De spiegel der minnen

[p. LXXVII]

: De spiegel der minnen : door Colijn van Rijssele.

[p. LXXIX]

[p. LXXX]

[p. 1]

Prologhe opt eerste spel vanden spieghel der minnen.

Jonst.

 

Dits emmers een wonderlijc murmureren/⁺

 

En fantaseren// het imagineren

 

Om vruecht te hanteren// en wort geen hinde.

 

Ruytheyt wilt vaste argueren/

5

Reyn jonste blameren// en conste verneren/

 

Dat verturberen// doet my allinde.

 

Joncheyt soude gheerne wat ordonneren/

 

De sinnen faelgeren// int studeren

 

Duert lamenteren// dat ick vinde.

10

Ick moet de Rhetorijcke useren/

 

Die conste fonderen// een obedieren/

 

Of practiseren// voor de bekinde/

 

Ter eeren der liefster die ick oyt minde.

Nat.

 

Sydy dus neerstich van bewinde

15

Jonstighe sin?

Jonst.

 

My docht dat ick den voys versinde/

 

Och coemt doch in.

 

Die heylighe gheest gaf u tbekin/

 

Nu ick dus neerstelijck labuere/

 

Ghy natuerlijck ghevoelen.

Nat.

 

Ick stont voor die duere.

20

Ghy sinnelijcheyt hebdy wat vuere?

 

Ick sal u helpen heb ick de macht.

Jonst.

 

Ick weet een amoreuse figuere/⁺

+ 1

+ 2

[p. 2]

 

Soeter dan eenich honich fluere/

 

Daer therte by leven moet in ghetruere/

25

Om datse mijn jonste soo luttel acht.

 

Nochtans therte/ sin ende natuere/

 

Tallen tijden met jonstighen guere/

 

Jae hondert mael binnen een huere/

 

Met wercken van eeren op haer lacht.

30

Hierom heb ick in my selven ghedacht/

 

Dat ick die bemerckelijcke cracht

 

Van vierigher liefden duer Venus schacht/

 

In ghelijcker materien haer toonen sal.

 

Dus wordt hier blootelijck inne ghebracht/

35

Sulck die ontroostelijck loopt ter jacht/

 

Sijn grief dat wordter by ghesacht/

 

Tis misselijck wie den arbeyt loonen sal.

Nat.

 

Als natuerlijc gevoelen ic twerc versconen sal/

 

Jonstighe zin aenvaert ghy den last.

40

Tlabeur van consten dat ick noch croonen sal/

 

Aldus betrout u te my waerts vast.

Jonst.

 

Helas/ mijn sinnen zijn soo beclast/

 

Wat ick ordonnere/ ten houdt gheen ste.

Nat.

 

Siet dat ghy u dan te makene past/

45

Van Pyramus en van Thisbe.

Jonst.

 

Daer in en heb ick ghenen vre.

 

Sy waren puer onghetempert van minnen/⁺

 

Twas boven redene dat elck de.

 

Nature lyet haer int werck verwinnen:

50

Want die twee amoreuse sinnen/

 

Vermoorden haer selven uut desperacien.

 

Daer op en soude niet wel beginnen

 

Mijn werck vol amoreuse fondacien.

Nat.

 

Jonstighe sin vol jubilacien/

55

Ick weet een materie van beschee:

 

Den minnaers teender recreacien.

+ 3

[p. 3]

 

Hoe dat Leander verdranck in de zee/

 

By eender lantaerne die waeyde in twee/

 

Welck Ero met liste ten buren uut hinck:

60

Dies Leander snachts tot zijnen lee/

 

Twater duerswam ende tot haer ginck.

 

Ten laetsten hem swaters stroom bevinck/

 

Dat hy inde zee bleef ende verdranck:

 

Dies Ero noyt wonderlijcker dinck

65

Van grooten drucke inde zee oock spranck.

Jonst.

 

Certeyn naer den natuerlijcken ganck

 

Van liefden in jonsten neder te rijsene/

 

Waert my ondoenlijck ende veel te lanck

 

Om jonstighe herten te verjolijsene.

Nat.

70

Soo en weet ick u gheen materien te prijsene/

 

Die puer op twerck van der minnen staen:

 

Dan van Narcissus te bewijsene/

 

Die tot in gherechter liefden wilt gaen.

Jonst.

 

Daer op en soude mijn propoost niet slaen:⁺

75

Want Narcissus en mocht geen vrouwen sien.

 

Ende oock soo is de materie al ghedaen

 

Dus laten wijt staen// niet meer van dien:

 

Want dat coemt uut ouder Poeterijen/

 

Die buyten onsen ghedenckene staen.

80

Maer noch moet ick vragen om een verblijen.

 

Soude hier te lande niet moghen gheschien/

 

Het ghene dat der edelder minnen aengaet?

 

Dat gheeft my vreemde.

Nat.

 

Wa trouwen jaet.

Jonst.

 

Soo doet ons dan eenighe bediedenisse.

Nat.

85

Sijt wel te vreden ick weet ons raet.

Jonst.

 

Ist materie?

Nat.

 

Neen: het is gheschiedenisse.

 

Dus maeckt der jonsten een ontvliedenisse.

 

Het is in Zeelant binnen corten jaren

+ 4

[p. 4]

 

Ghebuert/ soo Venus gheeft bespiedenisse.

90

Dus laet nu melancolieusheyt varen.

Jonst.

 

Sijnt wercken van minnen?

Nat.

 

Jaet in tverclaren/

 

Soet/ eerbaer/ reyn/ en dat warachtich// was:

 

Want douders in Middelborch noch openbaren

 

Dat een coopmans sone die seer machtich// was/

95

Minde uut liefden die seer crachtich// was⁺

 

Een meysken ootmoedich dat elck behaecht.

Jonst.

 

Wasse oock rijcke?

Nat.

 

Dats wel ghevraecht:

 

Neens/ sy was simpel en arm van goede.

 

Maer liefde werct daer natuere toe draecht:

100

Niet vreesende de wercken van onspoede.

 

Maer dorgeliuesheyt groot van moede

 

Van des jongelincks vader daer so in wrachte

 

Datse beyde namaels met crancken hoede/

 

Uut minnen smaeckten die doot onsachte.

Jonst.

105

Herte/ sin/ memorie en ghedachte/

 

Is recht tot desen motive gheneghen.

Nat.

 

So waer goet datmen voor ooghen brachte/

 

Die soetheyt die daer in is gheleghen:

 

En al dat minnaers connen pleghen

110

Int soete /int suere/ dit soudemen prijsen.

 

Maer soudemen den sin te rechte beweghen

 

Het soude tot ses spelen lanck rijsen.

 

Diet in tvercorten liete over bijsen/

 

Men soudt al in twee spelen maken:

115

Maer dan en soudmen die soetheyt niet bewijsen

 

Die ghy in ons motijf sult smaken.

Jonst.

 

Ghy jonstighe minnaers wilt hier na haken/

 

Den spiegel van minnen salmen u tooghen.

 

Soo natuerlijck ghevoelen gevoelt de saken/

120

Haer ter eeren die therte heeft duervloghen

+ 5

[p. 5]

 

In minnen. Dits teynde vander prologhen⁺

 

Wilt u verhoghen// wy gaen beginnen

 

Den Spieghel der amoreuser sinnen.

+ 6

Die baniere vanden eersten spele, begrijpende tinhouden vande ses spelen.

Leeck ende clerck, legt hier aen merck:
Soo muechdy int amoreuselijck perck
Duer Venus werck,, jolijt ghewinnen.
Twordt in tbekinnen,, een spieghel van minnen:
Hoe dat in Zeelandt twee amoruese sinnen
Te Middelburch binnen,, hoe sijt missaecten,
In liefde blaecten,, daer sy de doot om smaecten,
Om datter de vrienden misbruyck in maecten.