Volledige werken. Deel 1
(1884)–Theodoor van Rijswijck–
Auteursrecht onbekend
[pagina 153]
| |
X........Tout â coup devant la tourantique,
S'éleva, murmurant comme un appel mystiqne,
Une voix... ce n'était sans doute qu'un esprit!
Victor Huro. Ballades.
De morgen tooide 't lagchend land.
De zon, der heemlen halskarkant,
Had gloeiend door d'onmeetlykheid,
Heur koesterenden glans verspreid;
En slorpte uit blad en roozeknop,
De nucht're pareldropp'len op;
En spiegelde haer in een beek,
Een bron, of effen waterstreek,
Of zy heur morgentooisel schikte;
Zoo als een jonge bruid, die bly
Met heuren liev'ling aen heur zy,
Den bloemkrans in de lokken strikte,
En 't hoofdsnoer om de slapen hing.
En paedje en knaep en veldeling,
En wapenman en schapersknecht,
Trok juigchend naer de huwlyks plecht.
De meisjes zweefden hand aen hand,
Als sylphen over 't groenend land,
Fraei opgetooid met lint en kant.
Zy plukten tuin en boomgaerd kael;
Behingen gaenderye en zael,
| |
[pagina 154]
| |
Met bloemfestoenen, fraie geschikt,
En mild met roozenlint omstrikt.
En juffers in het zy gekleed,
Op tooi en hulsel fier;
Verschenen weèr van wyd en breed,
Met paerd en palfrenier.
En ridders, moedig in den stryd,
En hups by feest en bal;
Verschenen weèr van breed en wyd,
In Eppo's ruime hal.
En vrolyk ging de feestkelk rond.
Van glinst'rend kristalyn;
Waer op het schuim te bobb'len stond,
Van most en ambrozyn.
En aen het boveneind der zael,
Hing eene bloemenkroon;
Dooreengewerkt met goud en stael;
En lager op een troon,
Zat Eppo naest zyn bruidje neêr.
Getooid in kant en gaes;
Heur lokken glansden heèn en weèr,
Van paerlen en topaes.
En dalend hing een korenhaer,
Aen zilverdraed gehecht;
Van fyne diamanten zwaer,
Te wieg'len langs heur vlecht.
Een zyden keurslyf hemelblauw,
En glinsterend en glad;
Hieldt heure lenden dicht en nauw,
Tot aen de heup omvat;
En sling'rend liep een zilv'ren snoer,
De onzichtb're naden rond;
| |
[pagina 155]
| |
En blikkerde door 't golvend vloer,
En kronkelde op den grond,
En Eppo om beur houding fier,
En statig als een vorst;
Bedwong het smeulend minnevier,
Met moeite in zyne borst;
Want als hy in heur oogen zag.
Of op heur boezem boog,
Ontving hy als een tooverslag,
Die heel zyn ziel doorvloog.
En naest hem zat een bonte gek.
Geen tweeenhalf voet groot;
Hy had een klater om den nek,
Waer meê hy schelde en floot.
Hy liep op hand en beenen rond,
En kemelde als een kat;
Of plaegde en kwol een grooten hond,
Die naest zyn meester zat.
Nu hep de wyngeest door het bloed,
En steeg naer ieders kop;
En vrolyk hief de vriendenstoet,
Al menig liedjen op,
En buiten op het open veld,
En uren wyd in 't rond;
Voelde ieder boer, den ploeg ontsnelde,
De vreugde van dien stond.
De juigchtoon klonk in ieders oor,
Het glas in ieders hand;
De vreemdelingen hielden 't voor
Een kermis op het land.
En op het slot, voor d' open zael,
Verscheen de Menestreel;
Hy boog zich, sprak metkragt van tael,
En toetste stem en veêl.aant.
| |
[pagina 156]
| |
En 't uitheemsch voorval hem verhaeld,
Door menig dorpeling;
Werd door hem roerend afgemaeld,
Te midden van den kring.
| |
Ballade.Een ridder uit edel geslacht,
Ging koen als een held op de jagt,
Langs bosschen en beemden en wei,
Met honden en knechten op zy.
Zyn hart was ontvlamd door de min;
Hy treurde om zyn schoone gravin;
Hy zag haer, en liefde haer teêr,
En laes! hy en vond haer niet weêr.
In 't diepst van 't betooverde woud,
Verward en verstrikt in het hout;
Gescheiden van jager en hond,
Verdwaeld hy en doolt hy in rond.
Daer hoort hy op eenmael een kreet.
Ken jonkvrouw bezweken van leed,
Stak smeekend heur arm naer hem uit,
En kermde zoo roerend en luid.
Een draek had en wacht aen heur voet,
Een monster zoo wreed als verwoed,
Dat nimmer zyn oogleden look;
Het ademde vlammen en rook.
‘O ridder van edel geslacht!’
Zoo kreet zy uit al heure magt:
‘Ontruk my aen's duivels geweld,
‘En bryzel de band die my knelt.’
De ridder zoo vroom en zoo eêl,
Stak 't monster zyn zwaerd in de keel.
En wrong het den gorgel aen twee,
En voerde de maegd met zich meê.
| |
[pagina 157]
| |
Nu zag hy zyn liefje, zyn lust,
Zyn alles, zyn zieltje, zyn rust;
Hy zoende haer lipjes en koon,
En vond haer nog driemael zoo schoon.
Zy schonk hem heur hart en heur hand;
Hy bond zich aen haer met een band,
Die nimmer verbreekt noch vergaet,
Ja zelfs in het graf nog bestaet,
Eens male na vele eeuwen tyd,
De dichter, geroerd door het feit.
En diep van de liefde gewond,
Wat Eppo om Bertha bestond.
-
Nu juigcaten allen luid, en stuerden wel te moé,
Den minnezinger lof en eer en hulde toe;
En onder 't daevren van trompetten en cymbalen,
Schonk men den kostb'ren wyn in bekers en bokalen.
Men droeg een vollen kelk ran uit de fynste kruik,
Den zanger dankbaer toe, na vaderlandsch gebruik.
Men tikte met den kroes, al schaetrend opgeheven,
En wenschte nogmaels 't Paer, een lang en heilzaem leven.
Maer eensklaps klonk een stem, een kreet de halle rond!...
De nar kroop angstig weg, op 't blaffen van den hond;
En vreugde en juichtoon zweeg! eenieder vroeg verwonderd,
Van waer dit ruw gegil de zael was door gedonderd?
En niemand sprak!...
Maer uit de koepelraem, die boven 't gotisch dak,
Den held'ren dag ontving, en 't ruime slot verlichte,
Hoort men ten tweedemael de stem! En Eppo richtte
Met d'and're gasten, hoofd en blikken naer omhoog,
(En ieder dacht wel eens dat hem een droom bedroog.)
Maer dra zag men een mensen, uit onbekende strekken,
't Mishandeld bovenlyf, door 't plooiend loodwerk steken....
Men luisterde, en hy sprak: ‘Verhevener dan gy,
‘Zit ik uw bruiloftfeest en huw'lyksplegten by!
‘De hemel is myn woonst, met tint'lend vuer doorweven,
‘Wie licht en waerheid hoont, zal in de laegte zweven!’
| |
[pagina 158]
| |
En Eppo zag den zingaris,
En sprak geen enkel woord;
Toen riep een oude knecht op eens:
‘Mynheeren, pakt u voort!
‘Het is een raensch die in verband
‘Met helschen Satan staet;
‘En die het land met ziekte kwelt,
‘En 't volk met onheil slaet.
‘Hy dringt door muer en schoorsteen heen,
‘En slaet de vrouwenlam;
‘Zyn blikken schieten vonken uit,
‘Zyn aêm is vuer en vlam.’
Maer spoedig drong een ridd'ren paer,
Den engen draeitrap op;
En klauwterde de daken in,
Langs vorst en torentop;
Doch vonden nergens man noch muis:
Maer by het eind der goot,
Die met een uitsprong buiten 't slot,
In vest en vyver spoot;
Daer lag een tinnen beker neêr,
Een kaertspel en een staf....
De ridders keken links en regts,
Langs muer en toren af;
En keerden vrugt'loos naer beneên.
Het blyde feest was uit,
En Eppo trok naer 't roozendons,
Met zyne lieve bruid.
En daegs daerna wanneer de zon
Heur stralen flikk'ren liet;
Dreef er een bontversierde hoed,
Om 't zwalpend vyverriet.
| |
[pagina 159]
| |
Nu werd weer 't zwarte woud, zoo als in vroeger tyden,
Van reizigers doorkruist, bezogt langs alle zyden;
Het ongediert verliep, men dolf de kuilen dicht,
En op den Taunusberg werd een kasteel gesticht,
Dat uren ver in 't rond het recht des volks deed eeren,
En Eppenstein genaemd, den tyd scheen te trotseren;
Tot een geheugenis van Eppo's edel feit,
En Bertha's droevig lot; op dat na later tyd,
Der vrome vaedren daèn, by 't nakroost zouden klinken:
Op dat de naneef als den voorzaed uit moog' blinken.
De ridder trok er op, en sleet aen Bertha's zy,
Zyn dagen in geluk en zoete kozery.
En later zyn door 't volk, des monsters grove schonken,
In 't dal byeen geraept, en aen den muer geklonken,
Van 't nieuwgestichte fort; en wen een veldeling,
Voorby de voorburg trad, waer aen 't gebeente hing;
Dan wees hy op het rif, met vrolyke gebaren,
En riep: moge elke plaeg des volk zoo 'n lot weêrvaren!
Nu nog, wordt Eppo's burg, vervallen, onbewoond,
Den reizer langs den Ryn, door 't landvolk aengetoond.
En de oude duitscher in de winter avonduren,
Verhaelt zyn kleinzoon, van de ridderavonturen
Uit vroeger eeuw, en wyst hem in het lage dal,
Het reuzig metselwerk, van menige oude hal
Of stompe toren, waer van 't overschot de kruinen
Der heuvelen nog drukt: de vreemd'ling schuwt die puinen;
Weleer de paerlen aen het ryke halskarkant,
Van Duitschlands fiere maegd, eer de alvernielbre hand
Des tyds, hun neder wierp, en omkeerde in ruïnen.
Nu strekken zy tot woon, aen geesten, ongezienen.
En berggedrochten; en hun weêrschyn in het nat,
Zweemt na de trekken van oen zieken by een bad.
|
|