Resolutiën van den commandeur en raden van het Fort de Goede Hoop 1652-1662

Saterdagh den 18^en ditto a^o 1657.

Conform onse resolutie van den 8^en deser na gelegentheijt genomen hebbende, soo veele informatie van de gelegentheijt der jegenwoordighe scheepsregeringe des schips de Provintie als mogelijk is, mitsgaders oock wegen de onlusten tusschen 't vaderlandt ende hier op d^o schip voorgevallen &c^a ende daarbij onder anderen gesien de schade blijcken van dat den gedetineerden ende bij d. E. H^rn M^rs aengenomen schipper Andries van Nesse soude hebben willen Comp^s schip op verkeerde havens brengen so hem van de jegenwoordighe scheeps regeringe wort te last geleijt, edoch niet suffichant noch claer genoegh bewesen, maer ter contraire niet te min sijn sondich en overspelich leven begaen met de huijsvrouw van den onder coopman Huijbrecht van Hocht, genaempt Cornelia van Savelpoel, volgens eijgen vrijwil-

[p. 139]

lige ende onaffgedwongen confessie waerover bij den scheepsraedt voor hare compste alhier op den 27^en Junij passado is in d ijsers geset ende tot dato gedetineert gebleven, ende ingevolge om 't schip weder van een goedt opperhoofft te versien den opperstuijrman Pieter van dalen in sijn plaetse gesurrogeert, mitsgaders den derde waeck Thomas Woutersz: eerst in den gedeporteerden onderstuijrmans plaetse ende nu tot opperstuijrman den gewesen vierde waeck tot onderstuijrman ende den hooghbootsmaet weder tot vierdewaeck.

Ende gemerckt dat tot affdoeninge van voorhaelde saecken veele tijts soude vereijsschen vermits de meerder informatie van sommige saken noch soudende moeten weerden genomen, waerdoor dit costelijck schip in sijne te doene reijse vrij soude worden geretardeert tot groote schade ende Interest van d. E. Comp^e op 't welck ende wel meer dien aengaende den raedt 't principaelste is lettende.

Item oock gesien dat den gewesen opperstuijrman ende nu als boven bij den scheepsraet gesurrogeerden schipper Pieter van dalen in de regeringe goede ordre is houdende ende 't werck wel aenvordert &c^a

Soo is bij den raedt deser fortresse g'assisteert ende versterckt met d' opperhooffden van de Jachten Hasselt ende Maria, verstaen, die surrogatie voornamentl: nevens oock alle d' andre aengaende d' opclimmingen der bedieningen bij den scheepsraedt gedaen op approbatie van d. E. Heeren Gouverneur generael ende raden van India in haer geheel ende desen voorsz: Pieter van dalen op approbatie voorsz: als schipper ende opperhoofft op d^o schip te laten. Waerom te besorgen dat 't selve oock van een goedt opperstuijrman mochte versien wesen, waermede het schip bij sieckte off overlijden van den voorsz: van dalen soude cunnen ende mogen voorts te recht gebracht worden, alsoo der noch een is mancqueeren: vermits den persoon Thomas Woutersz: hier bovengenoempt daer toe niet bequaem g'oordeelt wort, ten aensien van sijn droncken ende gedebaucheert leven alsmede sijne strengigheijt ende vuijle bejegeninge tegen 't volcq, deselve veele 't onrechte met een droncken hoofft slaende ende scheldende voor honden &c^a daer seer over geclaeght wort ende in soodanige schip wat teer ende periculeus valt, soo is, omme alle vordere onlusten voor te comen ende om redenen voormelt oock verstaen den opperstuijrman van 't Jacht Maria, genaempt Harman Albertz: van Enchuijsen, wesende een fraaij bedaert ende in d' Indische Navigatie een ervaren zeeman op meergenoemde schip de provintie tegen verhaelden Thomas Woutersz: te laten overgaen ende die weder op 't jacht Maria, omme met 't eerste ander aencomende schip voorts na Batavia te varen, ende de confirmatie van sijne surrogatie bij d' E. Heeren Gouverneur generael ende raden van India te solliciteeren, mitsgaders den onderstuijrman Jan Claesz: de lange van 't Jacht Hasselt mede ervaren in de

[p. 140]

Indische navigatie tegen den opgeclommen onderstuijrman Jan Pietersz: van durkerdam, ende die weder op Hasselt te laten gaen, waerbij den noch blijvende haren gemaeckten vierdewaecke Adriaen Goons, vertrouwt wordt gemelte schip weder van suffichante hoofft officieren versien is - ende met Godt de voorste in goede ordre wel te rechte sal gebracht worden-

Ende opdat geenige nieuwe onlusten mochten rijsen, maer alle occasien daertoe geweert ende voorgecomen blijven-

Item oock dat om redenen in den beginne verhaelt ons de tijt ende bequaeme gelegentheijt manqueert de saken wegen den gedetineerden ende hier aengeclaegden schipper Andries van Nesse alhier finael: aff te doen, Soo is verstaen den selven uijt sijne banden (sedert 21^en Junij passado verdrietich in gelegen) van d^o schip te laten hier aen lant comen, ende blijven tot het eerste hier aencomend' schip omme hem daermede dan voorts na Batavia te laten varen, ende van alle de pampieren ende stucken tot sijnen laste &c^a een stel nu met dit schip de Provintie (weder haest seijlvaerdigh wesende) ende een ander stel offte dubbelt, met het eerst volgende schip: ten eijnde die saecken na 't goetvinden van d' E. Heeren gouverneur generael bij den Rechter op Batavia in beter ordre als hier mits d' ongelegentheijt &c^a wel geschieden can, souden mogen affgedaen worden, neffens wel expresse recommendatie ende bevel aen den onder coopman van Hocht sijn vrouw (sieck te coij leggende) ende daeromme scheep latende blijven) geduijrende de noch te doene reijse wel te bewaren als na behooren tot preventie van meerder onheijl ende onbehoorlijckheden-

Is oock goetgevonden de vordere officieren voor ons te roepen ende elck tot presteeringe van hun debvoir ende onderhoudinge van goede ordre ende gehoorsaemheijt, een behoorl: vermaninge te doen, als oock allen den volque in 't gemeen ten eijnde haer als getrouwe dienaers van d' E. Comp^e te dragen ende hun uijterste debvoir aen te wenden om Comp^s schip ende goedt in alle getrouwigheijt op batavia te brengen.-

Ende alsoo door 't haestich vertreck van voorhaelde schip de Provintie uijt Zeelant, den sieckentrooster (daerop bij de E. H^rn bewinthebberen ter selver Camere aengenomen) is achter uijtgeseijlt ende blijven staen, sulcx d^o schip daervan ontbloot is, 't welck door voorhaelden Thomas Woutersz: altijt is gedaen. Ende om d^o ampt van hier tot Batavia provisioneel te becleeden ons Jegenwoordigh voorcompt ende aenbiedt den persoon Gerrit Valcq van Schoppingen adelborst, met ernstigh versoeck ende bede om daertoe te worden g'emploijeert, Soo is 't dat wij (verseeckert sijnde van sijn goedt comportement, stil ende stichtelijck leven, mitsgaders desselffs bequaemheijt in 't lesen ende singen der psalmen, denselven sijn versoeck toestaen, omme de gemelte plaetse van sieckentrooster geduijrende de reijse van hier tot Batavia provisioneel te becleeden: ten eijnde oock te meerder

[p. 141]

devotie ende stichtelijcke dissipline onder 't volcq sal mogen gehouden worden, ende omme d^o ampt in te meer waerde ende behoorlijcke achtinge onder den gemeenen man te doen hebben, sullen d' opperhooffden hem volgens gebruijck sijn eetplaetse in de kajuijt, mitsgaders desselffs slaepstede mede ter behoorlijcke plaetse laten hebben, doch aengaende de confirmatie van voersz: ampt ende augmentatie in gagie &c^a sal denselven hebben te versoecken aen d. E. H^rn gouverneur generael ende d. E.E. heeren raden van India tot Batavia aen welcke haer Ed: wij 't selve gedefereert ende hem volgens dien vorders gerenvoijeert laten.

Aldus g'arresteert ende geresolveert In't Fort de goede Hope datum als boven.

JOHAN van RIEBEECK. 1657.

JACOB HENDRICX: MOOCKER

KLAES FRANSEN BORDIJNGH.

ADRIAEN van de VENNE

ROELOFF de MAN

JAN van HERWERDEN. 1657.

ABRAHAM GABBEMA secrets: 1657.