willen dan dit, maer! het is zoo difficiel.
fanny.
In 't geheel niet, in 't geheel niet! (aen Philip) mynheer, draeg eens zorg dat deze jongeling ras eene plaets van ambassadeur kan bedienen.
philip.
Zeer goed mevrouw.
karel,
(met geestdrifl.)
Mynheer gy hebt te veel goedheid, ik zal niet dulden.
de graef,
(Stil aen Karel).
Zwyg stil ezel laet ze doen!
karel.
Goed oom, ik zal accepteren.
de graef.
Ainsi mynheer de ambassadeur, zyn edelen zal zoo veel goedheid hebben van te zorgen voor myn neef.
philip.
Zoo als myne vrouw zegt (men hoort gerucht) maer welk gerucht is dit; zoude dit nog een viziet zyn voor mynheer de graef?
| |
[pagina 201]
| |
Vijfde Tooneel.
de vorige, bossu, met het overige van den Troep. Zy komen zingende op. Bossu gekleed als duitsche prins, met een groot getal eereteekens.
allen.
wyze: (Livrons nous à la danse.)
Komt op komt op gezellen,
By den graef,
Die zoo braef;
Belang in u zal stellen,
Hy heeft een schoone gaef.
de graef.
Mynheer! mag ik weten met wien ik de eer heb....
bossu.
Koeten dak, aber wie is mynhern.
de graef.
Ik ben de graef Robert, de meester van dit huis om u te dienen.
bossu.
Zoo mynhern is Graef, ik bin vier graten hooger.
de graef.
Zoo zoo.
bossu.
Ich ben Prins.
de graef.
Is het mogelyk.
bossu.
Ich bin souveryne prins van Pitsenbourg in Duitschland.
de graef.
Ach wat geluk voor my!
bossu.
Men had my gezegt, als ich door het dorp reisde, dat den graef | |
[pagina 202]
| |
graeg groote heeren zag, ich bin souveryne prins! kruits donnerwetter.
de graef.
Wat of gy my toch al zegt!
bossu.
Ich heb veertig sujekten onder my staen, en twee die bezig zyn met geboren te worden!
de graef.
Dit is dan twee en veertig?
bossu.
Ja wol, richtig, zwei en vierzig.
de graef
(op de figuranten wyzende).
Dit zyn mogelyk ook al van uwe onderdanen?
bossu,
(hy blyft voorts in den duitschen tongval spreken.)
Dat zyn myne groote bedienden die ik op myne reise mede neem. Kom zie eens mynheer! dat benne geloof ik mannen die mogen figureren, niet waer? Maar à propos, ik gelooi dat myn onderdanen grooten honger hebben, heer graef ik geloof dat zy zich niet zullen generen indien gy hun eene tafel wilde voorzetten.
de graef.
Ik ga oogenblikkelyk order geven, om hen te voldoen, zoo zyne hoogheid in tusschentyd, eene promenade wilde maken in myn park met deze edele heeren; myne famillie gaat u op het oogenblik volgen.
bossu.
Jawol, zer garn, richtig.
(ter zyde)
Ik sprak al mooi duitsch geloof ik; dat er veel zulke graven waren, ik speelde het heel jaer de rol van Pitsenbourg.
de graef.
Zeg eens Kasper! zit daer zoo niet op uw gemak, denk dat hier alles dient in order gebracht te worden.
kasper.
Wees gerust broeder ik weet met wien ik te doen heb. Mynheeren ik ben aen uwe orders. | |
[pagina 203]
| |
bossu.
Komt myne onderdanen, komt (zy vertrekken zingende.)
| |
Zesde Tooneel.
povrevil, kasper.
povrevil
(veranderd van toon).
Wel nu mynheer, zyt gy te vrede van ons.
kasper.
Ten uiterste brave directeur, gy hebt uwe rol zeer goed begonnen.
povrevil.
Wy zullen ze ook goed eindigen, Bossu is bezig met er het slot-couplet voor te bestuderen, en ik denk niet anders of het huwelyk van Karel met Ida zal de ontknooping daarstellen.
kasper.
Die brave kinderen! o gy zult hen een' groote dienst doen.
povrevil.
En met hun te vereenigen zullen wy onze eer gewroken hebben. De graef zal den spot niet meer dryven met de komédianten. De wareld is een tooneel maer elk heeft eene byzondere rol, en als die op tyd goed vervuld word, dan heeft men zich nooit iets te verwyten.
kasper.
Gy zyt een eerlyk man Povrevil, gy zult alles ten rechten helpen. (Hy drukt zyne hand met aendoening.)
| |
Zevende Tooneel.
de vorige, de graef.
de graef
(ter zyde.)
Myn god wat doet hy daer! (hy komt by Kasper,) maer Kasper waer denkt gy aen?
| |
[pagina 204]
| |
kasper.
Waer aen moet ik dan denken broeder?
de graef.
Mag men zoo onbeschoft de hand van een Mylord schudden?
kasper.
Zie daer, en waerom niet? ik heb in dit geval niets tegen de engelsche, in tyd van nood maekt men kennis onder de galg.
povrevil.
Yes, yes, hy heeft gelyk, een vlaming is nog een oude bondgenoot van de engelsche; ten tyde van Artevelde waren zy als verbroederd aen elkaer.
(Men hoort gerucht.)
| |
Achtste Tooneel.
de vorige, karel, adolf, ida.
karel
(in hevige woordenwisseling met Adolf.
Mynheer het is schande!... het is schande zeg ik u, en gy zult er my rekenschap van geven.
de graef.
Wat is dit, wat is er schande?
adolf.
Die jonge mensch stelt zich in gramschap, om dat ik een schoon meisje bewonder.
karel,
(in gramschap.)
Ik heb hem op den schoot van myne nicht gevonden.
de graef.
't Is uwen klerk, mylord?
povrevil,
(waent zich toornig.)
Wat gy landlooper! gy durfde!...
adolf.
Vergeef my mylord.... | |
[pagina 205]
| |
povrevil.
Zwyg stil.
adolf.
Ik verzeker u mylord.
povrevil.
Zwyg zeg ik u! het is aen u niet, van de dochter van zulken doorluchtigen edelman zoo vry aen te spreken.
de graef,
(hem groetende.)
Ik ben u zeer verplicht mylord.
povrevil.
Van een edelman die mogelyk, acht, negen, tien honderd jaren noblesse heeft.
de graef.
In alle geval aluit zoo veel niet.
povrevil.
Hel en duivel! ik wilde wel eens gezien hebben... (stil tegen den Graef) zeg my eens heer Graef....
de graef.
Mylord?
povrevil
op Karel wyzende.
Het schynt dat uw neef in eenige betrekking is met uwe dochter?
de graef.
Ik vrees het, Mylord, en daer hy noch geen bestaen noch eenige positie heeft....
kasper.
En het ambassadeurschap van daer even, beteekend dat dan niets?
de graef.
Dit wilt al iets zeggen, maer daer zyn nog omstandigheden.. die... | |
[pagina 206]
| |
kasper.
Daer, hy kan er weer niet uit, zeg het dan maer in eens op aen mylord, dat hy uwe dochter niet waerdig is omdat hy geen tittelen heeft.
povrevil.
Och dit is buitengewoon, de neef van een zoo grooten edelman zou die geen titel hebben.
de graef.
Mylord, hy is myn neef langds den kant myner vrouw, en dus gy verstaet....
povrevil.
Ik begryp alles, doch 't is niets ik wil zorg voor hem dragen. | |
Negenste Tooneel.
de vorige bossu.
bossu
(die de laetste woorden van Povrevil hoort).
En ik ook... waer van is hier kwestie.
de graef.
Ik ben u voor alle uwe zorg zeer verplicht; maar gy begrypt zeer licht dat ik myne dochter niet kan toestaen, aen een mensch die niet edel is; en daer Karel in dit geval is...
bossu.
Is 't anders niet, dit is een kleinigheid, waer is de Postulant?
karel
(blyde).
Uw dienaer mynheer.
kasper
(ter zyde tegen Karel).
Wees nu niet kinderachtig, als gy Ida trouwen wilt, gaet dan by den prins.
bossu.
Allons waer blyft gy, ik heb u geroepen (hy nadert) Zeer goed, keer u eens om, bezie my eens in het aenzicht.
| |
[pagina 207]
| |
karel
(stil).
Wat duivel, zou hy my voor den aep houden?
bossu.
Wel nu! wat ziet gy nu.
karel.
Wat ik zie? wel ik zie u.
bossu.
Goed geantwoord, zeer goed, goed, goed, maer gy ziet nog iets anders, gy ziet een prins, het hoofd van het magtig huis van Pitsenbourg in duitschland. Ik ben bewogen met uwe liefde, en zie daer, met de volle stemming van myne ziel ik maek u graef!... (hy legt hem de handen plegtig op het hoofd.)
de graef.
Is het mogelyk.
bossu.
En uw adel vervalt op uwe nakomelingen.
de graef.
Uwe hoogheid is buitengewoon mild, ik kan het nauw gelooven, myn neef zou thans...
bossu.
Zoo veel zyn als gy.
de graef.
En gy hebt die magt mynheer...
bossu.
Hoort! vermits ik onderdanen heb.
de graef.
Ik geloof u prins, thans is myn neef een duitsche graef.
bossu.
Ja meinheer, een duitsch graef, of overgezet naer het duitsch. Jongeling ik ga u na het middagmael uwe adelbrieven schryven, en dan zullen de ceremonien plaets hebben; graef Robert! thans is het uwe beurt. | |
[pagina 208]
| |
de graef.
Hoe prins! uwe hoogheid wilt my ook....
bossu.
Eene proef geven van myn uitgestrekt vermogen.
de graef.
Prins!...
bossu.
Kniel, en buk uw hoofd.
de graef.
Zie, dit is heel anders als daer zooeven met mynen neef. (hy knielt neder.
bossu.
Graef Robert! Ik, Ignatius, Baltazarius Melchior Kaspardo, vyf en negenste prins van Cocagne en Pitsenbourg; ik maek u heden honnoraire Onder-President....
de graef
(het hoofd opstekende.)
President?
bossu
(hetzelve terug duwende.)
Onder-President.... der Afrykaensche Akademie-Maetschappy tot het civileseren der Bedouynen, Algerianen, Negers en Muselmannen. Naer het ontvangen van uw brevet zal dit u jaerlyks slechts vyftien franken kosten.
de graef.
Prins, ik ben als de zinnen kwyt.
bossu.
Blyf stil, 't is nog niet gedaen. (hy behangt hem met een geel sluierlint) nu de slag van eere. (hy legt hem een' blooten degen in den hals.) Zie zoo, nu de verbroedering, (hy staet recht, zy omhelzen elkaer.) Proficiat, 't is gedaen.
| |
[pagina 209]
| |
Tiende Tooneel.
de vorige, fanny, philip, gevolgd van den geheelen troep. Zy komen op nog eer het vorige tooneel geeindigt is.
koor.
wyze: De Robert Macaire.
Die sluier staet hem schoon,
Dit zal hem wel genezen,
't Is iets buitengewoon,
Zoo'n president te wezen,
Och God, och God!
Wat zyn de menschen zot
Hei op! enz.
fanny.
Waerlyk, heer graef, dit eerelint staet u zeer goed.
philip.
Zoo precies gelyk myne vrouw het zegt.
duvent,
(ter zyde).
't Is altoos het zelfde als hy iets zegt.
povrevil.
Nu heer graef, zult gy my ook iets toestaen; dit is de vereeniging van dit interessant koppeltjen. Ik heb u onderpresident van Afryka, en uw neef heb ik graef gemaekt.
fanny.
En ik zal hem ambassadeur maken.
de graef.
En ik geef hem myne dochter.
karel.
O myn waerde oom! dit geschenk heb ik liever dan al de rest.
kasper,
(stil tegen Karel).
Heb ik het uw niet gezegd? | |
[pagina 210]
| |
Elfde Tooneel.
de vorige, baes kook.
Mynheeren, uwen wagen is aeneengelapt, hy zal nu weer al een tyd meêgaen; dus ge kunt vertrekken als gy wilt. Ik heb het rekeningsken ook, zie daer (hy krygt den graef in 't gezicht) wel zoo heer graef! dien sluier staet u goed.
de graef.
Stilaen baes Kook, gy ziet in my een onder-president van het instituet van Afryka.
baes kook.
Ja, ja Afryka of Amerika, maer ik geloof dat ge meê komedie speelt, met die heeren. Ik heb het met mynheer Kasper in myn huis hooren overleggen, dezen morgen. Gy moest eens zien hoe ze myn herberg gesteld hebben, het ligt er zoo vol van jassen, pelssen, kragen, linten, sabels en ik weet niet wat nog al; het zyn eerste snaken.
de graef,
(als verslagen).
Hoe mynheer, hoe, gy zoudt...
povrevil,
(grootsch).
Mynheer, gy hebt ons zelfs op dit gedacht doen vallen, met ons door uwe kleinachting te beledigen.
de graef.
Zoo, dan is mynheer die van dezen morgen, dien ik een generael dacht te zyn?
povrevil.
Met mynen troep.
de graef.
En gy zyt allen zoo naer myn hof gekomen?
kasper.
Om u eene nutte les te geven, broeder, en u te toonen hoe zot het is, van zich ten sp eelpop van alle ydele tittels en nieuwsgrillen te doen dienen, voor het oog van heel de wereld. | |
[pagina 211]
| |
povrevil.
En ten andere om het geluk van het jonge paer te vestigen, en hun te vereenigen.
de graef.
Ja maer dit is gebroken, niet te doen, niets.
povrevil.
Heer graef! een edelman die zyn woord niet houdt, ho! ho!
de graef,
(nadenkend).
't Waer langs dien kant. (hy aenschouwt zyn sluier) en ik was toch zoo bly met dit verduiveld lint
rukt het van zich.)
bossu.
Zachtjens mynheer de graef, heb meer ontzag voor het order der afrykaensche onder-presidenten.
kasper.
Hoort, gy hebt uwe rollen altemael goed gespeeld, ik ben zeer over u voldaen, en de graef zal dit om beters wil dan ook zyn; niet waer broeder? Ja, ja, hy lacht er al om, ziet. Komt dan alle het middagmael is ons wachtend, het is de graef die ons genoodigd heeft.
koor.
wyze: livrons nous à la danse.
Laten w'er ons begeven
Want wy zyn toch in trein
Het tooneelisten leven,
Bestaet uit vreugd en wyn.
Einde. |
|