| |
IX.
Voilâ, voilâ celui qui revient de l'enfer.
't Was donker eer de jagerdrom,
Der jagt terug, den burg beklom,
En Eppo was niet weer gekeerd!
Nu werd de schrik op eens vermeêrd.
't Kwam alles, alles op de been,
't Stoof alles, hier en ginder heen:
De meiden stonden overhoop,
De knechten raekten op den loop;
De boeren drongen op het slot,
Nieuwsgierig naer hun meesters lot;
De paedjes kreten om hun heer;
De honden blaften al zoo zeer;
En kastelein, en kappellaen,
't Hoorde al nieuwsgierig 't sprookjen aen,
| |
| |
Van 't gloeiend beest in 't zwarte woud;
En hoe de ridder 't kreupelhout,
Was doorgebroken, om 't gedrocht,
Het zwyn, of wat het wezen mogt,
Te volgen tot in zijne krocht.
‘Ja’ zei er een ‘het heugt my goed,
‘Hoe eene stofwolk rood als bloed,
‘Zich ophief waer het ondier stond;
‘Het dacht me, ik zag uit neus en mond,
‘Een heeten rook naar boven gaen;
‘De Heer beware ons! kappellaen:
‘Maer in dien bangen kolk van smook.
‘Waer 'k niets dan pik en zwavel rook,
‘Was ieder wis in doodsgevaer:
‘My liep het koude zweet van 't haer,
‘Toen ik zyn oogen glimmen zag;
‘En in een oogwenk met één slag,
‘Ligt onze ridder en zyn paerd,
‘Te spart'len op de stuivend aerd!
‘En hoe men ook de zaek vertelt,
‘De heer is 't heest niet nagesneld:
‘Dit zeg ik, en daer blyf ik by. -
‘Hoor,’ sprak een tweede. ‘hoe 't ook
‘De ridder tuimelde overhoop,
‘Maer 't zwyn begaf zich op den loop;
‘En Eppo was in geen gevaer:
‘Dit alles zag ik zonneklaer,
‘Doch, heen is heen, hier ligt de knoop.
Een ander zeide: ‘'k weet niet goed,
‘Wat ik er van gelooven moet;
‘Maer zeker is 't dat dit gewest,
‘Door tooveryen is verpest.
‘De kappellaen moest zich maer spoên,
‘Met morgen eene Mis te doen,
‘Tot redding van des ridders ziel,
‘Die zoo ten prooi des duivels viel!
‘En tot verdryving van de smet,
‘Die zich hier neder heeft gezet;
‘En ieder storte een vast gebed,
‘Om verder ongeval te ontvliên,
‘En dus gesterkt, den rug te biên,
| |
| |
‘Aen allen list der helsche magt.’
Dit was juist na een ieder dacht,
Noch wel het veiligste geraên;
Want naer het bosch terug te gaen,
Om ridder Eppo op te sporen;
Dit sneed te scherp in ieders ooren,
Voor eigen lyfsbehoud beducht,
Slaekte elk nadenkend menig zucht.
Met hevig zweeten doorgebracht;
En menig krachtig Vaderons,
Werd eer men in het zachte dons
Zich legde, vurig opgebeên.
Des and'rendags, de zon bescheen
Met hellen gloed een effen lucht;
En uit den schoot van een gehucht,
Ryst eensklaps een verward gerucht;
En uit een troep van dorpelingen,
Die beurtelings elkaer verdringen
By 't burgwaerts trekken, wordt men klaer
In 't einde deze stem gewaer:
‘O Gy vervloekte toovenaer!
‘Die hier ons land zoo vreeslyk plaegt,
‘En nacht en dag het volk belaegt.
‘Gy staet met Satan in verband;
‘Gy hebt den ridder meê van kant
‘Geholpen, in het zwarte woud. -
‘Indien gy thans uw lyfsbehoud
‘Wilt koopen, zult gy ons gezwind
‘Hier zeggen hoe hy zich bevindt,
‘Of dood of levend, 'lyk hy is,
‘En waer en hoe; en zegt gy 't mis,
‘Dan wordt ge uit rechte wederwraek,
‘Tot asch verbrand aen gindsche kaek.
‘Zaegt gy dit wel aen 't firmament?
‘Gy duivelskind, gy booze vent!
‘Leg nu de kaert op uw gemak,
‘En rammel met uw tooverzak;
‘En red u zoo ge uw redden kunt,
| |
| |
‘Uit gindschen steilen torenpunt -’
Zoo zwindelde de volkshoop voort,
Tot by een sterk beslagen poort;
Die d'ingang van een toren sloot,
En boven gaendery en goot
Van Eppo's burg, zyn dom verhof,
En in verband stond met het hof.
De grendels scharden uit hun hol;
De poort ging op, en woest en dol
Wierp men een mensch met slag en stoot,
Schoon hy geen schyn van weêrstand bood,
Den toren in. En toen de deur
Weêr toeviel, smeet m'er steenen veur,
En zware keiën, tot aen 't slot:
‘Daer,’ riep men, ‘dryf nu maer den spot,
‘Verworpeling! met mensch en God,
‘En kunt gy, red u uit dit kot!’
Toen streek men 't minste spleetje dicht,
Tot weering van het zonnelicht;
En met een kalksteen uit het gruis
Geraept, schreef eene vrouw een kruis,
Op elke toegewreven kloof....
Nu trok de volkshoop voort, en stoof
De valbrug over van 't kasteel;
En daer, met uitgerokken keel,
Deed men den gryzen kappellaen,
Het oorzaek van hun komst verstaen.
‘Ja’ riep men door elkander uit,
‘Die goddelooze helsche guit;
‘Hy spelde ons wond'ren uit de maen,
‘En weet van Godsdienst, kerk noch kluis,
‘Hy spotte met gebed en kruis.
‘Een kaertspel en een dobbelsteen,
‘Een dwarsfluit als een menschenbeen;
‘Een rood gevlamde bovenrok,
‘Een beker en een tooverstok,
‘Waermede hy de menschen plaegt,
‘Is alles wat hy by zich draegt.
‘Thans is hy vast en wel bewaerd;
‘En zoo hy morgen niet verklaert
‘Hoe Eppo aen zyn einde kwam,
| |
| |
‘Dan moet hy aenstonds in de vlam.
‘Een dennen mutsaerd vier of vyf,
‘Zal hem den duivel uit het lyf
‘Weljagen...’ en zoo raesde en trok,
Had nauwlyks 't etensuer geslagen,
Op Echo's vlerken rond gedragen;
Toen er een landman, heel bezweet,
Zyn stem door 't slot weèrgalmen deed:
‘Op!’ riep hy ‘op! vooruit te wapen!
‘Komt makkers, haest u, knecht en knapen!
‘Staet reê met ketting, zeel en band;
‘De ridder is den dood ontsprongen,
‘En heeft het wild gedrocht bedwongen,
‘Hy leidt het herwaerts aen zyn hand.
‘Ziet gy daer ginds het stuivend zand,
‘Niet opwaerts klimmen? Ziet, zyn veder
‘Golft langs zyn helmkam op en neder.
‘Hy heeft zyn sluier om het dier
‘Gestrikt, en voert het levend hier,
‘Het is van bladeren omgeven,
‘Die in zyn ruwe schubben kleven;
‘En door verlies van kracht en bloed.
‘Kan 't haest niet verder meer, het moet
‘Al kruipend 's ridders schreden volgen,
‘Hoe zwak ook; en de gulzige aerd,
‘Die al zyn bloed schier heeft verzwolgen,
‘Nog slepend teek'nen met zyn staert.
Naer dat een ieder kon bemerken,
Was 't waerlyk Eppo die men zag;
Maer geen gedaente als van een verken,
Of zoo iets derg'lyks van dit slach,
Bragt hy met zich naer 't burgslot mede,
Het volgde traegzaem, schreê voor schrede;
Doch 't leek eer aen een wildeman;
En ieder maekte er 't zyne van.
Doch, dichter by het slot genaderd;
Zag hy de menigte vergaderd,
| |
| |
Als tot zyn welkom vaerdig staen.
En hy gebood door roep en teeken,
Dat wie 't ook zyn mogt, uit de baen.
Van brug en voorplein heen te gaen.
En toen het alles was geweken,
Kwam Eppo met verhaester tred,
Het burgslot in, en zonder dralen,
Trad hy in een der binnen zalen;
En op den toon van zyn trompet,
Kwam paedje en kamerjuffer binnen;
Nog bang en gansch onsteld van zinnen,
En slopen by het binnentreên,
Beducht en angstig achter een.
In tusschentyd was al het volk,
Weêr zaemgostoven als een wolk;
En welk bevel zy ook ontvongen,
Weêr tot in 't binnenplein gedrongen;
Nieuwsgierig om te weten wat
De knapen keken door de reten
Der neêrgelaten valgordyn;
Maer niemand kon iets zien of weten;
En toch durf geen zich zoo vermeten,
Van in de binnenzael te gaen.
Op eens, de deur werd opgedaen;
En 't volk hief nek en kruin ten hoogen.
De ridder kwam ter plaets getogen,
Eu bragt een jonkvrouw voor hun oogen;
Zoo teder als een madelief,
Die door den storm te neêr geslagen,
Zichzelve nauwlyks meer kon dragen,
En moei'lyk 't hoofdjen opwaerts hief.
Gelyk een luchtbeeld rank en teder,
Dat in de wolkpaleizen huist;
En vlottend op de zoele veder
Der winden, door den hemel kruist.
Heur blik was waetrig, en heur wangen,
Nog van het tranen beekje nat,
Dat langs heur wang was leêg gespat.
Zy liet heur groote wimpers hangen,
| |
| |
Om 't laetste dropjen op te vangen,
Dat wieg'lend aen zyn bron ontspron.
Een oogenblik te flikk'ren hong.
En gulzig in heur keurslyf drong.
Met vlechten wild dooreen gedreven,
In haest langs achter opgestroopt,
En met een goudsnoer vastgeknoopt:
Zoo, onder 't schuchter boezembeven,
Zoo stond zy daer. De ridder sprak
De menigte ernstig toe, en stak
Zyn hand uit boven heuren schedel:
‘Veldling, dienaer en trouwant!
‘Deze jonkvrouw schoon en edel,
‘Wordt meest'resse van myn land;
‘Morgen schenk ik haer myn hand.
‘Vaerdigheid en dienstbetooning;
‘Op het land en in uw wooning,
‘Wordt uw heden opgelegt;
‘Niets worde aen heur wil ontzegd.
‘Akkerman en wapenknecht,
‘Zullen steeds haer dank betuigen,
‘Zullen blik en schedel buigen,
‘Waer zy heure schreden richt:
‘Als zy wenkt, hebt gy een plicht
‘Te vervullen en te boeten.
‘Buigt u allen tot de voeten
‘Voor graef Hermans edel wicht.
‘Herman, die zyn bloed, zyn leven,
‘'t Vaderland ten beste gaf -’
En met snikkend boezenbeven,
Vaegde 't meisje een traentjen af.
En de drom van drift aen 't koken,
Met de mutsen opgestoken,
Schaterde met luide stem:
‘Haer zy vrede! heil zy hem!
‘Heil en vrede, vreugd en zegen,
‘Dalen als een lenteregen,
‘Zalvend op uw beide neer!’
En de volkshoop keerde weer,
Jueblend en als uitgelaten,
| |
| |
Onder 't hartverheugend praten;
En 't verhael klonk wyd en breed.
Telkens by herhaelden kreet:
‘Eppo is den strik ontsprongen,
‘Hem door 't duivels list gelegt;
‘Zonder knaep of wapenknecht.
‘Heeft hy Satans magt bedwongen...
‘In het vrees'lyk zwarte bosch,
‘Wrong hy Hermans dochter los,
‘Uit de klauwen van den boozen.
‘Morgen waeit de wimpel rond;
‘Morgen prykt zyn huw'lyksspond,
‘Opgesierd met myrt en roozen:
Hermans dochter word zyn bruid;
‘Morgen voor 't altaer gebogen,
‘Spreekt de priester voor onz oogen,
‘'S hemels zegen op hun uit,
|
|